Basque Environment and Ocean Week

Basque Environment and Ocean Week

Nakusarbe erakundeak, foru-aldundien laguntzaz, ingurumenari eta ozeanoei buruzko aurrerapen zientifikoak herritarrei hurbiltzeko jardunaldiak antolatu ditu. Ekaineko lehenego hiru asteetan EAEko hiru hiriburuetan egin da: lehenik Donostian, ondoren Gasteizen eta azkenik Bilbon.

Katedratik ekainaren 14an Gasteizko Europa Jauregian antolatutako "Bizitza" mahai-inguruan egon ginen. Bertan aukera izang genuen bizitzaren eta hizkuntza-aniztasunaren arteko loturari buruzko garrantziaz aritzeko. 

Mahai-inguruan AZTIko Javier Francok eta CEAko Gorka Belamendiak ere parte hartu zuten.

Informazio guztia hemen.

Katedraren izenean Ines García-Azkoagak egindako aurkezpena YouTube-ko esteka honetan ikus daiteke.

Ama Hizkuntzaren Nazioarteko Eguna 2024

Ama Hizkuntzaren Nazioarteko Eguna 2024

Date de première publication: 21/02/2024

Otsailaren 21a Ama Hizkuntzaren Nazioarteko Eguna da. Hori dela eta, Munduko Hizkuntza Ondarearen Unesco Katedrak egitarau berezia prestatu du 2024ko eguna ospatzeko, eta, zehazki, Corporació Catalana de Mitjans Audiovisuals erakundearen eta Munduko Hizkuntza Ondarearen Unesco Katedraren artean sortutako animazioen aurkezpena egingo dugu.

Animazioak dagoeneko dituzue eskuragarri! Informazio guztia hemen.

Aurkezpena otsailaren 21ean izango da, 12:30-13:30 bitartean Arabako Campuseko pabiloian.

  • 12:30-12:40. Hizkuntza eta kultura aniztasuna. Amaia Izkue (Munduko Hizkuntza Ondarearen Unesco Katedra)
  • 12:40-12:50. Eguzkilorea (proiekzioa).
  • 12:50-13:00. TV3 eta UPV/EHUko MHO Unesco Katedraren arteko lankidetzea. Ines García-Azkoaga (UPV/EHUko Munduko Hizkuntza Ondarearen Unesco Katedra) eta Manuel Barrios Lucena (Una mà de Contes programako zuzendaria).
  • 13:00-13:10. El nen salmó (proiekzioa).
  • 13:10-13:20. Hizkuntza gutxituetara bikoiztea hiztun gazteekin Amaia Izkue (Munduko Hizkuntza Ondarearen Unesco Katedra)
  • 13:20-13:30 Eguzkilorea beste hizkuntza gutxitu batzuetan (proiekzioa).

Espainiako UNESCO Katedren eta UNITWIN sareen topaketa

Espainiako UNESCO Katedren eta UNITWIN sareen topaketa

2023ko urriaren 16 eta 17an "Encuentro Nacional de Cátedras Unesco y Redes UNITWIN de España" (Espainiako UNESCO Katedren eta UNITWIN sareen topaketa) egin zen Cordoban. Guztira Estatu mailako 35 Katedra elkartu ziren, eta Munduko Hizkuntza Ondarearen Unesco Katedratik ere bertan egon ginen, hizkuntza-aniztasunaren garrantzia azpimarratzeko. 

Cordobako Unibertsitateko Gatazkak Ebazteko UNESCO Katedrak antolatutako jardunaldi hauetan, besteak beste, goi-mailako hezkuntzaren eraldaketa, Espainiako Unitwin Sareen lan-programa eta katedrek unibertsitatearen egunerokotasunean duten paperaren inguruan hausnartu dute. 

Ines García Azkoagak, Munduko Hizkuntza Aniztasunaren UNESCO Katedrako arduradunak, mahainguru batean parte hartu du beste Katedra batzuetako arduradunekin.

Informazio gehiago, hemen.

Zinema-maratoia Ama Hizkuntzaren Nazioarteko Eguna ospatzeko

Zinema-maratoia Ama Hizkuntzaren Nazioarteko Eguna ospatzeko

Otsailaren 21a Ama Hizkuntzen Nazioarteko Eguna da. Hiztun askorentzat ama-hizkuntza hizkuntza indigena edo minorizatua da, eskolan edo familiatik kanpo nekez agertzen den hizkuntza. Sarritan, ez dira falta hizkuntza horien hiztunei buruzko aurreiritziak, eta, kasu askotan, gainera, hizkuntza biziberritzeari ekitea ia ameskeria da. Hala eta guztiz ere, ondare horren onuradun izateak hiztunentzat duen esanahiari eta balioari esker, hizkuntza indigenen eta minorizatuen hiztunen ama-hizkuntzari buruzko hausnarketa partekatzeko aukera dugu. Horren erakusgarri dira munduan zehar dauden egoera eta esperientzietara hurbiltzen gaituzten hainbat film eta dokumental.

Zinema maratoi honetan Ameriketako eta Europako hizkuntza gutxitu duten zenbait komunitatetako bideoak ikusi ahal izan ditugu.

1) Voices on the rise: Indigenous Language Revitalization in Alberta (Kanada)

Lehenengo dokumentala Kanadan kokatuta dago, Albertan, eta bertan Eli Hirtlen esperientzia ageri da. Hiri inguruko indigenatzat du bere burua, eta, komunitatetik urruti bizi diren beste hainbat indigena bezala, Elik ez zuen jaso bere familiako jatorrizko hizkuntza, “cree” [kri] hizkuntza. [Kri] hizkuntza da Kanadan hiztun gehien dituen hizkuntza indigena. Helduaroan ama-hizkuntza hori ikasteari ekin dio eta dokumentalean komunitatearekiko konexio hori berreskuratzeko bere bidaia ikusi ahal izan dugu.

Hemen ikusgai: https://voicesontherise.ca/

2) Video diary of sami Liselotte Wajstedt (Sweden)

Bigarren muestra bost minutu inguruko hiru bideo izan dira. Suediara bidaiatu ahal izan dugu, Estokolmora. Bertan Liselotte Wajstedt sami emakumea bere komunitateko jatorrizko hizkuntza nola ikasten ari den ikusi ahal izan dugu. Liselotte sami hizkuntzan bere inguruko elementuak izendatzen ikusi dugu, post-it-etan hitz solteak idatziz eta inguruan itsatsiz. Metroan ikusi dugu, kafetegian, bere etxean, basoan…

Sami edo laponiar hizkuntzak Suediatik Errusiaraino doan zonalde batean hitz egiten dira, Suedian, Norvegian, Finlandian eta  Errusiako iparraldean, beraz.

Hemen ikusgai: https://www.liselottewajstedt.com/a-video-diary/

3) La parole assassinée - Ar Gomz Drouklazhet

Hirugarren dokumentala Bretainian kokatuta dago, Frantziar Estatuan. Hiru belaunalditako hiztunek haien ama-hizkuntzarekiko hausnarketa partekatu digute. Dokumentala Alyson Cleretek zuzendu zuen.

Ikusi hemen: https://www.bretagne-et-diversite.net/fr/films/la-parole-assassinee/

4) MNECH DIZDEA (Mexico). Documentary on the revitalization of the Zapoteco Dizdea language

Laugarren proiekzioak Mexikora garamatza, dizdea hizkuntza zapotekoaren biziberritze ahaleginak kontatu dituzte.

Ikusi hemen: https://www.youtube.com/watch?v=2G7K4IGNQsg

5) Batzuk. Euskararen lau aurpegi

Azken dokumentala 2017ko KORRIKArako egin zuten AEK-K eta Hiru Damatxo ekoiztetxeak. Bertan euskaldun profil ezberdinak ikus daitezke, azken urteotako biziberritze ahaleginen fruitu direnak hein handi batean.

Hemen ikusgai: https://www.youtube.com/watch?v=vfkL2DCZzuw

Hizkuntza gutxituen biziberritzeari buruzko mintegia Andoainen Kanadako kide indigenekin

Hizkuntza gutxituen biziberritzeari buruzko mintegia Andoainen Kanadako kide indigenekin

Date de première publication: 31/01/2023

Soziolinguistika Klusterreko hainbat kidek mintegia egin zuten Kanadatik etorritako 40 ikerlari eta doktoregairekin. Urtarrilaren 19an, Andoaingo Martin Ugalde Kultur Parkean egin zen hizkuntza-gutxituen biziberritzeari buruzko goiz osoko mintegia. Saioaren antolatzaileak Lorna Williams (University of Victoria) eta Paula Laita (Soziolinguistika Klusterra) ikerlari doktoreak izan ziren. Parte hartzaileak partekatze-zirkuluan (sharing circle) bildu ziren. Hezkuntza indigenan oinarritutako metodologia baliatu zen, hainbat erritu eta praktika berezirekin kideen artean ezagutzak, esperientziak eta iritziak trukatzeko.

Lorna Williams doktorea Hezkuntza Indigena eta Linguistikoko irakasle emeritua da Victoriako Unibertsitatean eta Kanadako Hezkuntza eta Hizkuntza Ikerketako batzorde-burua da. Indigenen hizkuntzak suspertzeko programak garatu zituen, irakaskuntza eta ikaskuntza praktika tradizionalak erabiliz. Bere ikastaroak ere iraultzaileak izan ziren pedagogia indigena, buruzagi espiritualak eta ezagutzaz arduratzen zirenak sartzeagatik. Kanadan hizkuntzak berreskuratzeko eta biziberritzeko prozesua indartzen ekarpen handia egin du.

Bere hitzetan: "Today we made such profound connections between people. We heard the stories of the Basque language and people, their resolve and commitment to their language and world, we learned of the European and world context of the language and we learned of the connections to Canada in the work to revitalize and to keep the language strong. It is important to share these stories of strength in communities of kindness".

Iturria: https://soziolinguistika.eus/eu/2023/01/23/hizkuntza-gutxituen-biziberritzeari-buruzko-mintegia-kanadako-doktoregai-eta-ikerlariekin/