Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)


Espezieen jatorriaz, Charles Darwin / Alberto Gabikagojeaskoa (Klasikoak, 1994 )
aurrekoa | 129 / 76 orrialdea | hurrengoa
eu
Zergatik gurutzatu behar dute erraz-erraz espezie batzuek, eta, hala ere, hibrido oso antzuak sortu, eta beste espezie batzuek, ostera, nekez guratzatu eta, hala ere, hibrido oso ugalkorrak sortu?
es
¿Por qué unas especies tendrían que cruzarse con facilidad, produciendo, sin embargo, híbridos muy estériles, y otras especies se cruzarían con extrema dificultad, produciendo, no obstante, híbridos bien fecundos?
fr
Pourquoi des espèces qui se croisent avec la plus grande facilité produisent-elles des hybrides très stériles, tandis que d'autres, dont les croisements sont très difficiles à réaliser, produisent des hybrides assez féconds ?
en
Why should some species cross with facility and yet produce very sterile hybrids; and other species cross with extreme difficulty, and yet produce fairly fertile hybrids?
eu
Zergatik egon behar du sarri hain ezberdintasun handia espezie bereko bi banakoren arteko elkarrekiko gurutzaketaren emaitzan?
es
¿Por qué tendría que existir diferencia tan grande en el resultado del cruzamiento recíproco entre dos mismas especies?
fr
Pourquoi cette différence si fréquente et si considérable dans les résultats des croisements réciproques opérés entre les deux mêmes espèces ?
en
Why should there often be so great a difference in the result of a reciprocal cross between the same two species?
eu
Zergatik, galde daiteke oraindik, ez da eragotzi hibridoak sortzea?
es
¿Por qué, puede aún preguntarse, ha sido permitida la producción de híbridos?
fr
Pourquoi, pourrait-on encore demander, la production des hybrides est-elle possible ?
en
Why, it may even be asked, has the production of hybrids been permitted?
eu
Espezieari hibridoak sortzeko ahal berezia eman eta, gero, gurasoen lehen gurutzaketaren erraztasunarekin zerikusi hertsirik ez duten antzutasun maila ezberdinez, haien ugalmena gerarazteak, antolakera arraroa dirudi.
es
Conceder a la especie la propiedad especial de producir híbridos y después parar su propagación ulterior por diferentes grados de esterilidad, no relacionados rigurosamente con la facilidad de la primera unión entre sus padres, parece una extraña disposición.
fr
Accorder à l'espèce la propriété spéciale de produire des hybrides, pour arrêter ensuite leur propagation ultérieure par divers degrés de stérilité, qui ne sont pas rigoureusement en rapport avec la facilité qu'ont leurs parents à se croiser, semble un étrange arrangement.
en
To grant to species the special power of producing hybrids, and then to stop their further propagation by different degrees of sterility, not strictly related to the facility of the first union between their parents, seems a strange arrangement.
eu
Aipaturiko arau eta egitateok, aitzitik, uste dut argiro adierazten dutela bai lehen gurutzaketen bai hibridoen antzutasuna intzidental hutsa dela edo beren ugal aparatuetako ezberdintasun ezezagunen mende dagoela, eta, ezberdintasunok hain izaera bereizi eta mugatukoak direlarik, espezie bereko bi banakoren elkarrekiko gurutzaketetan, bataren sexu-elementu arrak eragozpenik gabe ihardunen duen sarri bestearen sexu-elementu emearengan, baina ez alderantziz.
es
Las leyes y hechos anteriores, por el contrario, me parece que indican claramente que la esterilidad, tanto de los primeros cruzamientos como de los híbridos, es simplemente incidental o dependiente de diferencias desconocidas en su aparato reproductor, siendo las diferencias de naturaleza tan particular y limitada, que, en cruzamientos recíprocos entre las dos mismas especies, el elemento sexual masculino de una actuará muchas veces sin dificultad sobre el elemento sexual femenino de la otra, pero no en sentido inverso.
fr
D'autre part, les faits et les règles qui précèdent me paraissent nettement indiquer que la stérilité, tant des premiers croisements que des hybrides, est simplement une conséquence dépendant de différences inconnues qui affectent le système reproducteur. Ces différences sont d'une nature si particulière et si bien déterminée, que, dans les croisements réciproques entre deux espèces, l'élément mâle de l'une est souvent apte à exercer facilement son action ordinaire sur l'élément femelle de l'autre, sans que l'inverse puisse avoir lieu.
en
The foregoing rules and facts, on the other hand, appear to me clearly to indicate that the sterility, both of first crosses and of hybrids, is simply incidental or dependent on unknown differences in their reproductive systems; the differences being of so peculiar and limited a nature, that, in reciprocal crosses between the same two species, the male sexual element of the one will often freely act on the female sexual element of the other, but not in a reversed direction.
eu
Komeniko da adibide baten bidez hobetotxoago azaltzea zer esan nahi dudan, antzutasuna, bereziki emaniko koalitatea ez, baina beste diferentzia batzuen araberakoa dela diodanean.
es
Será conveniente explicar un poco más, mediante un ejemplo, lo que entiendo por ser la esterilidad dependiente de otras diferencias, y no una cualidad especialmente concedida.
fr
L'aptitude que possèdent certaines plantes à pouvoir être greffées sur d'autres est sans aucune importance pour leur prospérité à l'état de nature ;
en
It will be advisable to explain a little more fully, by an example, what I mean by sterility being incidental on other differences, and not a specially endowed quality.
eu
Landare batek beste batean txertatzeko duen gaitasuna natur egoeran haren ongizaterako garrantzirik gabekoa denez gero, uste dut inork ez duela pentsatuko gaitasun hau bereziki emaniko koalitatea denik, baizik onartuko duela landare biek hazkunde legeetan dituzten ezberdintasunen mende dagoela.
es
Como la capacidad de una planta para ser injertada en otras es sin importancia para su prosperidad en estado natural, presumo que nadie supondrá que esta capacidad es una cualidad especialmente concedida, sino que admitirá que es dependiente de diferencias en las leyes de crecimiento de las dos plantas.
fr
personne, je présume, ne supposera donc qu'elle leur ait été donnée comme une propriété spéciale, mais chacun admettra qu'elle est une conséquence de certaines différences dans les lois de la croissance des deux plantes.
en
As the capacity of one plant to be grafted or budded on another is unimportant for their welfare in a state of nature, I presume that no one will suppose that this capacity is a SPECIALLY endowed quality, but will admit that it is incidental on differences in the laws of growth of the two plants.
eu
Batzuetan ikusi ahal izaten dugu zuhaitz batek zergatik ez duen beste bat onartzen: dela hazkunde-abiaduran, zuraren gogortasunean, saparen jarialdian edo izaeran etab. aldeak dituztelako;
es
A veces podemos ver la causa por la que un árbol no prende en otro por diferencias en su velocidad de crecimiento, en la dureza de su madera, en el período de la subida de la savia o en la naturaleza de ésta, etc.;
fr
Nous pouvons quelquefois comprendre que tel arbre ne peut se greffer sur un autre, en raison de différences dans la rapidité de la croissance, dans la dureté du bois, dans l'époque du flux de la sève, ou dans la nature de celle-ci, etc. ;
en
We can sometimes see the reason why one tree will not take on another from differences in their rate of growth, in the hardness of their wood, in the period of the flow or nature of their sap, etc.;
eu
baina makina bat kasutan ez dugu inolako arrazoirik jartzerik.
es
pero en una multitud de casos no podemos asignar causa alguna.
fr
mais il est une foule de cas où nous ne saurions assigner une cause quelconque.
en
but in a multitude of cases we can assign no reason whatever.
eu
Bi landareren artean, ez taimainuz alde handia izatea, ez bata egurrezkoa eta bestea belarrezkoa izatea, ez bata hosto iraunkorrekoa eta bestea galkorrekoa izatea, ezta klima oso diferenteetara moldatuak izateak ere, ez du beti eragozten bata bestean txertatu ahal izatea.
es
Una gran diferencia de tamaño en las plantas, el ser una leñosa y otra herbácea, el ser una de hoja persistente y la otra de hoja caduca, y la adaptación de climas muy diferentes, no siempre impiden el que puedan injertarse una en otra.
fr
Une grande diversité dans la taille de deux plantes, le fait que l'une est ligneuse, l'autre herbacée, que l'une est à feuilles caduques et l'autre à feuilles persistantes, l'adaptation même à différents climats, n'empêchent pas toujours de les greffer l'une sur l'autre.
en
Great diversity in the size of two plants, one being woody and the other herbaceous, one being evergreen and the other deciduous, and adaptation to widely different climates, does not always prevent the two grafting together.
eu
Hibridakuntzan bezala txertakuntzan ere, ahaidetasun sistematikoak mugatzen du gaitasuna, inor ere ez baita gauza izan familia erabat ezberdinetako zuhaitzik bata bestean txertatzeko; eta, aitzitik, espezie hurbilak eta espezie bereko aldakiak normalean, baina ez hutsik gabe, erraz txerta daitezke bata bestean.
es
Lo mismo que en la hibridación, también en el injerto la capacidad está limitada por la afinidad sistemática, pues nadie ha podido injertar uno en otro árboles pertenecientes a familias completamente distintas y, por el contrario, especies muy afines y variedades de la misma especie pueden, por lo común, aunque no siempre, ser injertadas con facilidad unas en otras.
fr
Il en est de même pour la greffe que pour l'hybridation ; l'aptitude est limitée par les affinités systématiques, car on n'a jamais pu greffer l'un sur l'autre des arbres appartenant à des familles absolument distinctes, tandis que, d'autre part, on peut ordinairement, quoique pas invariablement, greffer facilement les unes sur les autres des espèces voisines et les variétés d'une même espèce.
en
As in hybridisation, so with grafting, the capacity is limited by systematic affinity, for no one has been able to graft together trees belonging to quite distinct families; and, on the other hand, closely allied species and varieties of the same species, can usually, but not invariably, be grafted with ease.
eu
Baina gaitasun honetan, hibridakuntzan bezalaxe, ez du ahaidetasun sistematikoak erabat agintzen.
es
Pero esta capacidad, lo mismo que ocurre en la hibridación, no está, en modo alguno, regida por la afinidad sistemática.
fr
Mais, de même encore que dans l'hybridation, l'aptitude à la greffe n'est point absolument en rapport avec l'affinité systématique, car on a pu greffer les uns sur les autres des arbres appartenant à des genres différents d'une même famille, tandis que l'opération n'a pu, dans certains cas, réussir entre espèces du même genre.
en
But this capacity, as in hybridisation, is by no means absolutely governed by systematic affinity.
eu
Kasu askotan familia bereko genero ezberdinak bata bestean txertatu diren arren, beste kasu batzuetan genero bereko espezieek ez dute elkar hartzen.
es
Aun cuando muchos géneros distintos de la misma familia han sido injertados mutuamente, en otros casos especies del mismo género no prenden unas en otras.
fr
Ainsi, le poirier se greffe beaucoup plus aisément sur le cognassier, qui est considéré comme un genre distinct, que sur le pommier, qui appartient au même genre.
en
Although many distinct genera within the same family have been grafted together, in other cases species of the same genus will not take on each other.
eu
Madariondoa askoz errazago txerta daiteke genero ezberdintzat sailkatzen den irasagarrondoan, genero berekoa den sagarrondoan baino.
es
El peral puede ser injertado mucho más fácilmente en el membrillero, que se clasifica como un género distinto, que en el manzano, que pertenece al mismo género.
fr
Diverses variétés du poirier se greffent même plus ou moins facilement sur le cognassier ;
en
The pear can be grafted far more readily on the quince, which is ranked as a distinct genus, than on the apple, which is a member of the same genus.
eu
Are madari-aldaki ezberdinek erraztasun handiago edo txikiagoz hartzen dute irasagarrean; eta horixe berori egiten dute albarikoke edo melokotoi aldaki ezberdinek ere zenbait okaran aldakitan.
es
Hasta las diferentes variedades del peral prenden, con distintos grados de facilidad, en el membrillero, y lo mismo ocurre con diferentes variedades de albaricoquero y melocotonero en ciertas variedades de ciruelo.
fr
il en est de même pour différentes variétés d'abricotier et de pêcher sur certaines variétés de prunier.
en
Even different varieties of the pear take with different degrees of facility on the quince; so do different varieties of the apricot and peach on certain varieties of the plum.
eu
Gärtnerrek aurkitu zuen moduan espezie bereko banako ezberdinen artean gurutzatzean jaiotzetiko diferentzia zegoela, halaxe Sageret-ek uste du gauza bera gertatzen dela bi espezie bereko banakoak bata bestean txertatzean ere.
es
Del mismo modo que Gärtner encontró que a veces existía una diferencia innata entre los distintos individuos de la misma especie en el cruzamiento, también Sageret cree que esto ocurre en los distintos individuos de dos mismas especies al ser injertadas una en otra.
fr
De même que Gärtner a découvert des différences innées chez différents individus de deux mêmes espèces sous le rapport du croisement, de même Sageret croit que les différents individus de deux mêmes espèces ne se prêtent pas également bien à la greffe.
en
As Gartner found that there was sometimes an innate difference in different INDIVIDUALS of the same two species in crossing; so Sagaret believes this to be the case with different individuals of the same two species in being grafted together.
eu
Elkarrekiko gurutzaketetan batzeko erraztasuna sarritan berdina, ezta gutxiagorik ere, ez den moduan, txertaketan ere halaxe da;
es
Ocurre a veces en el injerto lo mismo que en los cruzamientos recíprocos: la facilidad de efectuar una unión, frecuentemente dista muchísimo de ser igual;
fr
De même que, dans les croisements réciproques, la facilité qu'on a à obtenir l'union est loin d'être égale chez les deux sexes, de même l'union par la greffe est souvent fort inégale ;
en
As in reciprocal crosses, the facility of effecting an union is often very far from equal, so it sometimes is in grafting.
eu
arakatz arantzadun arrunta, esate baterako, ezin da arakatz gorrian txertatu, arakatz gorriak arakatz arantzadun arruntean, ostera, zail bada ere, hartu egiten duen artean.
es
el grosellero espinoso, por ejemplo, no puede ser injertado en el grosellero rojo, mientras que éste prenderá, aunque con dificultad, en el espinoso.
fr
ainsi, par exemple, on ne peut pas greffer le groseillier à maquereau sur le groseillier à grappes, tandis que ce dernier prend, quoique avec difficulté, sur le groseillier à maquereau.
en
The common gooseberry, for instance, cannot be grafted on the currant, whereas the currant will take, though with difficulty, on the gooseberry.
eu
Ikusi dugu hibridoen antzutasuna, ugal-organoak egoera hobagarrian baitituzte, bi espezie garbi batzeko zailtasunetik kontu ezberdina dela, hauek beren ugal-organoak egoera hobezinean dituzte eta; hala ere, mota ezberdineko kasu biok paraleloki doaz bide luzean.
es
Hemos visto que la esterilidad de los híbridos que tienen sus órganos reproductores en estado imperfecto es un caso diferente de la dificultad de unir dos especies puras que tienen sus órganos reproductores perfectos, aun cuando estas dos clases distintas de hechos vayan paralelas en un gran trayecto.
fr
Nous avons vu que la stérilité chez les hybrides, dont les organes reproducteurs sont dans un état imparfait, constitue un cas très différent de la difficulté qu'on rencontre à unir deux espèces pures qui ont ces mêmes organes en parfait état ; cependant, ces deux cas distincts présentent un certain parallélisme.
en
We have seen that the sterility of hybrids which have their reproductive organs in an imperfect condition, is a different case from the difficulty of uniting two pure species, which have their reproductive organs perfect; yet these two distinct classes of cases run to a large extent parallel.
eu
Horrelako zerbait gertatzen da txertakuntzan ere; izan ere Thouin-ek aurkitu zuen hiru Robinia espezie, beren sustraietatik hazia ugar ematen zutenak eta laugarren espezie batean zailtasun handirik gabe txertatu ahal izan zirenak, txertatu zirenean idor bihurtu zirela.
es
Algo análogo ocurre en el injerto, pues Thouin encontró que tres especies de Robinia, que daban abundantes semillas en sus propios pies, y que pudieron ser injertadas sin gran dificultad en una cuarta especie, una vez injertadas se volvieron estériles.
fr
On observe quelque chose d'analogue à l'égard de la greffe ; ainsi Thouin a constaté que trois espèces de Robinia qui, sur leur propre tige, donnaient des graines en abondance, et qui se laissaient greffer sans difficulté sur une autre espèce, devenaient complètement stériles après la greffe.
en
Something analogous occurs in grafting; for Thouin found that three species of Robinia, which seeded freely on their own roots, and which could be grafted with no great difficulty on a fourth species, when thus grafted were rendered barren.
eu
Zenbait Sorbus espeziek, aitzitik, beren arteko espezieetan txertatzen direnean, beren sustraietatik baino bi bider fruitu gehiago ematen dute.
es
Por el contrario, ciertas especies de Sorbus, injertadas en otras, producen el doble de fruto que cuando están en su propio pie.
fr
D'autre part, certaines espèces de Sorbus, greffées sur une autre espèce, produisent deux fois autant de fruits que sur leur propre tige.
en
On the other hand, certain species of Sorbus, when grafted on other species, yielded twice as much fruit as when on their own roots.
eu
Egitate honek Hippeastrum, Passiflora eta abarren ezohiko kasuak gogorarazten dizkigu, landare horiek espezie diferente baten polenaz ernaltzean landare beraren polenaz ernaltzean baino askoz hazi gehiago ematen dituzte eta.
es
Este hecho nos recuerda los casos extraordinarios de Hippeastrum, Passiflora, etc., que producen semillas mucho más abundantes cuando son fecundadas por el polen de una especie distinta que cuando lo son por el de la misma planta.
fr
Ce fait rappelle ces cas singuliers des Hippeastrum, des Passiflora etc., qui produisent plus de graines quand on les féconde avec le pollen d'une espèce distincte que sous l'action de leur propre pollen.
en
We are reminded by this latter fact of the extraordinary cases of Hippeastrum, Passiflora, etc., which seed much more freely when fertilised with the pollen of a distinct species than when fertilised with pollen from the same plant.
eu
Horrela, honako hau dakusagu, alegia, txertatzen diren landareen atxekitze hutsaren eta ugalketarako elementu ar eta emea batzearen artean alde handia dagoen arren, hala ere, nolabaiteko paralelismo maila arrunt bat dagoela espezie ezberdinak txertatzearen eta gurutzatzearen emaitzen artean.
es
Vemos así que, aun cuando hay una diferencia grande y evidente entre la simple adherencia de tallos que se injertan y la unión de los elementos masculino y femenino en el acto de la reproducción, existe, sin embargo, un tosco paralelismo entre los resultados del injerto y los del cruzamiento de especies distintas.
fr
Nous voyons par là que, bien qu'il y ait une différence évidente et fondamentale entre la simple adhérence de deux souches greffées l'une sur l'autre et l'union des éléments mâle et femelle dans l'acte de la reproduction, il existe un certain parallélisme entre les résultats de la greffe et ceux du croisement entre des espèces distinctes.
en
We thus see that, although there is a clear and great difference between the mere adhesion of grafted stocks and the union of the male and female elements in the act of reproduction, yet that there is a rude degree of parallelism in the results of grafting and of crossing distinct species.
eu
Eta zuhaitzen txertatu ahal izateko erraztasuna erregulatzen duten lege bitxi eta konplexuak, sistema begetatiboan dituzten ezberdintasun ezezagunen mendekotzat jo behar ditugun moduan, halaxe, uste dut nik, lehen gurutzaketen erraztasuna erregulatzen duten lege are konplexuagoak ere, ugal-sisteman dituzten ezberdintasun ezezagunen mende daudela.
es
Y así como hemos de considerar las curiosas y complicadas leyes que rigen la facilidad con que los árboles pueden ser injertados como dependientes de diferencias desconocidas en su sistema vegetativo, del mismo modo, a mi parecer, las leyes todavía más complicadas que rigen la facilidad de los primeros cruzamientos dependen de diferencias desconocidas en el aparato reproductor.
fr
Or, de même que nous devons considérer les lois complexes et curieuses qui régissent la facilité avec laquelle les arbres peuvent être greffés les uns sur les autres, comme une conséquence de différences inconnues de leur organisation végétative, de même je crois que les lois, encore plus complexes, qui déterminent la facilité avec laquelle les premiers croisements peuvent s'opérer, sont également une conséquence de différences inconnues de leurs organes reproducteurs.
en
And as we must look at the curious and complex laws governing the facility with which trees can be grafted on each other as incidental on unknown differences in their vegetative systems, so I believe that the still more complex laws governing the facility of first crosses are incidental on unknown differences in their reproductive systems.
eu
Kasu biotako ezberdintasunok, espero zitekeen moduan, neurri bateraino ahaidetasun sistematikoari dagozkionak dira, izaki organikoen arteko edozertariko antzekotasun edo antzekotasunik eza adierazi nahi duen esamoldea berau.
es
Estas diferencias, en ambos casos, acompañan hasta cierto punto, como podía esperarse, a la afinidad sistemática, término con el que se pretende expresar toda clase de semejanza o de diferencia entre seres orgánicos.
fr
Dans les deux cas, ces différences sont jusqu'à un certain point en rapport avec les affinités systématiques, terme qui comprend toutes les similitudes et toutes les dissemblances qui existent entre tous les êtres organisés.
en
These differences in both cases follow, to a certain extent, as might have been expected, systematic affinity, by which term every kind of resemblance and dissimilarity between organic beings is attempted to be expressed.
eu
Ez dirudi egitateek inola ere adierazten dutenik, espezie ezberdinek txertatu edo gurutzatzeko duten zailtasun handiago edo txikiagoa dohain berezi bat denik, nahiz eta gurutzaketaren kasuan zailtasuna garrantzi handiko izan espezieen iraupen eta egonkortasunerako, txertakuntzaren kasuan, aldiz, haien ongizaterako garrantzirik gabekoa den moduan.
es
Los hechos no parecen indicar, en modo alguno, que la mayor o menor dificultad de injertarse o de cruzarse las diferentes especies haya sido un don especial, aun cuando la dificultad en el caso del cruzamiento es tan importante para la conservación y estabilidad de las formas específicas, cuanto es insignificante para su prosperidad en el caso de injerto.
fr
Les faits eux-mêmes n'impliquent nullement que la difficulté plus ou moins grande qu'on trouve à greffer l'une sur l'autre ou à croiser ensemble des espèces différentes soit une propriété ou un don spécial ; bien que, dans les cas de croisements, cette difficulté soit aussi importante pour la durée et la stabilité des formes spécifiques qu'elle est insignifiante pour leur prospérité dans les cas de greffe.
en
The facts by no means seem to indicate that the greater or lesser difficulty of either grafting or crossing various species has been a special endowment; although in the case of crossing, the difficulty is as important for the endurance and stability of specific forms as in the case of grafting it is unimportant for their welfare.
eu
Lehen gurutzaketen eta hibridoen antzutasunaren jatorria eta kausak
es
Origen y causas de la esterilidad de los primeros cruzamientos y de la de los híbridos
fr
ORIGINE ET CAUSES DE LA STÉRILITÉ DES PREMIERS CROISEMENTS ET DES HYBRIDES J'ai pensé, à une époque, et d'autres ont pensé comme moi, que la stérilité des premiers croisements et celle des hybrides pouvait provenir de la sélection naturelle, lente et continue, d'individus un peu moins féconds que les autres ; ce défaut de fécondité, comme toutes les autres variations, se serait produit chez certains individus d'une variété croisés avec d'autres appartenant à des variétés différentes.
en
ORIGIN AND CAUSES OF THE STERILITY OF FIRST CROSSES AND OF HYBRIDS At one time it appeared to me probable, as it has to others, that the sterility of first crosses and of hybrids might have been slowly acquired through the natural selection of slightly lessened degrees of fertility, which, like any other variation, spontaneously appeared in certain individuals of one variety when crossed with those of another variety.
eu
Garai batean gertagarri eritzi nion, beste batzuek ere eritzi zioten moduan, lehen gurutzaketen eta hibridoen antzutasuna gero eta beheraxeagoko ugalkortasun mailen hautespen naturalez astiro-astiro eskuratua izateari, aldakuntza hau, beste edozein bezala, berez agertu zelarik aldaki bateko banakoetan, beste batekoekin gurutzatzean. Izan ere, abantailatsua litzateke zalantzarik gabe aldaki edo espezie hasberri birentzat, elkarrekin nahastetik aparta ahal izatea, gizakiak, bi aldaki batera hautesten ari denean, bereiz edukitzea beharrezko duela dioen hastapen beraren arabera.
es
En un tiempo me pareció probable, como lo pareció a otros, que la esterilidad de los primeros cruzamientos y la de los híbridos habla sido adquirida lentamente por selección natural de grados un poco menores de fecundidad, que, como cualquier otra variación, apareció espontáneamente en ciertos individuos de una variedad al cruzarse con los de otra, pues tendría que ser evidentemente ventajoso a dos variedades o especies incipientes si pudiesen preservarse de mezcla, por el mismo principio que cuando el hombre está seleccionando al mismo tiempo dos variedades es necesario que las tenga separadas.
fr
En effet, il est évidemment avantageux pour deux variétés ou espèces naissantes qu'elles ne puissent se mélanger avec d'autres, de même qu'il est, indispensable que l'homme maintienne séparées l'une de l'autre deux variétés qu'il cherche à produire en même temps.
en
For it would clearly be advantageous to two varieties or incipient species if they could be kept from blending, on the same principle that, when man is selecting at the same time two varieties, it is necessary that he should keep them separate.
eu
Lehenik, ohartaraz daiteke, herrialde ezberdinetan bizi diren espezieak gurutzatzean, antzuak izaten direla maiz;
es
En primer lugar, puede observarse que las especies que viven en regiones distintas son muchas veces estériles cuando se cruzan;
fr
En premier lieu, on peut remarquer que des espèces habitant des régions distinctes restent stériles quand on les croise.
en
In the first place, it may be remarked that species inhabiting distinct regions are often sterile when crossed;
eu
orain, bereiz jarririko espezie hauentzat ezin izan zitekeen abantailatsu, bistakoa denez, elkarrekiko antzu bihurtzea, eta, beraz, hau ezin zitekeen gauza hautespen naturalaren bidez;
es
ahora bien, no pudo evidentemente haber sido de ventaja alguna a estas especies separadas el haberse convertido en mutuamente estériles, y, por consiguiente, esto no pudo haberse efectuado por selección natural;
fr
Or, il n'a pu évidemment y avoir aucun avantage à ce que des espèces séparées deviennent ainsi mutuellement stériles, et, en conséquence, la sélection naturelle n'a joué aucun rôle pour amener ce résultat ;
en
now it could clearly have been of no advantage to such separated species to have been rendered mutually sterile, and consequently this could not have been effected through natural selection;
eu
baina agian argudia daiteke honako hau, alegia, espezie bat herrialde bereko beste batekiko antzu bihurtu bazen, beste espezie batzuekiko antzutasuna beharrezko gertakizun moduan etorriko zela gero.
es
aunque quizá pueda argüirse que, si una especie fue hecha estéril con relación a otra del mismo país, la esterilidad con relación a otras especies se seguiría como una consecuencia accidental necesaria.
fr
on pourrait, il est vrai, soutenir peut-être que, si une espèce devient stérile avec une espèce habitant la même région, la stérilité avec d'autres est une conséquence nécessaire.
en
but it may perhaps be argued, that, if a species was rendered sterile with some one compatriot, sterility with other species would follow as a necessary contingency.
eu
Bigarrenik, ia neurri berean da hautespen naturalaren eta kreazio bereziaren teoriaren kontrakoa, elkarrekiko gurutzaketetan forma baten elementu arra beste formarekiko ziztro bihurtu izana, bigarren formaren ar elementua, aldi berean, lehenengo forma eragozpenik gabe ernalaratzeko gai den artean;
es
En segundo lugar, casi es tan opuesto a la teoría de la selección natural como a la de la creación especial el que en los cruzamientos recíprocos el elemento masculino de una forma haya sido hecho totalmente impotente para una segunda forma, cuando, al mismo tiempo, el elemento masculino de esta segunda forma está perfectamente capacitado para fecundar a la primera;
fr
En second lieu, il est pour le moins aussi contraire à la théorie de la sélection naturelle qu'à celle des créations spéciales de supposer que, dans les croisements réciproques, l'élément mâle d'une forme ait été rendu complètement impuissant sur une seconde, et que l'élément mâle de cette seconde forme ait en même temps conservé l'aptitude à féconder la première.
en
In the second place, it is almost as much opposed to the theory of natural selection as to that of special creation, that in reciprocal crosses the male element of one form should have been rendered utterly impotent on a second form, while at the same time the male element of this second form is enabled freely to fertilise the first form;
eu
izan ere, ugal-sistemaren egoera berezi hau nekez izan ziteken abantaila espezieotariko batentzat ere.
es
pues esta condición particular del sistema reproductor difícilmente pudo haber sido ventajoso para ninguna de las especies.
fr
Cet état particulier du système reproducteur ne pourrait, en effet, être en aucune façon avantageux à l'une ou l'autre des deux espèces.
en
for this peculiar state of the reproductive system could hardly have been advantageous to either species.
eu
Espezieak elkarrekiko antzu bihurtzeko badaitekeela hautespen naturalak jokatu izana kontuan hartzean, zailtasunik handiena hurrenez hurreneko maila asko izatean datzala aurkituko da, ugalkortasun pixka bat murriztutik erabateko antzutasuneraino.
es
Al considerar las probabilidades de que la selección natural haya entrado en juego para hacer a las especies mutuamente estériles, se verá que la dificultad mayor descansa en la existencia de muchas gradaciones sucesivas, desde la fecundidad un poco disminuida hasta la esterilidad absoluta.
fr
Au point de vue du rôle que la sélection a pu jouer pour produire la stérilité mutuelle entre les espèces, la plus grande difficulté qu'on ait à surmonter est l'existence de nombreuses gradations entre une fécondité à peine diminuée et la stérilité.
en
In considering the probability of natural selection having come into action, in rendering species mutually sterile, the greatest difficulty will be found to lie in the existence of many graduated steps, from slightly lessened fertility to absolute sterility.
eu
Onar daiteke baliagarri izanen zitzaiola espezie hasberri bati, neurri txiki batean antzu bihurtzea bere guraso-formarekin edo beste aldakiren batekin gurutzatzean, era honetan ondorengo bort eta alferrik galdu gutxiago sortuko zelako, beren odola formakuntza prozesuan aurkitzen zen espeziarekin nahasteko.
es
Puede admitirse que hubo de ser útil a una especie naciente el que se volviese un poco estéril al cruzarse con su forma madre o con alguna otra variedad, pues de este modo se produciría menos descendencia bastarda o degenerada que pudiese mezclar su sangre con la de la nueva especie en vías de formación.
fr
On peut admettre qu'il serait avantageux pour une espèce naissante de devenir un peu moins féconde si elle se croise avec sa forme parente ou avec une autre variété, parce qu'elle produirait ainsi moins de descendants bâtards et dégénérés pouvant mélanger leur sang avec la nouvelle espèce en voie de formation.
en
It may be admitted that it would profit an incipient species, if it were rendered in some slight degree sterile when crossed with its parent form or with some other variety; for thus fewer bastardised and deteriorated offspring would be produced to commingle their blood with the new species in process of formation.
eu
Baina gogoeta egiteko lana hartu eta lehen antzutasun maila honetatik, hautespen naturalaren bidez, hainbeste espezierentzat komuna eta genero edo familiatzat sailkatuak izateraino ezberdindu diren espezieetan unibertsala den antzutasun maila garairaino heltzeko behar izan diren urratsei buruz pentsatzen duenak, arrunt korapilatsua eritziko dio gai honi.
es
Pero quien quiera tomarse la molestia de reflexionar acerca de las etapas por las que pudo este primer grado de esterilidad llegar, mediante selección natural, hasta grado elevado, común en tantas especies y general en las que se han diferenciado hasta clasificarse en géneros o familias distintas, encontrará que el asunto es extraordinariamente complicado.
fr
Mais si l'on réfléchit aux degrés successifs nécessaires pour que la sélection naturelle ait développé ce commencement de stérilité et l'ait amené au point où il en est arrivé chez la plupart des espèces ; pour qu'elle ait, en outre, rendu cette stérilité universelle chez les formes qui ont été différenciées de manière à être classées dans des genres et dans des familles distincts, la question se complique considérablement.
en
But he who will take the trouble to reflect on the steps by which this first degree of sterility could be increased through natural selection to that high degree which is common with so many species, and which is universal with species which have been differentiated to a generic or family rank, will find the subject extraordinarily complex.
eu
Gogoeta sakon baten ondoren, uste dut hau ezin zitekeela egin hautespen naturalaren bidez.
es
Después de madura reflexión, me parece que esto no pudo haberse efectuado por selección natural.
fr
Après mûre réflexion, il me semble que la sélection naturelle n'a pas pu produire ce résultat.
en
After mature reflection, it seems to me that this could not have been effected through natural selection.
eu
Har dezagun gurutzatzean ondorengo gutxi eta antzuak sortzen dituen zeinahi bi espezieren kasua;
es
Tomemos el caso de dos especies cualesquiera que al cruzarse producen poca y estéril descendencia.
fr
Prenons deux espèces quelconques qui, croisées l'une avec l'autre, ne produisent que des descendants peu nombreux et stériles ;
en
Take the case of any two species which, when crossed, produced few and sterile offspring;
eu
orain bada, zer dago kasu honetan, elkarrekiko antzutasun-neurri handixeagoa izatea gertatu eta, horretara, erabateko antzutasunera urrats txiki bat gehiago egin zuten banakoen biziraupena aldez zezakeenik?
es
Ahora bien: ¿qué hay en este caso que pudiese favorecer la supervivencia de aquellos individuos que acaeció que estuviesen dotados en un grado un poco superior de infecundidad mutua, y que, de este modo, se acercasen un poco hacia la esterilidad absoluta?
fr
quelle cause pourrait, dans ce cas, favoriser la persistance des individus qui, doués d'une stérilité mutuelle un peu plus prononcée, s'approcheraient ainsi d'un degré vers la stérilité absolue ?
en
now, what is there which could favour the survival of those individuals which happened to be endowed in a slightly higher degree with mutual infertility, and which thus approached by one small step towards absolute sterility?
eu
Hala ere, baldin arazo honen euskarri hautespen naturalaren teoria ekartzen badugu, horrelakoxe aurreramenduak gertatu behar izan du espezie askotan, haietako makina bat elkarrekiko erabat antzuak dira eta.
es
Sin embargo, si se hace intervenir la teoría de la selección natural, tiene que haber ocurrido incesantemente un progreso de esta naturaleza en muchas especies, pues una multitud de ellas son mutuamente estériles por completo.
fr
Cependant, si on fait intervenir la sélection naturelle, une tendance de ce genre a dû incessamment se présenter chez beaucoup d'espèces, car la plupart sont réciproquement complètement stériles.
en
Yet an advance of this kind, if the theory of natural selection be brought to bear, must have incessantly occurred with many species, for a multitude are mutually quite barren.
eu
Intsektu antzu neutroei dagokienez, badugu arrazoirik uste izateko hautespen naturalak astiro-astiro eraldaketak metatu dituela haien egitura eta ugalkortasunean, horretara abantaila bat eman zaiolako espezie horretako talde horri, espezie bereko beste taldeen gainetik;
es
En los insectos neutros estériles tenemos razones para creer que las modificaciones en conformación y fecundidad se han acumulado lentamente por selección natural, debido a que ha sido proporcionada así, indirectamente, una ventaja a la comunidad a que pertenecen o a otras de la misma especie.
fr
Nous avons, dans le cas des insectes neutres, des raisons pour croire que la sélection naturelle a lentement accumulé des modifications de conformation et de fécondité, par suite des avantages indirects qui ont pu en résulter pour la communauté dont ils font partie sur les autres communautés de la même espèce.
en
With sterile neuter insects we have reason to believe that modifications in their structure and fertility have been slowly accumulated by natural selection, from an advantage having been thus indirectly given to the community to which they belonged over other communities of the same species;
eu
baina talde sozial bateko ez den animali banakoak, beste aldaki batekin gurutzatzean antzu bihurtzen bada, ez berak aterako luke abantailarik, ezta aldaki bereko banakoei biziraupena ekarriko liekeen abantailarik zeharka emanen ere. Baina ez dago arazo hau hemen xehetasunez eztabaidatu beharrik;
es
Pero un individuo que no pertenece a una comunidad social, por volverse algo estéril al cruzarse con otra variedad, ni obtendría ninguna ventaja él mismo ni proporcionarla indirectamente ventajas a los otros individuos de la misma variedad, que condujesen a su conservación.
fr
Mais, chez un animal qui ne vit pas en société, une stérilité même légère accompagnant son croisement avec une autre variété n'entraînerait aucun avantage, ni direct pour lui, ni indirect pour les autres individus de la même variété, de nature à favoriser leur conservation.
en
but an individual animal not belonging to a social community, if rendered slightly sterile when crossed with some other variety, would not thus itself gain any advantage or indirectly give any advantage to the other individuals of the same variety, thus leading to their preservation.
eu
izan ere, landareei dagokienez, erabateko frogak ditugu, gurutzaturiko espezieen antzutasuna, hautespen naturalarekin inolako zerikusirik ez duen hastapenen baten ondorio izan behar duela erakusten dutenak.
es
Pero sería superfluo discutir esta cuestión en detalle, pues tenemos en las plantas pruebas concluyentes de que la esterilidad de las especies cruzadas ha de ser debida a alguna causa por completo independiente de la selección natural.
fr
Il serait d'ailleurs superflu de discuter cette question en détail. Nous trouvons, en effet, chez les plantes, des preuves convaincantes que la stérilité des espèces croisées dépend de quelque principe indépendant de la sélection naturelle.
en
But it would be superfluous to discuss this question in detail: for with plants we have conclusive evidence that the sterility of crossed species must be due to some principle, quite independent of natural selection.
eu
Bai Gärtnerrek eta bai Kölreuterrek, biek frogatu dute espezie asko dituzten generoetan serie bat egin daitekeela, gurutzatzean gero eta hazi gutxiago sortzen duten espezieetatik, bat bera ere sekula sortzen ez dutenetaraino, zenbait espezieren polenarekiko sentiberak diren arren, ernamuina hanpatu egiten zaielako.
es
Tanto Gärtner como Kölreuter han probado que en géneros que comprenden numerosas especies puede formarse una serie, desde las que, cruzadas, producen cada vez menos semillas, hasta las que nunca producen ni una sola, aun cuando, no obstante, son sensibles al polen de ciertas especies, pues el germen se hincha.
fr
Gärtner et Kölreuter ont prouvé que, chez les genres comprenant beaucoup d'espèces, on peut établir une série allant des espèces qui, croisées, produisent toujours moins de graines, jusqu'à celles qui n'en produisent pas une seule, mais qui, cependant, sont sensibles à l'action du pollen de certaines autres espèces, car le germe grossit.
en
Both Gartner and Kolreuter have proved that in genera including numerous species, a series can be formed from species which when crossed yield fewer and fewer seeds, to species which never produce a single seed, but yet are affected by the pollen of certain other species, for the germen swells.
eu
Kasu honetan argiro ezinezkoa da haziak emateari utzia dioten alerik antzuenak hautestea; eta, beraz, hoziak soilki eragina jasorik gertatzen den antzutasunaren gailur hau ezin izan da hautespen naturalez erdietsi;
es
En este caso es evidentemente imposible seleccionar los individuos más estériles que han cesado ya de dar semillas, de modo que este máximo de esterilidad, en que sólo el germen es influido, no puede haber sido logrado por selección;
fr
Dans ce cas, il est évidemment impossible que les individus les plus stériles, c'est-à-dire ceux qui ont déjà cessé de produire des graines, fassent l'objet d'une sélection. La sélection naturelle n'a donc pu amener cette stérilité absolue qui se traduit par un effet produit sur le germe seul.
en
It is here manifestly impossible to select the more sterile individuals, which have already ceased to yield seeds; so that this acme of sterility, when the germen alone is effected, cannot have been gained through selection;
eu
eta animali eta landare-erreinu guztian antzutasun maila ezberdinak erregulatzen dituzten legeak hain uniformeak direla ikusirik, inferi genezake kausa, zeinahi delarik ere, bera edo bertsua dela kasu guztietan.
es
y por ser las leyes que rigen los diferentes grados de esterilidad tan uniformes en los reinos animal y vegetal, podemos deducir que la causa-cualquiera que sea-es la misma, o casi la misma, en todos los casos.
fr
Les lois qui régissent les différents degrés de stérilité sont si uniformes dans le royaume animal et dans le royaume végétal, que, quelle que puisse être la cause de la stérilité, nous pouvons conclure que cette cause est la même ou presque la même dans tous les cas.
en
and from the laws governing the various grades of sterility being so uniform throughout the animal and vegetable kingdoms, we may infer that the cause, whatever it may be, is the same or nearly the same in all cases.
eu
Orain apur bat hurbilagotik ikusiko dugu nolakoak diren lehen gurutzaketen eta hibridoen antzutasuna dakarten espezieen arteko aldeak.
es
Examinaremos ahora, desde un poco más cerca, la naturaleza probable de las diferencias entre las especies, que producen la esterilidad en los primeros cruzamientos y en los híbridos.
fr
Examinons maintenant d'un peu plus près la nature probable des différences qui déterminent la stérilité dans les premiers croisements et dans ceux des hybrides.
en
We will now look a little closer at the probable nature of the differences between species which induce sterility in first crosses and in hybrids.
eu
Lehen gurutzaketen kasuan, batzeko eta ondorengoak izateko zailtasun handiago edo txikiagoa zenbait kausa ezberdinen mende bide dago.
es
En el caso de los primeros cruzamientos, la mayor dificultad en efectuar una unión y en obtener descendencia parece depender de varias causas distintas.
fr
Dans les cas de premiers croisements, la plus ou moins grande difficulté qu'on rencontre à opérer une union entre les individus et à en obtenir des produits paraît dépendre de plusieurs causes distinctes.
en
In the case of first crosses, the greater or less difficulty in effecting a union and in obtaining offspring apparently depends on several distinct causes.
eu
Batzuetan gertatu behar du elementu arrak obulura iristeko ezintasun fisikoa duela, polen-hodiak obulutegira heltzeko pistilo luzeegia lukeen landareari gertatuko litzaiokeen moduan.
es
A veces debe existir una imposibilidad física en que el elemento masculino llegue al óvulo, como sería el caso de una planta que tuviera el pistilo demasiado largo para que los tubos polínicos llegasen al ovario.
fr
Il doit y avoir parfois impossibilité à ce que l'élément mâle atteigne l'ovule, comme, par exemple, chez une plante qui aurait un pistil trop long pour que les tubes polliniques puissent atteindre l'ovaire.
en
There must sometimes be a physical impossibility in the male element reaching the ovule, as would be the case with a plant having a pistil too long for the pollen-tubes to reach the ovarium.
eu
Halaber oharteman da, espezie baten polena beste espezie urrun baten estigmaren gainean jartzen denean, polen-hodiak irten arren, ez direla estigmagunean sartzen.
es
Se ha observado también que, cuando se coloca el polen de una especie en el estigma de otra remotamente afín, aunque salen los tubos polínicos, no atraviesan la superficie estigmática.
fr
On a aussi observé que, lorsqu'on place le pollen d'une espèce sur le stigmate d'une espèce différente, les tubes polliniques, bien que projetés, ne pénètrent pas à travers la surface du stigmate.
en
It has also been observed that when the pollen of one species is placed on the stigma of a distantly allied species, though the pollen-tubes protrude, they do not penetrate the stigmatic surface.
aurrekoa | 129 / 76 orrialdea | hurrengoa

Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus