Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)


Ume galduaren historia, Elena Ferrante / Fernando Rey (Igela, 2016 )
aurrekoa | 196 / 143 orrialdea | hurrengoa
eu
Lilak gauza guztiak lasai bildu, eta zaborretara botatzen zituen, baina bat-batean maldiziorik latzenak botatzen hasi zitzaienez ondotik pasatzen ziren guztiei, bereziki urrutitik begira egoten ziren neska-mutilei, pena ematen zuen ama izatetik izu-laborria sortzen zuen erotzat hartua izatera pasatu zen.
es
Como Lila lo recogía todo con calma y lo tiraba a la basura, pero de repente se ponía a gritar terribles maldiciones contra todo aquel que pasara por allí, de madre que inspiraba pena pasó a ser considerada una loca que causaba terror.
fr
Lila ramassait calmement le tout et le jetait à la poubelle, mais après elle se mettait à vociférer de terribles malédictions contre quiconque passait par là, surtout contre les mioches qui l'observaient à distance. Elle passa alors de mère suscitant la compassion à folle inspirant la terreur.
en
Since Lila calmly picked everything up and threw it into the trash, but suddenly began screaming horrible curses at anyone who passed by, especially the children, who observed her from a distance, she went from being a mother who inspired pity to a madwoman who spread terror.
eu
Lilak atariko atean Tina hilek jaten dute idazten harrapatu eta errieta egin zion neskato bat larri gaixotu zenean, aspaldiko esamesak berriagoei gehitu zitzaizkien, eta gero eta jende gehiago hasi zen Lilarekiko harremana saihesten, Lila ikuste hutsak zorigaitza ekarriko balu bezala.
es
Cuando enfermó de gravedad una chica con la que Lila se había enfadado porque la había pescado escribiendo con tiza en el portón: "A Tina se la comen los muertos", los viejos rumores se sumaron a los nuevos y a Lila comenzaron a evitarla cada vez más, como si el mero hecho de verla trajera mala suerte.
fr
Un jour, une fillette tomba gravement malade peu après que Lila lui eut sonné les cloches parce qu'elle l'avait surprise en train d'écrire à la craie sur notre porte d'entrée " Tina se fait bouffer par les morts " : ainsi de nouveaux ragots vinrent-ils s'ajouter aux anciens, et les gens évitèrent de plus en plus Lila, comme si rien que la voir pouvait porter malheur.
en
When a girl she had been angry with because she had seen her writing with chalk on the doorway, the dead are eating Tina, became seriously ill, old rumors joined the new and people avoided Lila, as if just to look at her could bring misfortune.
eu
Bera, hala ere, ez zen ohartzen nonbait.
es
Sin embargo, ella no pareció percatarse.
fr
Toutefois, elle ne sembla pas le remarquer.
en
Yet she seemed not to realize it.
eu
Tina artean ere bizirik zegoela hain ziur baitzegoen, ideia horrek erabat hartu zion burua, eta, nire ustez, horrexek bultzatu zuen Immarengana.
es
La certeza de que Tina seguía viva la absorbió por completo y eso fue, a mi modo de ver, lo que la empujó hacia Imma.
fr
La certitude que Tina était encore vivante l'absorba entièrement, et ce fut cela, je pense, qui la poussa vers Imma.
en
The certainty that Tina was still alive absorbed her completely and it was what, I think, pushed her toward Imma.
eu
Lehenbiziko hilabeteetan haren eta nire alaba txikienaren arteko kontaktua ahalik eta gutxienera murrizten saiatu nintzen, beldur bainintzen hura ikusi hutsak gehiago sufriaraziko ziola.
es
En los primeros meses había tratado de reducir el contacto de mi hija menor con Lila, pues temía que al verla sufriera todavía más.
fr
Lors des premiers mois, j'avais tenté de réduire les contacts entre ma fille cadette et elle, car j'avais peur que le simple fait de voir l'enfant la fasse souffrir encore davantage.
en
In the first months I had tried to reduce the contact between her and my youngest daughter, I was afraid that seeing her would cause more suffering.
eu
Baina Lilak laster utzi zuen agerian berarekin izan nahi zuela uneoro, eta nik utzi egin nion edukitzen, are haren etxean lotan gelditzen.
es
Pero Lila demostró enseguida que quería tenerla continuamente a su lado y yo dejé que se la quedara incluso a dormir.
fr
Mais Lila manifesta bientôt son désir d'être en permanence avec ma gosse, et je la lui laissai souvent, même pour la nuit.
en
But Lila soon seemed to want her around constantly, and I let her keep her even to sleep.
eu
Goiz batez, umearen bila joan nintzenean, etxeko atea bildua zegoen, eta sartu egin nintzen.
es
Una mañana fui a buscar a mi hija, la puerta del apartamento estaba entornada y entré.
fr
Un matin où j'allai la récupérer, je trouvai la porte de son appartement entrebâillée et entrai.
en
One morning when I went to get her the door of the house was half open, I went in.
eu
Neskatoa Tinari buruz galdeka ari zitzaion.
es
La niña estaba preguntando por Tina.
fr
La petite était en train de poser des questions sur Tina.
en
My child was asking about Tina.
eu
Ni, igande hartaz geroztik, txikia lasaitzen saiatua nintzen, esanez Enzoren gurasoek Avellinon zuten etxera joana zela Tina aldi baterako, baina berak ez zidan bakerik ematen ea noiz itzuli behar zuen galdeka.
es
Después de aquel domingo, yo había tratado de tranquilizarla diciéndole que se había marchado durante un tiempo a casa de los parientes de Enzo en Avellino, si bien ella insistía a menudo en saber cuándo regresaría.
fr
Après ce dimanche terrible, j'avais cherché à la tranquilliser en lui racontant que sa copine était allée passer un peu de temps dans la famille d'Enzo à Avellino, mais elle insistait souvent pour savoir quand elle rentrerait.
en
After that Sunday I had tried to soothe her by telling her that Tina had gone to stay for a while with Enzo's relatives in Avellino, but she kept asking when she would return.
eu
Orain zuzenean ari zitzaion Lilari galdetzen, baina ematen zuen Lilak ez zuela ahots hura aditzen, eta erantzun beharrean xehe-xehe ari zitzaion kontatzen nolakoa izan zen Tina jaio zen momentua, zein izan zen haren lehen jostailua, nola itsasten zitzaion titian askatu nahi gabe, eta horrelakoak.
es
Ahora se lo preguntaba directamente a Lila, aunque ella parecía no oír la voz de Imma, y en lugar de responderle le contaba de cuando Tina había nacido, de su primer juguete, de cómo se le prendía al pecho y no lo soltaba e infinidad de detalles por el estilo.
fr
À présent, elle le demandait directement à Lila, mais celle-ci ne semblait pas entendre sa voix et, au lieu de répondre, elle lui parlait en détail de la naissance de Tina, de son premier jouet et de sa façon de s'accrocher au sein sans jamais plus s'en détacher, des choses dans ce genre.
en
Now she was asking Lila directly, but Lila seemed not to hear Imma's voice, and instead of answering was telling her in detail about Tina's birth, her first toy, how she attached herself to her breast and never let go, things like that.
eu
Atalasean gelditu nintzen une batez, eta aditu nuen Immak antsiaturik eteten ziola solasa:
es
Me detuve en el umbral unos segundos, oí que Imma la interrumpía con impaciencia:
fr
Je m'arrêtai quelques secondes sur le seuil et entendis Imma qui l'interrompait avec impatience :
en
I stopped in the doorway for a few seconds, I heard Imma interrupt her impatiently:
eu
-Baina noiz itzuliko da?
es
-Pero ¿cuándo vuelve?
fr
" Mais c'est quand qu'elle rentre ?
en
"But when is she coming back?"
eu
-Bakarrik sentitzen zara?
es
-¿Te sientes sola?
fr
-Tu te sens seule ?
en
"Do you feel lonely?"
eu
-Ez daukat inor jostatzeko.
es
-No sé con quién jugar.
fr
-Je sais pas avec qui jouer.
en
"I don't know who to play with."
eu
-Nik ere ez.
es
-Yo tampoco.
fr
-Moi non plus.
en
"I don't, either."
eu
-Orduan, noiz itzuliko da?
es
-¿Entonces cuándo vuelve?
fr
-Alors, c'est quand qu'elle rentre ?
en
"Then when is she coming back?"
eu
Lilak ez zuen deus esan denbora puska luzean, eta gero errieta egin zion:
es
Lila se quedó callada un buen rato, después le reprochó:
fr
Pendant un long moment, Lila ne dit rien, mais ensuite elle la gronda :
en
Lila said nothing for a long moment, then scolded her:
eu
-Ez da zure kontua, zaude isilik pixka batean.
es
-No es asunto tuyo, a ver si te callas.
fr
" C'est pas tes oignons, ferme-la un peu !
en
"It's none of your business, shut up."
eu
Hitz haiek, dialektoan esanak, hain izan ziren zakarrak, hain gordinak, hain desegokiak, ezen asaldatu egin bainintzen.
es
Esas palabras pronunciadas en dialecto fueron tan bruscas, tan severas, tan inadecuadas que me alarmé.
fr
" Ces paroles en dialecte furent tellement brusques, âpres et inadéquates que cela m'alarma.
en
Those words, uttered in dialect, were so brusque, so harsh, so unsuitable that I was alarmed.
eu
Bi esaldi huts esanda, etxera ekarri nuen alaba.
es
Hablé con ella de un par de nimiedades y me llevé a mi hija a casa.
fr
J'échangeai quelques banalités avec Lila, puis rentrai à la maison avec ma fille.
en
I said something, brought my child home.
eu
Beti barkatu izan nizkion Lilari bere gehiegikeriak, eta egoera hartan prest nengoen antzina baino barkaberagoa izatera.
es
Siempre le había perdonado a Lila sus excesos y en esas circunstancias estaba dispuesta a hacerlo aún más que en el pasado.
fr
J'avais toujours pardonné à Lila ses excès et, vu les circonstances, j'étais disposée à le faire davantage encore que par le passé.
en
I had always forgiven Lila her excesses and in those circumstances I was inclined to do so even more than in the past.
eu
Maiz gaindituak zituen mugak, eta ahal nuen neurrian saiatua nintzen arrazoian sarrarazten.
es
Con frecuencia se había excedido, y dentro de lo posible había tratado de hacerla razonar.
fr
Récemment, elle avait souvent dépassé les bornes et, autant que faire se pouvait, j'avais tenté de la raisonner.
en
She often went too far, and as much as possible I tried to get her to be reasonable.
eu
Poliziek Stefano galdekatu zutenean eta bera berehala konbentzitu zenean hark harrapatua ziola alaba-hainbesteraino non hasieran bihotzekoak jo ondoren ez baitzion bisitarik egin nahi izan ospitalera-, lasaitu egin nuen, eta elkarrekin joan ginen bisitan.
es
Cuando los policías interrogaron a Stefano y ella se convenció enseguida de que él le había quitado a Tina-hasta el punto de que durante un tiempo se negó incluso a ir a verlo al hospital después del infarto-, la tranquilicé y fuimos juntas a visitarlo.
fr
Lorsque les policiers avaient interrogé Stefano, elle avait été aussitôt persuadée que c'était lui qui avait enlevé Tina, au point qu'au début elle avait même refusé d'aller le voir à l'hôpital après son infarctus ; mais je l'avais calmée, et nous lui avions rendu visite ensemble.
en
When the police interrogated Stefano and she was immediately convinced that he had taken Tina-so that at first she refused even to visit him in the hospital after the heart attack-I mollified her, and we went together to visit him.
eu
Eta niri esker ez zen anaiaren kontra ere jarri poliziak ikerketa egin zionean.
es
Y fue mérito mío que no se pusiera en contra de su hermano cuando la policía lo investigó.
fr
Et c'était grâce à moi qu'elle ne s'était pas jetée sur son frère, quand la police avait enquêté sur lui.
en
And it was thanks to me that she hadn't attacked her brother when the police questioned him.
eu
Lan handiak hartu nituen, halaber, Gennaro polizia-burutzara deitu zuten egun latz hartan, zeren eta etxera itzulita salatua sentiturik, amarekin izandako istilu baten ondoren aitaren etxera joan baitzen, Tina ez ezik bera ere betiko galdua zuela Lilari oihukatuta.
es
Me prodigué mucho incluso el día terrible en que a Gennaro lo citaron de la jefatura de policía, y, al regresar a casa tras sentirse acusado, hubo una pelea y acabó marchándose a vivir con su padre y gritándole a Lila que no solo había perdido para siempre a Tina sino también a él.
fr
Je m'étais aussi beaucoup démenée lors de ce jour affreux où Gennaro avait été convoqué au commissariat puis, une fois rentré chez lui, s'était senti mis en accusation : il y avait eu une querelle et il était allé vivre chez son père, après avoir crié à Lila qu'elle avait perdu pour toujours non seulement Tina, mais aussi lui.
en
I had also done all I could on the awful day when Gennaro was summoned to the police station and, once at home, felt himself accused; there was a quarrel, and he went to live at his father's house, shouting at Lila that she had lost forever not only Tina but also him.
eu
Egoera, labur esanda, gaiztoa zen, eta uler nezakeen mundu guztiarekin haserre ibiltzea, baita nirekin ere.
es
En fin, que la situación estaba muy mal y podía comprender que ella la tomara con todo el mundo, incluso conmigo.
fr
Bref, la situation était catastrophique, et je pouvais comprendre qu'elle s'en prenne à tout le monde, y compris à moi.
en
The situation, in other words, was terrible and I could understand why she fought with everyone, even me.
eu
Ez, ordea, Immarekin, ezin nuen onartu halakorik.
es
Pero con Imma no, no iba a consentírselo.
fr
Mais pas à Imma, ça non, je ne pouvais pas le permettre.
en
But with Imma, no, I couldn't allow it.
eu
Harrezkeroztik, Lilak neskatoa eramaten zuenean, urduri jartzen nintzen, eta gogoetan aritzen nintzen irtenbide bila. Ez zen ezer asko egiterik izan;
es
A partir de ese momento, cuando Lila se llevaba a la niña, me inquietaba, reflexionaba, buscaba soluciones. Sin embargo, no hubo nada que hacer;
fr
À partir de ce jour-là, chaque fois que Lila emmenait la petite chez elle, j'étais fébrile et me mettais à réfléchir à des solutions.
en
From then on, when Lila took the child I became anxious, I pondered, I looked for ways out. But there was little to do;
eu
izan ere, haren oinazearen hariak arras katramilaturik zeuden, eta Imma katramila horren osagai izan zen denbora batez.
es
los hilos de su dolor estaban muy enredados y durante un tiempo Imma formó parte de ese enredo.
fr
Mais il n'y avait pas grand-chose à faire, les fils de sa souffrance étaient très enchevêtrés et Imma fit partie, pendant quelque temps, de ces entrelacs.
en
the threads of her grief were tangled and Imma was for a time part of that tangle.
eu
Denok amaitu genuen nahaste-borraste hartan sartuta, eta Lilak, indarrak ahiturik egonagatik, nire alabaren ezongi txikienaren berri ere eman zidan atertu gabe, Nino etxera ekarraraztea erabaki nuen arte egina zuen bezala.
es
En el desorden general en el que habíamos acabado todos, pese a su agotamiento, Lila siguió señalándome hasta el más mínimo malestar de mi hija, como había hecho hasta que decidí hacer que Nino viniera a casa.
fr
Dans le désordre général où nous avions tous sombré, Lila, malgré son épuisement, continua à me signaler la moindre insatisfaction de ma fille, comme elle l'avait fait avant que je me décide à faire venir Nino à la maison.
en
In the general chaos where we had all ended up, Lila, despite her weariness, continued to tell me about my daughter's every little difficulty, as she had done until I decided to insist that Nino visit.
eu
Nolabaiteko ankerkeria sumatu nion, eta atsekabetu banintzen ere, saiatu nintzen alde positiboa ere ikusten jarrera hartan.
es
Noté cierto ensañamiento, me disgusté, pero me esforcé por ver también en su actitud un aspecto positivo;
fr
J'y sentis de l'acharnement et cela m'énerva, néanmoins je m'efforçai d'y voir aussi un aspect positif :
en
I felt angry, I was irritated, and yet I tried also to see a positive aspect:
eu
Pixkanaka bere ama-maitasuna-pentsatu nuen-Immarengana proiektatuz ari da, eta, nolabait ere esaten ari zait:
es
pensé que poco a poco estaba desplazando hacia Imma su amor materno, que me estaba diciendo:
fr
Elle déplace progressivement son amour maternel sur Imma, me disais-je, c'est sa façon de me dire :
en
she's slowly shifting onto Imma-I thought-her maternal love, she's saying to me:
eu
"Zorionekoa alaba oraindik bizirik izateagatik, ez alferrik galdu aukera, egiozu kasu alabari, emaiozu eman ez diozun arreta guztia".
es
como eres afortunada y todavía tienes a tu hija, debes aprovechar esa circunstancia, debes ocuparte de ella, darle todos los cuidados que no le has dado.
fr
puisque tu as la chance d'avoir encore ta fille, tu dois en profiter, tu dois t'occuper d'elle et lui donner tous les soins que tu ne lui as jamais donnés.
en
Since you've been lucky, and you still have your daughter, you ought to take advantage of it, pay attention to her, give her all the care you haven't given her.
eu
Hori dena, ordea, itxura besterik ez zen.
es
No obstante, solo eran apariencias.
fr
Mais ça, c'était seulement l'apparence des choses.
en
But that was only the appearance of things.
eu
Laster hasi nintzen susmatzen, sakonagora jota, Imma-haren gorputza-erru baten seinalea iruditzen zitzaiola segur aski.
es
No tardé en suponer que en lo más profundo Imma-su cuerpo-debía de parecerle el signo de una culpa.
fr
Je me dis bientôt que, plus profondément, elle devait percevoir Imma-le corps d'Imma-comme le rappel d'une faute.
en
Soon I had a different theory: that, more deeply, Imma-her body-must be a symbol of guilt.
eu
Askotan aztertu nuen umea galdu zen momentua.
es
Analicé a menudo la situación en que se había perdido la niña.
fr
Je repensai souvent aux circonstances dans lesquelles Tina avait été perdue.
en
I thought often of the situation in which the little girl had been lost.
eu
Ninok Lilari emana zion, baina Lila ez zen hartaz arduratu.
es
Nino se la había entregado a Lila, pero Lila no se había ocupado de ella.
fr
Nino l'avait remise à Lila mais Lila ne s'en était pas occupée.
en
Nino had handed her over to Lila but Lila hadn't attended to her.
eu
Esan zion alabari: Zu geldi hemen, eta nire alabari:
es
Le había dicho a su hija: espérate aquí, y a mi hija, ven con la tía.
fr
Elle avait dit à sa fille attends là et à ma fille viens avec tata.
en
She had said to her daughter, You wait here, and to my daughter, Come with your aunt.
eu
Agian, Imma aitaren zaintzapean jartzeagatik egin izanen zuen, neskatoa goresteko, aitaren txera pizteko, batek daki.
es
Tal vez lo había hecho para poner a Imma bajo la mirada de su padre, para elogiarla, para estimular su afecto, a saber.
fr
Peut-être l'avait-elle fait pour mettre Imma sous les yeux de son père, pour pouvoir la complimenter devant lui, afin de stimuler l'affection paternelle, qui sait.
en
She had done it, perhaps, to show off Imma to her father, to praise her to him, to stir his affection, who knows.
eu
Baina Tina bihurria zen, edo besterik gabe baztertua sentituko zen, eta urrundu eginen zen mindurik.
es
Pero Tina era revoltosa, o sencillamente se había sentido abandonada, se había ofendido y se había alejado.
fr
Mais Tina était une enfant pétulante, ou plus simplement elle s'était sentie ignorée et, vexée, s'était éloignée.
en
But Tina was lively, or more simply she had felt neglected, offended, and had wandered off.
eu
Ondorioz, Imma besoen artean edukitzearen pisua sentitzean aurkitu zuen txokoa Lilaren saminak, harekiko kontaktuan, hari oraindik zerion berotasun bizian.
es
En consecuencia, el dolor se había instalado en el peso del cuerpo de Imma entre sus brazos, en el contacto, en el calor vivo que aún despedía.
fr
Du coup, la souffrance de Lila avait fait son nid dans le poids d'Imma entre ses bras, dans le contact avec son corps et dans la chaleur vive qu'il dégageait.
en
As a result Lila's suffering had made a nest in the weight of Imma's body in her arms, in the contact, in the living warmth it still gave off.
eu
Baina nire alaba erkina zen, motela, Tinaren aldean erabat bestelakoa, hura distiratsua baitzen, bizkorra.
es
Pero mi hija era frágil, lenta, por completo distinta de Tina, que era luminosa, movida.
fr
Mais ma fille était lente et fragile, totalement différente de Tina, rayonnante et dynamique.
en
But my daughter was fragile, slow, different in every way from Tina, who was shining, vivacious.
eu
Imma ezin zen inola haren ordezko bilakatu, denboraren kontrako hesi bat baizik ez zen Lilarentzat.
es
De ningún modo podía Imma convertirse en una sustituta, solo era un freno contra el tiempo.
fr
Imma ne pouvait en aucune manière servir de substitut et n'était qu'une barrière contre le temps qui passe.
en
Imma could in no way become a substitute, she was only holding back time.
eu
Nire ustez, Imma aldamenean edukitzea igande lazgarri haren barrenean jarraitzeko modu bat zen batik bat, eta bitartean honelako zerbait buruan izatekoa:
es
En fin, me imaginé que Lila la tenía a su lado para permanecer dentro de aquel domingo terrible mientras pensaba:
fr
Bref, j'imaginai que Lila la gardait près d'elle pour avoir l'impression d'être encore ce dimanche-là et pouvoir se dire :
en
I imagined, in other words, that Lila kept her nearby in order to stay within that terrible Sunday, and meanwhile thought:
eu
Tina hemen da, laster tirako dit gonatik, deituko dit, besoetan hartuko dut, eta dena bere onera etorriko da.
es
Tina está aquí, no tardará en tirarme de la falda, me llamará y entonces la levantaré a ella en brazos, y todo volverá a su sitio.
fr
Tina est là, elle va venir tirer sur ma jupe, elle va m'appeler, et alors c'est elle que je prendrai dans mes bras, et tout retrouvera sa place.
en
Tina is here, soon she'll pull on my skirt, she'll call me, and then I'll pick her up in my arms, and everything will return to its place.
eu
Horra zergatik ez zuen nahi neskatoak dena desantolatzerik.
es
Por eso no quería que la niña lo desarreglara todo.
fr
C'est pourquoi elle ne supportait pas que la petite démolisse tout.
en
That was why she didn't want the child to upset everything.
eu
Txikia tematzen zenean bere laguna ager zedin, eta egiaz Tina ez zegoela oroitarazi baizik egiten ez zionean, helduoi ematen zigun tratu gogorra ematen zion hari ere.
es
Cuando la pequeña insistía en que reapareciera su amiga, cuando se limitaba a recordarle a Lila que, de hecho, Tina no estaba, la trataba con la misma dureza con que nos trataba a los adultos.
fr
Quand Imma insistait pour savoir pourquoi son amie ne revenait pas, lui rappelant ainsi que, de fait, Tina n'était pas là, alors Lila la traitait avec la même dureté qu'elle employait avec les adultes.
en
When the little girl kept asking for her friend, when she merely reminded Lila that in fact Tina wasn't there, Lila treated her with the same harshness with which she treated us adults.
eu
Baina hori ezin nuen nik onartu.
es
Pero eso no podía aceptarlo.
fr
Mais ça, je ne pouvais l'accepter.
en
But I couldn't accept that.
eu
Horregatik, Lila Imma eramatera etorri bezain laster, Dede edo Elsa bidaltzen nion edozein aitzakiarekin, zelatatzera.
es
En cuanto venía a llevarse a Imma, le mandaba a Dede o a Elsa con cualquier pretexto para que la vigilaran.
fr
Dès qu'elle venait chercher Imma, je trouvais un prétexte quelconque pour envoyer Dede ou Elsa chez elle, pour la surveiller.
en
As soon as she came to get Imma, I found some excuse or other to send Dede or Elsa to watch her.
eu
Ni bertan nintzela tonu hori erabilia bazuen, zer ez ote zen gertatuko ordutan eta ordutan berarekin edukitzeko eramaten zuenean?
es
Si había utilizado ese tono en mi presencia, ¿qué no ocurriría cuando se la llevaba durante horas?
fr
Si elle avait utilisé ce ton en ma présence, que pouvait-il se passer quand elle la gardait pendant des heures ?
en
If she had used that tone when I was present, what might happen when she took her away for hours?
eu
es
fr
en
aurrekoa | 196 / 143 orrialdea | hurrengoa

Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus