Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)


Collini auzia, Ferdinand von Schirach / Anton Garikano (Erein/Igela, 2015 )
aurrekoa | 53 / 35 orrialdea | hurrengoa
eu
urtetan irakasleen hitzak entzun, legeak eta haien interpretazioa ikasi, prozesu penala ulertzen saiatu... baina egun hartan, lehenbiziko aldiz, bere lehen eskabidean lehenbiziko aldiz, ulertu zuen zein zen benetako kontua:
es
durante años había escuchado a sus profesores, estudiado las leyes y su interpretación, intentando entender el proceso penal..., pero sólo ese día, sólo cuando se vio leyendo su primera defensa, comprendió que en realidad se trataba de algo muy diferente:
fr
des années, il avait écouté ses professeurs, il avait appris les lois et leur interprétation, il avait essayé de comprendre ce qu'était un procès pénal, mais il lui avait fallu attendre ce jour, sa propre intervention au cours de l'audience, pour comprendre qu'il s'agissait en réalité de tout autre chose :
en
for years on end he had listened to his professors, he had learned the law and its interpretation, he had tried to get a good grasp of criminal proceedings-yet only today, only in his own first plea to the court, did he understand that those proceedings were really about something quite different:
eu
gizakiaren oinazea.
es
de los oprimidos.
fr
de l'homme meurtri.
en
abused human beings.
eu
-Ite, missa est, zoazte bakean. -Apaizaren ahotsa zakarra eta jatorra zen.
es
-Ite, missa est, podéis ir en paz. -La voz del sacerdote era bronca y amable.
fr
" Ite missa est-allez dans la paix du Christ. " La rude voix du prêtre était sympathique.
en
'Ite, missa est-go in peace.' The priest's voice was rough and friendly.
eu
-Deo gratias, eskerrak Jainkoari-erantzun zuten hamaika umeek koroan.
es
-Deo gratias, demos gracias a Dios-respondieron los once niños a coro.
fr
" Deo gratias-grâces soient rendues à Dieu ", répondirent les onze enfants du ch?ur.
en
'Deo gratias-thanks be to God,' responded the eleven children in chorus.
eu
Zeuden lekuan geratu ziren pixka batean, alde egiteko ausartzen ez eta.
es
Se quedaron un momento en su sitio, sin atreverse a marcharse.
fr
Ils restèrent encore un moment à leurs places, n'osant partir.
en
They stayed put for a moment, not daring to run away yet.
eu
Jakina, igandeko meza ondorengo bi orduko katekesia sufrimendu hutsa zen beti.
es
Naturalmente, las dos horas de catequesis del domingo después de misa siempre eran un suplicio.
fr
Quelle torture que ces deux heures dominicales après la messe pour préparer la communion !
en
Of course the two-hour confirmation class on Sunday after church was always a pain.
eu
Agurea ona zen kontukontari, istorio batzuk ez ziren batere txarrak, baina zorrotza zen, eta Fabrizio pare bat aldiz makila probatuta zegoen.
es
Aunque fuera buen narrador y algunas historias no estuvieran nada mal, el anciano era severo, y Fabrizio ya había probado más de una vez la vara.
fr
Même si l'ancien était un excellent conteur, que certaines histoires étaient fort bonnes, il était sévère et Fabrizio avait déjà eu l'occasion de tâter de la verge.
en
The old priest could speak well, some of his stories weren't at all bad, but he was strict, and Fabrizio had already felt the force of his cane several times.
eu
Azkenean agureak atea ireki, barre egin eta esan zuen: "Tira, ospa".
es
-Vamos, marchaos-dijo al fin el sacerdote, riendo y abriendo la puerta.
fr
" Allez, disparaissez ! " Les enfants coururent à travers le corridor de l'école et sortirent dans la froideur du mois de novembre.
en
At last the old man opened the door, laughed, and said, 'Go on, then, off with you.' The children ran along the schoolhouse corridor and out into the cold November day.
eu
Umeak lasterka irten ziren eskolako korridorean barrena azaroko egun hotzera.
es
Los niños echaron a correr por el pasillo de la escuela y salieron al frío día de noviembre.
fr
Fabrizio enfourcha son vélo.
en
Fabrizio got on his bicycle.
eu
Fabrizio bizikletara igo zen. Besteei "Bihar arte" oihukatu eta abiatu zen.
es
-Hasta mañana-dijo Fabrizio al resto, se montó en su bicicleta y se alejó.
fr
" À demain ! " cria-t-il aux autres avant de s'en aller.
en
'See you tomorrow!' he shouted to the others, and pedalled away.
eu
Hamazazpi kilometro zeuzkan gurasoen baserriraino.
es
Tenía por delante diecisiete kilómetros hasta la finca de sus padres.
fr
Il devait parcourir dix-sept kilomètres jusqu'à la ferme de ses parents.
en
He had seventeen kilometres to ride back to his father's farm.
eu
Etxean traje txoro hura kendu eta lapur-arropak jantziko zituen, agian garaiz izango zen errota zaharrera joateko eta besteekin elkartzeko.
es
Nada más llegar a casa, se quitaría ese traje ridículo y se pondría la ropa de batalla, quizá aún tuviera tiempo de acercarse al viejo molino para ver a los demás.
fr
À la maison, il enlèverait sans plus tarder ce stupide costume et enfilerait ses habits de galopin ; peut-être aurait-il encore le temps d'aller retrouver les autres au vieux moulin ?
en
Once he was home he'd take this idiotic suit off at once and put on his robber outfit; maybe there'd still be time for him to cycle to the old mill and meet the others.
eu
Fabrizio Collinik bederatzi urte zituen 1943ko azaroaren 14 hartan.
es
Ese 14 de noviembre de 1943, Fabrizio Collini tenía nueve años.
fr
En ce 14 novembre 1943, Fabrizio avait neuf ans.
en
On that day, 14 November 1943, Fabrizio Collini was nine years old.
eu
Behi baten, lau txerriren, hamaika oiloren eta bi katuren jaun eta jabe zen gurasoen baserrian, estrategarik, txirrindularirik eta zirkuko artistarik bikainena.
es
Era el amo de una vaca, cuatro cerdos, once gallinas y dos gatos en la finca de sus padres, era el mejor estratega, ciclista y artista de circo.
fr
Il régnait en maître sur une vache, quatre porcs, onze poules et deux chats de la ferme familiale, il était le plus grand de tous les généraux, de tous les coureurs cyclistes et de tous les artistes de cirque.
en
He was lord and master of one cow, four pigs, eleven chickens and two cats on his family's farm, he was an outstanding military commander, cycle-racing champion and circus artiste.
eu
Eraitsitako hegazkin bat eta hildako bi soldadu ikusiak zituen, prismatikoak, bizikleta eta orein-adarrezko labana bat zeuzkan.
es
Ya había visto un avión derribado y dos soldados muertos, y tenía unos prismáticos, una bicicleta y una navaja con mango de asta de ciervo.
fr
Il avait déjà vu un avion écrasé et deux soldats morts, il possédait une longue-vue, une bicyclette et un couteau de poche dont la poignée était en bois de cerf.
en
He had already seen a crashed plane and two dead soldiers; he owned a pair of field glasses, a bicycle and a pocketknife with a stag-horn handle. He also had a sister;
eu
Arreba ere bazuen, sei urte zaharragoa, gehienetan jasanezina.
es
También tenía una hermana seis años mayor que él a la que en general no soportaba.
fr
Il avait également une s?ur de six ans son aînée avec qui il passait le plus clair du temps à se chamailler.
en
she was six years older than him, and most of the time he couldn't stand her.
eu
Eta orain, beste ezer baino lehenago, goseak zegoen.
es
Y ahora, sobre todo, tenía hambre.
fr
Et, pour l'heure, il avait faim.
en
But what mattered now was that he was hungry.
eu
Fabriziok auzo-bideko lasterbidea hartu zuen.
es
Fabrizio tomó el atajo del camino vecinal.
fr
Fabrizio emprunta le raccourci par un chemin à travers champs.
en
Fabrizio took the short cut, the path over the fields.
eu
Corria herriaren eta aitaren baserriaren artean muino bat zegoen, maiteminduen asteburuko helmuga.
es
Entre el pueblo de Dorria y la pequeña finca paterna se alzaba una colina, donde los novios se encontraban los fines de semana.
fr
Entre Corria, le village, et la petite ferme de son père se dressait une colline :
en
In between the village of Corria and his father's small farm there was a hill, a place to which courting couples resorted at the weekend.
eu
Handik ongi ikusten zen eskualdea, oraindik lasai.
es
Desde allí se disfrutaba de una buena vista de la región, aún reinaba la calma.
fr
la sortie privilégiée des amoureux le week-end.
en
From this hill you had a good view of the area, which was still peaceful.
eu
Aliatuak Sizilian lehorreratu ziren lau hilabete lehenago, Benito Mussolini bota eta preso zeukaten.
es
Los aliados habían desembarcado en Sicilia hacía cuatro meses, Benito Mussolini había sido derrocado y hecho prisionero.
fr
Voilà quatre mois que les alliés avaient débarqué en Sicile, Benito Mussolini avait été déchu et fait prisonnier.
en
The Allies had landed in Sicily four months ago; Benito Mussolini had been overthrown and taken prisoner.
eu
Erregeak gobernu militar bat osatzeko eskatu zion Pietro Badoglio mariskalari, eta handik gutxira armistizioa sinatu zen aliatuen eta Italiako gobernu berriaren artean.
es
El rey encomendó al mariscal Pietro Badoglio que formara un gobierno militar, y poco después se firmó un armisticio entre los aliados y el nuevo gobierno italiano.
fr
Le roi demanda au maréchal Badoglio de constituer un gouvernement militaire, et, peu de temps après, les alliés et le nouveau pouvoir italien signèrent un armistice.
en
The king asked Marshal Pietro Badoglio to form a military government, and a short time later an armistice came into force between the Allies and the new Italian government.
eu
Adolf Hitlerrek aginduta, 1943ko irailaren 12an paraxutista alemanek Mussolini askatu zuten mendiko hotel batetik, eta handik bi astera Italiako Errepublika Sozial, Repubblica Sociale Italiana sortu berriko buru izendatu zuten, Reich alemanaren babespeko gobernu faxista.
es
El 12 de septiembre de 1943, por orden de Adolf Hitler, paracaidistas alemanes liberaron en un hotel de montaña a Mussolini, que dos semanas más tarde fue nombrado jefe de Estado de la recién instaurada República Social Italiana, un gobierno fascista bajo protectorado del Reich.
fr
Sur ordre d'Adolf Hitler, Mussolini fut libéré par des parachutistes allemands dans son hôtel montagnard. Deux semaines plus tard, il se retrouva à la tête de la nouvelle " République sociale italienne ", la " Repubblica Sociale Italiana ", un gouvernement fasciste sous protectorat du Reich.
en
On orders from Adolf Hitler, Mussolini was rescued from a mountain hotel by German paratroopers, and two weeks later he was installed as head of government of the newly founded Italian Social Republic, the 'Repubblica Sociale Italiana', a Fascist government under the protectorate of the German Reich.
eu
Fabriziok ezer gutxi zekien horretaz guztiaz.
es
Fabrizio no sabía mucho de todo eso.
fr
Fabrizio ne savait pas grand-chose à ce sujet.
en
Fabrizio knew very little about all that.
eu
Argi zeukan, noski, gerra zegoela, aitaren bi anaiak Greziaren kontrako kanpaina italiarrean erori ziren hiru urte lehenago, baina oso gutxi oroitzen zen haietaz.
es
Por supuesto, sabía que estaban en guerra, los dos hermanos de su padre habían caído hacía tres años en la campaña de Italia contra Grecia, pero apenas los recordaba.
fr
Naturellement, il ne lui avait pas échappé que c'était la guerre, les deux frères de son père étaient tombés trois ans plus tôt lors de la campagne italienne contre la Grèce, mais il s'en souvenait à peine.
en
Of course he knew there was a war on, his father's two brothers had fallen three years earlier fighting in the Italian campaign against Greece, but he hardly remembered them.
eu
Orduko hartan aitak negar egin zuen.
es
Por aquel entonces su padre lloraba.
fr
Son père, jadis, avait pleuré :
en
His father had shed tears at the time.
eu
Gerra eromena omen zen.
es
Decía que la guerra era una locura.
fr
" La guerre n'est que folie.
en
War, he said, was madness.
eu
Fabriziok gogoan zeukan hitza, follia, eromena, ez zekien zer esan nahi zuen, baina aitak behin eta berriro esan zuen eta Fabriziok argi zeukan zer edo zer izugarria zela.
es
Fabrizio recordaba esa palabra: follia, locura, no sabía lo que significaba, pero su padre la repetía sin cesar y el niño tenía claro que se trataba de algo malo.
fr
" Fabrizio se souvenait du mot " follia "-" folie "-, il ignorait ce que ça signifiait, mais comme son père ne cessait de le répéter, il avait réalisé qu'il s'agissait d'une chose terrible.
en
Fabrizio remembered the word-folia, 'madness'-not that he understood what it meant, but his father had said it again and again, and Fabrizio realized that it was something terrible.
eu
Orain bazter guztietan zebiltzan alemanak, uniforme eta guzti.
es
Ahora los alemanes uniformados estaban en todas partes.
fr
Dorénavant, les Allemands en uniforme bleu étaient partout.
en
Now the Germans were everywhere in their uniforms.
eu
Batzuetan Genovako senideak herrira etorri eta kontatzen zuten alemanek behar zuten guztia eramaten zutela fabriketatik.
es
A veces, parientes de Génova venían al pueblo y contaban que los alemanes se llevaban de las fábricas cuanto necesitaban.
fr
Parfois, des proches de Gênes venaient au village, ils racontaient que les soldats prenaient tout ce dont ils avaient besoin dans les usines.
en
Sometimes family members from Genoa visited the village, they said the Germans were taking everything they needed away from the factories.
eu
Gizonezkoek bekozko iluna jarri eta partisanoez eta atentatuez hitz egiten zuten isilka, eta hura dena umeengandik ezkutatzen saiatu arren, jadanik ez ziren ibiltzen polizia eta lapurretan jolasean, baizik partisano eta alemanetan.
es
Los hombres ponían gesto adusto, se hablaba en voz baja de partisanos y golpes, y aunque intentaban ocultárselo a los niños, éstos ya no jugaban a policías y ladrones, sino a partisanos y alemanes.
fr
Les visages des hommes s'assombrissaient, on murmurait au sujet de partisans et d'attentats, et, bien qu'on essayât de dissimuler tout ça aux enfants, ils ne jouaient plus au " gendarme et au voleur ", mais au " résistant et au boche ".
en
The men's faces were gloomy, there was whispering about partisans and assassination attempts, and although the grown-ups tried to hide everything from the children, they didn't play cops and robbers any more, they played partisans and Germans.
eu
Gau batzuetan aitak beroki grisa eta txapela jantzi, seme-alabei kopetan muxu bana eman eta baserritik joaten zen.
es
Algunas noches su padre se ponía el abrigo gris y una boina, besaba en la frente a sus dos hijos y salía de la finca.
fr
Parfois, le soir venu, le père enfilait sa capote grise, se couvrait d'un béret basque, embrassait ses deux enfants sur le front avant de quitter la ferme.
en
Sometimes Father put on his grey coat and a beret in the evening, kissed his two children on the forehead and left the farm.
eu
Halakoetan Fabriziok negarrez entzuten zuen arreba, eta deitzen zionean etorri eta belarrira esaten zion aita partisanoa zela.
es
Esas noches Fabrizio oía llorar a su hermana, y cuando él la llamaba, ella acudía a su habitación y le susurraba que su padre era un partisano.
fr
Ces nuits-là, Fabrizio entendait pleurer sa s?ur ; lorsqu'il l'appelait, elle venait dans sa chambre et murmurait que papa était un partisan.
en
Fabrizio heard his sister crying on those nights, and when he called for her she came into his room and whispered that Father was a partisan.
eu
Fabrizio jaiotzean hila zen ama.
es
La madre había muerto al nacer Fabrizio.
fr
Leur mère était morte à la naissance de Fabrizio.
en
Their mother had died when Fabrizio was born.
eu
Fabrizio muino gainera iristean, betiko moduan geratu zen bertan zutik.
es
Al llegar a lo alto de la colina, el niño se detuvo un instante, como de costumbre.
fr
Lorsque le garçonnet atteignit le sommet de la colline, il s'arrêta un moment, comme à l'accoutumée.
en
When Fabrizio reached the plateau on top of the hill he stopped for a moment, as usual.
eu
Aitaren baserria, bizilekua eta mandio txikia ikusten zituen handik.
es
Veía la finca, la casa y el pequeño granero.
fr
Il pouvait voir la ferme paternelle, le bâtiment d'habitation et la petite grange.
en
He could see his father's farm, the farmhouse and the little barn.
eu
Ziztuan jaitsi zuen aldapa.
es
Bajó la pendiente a toda velocidad.
fr
Il descendit des hauteurs à toute vitesse.
en
He raced downhill.
eu
Baserriko galtzadarrietara iristean, atariko markoan zegoen arreba.
es
Cuando llegó a los adoquines de la finca, su hermana estaba a la entrada, en el marco de la puerta.
fr
Alors qu'il arrivait sur les pavés de la cour, sa s?ur se tenait dans l'encadrement de la porte d'entrée.
en
His sister was standing in the doorway when he reached the paving stones of the farmyard.
eu
Elizako soineko beltza zeraman oraindik, eta negarrez zegoen.
es
Aún llevaba el vestido negro con el que iba a misa. Lloraba.
fr
Elle portait encore la robe noire qu'elle passait pour aller à l'église et pleurait.
en
She was still wearing her black dress from church, and she was crying.
eu
Fabriziok bizikletatik salto egin eta alde batera erori zitzaion.
es
Fabrizio se bajó de un salto de la bicicleta, que cayó de lado.
fr
Fabrizio descendit de son vélo, qui tomba.
en
Fabrizio jumped off his bicycle, which fell over.
eu
Korrika joan zen arrebarengana.
es
Corrió a su encuentro.
fr
Il courut à elle.
en
He ran to her.
eu
Hark bere kontra estutu zuen, behin eta berriro esanez:
es
Ella lo estrechó contra sí, sin dejar de repetir:
fr
Elle l'étreignit en répétant : " Ils ont emporté papa.
en
She hugged him and kept on saying, 'They've taken Father away.
eu
"Aita eraman dute.
es
"Se han llevado a padre.
fr
Les Allemands ont pris papa.
en
The Germans have taken Father away.' Fabrizio began to cry as well.
eu
Alemanek aita eraman dute".
es
Los alemanes se han llevado a padre".
fr
" Fabrizio pleura à son tour.
en
The children stood like that for a long time.
eu
Fabrizio ere negarrez hasi zen.
es
Él se echó a llorar también.
fr
Les deux enfants restèrent longtemps ainsi, Fabrizio avait bien des questions à poser, mais sa s?ur ne pipait mot.
en
Fabrizio had questions to ask, but his sister wouldn't talk to him.
eu
Bi umeak horrela egon ziren luzaroan, Fabriziok galderak zeuzkan baina arrebak ez zion hitz egiten.
es
Ambos permanecieron así un buen rato. Fabrizio tenía preguntas pero su hermana no le hablaba.
fr
Ils se séparèrent enfin et allèrent dans la cuisine ;
en
After a while they let go of each other and went into the kitchen.
eu
Halako batean elkar askatu, biak sukaldera joan, arreba mekanikoki sutegian jarri, paderan bi arrautza jo eta ogia ebaki zuen.
es
Al final se separaron y fueron a la cocina, su hermana se puso mecánicamente a los fogones, frió dos huevos en la sartén y partió pan.
fr
mécaniquement, sa s?ur se mit aux fourneaux, cassa deux ?ufs dans une poêle et trancha du pain.
en
Mechanically, his sister went over to the stove, broke two eggs into a pan and cut bread.
eu
Fabriziok jan zuen, arrebak ez zuen ukitu ere egin bere platera.
es
Fabrizio comió, ella ni tocó el plato.
fr
Fabrizio mangea, elle ne toucha pas son assiette.
en
Fabrizio ate, she herself didn't touch the food on her plate.
eu
"Bukatzen duzunean, osaba Maurorengana joango gara.
es
"Cuando termines, iremos a ver al tío Mauro.
fr
Il saura bien ce qu'il faut faire ", dit-elle.
en
'When you've finished,' she said, 'we'll go to see Uncle Mauro.
eu
Jakingo du zer egin", esan zuen. Amaren neba zaharra zen Mauro, haurrik gabeko gizon gogorra eta euren senide bakarra.
es
Seguro que él sabrá qué hacer", dijo su hermana. Mauro, el hermano mayor de su madre, era un hombre duro que no tenía hijos y su único familiar.
fr
Mauro était le frère aîné de leur mère, un homme dur, sans enfant, leur seul parent.
en
He's sure to know what to do.' Mauro was their mother's elder brother, a hard man with no children, and their only living relation.
eu
Ia hamar kilometrora zeukan baserria.
es
Su casa se hallaba a casi diez kilómetros.
fr
Sa ferme était éloignée de presque dix kilomètres.
en
His farm was almost ten kilometres away.
aurrekoa | 53 / 35 orrialdea | hurrengoa

Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus