Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)
aitonatxoAitona, berriz, ez dakit xuxen noiz jaio zen ere. Xabier Mendiguren Elizegi «Errekarteko koadernoa», 2001 - 32. orr.
Aita eta aitona errabinoak zituen. Koro Navarro «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 8. orr.
Bere aita, aitona eta birraitona, bi neba ere bai, diplomatikoak ziren. Hasier Etxeberria «Arrainak ura baino», 1999 - 124. orr.
Aitona bizkar sendoko gizona zen, lasaia, onkotea. Anjel Lertxundi «Zorion perfektua», 2002 - 20. orr.
Julian ez zen pelikuletako aitona maitagarri horietakoa. Xabier Mendiguren Elizegi «Arima enkoniatuak», 2006 - 134. orr.
-Ni Muñagorri nauk, eta aitona ere Muñagorri. Xabier Mendiguren Elizegi «Errautsen distira», 2002 - 111. orr.
Aitona nuen gogoan Kuba lehenengo aldiz ikusi nuenean. «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 119. orr.
Aitona gosaltzen ari zen; beltzez jantzita zegoen. Koro Navarro «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 46. orr.
Nik txikitan aitonak nolakoak ziren galdetzen nien etxekoei, eta amona Noeliari aitona Alejandro nolakoa zen galdetzen nion. «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 25. orr.
Aitona Patxi eta amona Mari orduan egin ziren nobioak, azaldu dit aitak. Iban Zaldua «Etorkizuna», 2005 - 56. orr.
-Nola iritsiko zen hire aitona Kubara? «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 76. orr.
Piperrik ez du entzuten aitona honek -bota zuen Vittoriok. Joxemari Urteaga «Ordaina zor nizun», 2001 - 39. orr.
Badator atzera xirriki xarraka aitona sutondora. Patziku Perurena «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 125. orr.
-Aitonak amona abandonatu izan balu, amonak begitan hartua izango zuen aitona. «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 48. orr.
Badirudi gure amonaren aitona izan zela arbelaren negozioa altxatu edo antolatu zuena. Xabier Mendiguren Elizegi «Arbelaren gainean», 2004 - 44. orr.
Historia haren protagonista bere aitona izan zen, eta gure aitonaren aitona, beraz. Joan Mari Irigoien «Lur bat haratago», 2000 - 19. orr.
-Hor behean aitona xahar bat dagoelako gurpil-aulkian, bere Potto ikusi nahi duela, bere Potto ikusi nahi duela builaka. Jesus Mari Mendizabal «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 78. orr.
Eta karea egosteko ere, karobia sutzerakoan, otea nahi izaten omen zuten garai bateko aitona zaharrek, sukairik hoberenetakoa zelakotz. Patziku Perurena «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 24. orr.
Ilundu aurretik iritsiko ahal gara zure aitona zoroaren etxera! Aitor Arana «Bost ahizpa», 2005 - 23. orr.
Julian ez zen pelikuletako aitona maitagarri horietakoa. Xabier Mendiguren Elizegi «Arima enkoniatuak», 2006 - 134. orr.
Tipo interesgarria, gure aitona puzkerrontzia, tamalez ez nuen aukera fisiko zein psikologikorik izan haren ondoan luzaro bizitzeko. Karlos Zabala «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 25. orr.
Aitortu behar dut inbidia apur bat ematen zidala aitona borrokalari eta idealista hark. esku batez pistolari tinko eutsiz, aitona errepublikarraren erlojua atera nuen poltsikotik. Xabier Mendiguren Elizegi «Errautsen distira», 2002 - 65. orr.
Sutondoan eseria dagoen mutikozkorrak, izuturik, hala galdetzen dio bapatean aitona bizartzuriari: [...]. Patziku Perurena «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 125. orr.
Nire aitona errusiarraren pasadizo bat daukat, liburu horretako adibide-zerrendan eransteko guztiz aproposa. Xabier Mendiguren Elizegi «Errekarteko koadernoa», 2001 - 88. orr.
Aitona hilaren gutun biziak. «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 24. orr.
Aitona galdu baten bila etorria nintzen. «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 141. orr.
Baina nik benetako aitona baserritar bat nuen, txapel eta guzti, erdaraz gaizki hitz egiten zuena gainera. Xabier Mendiguren Elizegi «Errekarteko koadernoa», 2001 - 37. orr.
Amaren arreoko burruntzali kirtena, aitona zenaren kutxarea, haurrak deskuidoan komuntzulotik botatako guraize herdoiltuak. Patziku Perurena «Trapuan pupua», 2001 - 300. orr.
Agian, gure aitona zenak esan ohi zuen bezala, "haizerik ez den urtean", saiatuko naiz finago. Patziku Perurena «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 146. orr.
Atzean utzi genituen, aitona-izeba eta haien inguruan zuten guztia. «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 218. orr.
Ez dakigu nola bizi ziren aitona-amona horiek. Marrazki bizidunetako aitona-amona xarmagarri horietakoak. J.M. Olaizola "Txiliku" «Bizitza eredugarriak», 2006 - 130. orr.
Nire aitak hornikuntza bulegoetara joaten jarraitu zuen, zerbait gehiago eskatzera aitona-amona zaharrentzat, familia ugarientzat, merkatu beltzaren azpitik zeuden guztientzat. Joseba Urteaga «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 34. orr.
Maria eta Patxi, nire aitona-amonak. Xabier Mendiguren Elizegi «Arbelaren gainean», 2004 - 53. orr.
Zaharren egoitzetan diren aitona-amonei bisita egiten diete. Berria - Harian 2005-08-10
Emakumearen gurasoek, aitona-amonek, birraitona-amonek, eta bir-birraitona-amonek egindako balizko bekatuen zerrenda bota zuen, hamargarren belaunaldiraino. Koro Navarro «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 35. orr.
Allikeneko guztiekin joaten nintzen, guraso eta aitona-amonekin [...] baita Atxetako osaba Karmelo, izeko Primi, eta Paulo eta Gaxuxa lehengusuekin ere. Txillardegi «Labartzari agur», 2005 - 133. orr.
Alemaniar jatorriko aitona-amonen gorabeherak Alsazian, alemaniar izan nahi eta ezinaz. Anjel Lertxundi «Azkenaz beste», 2005 - 201. orr.
Aitona-amonen herrira joango dira festetan, gero guraso eta anai-arrebekin kanpinean oporretan, gero ez-dakit-zer. Xabier Mendiguren Elizegi «Uda betiko balitz», 2003 - 157. orr.
Patoisa izan zen nire aitona-amonen hizkuntza bakarra. Joseba Urteaga «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 43. orr.
Aitona-amonena esan nionean, modu berezi batez begiratu zidan, begi beltzen atzetik, ile kizkurraren azpitik. Lander Garro «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 124. orr.
Geroago jakin nuen, Imanol izeneko pabiloi atezain bati esker, Fernando bera izan zela Industria Uhin berriaren agentea, eta berak saldu zituela, bortizki aberastuz, bere aitona-amonenak izandako sailak. Bernardo Atxaga «Lekuak», 2005 - 236. orr.
Ez neukan gogorik aitona-amonengana joateko ere. Jesus Mari Mendizabal «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 52. orr.
Familiako bazkari-egun horietako bat izango zen, bestela ez bainintzen azaltzen aitona-amonenean. Xabier Mendiguren Elizegi «Arbelaren gainean», 2004 - 94. orr.
Txikitatik joan izan naiz aitona-amonenera, jai-egunetan batik bat eta bestela ere bai garai batean; Larregira aurrena, eta kaleko pisura gero. arrazialki judua kontsideratzen da, gutxienez aitona-amonetako bat "erlijio komunitate judukoa" duena. Xabier Mendiguren Elizegi «Arbelaren gainean», 2004 - 89. orr.
Aitona-amonez jarduteak baditu bere alde on eta txarrak: txarra, aita-amez baino gutxiago dakigula, garaia askoz urrunagoa zaigula. Xabier Mendiguren Elizegi «Arbelaren gainean», 2004 - 54. orr.
Aitona-amonik gabeko familia da gurea. Joxerra Garzia «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 79. orr.
Aitona-amonaren irudiak, gazterik, oso gazterik, artean oraindik dena posible zelarik mundua beren esku zeukaten garaikoak. «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 27. orr.
Zer meritu du aberats jaiotzeak, noble edo aitonen seme? Joan Mari Irigoien «Lur bat haratago», 2000 - 52. orr.
Behin aitonen seme batek honela esan zion dama bati: [...]. Anjel Lertxundi «Konpainia noblean», 2004 - 46. orr.
Gehienbat Errusiako erreboluziotik ihesi etorritako aitonen seme probretuak bizi omen ziren bertan. Alberto Ladron Arana «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 69. orr.
Arvilleko anaiek piztia hura aurkitu eta hiltzea deliberatu zuten, eta eskualde hartako aitonen seme guztiak gonbidatu zituzten ehizaldi handietara. Josu Zabaleta «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 123. orr.
Eta -baten batek noizbait esan zuen bezala- hobe familiaren iraganean handitasun bila arakatzen ez hastea, topatu nahi zen aitonen semearen ordez errazago aterako baitzaizu sasikoren bat edozein bazterretan. Xabier Mendiguren Elizegi «Errekarteko koadernoa», 2001 - 126. orr.
Begitarteak "Japonia zaharreko krabelina", behialako aitonen alabaren ikurra, zekarren gogora: silueta handi haren gainean, mundua mendean hartzea zen Fubukiren patua. Joxan Elosegi «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 15. orr.
Behin, Marylanden, esklaboen lau familia ezagutu zituen, ehun urtean elkarren ondoan bizi izandakoak: birraitona-amonak, aitona-amonak, amak, aitak, osabak, izebak, lehengusuak, haurrak. Anton Garikano «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 296. orr.
Eta emakumearen gurasoek, aitona-amonek, birraitona-amonek, eta bir-birraitona-amonek egindako balizko bekatuen zerrenda bota zuen, hamargarren belaunaldiraino. Koro Navarro «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 35. orr.
Nire birraiton-amonak han-hemenka jarriak dauden erretratu obalatuengatik baizik ez ditut ezagutzen. Karlos Zabala «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 21. orr.
Albuma haien ideia izan zen, nire herenaitona-amonena. ETC-literatura, saiakera Made in Galiza, Sechu Sende (Txerra Rodriguez), Txalaparta, 2012
Halarik ere, hegazkineko emakumearen aitita-amamak izan ez baziren ere, izan zitezkeen birraitona-amonak, edo herenaitona-amonak edo dena delakoak, guri berdin zaigu. ETC-literatura, saiakera Alsina, Xabier Mendiguren, Elkar, 2016
Hau da, arbaso zuzen bat (gurasoak...) edo lehenagokoak, (aitona-amonak, birraitona-amonak, herenaitona-amonak...) eta honelaxe, denboran atzera eginez. ETC-entziklopedia Arbaso, Wikipedia
aita eta aitona (5); aitona alejandro (6); aitona alejandroren (5); aitona amona (13); aitona amonak (20); aitona amonei (3); aitona amonek (14); aitona amonekin (5); aitona amonen (25); aitona amonen etxean (3); aitona amonena (4); aitona bat (13); aitona batek (5); aitona baten (3); aitona bezala (6); aitona bizirik (7); aitona da (3); aitona edo (5); aitona ekarri (3); aitona ere (18); aitona eta (29); aitona eta amona (10); aitona eta biok (3); aitona eta birraitona (3); aitona ez (21); aitona ez zegoen (3); aitona ez zen (6); aitona ezagutu (5); aitona fusilatu (6); aitona fusilatu ondoren (3); aitona han (4); aitona hil (14); aitona hil eta (3); aitona hil zenean (4); aitona hila (4); aitona hilik (3); aitona hori (3); aitona hura (5); aitona ikusten (3); aitona izan (11); aitona izan zen (5); aitona jexux (3); aitona joxemari (8); aitona joxemariren (3); aitona leon (21); aitona leonek (3); aitona martin (4); aitona martin eta (3); aitona miguel (11); aitona miguelek (4); aitona nikolas (29); aitona nikolas gero (3); aitona nikolasek (49); aitona nikolasek bere (3); aitona nikolasek ere (3); aitona nikolasek ez (3); aitona nikolasekin (3); aitona nikolasen (17); aitona nikolasez (3); aitona nikolasi (7); aitona oso (4); aitona parentek (3); aitona patxi (10); aitona patxi eta (3); aitona zaharra (4); aitona zaharrak (4); aitona zen (8); aitona zena (5); aitona zenak (3); aitona zenaren (3); aitona zoriontsua (3); aitonen seme (8); aitonetarik bat (3); aldeko aitona (3); bai aitona (3); baina aitona (12); baina aitona ez (4); batean aitona (4); bere aitona (18); du aitona (3); edo aitona (4); edo aitonen (3); ere aitona (4); eta aitona (63); eta aitona amonak (3); eta aitona amonen (4); eta aitona ere (3); eta aitona nikolasek (8); eta gure aitona (8); eta haren aitona (3); eta zure aitona (4); ezen aitona (3); gero aitona (3); guraso eta aitona (3); gure aitona (85); gure aitona izan (3); gure aitona patxi (3); gure aitona zen (3); haren aitona (6); hasi zen aitona (3); hire aitona (12); marroren aitona (7); nik aitona (3); nintzen aitona (5); nion aitona (3); nire aitona (27); nola aitona (4); nola aitona nikolasek (3); nuen aitona (5); saiatzen nintzen aitona (3); segurako aitona (3); zaio aitona (3); zegoen aitona (3); zen aitona (21); zen aitona nikolas (3); zen gure aitona (4); zigun aitona (3); zigun aitona nikolasek (3); zion aitona (3); zitzaion aitona (4); zuela aitona (3); zuen aitona (18); zure aitona (18)
