Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)


Ulenspiegelen elezaharra, Charles de Coster / Koldo Izagirre (Elkar/Alberdania, 2007 )
aurrekoa | 110 / 8 orrialdea | hurrengoa
eu
Bederatzi hilabete barru gaur batailan egon den garaile bulartsu baino haur gehiago edukiko ditugu elizaldean.
es
Dentro de nueve meses habrá en la bailía tantos niños nuevos como valientes campeones ha habido hoy en la batalla.
fr
Dans neuf mois il v aura autant d'enfants de plus dans le bailliage qu'il y eut aujourd'hui de vaillants champions en la bataille.
en
Nine months hence there will be as many children more in the bailiwick as there were valiant champions in the battle to-day."
eu
Eta ermitauak Abemaria kantatu zuen, eta denek kantatu zuten harekin batean.
es
Y el ermitaño cantó el Avemaría y todos la cantaron con él.
fr
Et l'ermite chanta l'Ave, et tous le chantèrent avec lui.
en
And the hermit sang the Ave and all sang it with him.
eu
Eta ezkilak jo zuen.
es
Y la campana repicaba.
fr
Et la campane tintait.
en
And the bell tinkled above.
eu
Orduan ermitauak Andra Mari Rindbisbels-koaren izenean bedeinkatu zituen eta esan:
es
El ermitaño les bendijo en nombre de Nuestra Señora de Rindsbisbels, y exclamó:
fr
L'ermite alors les bénit au nom de Notre-Dame de Rindbisbels et leur dit :
en
Then the hermit blessed them in the name of Our Lady of Rindisbels and said:
eu
-Zoazte bakean!
es
-¡Id en paz!
fr
-Allez en paix !
en
"Go in peace!"
eu
Orroka, bultzaka eta kantari alde egin zuten Meyborgeraino.
es
Fueronse gritando, atropellándose y cantando hasta Meyborg.
fr
Ils s'en furent criant, se bousculant et chantant jusqu'à Meyborg.
en
They departed shouting, jostling, and singing all the way to Meyborg.
eu
Haien pentzuan zeuden atarietan emazte guztiak, zahar eta gazte, eta gerragin olde bat jazarrean harturiko hirian sartzen den legez sartu ziren etxean.
es
Todas las vecinas, viejas y jóvenes, les esperaban en los umbrales de las casas, en las que entraron ellos como la soldadesca en una ciudad tomada por asalto.
fr
Toutes les commères, vieilles et jeunes, les attendaient sur le seuil des maisons où ils entrèrent comme des soudards en une ville prise d'assaut.
en
All the goodwives, old and young, were waiting for them on the threshold of their houses which they entered like men at arms in a town taken by storm.
eu
Meyborgeko ezkilek errepikan jo zuten;
es
Las campanas de Meyborg habían sido lanzadas a vuelo;
fr
Les cloches de Meyborg sonnaient à toutes volées ;
en
The bells of Meyborg were pealing their loudest:
eu
mutikoek txistu, oihu egiten zuten, eta rommel-pot-a jotzen.
es
los muchachos silbaban, gritaban, tocaban el rockel-ftot.
fr
les garçonnets sifflaient, criaient, jouaient du rommel-pot.
en
the little lads whistled, shouted, played the rommel-pot.
eu
Pintek, suilek, godaletek, kopek, bonbilek eta pinterdiek zoragarri egiten zuten xilintxa.
es
Pintas, jarros, vasos, copas, frascos y medias pintas tintineaban maravillosamente.
fr
Les pintes, hanaps, gobelets, verres, flacons et chopines tintinabulaient merveilleusement.
en
Quart stoups, tankards, goblets, glasses, flagons, and pint-pots rang and jingled marvellously.
eu
Iskanbila honetan, eta haizeak, ufadaka, gizonezko, andrazko eta umeen kantuak zekartzala, berriro egin zion berba Claesek ermitauari, galdetuz zein ote zen gizon haiek espero zuten zerutikako grazia, ariketa zakar harengatik.
es
Mientras sonaban las campanas y las bocanadas de aire traían de la villa rumores de cánticos de hombres, mujeres y niños, Claes habló de nuevo al ermitaño y le preguntó cuál era la gracia celestial que esos hombres pretendían obtener mediante tan rudo ejercicio.
fr
Et le vin coulait à flots dans les gosiers. Pendant cette sonnerie, et tandis que le vent apportait de la ville à Claes, par bouffées, des chants d'hommes, de femmes et d'enfants, il parla derechef à l'ermite et lui demanda quelle était la grâce céleste que ces bonshommes prétendaient obtenir par ce rude exercice.
en
And the good wine rolled in waves down thirsty throats. During this ringing, and while the wind brought to the ears of Claes from the town, in gusts, songs of men and women and children, he spake once again to the hermit, asking him what heavenly boon these good folk looked to win by these rough devotions.
eu
Ermitauak irri batean erantzun zion:
es
El ermitaño, riendo, le respondió:
fr
L'ermite riant lui répondit :
en
The hermit answered, laughing:
eu
-Horra hor kapera honetan irudi landu bi, zezen bana irudikatzen dutenak.
es
-Tú ves sobre esta capilla dos figuras esculpidas que representan dos toros.
fr
-Tu vois sur cette chapelle deux figures sculptées, représentant deux taureaux.
en
"Thou seest upon this chapel two carven images, representing two bulls.
eu
San Martinek egin zuen mirariaren gorazarrez daude hor ipiniak, idi bi adarka jarri baitzituen zezen bihurtuta.
es
Están colocadas ahí en memoria del milagro que hizo San Martín convirtiendo dos bueyes en toros bravos, haciéndoles luchar a cornada limpia.
fr
Elles y sont placées en mémoire du miracle que fit saint Martin changeant deux boeufs en taureaux, en les faisant s'entre-battre à coups de corne.
en
They are placed there in memory of the miracle whereby Saint Martin transformed two bullocks into bulls, by making them fight with their horns.
eu
Eta gero muturra igurtzi zien kandelaz eta makilaz ordubete eta gehiagoan.
es
Después les frotó los hocicos con una vela y una madera verde durante una hora o más.
fr
Puis il les frotta d'une chandelle sur le muffle et de bois vert pendant une heure et davantage.
en
Then he rubbed their muzzles with a candle and green wood for an hour and longer.
eu
Miraria jakinik, eta ederki ordaindu nuen Erromako Jaunaren agiri baten jabe eginda, hementxe jarri nintzen bizi izaten.
es
Conociendo el milagro y provisto de un breve de Su Santidad, que pagué bien, vine a establecerme aquí. Desde entonces todos los viejos asmáticos y barrigudos de.
fr
Sachant le miracle, et muni d'un bref de Sa Sainteté que je payai bien, je vins ici m'établir.
en
"Wotting of the miracle, and fortified with a brief from His Holiness, for which I paid roundly, I came hither and established myself.
eu
Geroztik, Meyborgeko eta inguruko agure eztulkari eta gilborrandi guztiek, neuk hala bideraturik, sinetsi egiten dute bedeinkazinoa den kandelaz eta indarra den makilaz elkar joka ibili ondoren aldeko edukiko dutela Andra Mari.
es
Meyborg y de las cercanías, por mí patrocinados, adquirieron el convencimiento de que después de golpearse fuertemente con la vela, que es la unción, y el garrote, que es la fuerza, lograrían el favor de Nuestra Señora.
fr
Dès lors, tous les vieux tousseux et porte-bedaine de Meyborg et pays d'alentour, par moi patrocinés, furent certains qu'après s'être battus fortement avec la chandelle qui est l'onction, et le bâton qui est la force, ils se rendraient Notre-Dame favorable.
en
"Thenceforward all the ancient coughers and big-bellies in Meyborg and the country roundabout, persuaded by my arguments, were certain that having once beaten one another soundly with the candle, the which is unction, and with the cudgel, that is power, they would win favour of Our Lady.
eu
Emazteek hona bidaltzen dituzte senar zaharrak.
es
Las mujeres envían aquí a sus viejos maridos.
fr
Les femmes envoient ici leurs vieux maris.
en
The women send their ancient husbands hither.
eu
Garratzak, ausartak, basatiak, zaluak izaten dira pelegrinazino honen bertutez sortzen diren haurrak, eta soldadu bikainak izaten dira.
es
Los niños que nacen por virtud de la peregrinación son violentos, osados, feroces, ágiles y constituyen soldados perfectos.
fr
Les enfants qui naissent par la vertu du pèlerinage sont violents, hardis, féroces agiles et forment de parfaits soudards.
en
The children born by virtue of this pilgrimage are violent, bold, fierce, nimble, and make perfect soldiers."
eu
Hitzetik hortzera ermitauak Claesi:
es
De repente el ermitaño dijo a Claes:
fr
Soudain l'ermite dit à Claes :
en
Suddenly the hermit said to Claes:
eu
-Ezagutu nauzu?
es
-¿Me conoces?
fr
-Me reconnais-tu ?
en
"Dost thou know me?"
eu
-Bai-erantzun zuen Claesek-, nire anaia Josse zara zu.
es
-Sí-respondió Claes-, eres mi hermano Josse.
fr
-Oui, répondit Claes, tu es mon frère Josse.
en
"Yea," said Claes, "thou art Josse my brother."
eu
-Hala izan ere-erantzun zuen ermitauak-;
es
-Lo soy-agregó el ermitaño-;
fr
-Je le suis, répondit l'ermite ;
en
"I am," replied the hermit;
eu
baina nor da eskarnio egiten didan gizontxo hau?
es
pero ¿quién es este hombrecillo que me hace gestos?
fr
mais quel est ce petit homme me fait des grimaces ?
en
"but what is this little man that makes faces at me?"
eu
-Zure iloba da-Claesek.
es
-Es tu sobrino-contestó Claes.
fr
-C'est ton neveu, répondit Claes.
en
"It is thy nephew," said Claes.
eu
-Zein da Carlos inperatoreren eta neure artean dagoen aldea?
es
-¿Qué diferencia encuentras entre mí y el emperador Carlos?
fr
-Quelle différence fais-tu entre moi et l'empereur Charles ?
en
"What difference dost thou make between me and the Emperor Charles?"
eu
-Handia da-Claesek.
es
-Muy grande-dijo Claes.
fr
-Elle est grande, répondit Claes.
en
"It is great," replied Claes.
eu
-Txikerra da-Jossek-, biok berdin behartzen ditugulako gizonak, hark elkar hiltzera eta nik elkar jotzera, geure mozkinerako eta gure atseginerako.
es
-Es pequeña-replicó Josse-, porque él liace que se maten los hombres, y yo, que se peguen, para nuestro provecho y satisfacción.
fr
-Elle est petite, répartit Josse, car nous faisons tous deux lui s'entre-tuer et moi s'entre-battre des hommes pour notre profit et plaisir.
en
"It is but small," rejoined Josse, "for we do both alike, we two: he makes men to slay one another, I to beat one another for our gain and pleasure."
eu
Ondoren bere baselizara eraman zituen, eta han jaiak eta jateak ibili zituzten hamaika egunean atertu barik.
es
Después los condujo a su ermita, donde se entregaron a banquetes y festines sin tregua durante once días.
fr
Puis il les conduisit en son ermitage, où ils menèrent noces et festins durant onze jours sans trêve.
en
Then he brought them to his hermitage, where they held feast and revel for eleven days without pause or truce.
eu
13
es
XIII
fr
XIII
en
XIII
eu
Claes, anaia utzirik, asto gainean jarri zen ostera, Unlespiegel zeukala atzean.
es
Al abandonar a su hermano, Claes volvió a montar sobre el borrico, llevando a Ulenspiegel a la grupa.
fr
Claes, en quittant son frère, remonta sur son âne, ayant Ulenspiegel en croupe derrière lui.
en
Claes, when he parted from his brother, mounted his donkey once more, taking Ulenspiegel on the crupper behind him.
eu
Meyborg-eko plaza handitik igaro zen eta pelegrinu aldra bat ikusi zuen han multzotan batuta, eta nor zetorren ohartu zireneko, suak hartuta eta makuluekin zemai eginez, oihuka hasi zitzaizkien aho batean: "Alproja!", Ulenspiegelengatik alegia, eta honek, praken zorroa zabaldurik, atorra jaso eta atzeko muturra erakusten zien.
es
Pasó por la plaza mayor de Meyborg, donde estaban reunidos, formando grupos, numerosos peregrinos, que al verles se enfurecieron y agitando sus estacas, gritaron: "¡Indecente!", porque Ulenspiegel, bajándose los calzones, levantaba la camisa y les enseñaba el trasero.
fr
" Vaurien ! " à cause d'Ulenspiegel, qui, ouvrant son haut-de-chausses, retroussait sa chemise et leur montrait son faux visage.
en
He passed by the great square of Meyborg, and there beheld, assembled in groups, a great number of pilgrims, who seeing them became enraged and flourishing their cudgels they all suddenly cried out, "Scamp!" because of Ulenspiegel, who, opening his breeches, plucked up his shirt and showed them his nether visage.
eu
Zemai egiten ziotena semea zela ikusirik, honela egin zion Claesek:
es
Claes, advirtiendo que a quien amenazaban era a su hijo, gritó a éste:
fr
Claes, voyant que c'était son fils qu'ils menaçaient, dit à celui-ci :
en
Claes, seeing that it was his son they were threatening, said to him:
eu
-Zer egin diezu halako gorrotoa erakusteko?
es
-¿Qué has hecho para que te amenacen así?
fr
-Qu'as-tu fait pour qu'ils t'en veuillent ainsi ?
en
"What did you do for them to be so angry against you?"
eu
-Aita maitea-erantzun zuen Ulenspiegelek-, ni astoan jarrita noa, ez dut txintik esan, eta hala ere alproja esaten didate.
es
-Querido padre-respondió Ulenspiegel-voy montado en el burro sin meterme con nadie y, sin embargo, dicen que soy un indecente.
fr
-Cher père, répondit Ulenspiegel, je suis assis sur le baudet, ne disant rien à personne, et cependant ils disent que je suis un vaurien.
en
"Dear father," replied Ulenspiegel, "I am sitting on the donkey, saying no word to any man, and nevertheless they say I am a scamp."
eu
Aurrean jarri zuen orduan Claesek.
es
Entonces Claes lo sentó delante de él.
fr
Claes alors l'assit devant lui.
en
Then Claes set him in front.
eu
Honela, Ulenspiegelek mihia ateratzen zien pelegrinuei, eta hauek deiadar egiten zioten, ukabila erakusten zioten, eta, zurezko makuluak jasota, Claes eta astoa jo nahi zituzten.
es
Ya en esta postura, Ulenspiegel empezó a hacer gestos con la lengua a los peregrinos, los cuales, vociferando y agitando los puños, alzaron sus bastones y quisieron descargarlos sobre y Claes y el borrico.
fr
Dans cette posture, Ulenspiegel tira la langue aux pèlerins, lesquels vociférant, lui montrèrent le poing, et, levant leurs bâtons de bois, voulurent frapper sur Claes et sur l'âne.
en
In this position Ulenspiegel thrust out his tongue at the pilgrims, who, roaring, shook their fists at him, and lifting up their cudgels, would fain have beaten Claes and the donkey.
eu
Baina Claesek orpoz eragin zion astoari haien suminduratik ihes egiteko, eta atzetik zekartzala, arnasestuan, hauxe esan zion semeari:
es
Pero Claes espoleó al burro para librarse de aquellas furias y, mientras le perseguían perdiendo el aliento, dijo a su hijo:
fr
Mais Claes talonna son âne pour fuir leur fureur, et tandis qu'ils le poursuivaient, perdant le souffle, il dit à son fils :
en
But Claes smote the beast with his heels to flee from their wrath, and while they pursued, losing their breath, he said to his son:
eu
-Adu gaiztoko egunean jaioa zara: nire aurrean zoaz jesarrita, ez diozu kalterik egiten inori eta astindu egin nahi zaituzte.
es
-Naciste con mala estrella, puesto que vas sentado delante de mí, no haces daño a nadie y te quieren matar.
fr
-Tu es donc né dans un bien malheureux jour, car tu es assis devant moi, tu ne fais tort à personne et ils veulent t'assommer.
en
"Thou wert then born on a luckless day, for thou art sitting in front of me, doing no harm to any, and yet they would fain destroy thee."
eu
Barre egiten zuen Ulenspiegelek.
es
Ulenspiegel reía.
fr
Ulenspiegel riait.
en
Ulenspiegel laughed.
eu
Liege-n zehar zihoazenean bertakoak gose handian zeudela jakin zuen Claesek, eta Ofizialaren agindura jarriak zituztela, epaile eklesiastikoz osaturiko tribunal horren manupeko.
es
Al pasar por Lieja, Claes supo que los pobres ribereños, que padecían hambre espantosa, habían sido sometidos a la jurisdicción de un tribunal formado por jueces eclesiásticos.
fr
Passant par Liége, Claes apprit que les pauvres Rivageois avaient grand'faim et qu'on les avait mis sous la juridiction de l'official, tribunal composé de juges ecclésiastiques.
en
Passing by Liège, Claes learned that the poor Rivageois were starving and that they had been placed under the jurisdiction of the Official, a tribunal composed of ecclesiastical judges.
eu
Matxinatuak ziren ogia eta epaile laikoak edukitzearren.
es
Se amotinaron pidiendo pan y jueces laicos.
fr
Ils firent émeute pour avoir du pain et des juges laïques.
en
They made a riot demanding bread and lay judges.
eu
Baten batzuk zintzurtu edo urkatu egin zituzten eta enparauak herrialdetik egotzi, hain zen handia, garai hartan, De la Marck monsinore artzapezpiku onberaren klementzia.
es
otros, desterrados del país. Tan grande era, por entonces, la clemencia de monseñor de la Marck, el blando arzobispo. Claes vio en camino a los desterrados que huían de la suave cañada de Lieja;
fr
Quelques-uns furent décapités ou pendus et les autres bannis du pays, tant était grande, pour lors, la clémence de monseigneur de la Marck, le doux archevêque.
en
Some were beheaded or hanged, and the rest banished out of the country, such at that time was the clemency of Monseigneur de la Marck, the gentle archbishop.
eu
Claesek bidean ikusi zituen Liegeko ibar gozoa atzean uzten zuten erbesteratuak, gose izateagatik urkaturiko gizonen gorpuak.
es
y vio también en los árboles, cerca de la villa, los cuerpos de los hombres ahorcados por haber tenido hambre.
fr
Claes vit en chemin les bannis, fuyant le doux vallon de Liége, et aux arbres près de la ville, les corps des hommes pendus pour avoir eu faim.
en
Claes saw by the way the banished folk, fleeing from the pleasant vale of Liège, and on the trees near to the town the bodies of men hanged for being hungry.
eu
Eta negar egin zuen haien gainean.
es
Y lloró por ellos.
fr
Et il pleura sur eux.
en
And he wept over them.
eu
14
es
XIV
fr
XIV
en
XIV
eu
Anaia Jossek emaniko zakua bete patard eta Ingalaterrako eztainuzko pitxer estalkidun ederrarekin asto gainean etxeratu zenean, domeketan alborokeak eta astegunetan narrukadak eduki zituzten etxolan, egunero jaten ahal zuten okela eta babak.
es
Cuando, a lomos del rocín, llegó a su casa con una bolsa llena que le dio su hermano Josse y con una gran vasija de estaño, hubo en la choza francachelas dominicales y festines diarios, porque diariamente comían carne y habas.
fr
Quand, monté sur son âne, il rentra au logis muni d'un sac plein de patards que lui avait donné son frère Josse et aussi d'un beau hanap en étain d'Angleterre, il y eut en la chaumière ripailles dominicales et festins journaliers, car ils mangeaient tous les jours de la viande et des fèves.
en
When he came home, riding upon his donkey, and provided with a bag full of patards his brother Josse had given him and a goodly tankard of pewter, there were in the cottage Sunday good cheer and daily feasts, for every day they had meat and beans to eat.
eu
Claesek dobbel-kuyt-ez betetzen zuten bezain laster husten zuen Ingalaterrako eztainuzko pitxer handia.
es
Claes llenaba de dobbcl-kuyt y vaciaba con frecuencia la vasija de estaño.
fr
Claes remplissait de dobbel-kuyt et vidait souvent le grand hanap d'étain d'Angleterre.
en
Claes filled often the great pewter tankard with dobbel-cuyt and emptied it as often.
aurrekoa | 110 / 8 orrialdea | hurrengoa

Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus