Hirigintza


Hasiera | Ikasgaiak | Gogoetak | Hiztegia | Kontaktua



Arkitektura hiztegia

a · b · c · d · e · f · g · h · i · j · k · l · m · n · o · p · q · r · s · t · u · v · x · y · z


a bofetón, ARK zaplaka.

a buena vista, ARK

a caja y espiga, ARK (ensamblaje) aho-zirika.

a cielo abierto, ARK (excavación) aire zabalean.

a cielo cubierto, ARK (excavación) eztalia.

a espina de pez, ARK (aparejo) sardin-hezurka.

a hilera, ARK ilaraka.

a hueso, ARK (sin masa) morterorik gabe.

a junta continua, ARK juntura jarraituan.

a matajuntas, ARK juntura-hautsika.

a media madera, ARK (ensamblaje) zur-erdika.

a panderete, ARK pandereteka.

a restregón, ARK igurtzika.

a sardinel, ARK zehar-saiheska.

a soga, ARK luzeraka, luzeka.

a testa, ARK (ensamblaje) muturrez-mutur.

a tizón, ARK zeharka.

a tope, ARK mugara.

a tresbolillo, ARK hiruzuloka, gurutzetara.

ábaco m ARK (del capitel) abako.

abadía 1 f (monasterio) abadia, abadetxe. 2 (señorío) abaderri.

abancalamiento m zapaldatze.

abastecer/se hornitu.

abastecimiento m (acción) hornitze, hornikuntza: mejorar el abastecimiento de agua, ur hornikuntza hobetu.

abatimiento 1 m ARK GEOM (acción) eraiste. 2 ARK GEOM (efecto) eraispen.

abatir t ARK GEOM eraitsi.

abedul m BOT urki.

abeto m BOT izei.

abisagrado adj bandadun, gontzedun.

abocinado 1 adj ARK txaranbeldu. 2 m ARK (acción) txaranbeltze.

abovedado 1 adj ARK (cubierto por bóveda) gangadun: una gran sala abovedada, areto handi gangadun bat. 2 ARK (de forma de bóveda) ganga formako; gangaz estali(a).

abovedar 1 t ARK (cubrir por bóveda) gangaz estali. 2 ARK (dar forma de bóveda) ganga forma eman.

abrasión f GEOL urratze, urradura.

abrazadera f ARK uztai.

abrevadero m aska, edaska.

ábside m ARK abside.

absidiolo m ARK absidiolo.

absorber t (líquidos etc) xurgatu.

absorción f absortzio, xurgapen.

abuhardillado adj ARK sabai-maldadun.

abujardado adj ARK (labrado de la piedra) muxarratu(a), mutxardatu(a).

abujardar t ARK (labrar la piedra) muxarratu, mutxardatu.

acabado m TEK akabera, bukalan.

acanaladura f ildo, ildaska.

acanalar t ARK (estriar) ildokatu.

acceso m (entrada) sarbide, sarrera.

accesibilidad f ARK irisgarritasun.

acción f FIS akzio.

acebo m BOT gorosti.

> aceite de linaza, linazi-olio.

acelerante m lastertzaile, bizkortzaile.

acequia f ubide, areka.

acera f espaloi.

acero m altzairu.

> acero al carbono, karbono-altzairu.

> acero dulce, altzairu gozo.

> acero galvanizado, altzairu galbanizatu(a).

> acero inoxidable, altzairu herdoilezin.

> acero laminado, altzairu ijetzi.

achaflanar t alakatu.

achatado adj zapal.

acodalamiento m ARK beso-ipintze.

acodalar t ARK besoa ipini.

acometida f hargune.

acondicionamiento m egokitze, egokitzapen, atontze.

acondicionar t egokitu, prestatu.

acopiar t pilatu, metatu.

acopio m (acción) pilatze, metatze.

acotación f akotazio.

acotar 1 t mugatu, zedarritu. 2 (en topografía) akotatu.

acristalado adj beiraztatu(a).

acristalamiento 1 m beira. 2 (acción) beira-jartze.

acristalar t beiraztatu.

acrópolis f HIST akropoli.

acroterio m ARK (remate de frontón clásico) akroterio.

acta m akta, agiri.

actividad f jarduera, jardun.

> actividad insalubre, jarduera osasungaitz.

> actividad molesta, jarduera gogaigarri.

> actividad nociva, jarduera kaltegarri.

> actividad peligrosa, jarduera arriskutsu.

actuación f jarduera.

> actuación de urgencia, larrialdi-jarduera.

acueducto m ubide, akueduktu.

acuífero m ur-geruza, akuifero.

acumulador 1 m TEK metagailu: acumulador de vapor, lurrun metagailua. 2 ELEK akumuladore.

acústica f akustika.

adaraja f ARK pareta-hortz.

adherencia f itsaspen, itsaskortasun.

adhesivo m itsasgarri.

adintelado adj ARK burudun, dintelatu(a).

aditivo m gehigarri.

adjudicación f esleipen.

administración 1 f administratze, administrazio. 2 (organismos de gobierno) administrazio.

> administración directa, ARK (de obras) administrazio zuzena.

> administración indirecta, ARK (de obras) zeharkako administrazio.

adobe m lasto-buztin, pezo.

adoquín m galtzadarri.

adoquinado 1 m (acción) galtzadatze. 2 (pavimento) galtzadarrizko zola.

adorno m apaingarri.

adosado adj atxiki: casas adosadas, (elkarri) atxikitako etxeak, etxe (elkarri) atxikiak.

adsorción f adsortzio.

aerómetro m GEOL aerometro.

aeropuerto m aireportu.

afloramiento m GEOL azaleratze.

aflorar t GEOL azaleratu.

aforo m (capacidad) jarleku-kopuru, edukiera, leku.

> agencia inmobiliaria, higiezinen agentzia, etxe agentzia.

agente m eragile, agente.

> agente urbanizador, eragile urbanizatzaile, agente urbanizatzaile.

aglomerado 1 m (madera) ezpalki: una mesa de aglomerado, ezpalkizko mahai bat. 2 GEOL aglomeratu.

aglomerante m lotzaile, aglomeratzaile.

ágora f ARK agora.

agotamiento m ARK (drenaje)

agregado m GEOL agregatu.

> agregado de suelo, GEOL lurzoru-agregatu.

agrietar/se pitzatu, zartatu, arrakalatu.

agrimensor m,f lur-neurtzaile.

agua 1 f ur. 2 ARK isurki: tejado a dos aguas, bi isurkiko teilatua.

> agua caliente sanitaria, ARK osasun-ur bero.

> agua de capilaridad, agua capilar, GEOL kapilaritate-ur, ur kapilar.

> agua de infiltración, GEOL infiltrazio-ur.

> aguas fecales, ARK ur fekala(k), gorotz-ura(k).

> aguas negras, ARK ur fekala(k), gorotz-ura(k).

> aguas pluviales, ARK euri-urak.

agudo adj zorrotz.

aguja f ARK orratz.

agujerear t zulatu.

agujero m zulo.

> agujero de drenaje, ARK drainazulo.

> agujero karstiko, GEOL karst zulo.

aire m aire.

> aire acondicionado, aire egokitu, aire girotu.

aireación f aireberritze, eguraste.

aireante adj aireztatzaile.

aislado adj bereizi, bakartu: los caseríos aislados, baserri bakartuak.

aislamiento 1 m TEK (acción) isolatze. 2 TEK (efecto) isolamendu.

> aislamiento acústico, ARK isolamendu akustiko.

> aislamiento térmico, ARK isolamendu termiko.

aislante adj TEK isolatzaile: materiales aislantes, material isolatzaileak.

ajedrezado adj ARK xake-itxurako.

ajustable adj ahokagarri, egokigarri.

ajustar t ahokatu, egokitu.

ala 1 m ARK (de edificio) hegal: en el ala izquierda del palacio, jauregiaren ezkerreko hegalean. 2 (de perfil metálico) hegal.

alabastro m harzuri.

alabeado adj sabeldu(a), kopatu(a).

alabear/se sabeldu, kopatu.

alabeo m sabeltze, kopadura.

alambrada f burdin-harizko hesi.

alambre m burdin-hari.

> alambre de espino, txarrantxa.

alameda 1 BOT (de álamos) lertxundi. 2 (calle arbolada) zumarkale.

alargador m (dispositivo, cable) luzagarri.

alarma f (dispositivo) alarma.

albañal m ARK ur zikinen erreten, gandola.

albañil m ARK igeltsero.

albañilería f ARK igeltserotza.

albardilla f ARK isurarri, horma-txapel.

albarrana f ARK (torre de defensa)

alberca f ARK uraska, urmael.

alcantarilla f estolda.

alcantarillado m estolderia.

alcayata f iltze-kako, eskarpia.

alcazaba f ARK (recinto fortificado) gotorleku.

alcoba f ARK (dormitorio sin ventana) logela itsu.

alcornoque m BOT artelatz.

alcorque m txorko.

aldaba f mailuko, ate kisket.

aldea f herrixka.

aleación f aleazio.

alerce m BOT laritz.

alero m ARK teilatu-hegal, hegal.

alféizar m ARK barlasai, leiho-koska.

alfiz m ARK (recuadro que envuelve un arco)

alicatado m ARK alikatatu.

alicates mpl aliketa(k).

aligeramiento m (de peso) arintze.

aligerar t arindu.

alineación f lerrokatze.

alinear/se lerrokatu.

aliviadero m ARK (gainezkako) isurbide.

aljibe m ARK uraska, patin.

alma m ARK (de perfil metálico) arima.

almacén m biltegi.

almacenaje m biltegiratze.

almena f almena, ozka.

almojaya f ARK (viga en voladizo) hegada-habe.

almohadillado m ARK kuxindura.

> almohadillado rústico, ARK kuxindura zarpaildu(a).

alquitrán m alkaterna, galipot, mundrun.

altar m aldare, oparri.

altillo m ARK goitegi.

alto horno, labe garai.

altura f (dimensión) garaiera, altuera.

> altura libre, garaiera libre.

alumbrado m (conjunto de luces) argiztapen.

> alumbrado de emergencia, ARK larrialdietarako argiztapen.

aluminio m aluminio.

> aluminio anodizado, aluminio anodizatu(a).

aluvión m GEOL (sedimento) alubioi, jalkin-lurrak.

alveolización f albeolizazio.

alvéolo m (hueco) albeolo.

alzado m ARK altxaera.

> alzado girado, ARK aurre-alboko bista.

amasado m oratze.

amasar t (cemento) oratu.

amansardado adj ARK mantsardatu(a), txapitulatu(a).

amansardar t ARK mantsardatu, txapitulatu.

ámbito m eremu, barruti, esparru.

> ámbito de aplicación, aplikazio-eremu.

amojonamiento m mugarritze, zedarritze.

amojonar t mugarritu, zedarritu.

ampliación f handitze, handiagotze.

amurallado adj harresitu(a), harresidun: una ciudad amurallada, hiri harresidun bat.

amurallar t harresitu, harresiz inguratu.

anchura f zabalera.

anclaje 1 m TEK aingura. 2 TEK (acción) ainguratze.

anclar t TEK ainguratu.

andamio m ARK aldamio.

andén m nasa.

anfiteatro 1 m anfiteatro: los anfiteatros romanos, erromatar anfiteatroak. 2 (en universidad) ikasgela mailadun. 3 (en teatro, cine) mailadi.

angular 1 adj angelu-formako, angelukara goi. 2 angular, angelu-.

> angular de asiento, asentu-angelu.

> gran angular, (objetivo) angeluzabal.

> piedra angular, harkantoi, giltzarri.

ángulo m angelu.

>  mángulo de fricción, marruskadura-angelua.

> ángulo recto, angelu zuzen.

anguloso angelutsu, zorrotz.

angulosidad f angelutasun.

anillo m eraztun.

anodizar t anodizatu.

ánodo m FIS anodo.

anta f ARK (pilastra) anta.

antefija f ARK (elemento de cornisa del templo griego) antefixa.

anteiglesia f ARK elizate.

antena f antena.

> antena parabólica, antena paraboliko.

antepecho m ARK karel: apoyada en el antepecho del puente, zubiaren karelean bermaturik.

anteproyecto m ARK aurreproiektu.

antesala f gelaurre.

anticlinal m GEOL antiklinal.

> aparato sanitario, ARK bainugelako ontzi, tresna sanitario.

aparcamiento m (lugar) aparkaleku, parking.

aparejado adj aparejatu(a).

aparejador m ARK aparejadore, arkitekto tekniko.

aparejar t ARK aparejatu.

aparejo m ARK apareju.

apeadero m (de tren, de autobús) geraleku.

apeo 1 m ARK (para apuntalar) zurkaitz, eskora. 2 (acción) zurkaizte, eskoratze.

apilar t metatu, pilatu.

apisonadora m zapalgailu.

apisonar t (zapalgailuaz) gotortu, (zilindroaz) zapaldu.

aplacado 1 m ARK horma-plaka, aplakatu. 2 ARK (acción) horma-plakatze.

> aplacado anclado, ARK horma-plaka ainguratu(a).

aplastamiento m zapaltze, zanpatze.

aplique m (lámpara) pareta-lanpara.

apófige m ARK (moldura clásica) apofige, apofisi.

apomazado adj ARK (pulido de la piedra) urratze.

apomazar t ARK (pulir la piedra) urratu.

apoyar/se eutsi, bermatu.

apoyo m euste-puntu, berme, bermagune, euskarri.

aprobación f onespen, oniritzi: dio su aprobación al proyecto, oniritzia eman zion egitasmoari.

> aprobación inicial, ARK (de un plan urbanístico) hasierako onespen.

> aprobación definitiva, ARK (de un plan urbanístico) behin-betiko onespen.

> aprobación provisional, ARK (de un plan urbanístico) behin-behineko onespen.

aprovechamiento m baliatze, probetxu.

> aprovechamiento característico, ARK (parámetro urbanístico) baliatze bereizgarri.

> aprovechamiento energético, energia-baliatze.

> aprovechamiento lucrativo, ARK (parámetro urbanístico) irabazi-baliatze, irabazizko baliatze, baliatze etekintsu.

> aprovechamiento medio, ARK (parámetro urbanístico) batezbesteko baliatze.

> aprovechamiento patrimonializable, ARK (parámetro urbanístico) baliatze ondaregarri.

> aprovechamiento tipo, ARK (parámetro urbanístico) baliatze tipo.

apuntalar t ARK eskoratu, zurkaiztu, zutoinez eutsi.

apuntalamiento m eskoramendu, zurkaizte, puntelamendu, eskoratze.

arandela f zirrindola.

árbol m zuhaitz, arbola, errexal.

arbolado 1 adj zuhaiztun, arboladun: superficie arbolada, eremu arboladuna. 2 m zuhaizti, arboladi.

arboleda f zuhaizti, arboladi.

arbotante m ARK ostiko-arku, zutoin-arku, arbotante.

arbusto m zuhaixka.

arcada f ARK (conjunto de arcos) arkuteria.

arce m BOT astigar.

arcén m bazterbide, bide-bazter.

arcilla f buztin.

> arcilla arenosa, GEOL buztin hareatsu.

> arcilla cocida, buztin erre(a).

> arcilla expansiva, GEOL buztin hedakor.

> arcilla normalmente consolidada, GEOL normalki kontsolidatutako buztina.

> arcilla preconsolidada, GEOL aurrekontsolidatutako buztina.

arco m ARK arku.

> arco adintelado, ARK arku dintelatu(a).

> arco apuntado, ARK arku zorrotz.

> arco árabe, ARK arabiar arku.

> arco biarticulado, ARK bi giltzadurako arku.

> arco botarel, ARK ostiko-arku.

> arco carpanel, ARK arku karpanel.

> arco conopial, ARK arku konopial.

> arco de descarga, ARK deskarga-arku.

> arco de herradura, ARK ferra-arku.

> arco de medio punto, ARK zirkulu erdiko arku.

> arco de punto redondo, ARK arku biribil.

> arco de triunfo, ARK garaipen-arku.

> arco elíptico, ARK arku eliptiko.

> arco empotrado, ARK arku landatu(a).

> arco escarzano, ARK arku sabeldu(a), arku eskartzano.

> arco fajón, ARK zeharkako arku, parpain-arku.

> arco falso, ARK arku aizun(a).

> arco flamígero, ARK

> arco formero, ARK

> arco funicular, ARK arku funikular.

> arco lobulado, ARK gingil-arku, arku gingildun.

> arco oblicuo, ARK arku zeihar.

> arco ojival, ARK arku zorrotz.

> arco peraltado, ARK arku goratu(a).

> arco perpiaño, ARK parpain-arku, zeharkako arku.

> arco rampante, ARK arrapala-arku.

> arco rebajado, ARK arku apaldu(a).

> arco rígido, ARK arku zurrun.

> arco toral, ARK

> arco triarticulado, ARK hiru giltzadurako arku.

> arco trilobulado, ARK hirusta-arku, gingil-arku.

> arco tudor, ARK tudor arku.

área 1 f (zona) eremu. 2 GEOM azalera.

> área de intervención, esku hartze-eremu, interbentzio-eremu.

> área de reparto, ARK (conjunto de sectores) banaketa-eremu.

> área metropolitana, ARK metropoli-eremu.

arena f harea, hondar.

> arena de grano fino, GEOL harea xehe.

> arena de grano grueso, GEOL harea larri.

> arena mediana, GEOL tarteko harea.

> arena suelta, GEOL harea arin.

arenisca f hareharri.

argamasa f kareore, motrailu.

árido m ARK agregatu.

> árido fino, ARK agregatu xehe.

> árido grueso, ARK agregatu larri.

arista f (línea de intersección) ertz: un cubo tiene doce aristas, kubo batek hamabi ertz ditu.

> arista viva, ertz bizi.

armado 1 m ARK armatu. 2 (acción) armatze.

> armado de espera, ARK itxarote-armatu, zain dagoen armatu.

armadura f ARK armadura.

> armadura de reparto, ARK banatze-armadura.

> armadura longitudinal, ARK luzetarako armadura.

> armadura transversal, ARK zeharkako armadura.

armario m armairu.

> armario empotrado, horma(ko)-armairu.

armatoste m tramankulu.

armazón m ARK egitura, euskarri, armazoi.

arnés de seguridad, segurtasun-uhaleria.

arquería f ARK (conjunto de arcos) arkuteria.

arqueta f ARK kutxatila, kutxeta.

> arqueta a pie de bajante, ARK zorroten azpiko kutxeta.

> arqueta de distribución, ARK banatze-kutxatila.

> arqueta de toma de picas, ARK lurreratze-kutxeta.

> arqueta de válvula, ARK balbula-kutxatila.

arquitecto m,f arkitekto.

> arquitecto técnico, arkitekto tekniko.

arquitectura f arkitektura.

> arquitectura legal, legezko arkitektura, arkitektura legala.

arquitrabado adj ARK dintelatu(a).

arquitrabe m ARK arkitrabe.

arquivolta f ARK (de un arco) arkibolta.

arrabal m ARK errebal.

arrancador m abiagailu.

arranque 1 m ARK (de escalera, arco, etc) abiatze. 2 ARK (de excavación) erauzketa.

arriostramiento m ARK txarrantxatze.

> arriostramiento lateral, ARK albo-txarrantxatze.

arriostrar t ARK txarrantxatu.

arroyo m erreka, lats.

arteria f (de comunicación) bide nagusi, arteria.

artesonado 1 m kasetoidura. 2 adj ARK kasetoizko, kasetoidun.

articulación f TEK (de piezas) artikulazio, giltzadura.

ascensor m igogailu.

asentamiento 1 m (acción) kokatze, finkatze. 2 (lugar) kokaleku, establimendu. 3 ARK (de un edificio) asentu. 4 (humano) establezimendu.

asentar/se 1 (establecer/se) kokatu, finkatu. 2 ARK (un edificio) asentatu.

aseo m (habitación) bainugela, garbigela, komun.

aserrar t zerratu.

asfaltado 1 adj asfaltatu(a). 2 m (acción) asfaltatze.

asfaltar t asfaltatu.

asfalto m asfalto.

asiento 1 m jarleku, eserleku. 2 (emplazamiento) kokaleku. 3 ARK (de edificio) asentatze, asentu.

> asiento diferencial, ARK asentatze diferentzial.

> asiento total, ARK asentatze oso.

aspersor 1 adj ihinztatzaile. 2 m (mecanismo) ihinztagailu.

astrágalo m ARK astragalo.

ataguía f ur-agor, ur-hesi.

atalaya 1 f talaia. 2 (mirador) begiraleku.

atasco 1 m (acción) buxatze, emokatze. 2 (de tráfico) (auto) ilara(k), buxadura.

ataúd m hilkutxa, zerraldo.

ático m (vivienda) atiko, teilatupe.

atornillar t (sujetar) torlojuz lotu.

atrio m ARK atari, atondo.

aula f ikasgela.

> aula magna, areto nagusi.

aulario m ikasgelategi.

autodrenante adj TEK autodrainagarri, autodrainatzaile.

autopista f autobide: la red de autopistas de Francia, Frantziako autobide sarea.

autoportante adj ARK berez eusten den.

autovía f autobia.

avellano m BOT hurritz.

avenida f etorbide, hiribide.

axial adj axial, ardatz-.

axil adj axial, ardatz-.

ayuntamiento 1 m udal. 2 (edificio) udaletxe, herriko etxe.

azotea f estalki-terraza, etxe-gaineko terraza.

azud m presa txiki.

azulejo m azuleju, pareta-lauza.


a · b · c · d · e · f · g · h · i · j · k · l · m · n · o · p · q · r · s · t · u · v · x · y · z



Hirigintza eta Lurralde Antolamendua
UPV/EHU