Irakasgaiaren konpetentzia espezifikoak:



KE01. Arazo analitikoaren arabera analisi prozezu orokorraren pausoak proposatu eta garatu. Elikagaien analisiaren arloko kasu praktikoen ebazpenetara aplikatu.

KE02. Elikagaien analisi arloan laginketa estrategia orokorrenak ezagutu.

KE03. Elikagaien analisi arloan laginaren aurretratamendu aukerarik arruntenak (fisiko eta kimikoak) ezagutu.

KE04. Elikagaien analisirako aplikatzen diren oinarrizko teknika klasikoen oinarriak ezagutu eta analisi helburu/helburuen arabera zein aukeratu behar den landu.

KE05. Elikagaien analisian aplikatzen diren oinarrizko teknika instrumentalen oinarriak ezagutu eta analisi helburu/helburuen arabera zein aukeratu behar den landu.

KE06. Elikagaien analisi arloan kalitatezko emaitzak lortzeko egin beharreko datuen tratamenduak ikasi.

KE07. Klase teorikoan eta laborategian ikasitakoa aplikatzen jakitea elikagai zehatz baten analisi klasiko edo instrumentala burutzeko.





Irakasgaiaren zeharkako gaitasunak:



ZK01. Elikagaien arloan Kimika Analitikoa eta Analisi Kimikoaren terminologia era zuzenean erabili.

ZK02. TIC erremintak (ad. Excel oinarrizko mailan) erabiltzen jakitea.

ZK03. Ideiak planteatzeko gai izatea, baita lan talde baten barruan planteatzeko gaitasuna izatea.

ZK04. Bibliografia zientifikoa bilatzen jakitea, baita lortutako informazioa interpretatzen.

ZK05. Laborategiko koderno egoki bat egiten ikastea.

ZK06. Testu zientifikoak era egokian idazten eta aurkezpenak egiten ikastea.

ZK07. Prozesu edo prozedura analitikoa osatzen duten etapa guztietan lortutako informazioa jaso eta erlazionatu informe bat prestatzeko. Informe horretan emaitzen eztabaida eta ondorioak agertu behar dira planteatu den helburu analitikoaren arabera.



Arazoetan oinarritutako ikaskuntza erabilita idatzizko komunikazioa, ahozko komunikazioa eta talde-lana zeharkako gaitasunak landuko dira. Lehenengo biak ebaluatuko dira.

Analisi Kimiko irakasgaia 4 multzo teoriko eta multzo praktiko baten banatzen da



PROGRAMA TEORIKOA



Multzo I. Prozesu Analitikoen Oinarrizko Operazioak

1. Gaia - Analisi Kimikoaren sarrera (Bilaketa Bibliografikoa, Kimika Analitikoa eta Analisi Kimikoa, Prozesu Analitikoa eta Elikagaien Analisia).



2. Gaia - Datuen tratamendua (Analisi Instrumentalaren sarrera, Kontzentrazio Unitateak, Zifra adierazgarriak, Diluzioak, Kanpo kalibraketa, Matrize efektua, Adizio Estandarrean oinarritutako kalibraketa, Barne Estandarrean oinarritutako kalibraketa).



3. Gaia - Laginketa eta laginen aurretratamendua (Lagina eta Laginketa, Solido eta Likidoen laginketa prozedurak, Laginen garraiatze prozesua eta kontserbazioa, Aurretratamendu fisiko eta kimikoak lagin solido eta likidoentzat).



Multzo II. Metodo klasikoak

4. Gaia - Analisi bolumetrikoa (Konplexuen formazioa eta hauspeatze bolumetria).

5. Gaia - Analisi grabimetrikoa (Oinarria, Hauspeatze erreakzioak, Hauspeakinen purutasuna, Prozedura grabimetrikoaren pausuak, Kalkuluak Analisis grabimetrikoan eta Erabiletak elikagaien analisian).



Multzo III. Metodo optikoak

6. Gaia - Sarrera (Espektro elektromagnetikoa, Erradiakzioaren interakzioa materiarekin, Erradiakzio elektromagnetikoaren xurgapen atomikoa eta molekularra eta Beer-en legea).

7. Gaia - Espektroskopia molekularrak: Ultramore-Ikuskorra eta infragorria

8. Gaia - Espektroskopia atomikoak: Xurgapen/Emisio Atomikoa eta ICP



Multzo IV. Banaketa teknikak

9. Gaia - Erauzketa, garbiketa eta aurrekontzentrazio teknikak (Soxhlet erauzketa, erauzketa fluido superkritikoekin, konposatu bolatilen erauzketa, clean-up metodoak eta aurrekontzentrazio metodoak likido-likido erauzketa, SPE, etb. bezala).



10. Gaia - Kromatografiaren oinarriak (Banaketa kromatografikoaren oinarriak, Bereizmen kromatografikoa, Eraginkortasuna banaketan, Interakzio motak).



11. Gaia - Gasen kromatografia (Sarrera, Gas garraiatzailea, Injektoreak eta laginketa sistema, kolumna kromatografikoa, Labea, Detektorea, Metodoen garapena gasen kromatografian, Hibridazioa, Erabilerak elikagaien analisian).



12. Gaia - Likidoen kromatografia (Oinarriak, Fase mugikorra, Ponpaketa sistema, Injekzio sistema, Zutabeak, Detektorea, Metodoen garapena likidoen kromatografian, Erabilerak elikagaien analisian).



Multzoa V. TEKNIKA ELEKTROKIMIKOAK



Sarrera. Teknika elektrokimikoetan erabilitako instrumentazioa. Hautatze-elektrodoak. Erreakzioa elektrokimikoetan oinarritutako teknikak. Elektrograbimetria. Kolumbimetria. Boltamperometria.



PROGRAMA PRAKTIKOA



Hurrengo lau praktika garatuko dira:



1. Edateko uraren gogortasuna konplexuen bidezko balorazio bidez



2. Kloruroen kontzentrazioa gurin lagin baten hauspeatze bolumetria erabiliz



3. Burdin kopurua ardo txurian, konplexu bat osatuz eta fotometria ikuskorrean erabilita azken hau zehazteko



4. Edateko uraren gogortasuna gar bidezko xurgapen atomiko espektroskopia erabiliz (praktika honen diseinua ikasleak egin beharko dute)

Irakasgai honen barruan prozesu edo prozedura analitikoaren bloke guztiak garatzeko, ikaskuntza kooperatiboa bultzatuko da. Ikasleak, datuen tratamenduari buruzko kasu edo arazo analitikoak taldeka ebaztuko dituzte. Horretarako 3-4 ikasleez (matrikulazioaren arabera) osatutako taldeak sortuko dira.

Talde bakoitzak kasuari lotutako kalkulu orri bat entregatu beharko dute eta taldeko kide guztiak kasuaren ebazpena talde aurrean aurkeztuko dute gelan.



Datuen tratamenduaz gain, talde bakoitzak kasu gehigarri bat egin beharko du. Kasuan laginketa eta laginaren tratamendu bat aurkeztu beharko dute. Talde bakoiteko kideak, artikulu zientifikoetatik zati ezberdinak irakurri beharko dute bere erantzuna emateko. Egindakoa taldeka aurkeztu beharko dute idatziz.



Laborategi praktikak aurrera eramateko ikasleak bikote edo hirukoteka antolatuko dira. Bikote/hirukote bakoitzak praktiketara lehenengo hiru praktiken kalkuluak eta laugarren praktikaren diseinua ekarri beharko dute eginda laborategira. Irakasleak bertan zuzenduko ditu dena ondo egon arte.

Gainera, talde handiagoak sortuko dira 2-3 bikote (matrikulazioaren arabera) batuz. Talde honen barruan, ikasleak txosten labur bat entregatu behar dute. Txosten honetan praktiketan egindako datuen tratamendua eta emaitzen ebaluazio eta konparazioa (bikote/hirukote bakoitzak lortutakoaren arabera) agertu behar dira.

Jasangarritasuna zeharkako gaitasuna bezala lantzeko, praktiketan zehar ikasleak erabilitako disolbatzaileen bolumena eta sortutako hondakinen bolumena apuntatuko dute. Aipatutako txostenean, eranskin bezala informazio hau gehitu beharko dute eztabaidatuz erabilitako disolbatzaileak eta hondakinak ze nolako eragina izan dezateen ingurumenerako eta osasunerako.



Bukatzeko laborategi praktikekin, ikasleak banakako azterketa praktikoa egin beharko dute. Azterketa honetan, lagin ezezagun bati (aurretik ez dutena erabili) praktiketan landutako prozedura analitikoren bat aplikatu beharko diote. Ikasleak prozedura esperimentala garatu beharko dute eta erantzuna eman galdera eta kalkulu ezberdinei.

EBALUAZIO JARRAITUA



1. Laborategi praktiken ebaluazioa (%20):



Laborategi praktikak aurrera eramateko egin beharreko kalkuluak eta laugarren praktikaren diseinua (%5)

Banakako froga praktikoa (%10)

Txosten grupala(%5)





Irakasgaia gainditzeko atal orokor honetan lortu behar den nota minimoa 5/10 izan behar da. Gainera banakako frogan ere 5/10 nota atera behar da.



Aurreko urteetan laborategi praktikak burutu eta gainditu zuten ikasleak ez daude derrigortuta praktikak berriz errepikatzera. Ikasle hauek ez badute egiten praktikak eta beraz, ez badute banakako froga praktikorik egiten, galdera labur eta kalkulu ezberdinak egin beharko dituzte ohiko eedo ez ohiko deialdiaren azterketan.





2. Arazo/kasu analitikoak ebaztuz egindako ebaluazioa (%25):



Kurtsoan zehar ikasleak arazo/kasu analitiko ezberdinak ebaztu beharko dute taldeka. Entregagai idatziak (taldeka) eta aurkezpen oralak ebaluatuko dira bakoitzari nota bat emanez.



4. Banakako froga bidezko ebaluazioa (55%):



Banakako froga hau ohiko deialdian egingo da. Froga honetan ez dira kontuan hartuko laborategi praktiken edukiak (baldin eta aurretik gainditu badira). Azterketan bi atal egongo dira. Alde batetik teoria/kasuak eta bestetik Datuen Tratamenduari buruzko kasu bat. Bi atal independienteetan 5.0 nota atera behar da banakako froga gainditzeko.



Ikasleak ohiko deialdiaren atalen bat gainditzen badute, atal horren nota gordeko da ez-ohiko deialdirako. Hurrengo urtera begira ez dira gordeko gainditutako atalen notak.







AZKEN EBALUAZIOA



Graduko Titulazio Ofizialetako Ikasleen Ebaluaziorako Arautegiaren arabera (2016ko abenduaren 15eko UPV/EHUko Gobernu Kontseiluaren erabakia, EHAAan 2017ko martxoaren 13an argitaratua) ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazioaren bidez ebaluatuak izateko. Eskubide hori izateko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari eta, horretarako, bederatzi asteko epea izango du lauhilekoa hasten denetik kontatzen hasita, ikastegiko eskola egutegian zehaztutakoaren arabera. Ikasle hauek irakasgaiaren gaitasunak menderatzen dituztela bakarkako amaiera proba bat edo batzuen bidez egiaztatu beharko dute non irakasgaiaren eduki teoriko eta praktiko guztiak ebaluatuko diren.





DEIALDIARI UKO EGITEA



Graduko titulazio ofizialetako Ikasleen Ebaluaziorako Arautegiko 12.2 artikulua aldatzeko, UPV/EHUko Gobernu Kontseiluaren 2019ko maiatzaren 30eko erabakiak adierazitakoaren arabera (https://www.euskadi.eus/y22-bopv/eu/bopv2/datos/2019/06/1903193e.pdf): “Etengabeko ebaluazioaren kasuan, azken probaren pisua bada irakasgaiko kalifikazioaren % 40 baino handiagoa, nahikoa izango da proba horretara ez aurkeztea azken kalifikazioa «aurkezteke» izan dadin. Aldiz, azken probaren pisua bada irakasgaiko kalifikazioaren % 40a edo hori baino txikiagoa, deialdiari uko egin nahi dioten ikasleek kasuan kasuko irakasgaiaren irakaskuntza aldia bukatu baino, gutxienez, hilabete lehenago egin beharko dute eskaria. Eskari hori idatziz aurkeztu beharko zaio irakasgaiaren ardura duen irakasleari.”



Irakasgai honetan, azken probaren pisua %40 baino handiagoa denez, proba honetara ez aurkezte hutsak deialdiari uko egiten zaiola suposatuko du, etengabeko-ebaluazio sisteman eta baita azken ebaluazio-sisteman ere. Deialdiari uko egiten dioten ikasleek “ez aurkeztua” kalifikazioa jasoko dute.

Praktiketako mantala, kalkulagailua eta portatila/tablet-a.

Oinarrizko bibliografia

1. Burriel, F. Lucena, S. Arribas y J. Hernandez, Química Analítica Cualitativa. Ed. Paraninfo, Madrid, 1983.

2. S. Vicente Pérez, Química de las Disoluciones. Diagramas y Cálculos Gráficos. Alhambra, Madrid, 1979.

3. D.A. Skoog, D.M. West, F.J. Holler, S.R. Crouch, Fundamentos de Química Analítica. Ed.Thomson, 2005.

4. Héctor Zumbado Fernandez, Análisis químico de los alimentos. Métodos Clásicos. Instituto de Farmacia y Alimentos. Universidad de la Habana, 2002.

5. D.C. Harris, Análisis Química Cuantitativo 3º ed. (6ª ed. Original). Ed. Reverté, Barcelona, 2007.

6. K.A. Rubinson, J.F. Rubinson, Análisis Instrumental. Ed. Prentice-Hall, 2001.

7. C. Camara, P. Fernandez, Toma y tratamiento de muestras. Ed. Síntesis, Madrid, 2002.

8. F. Bermejo, B.M.P Bermejo y A. Bermejo, Química Analítica General Cuantitativa e Instrumental. Ed. Paraninfo, Madrid, 1991.

9. D.A. Skoog, J.M. Leary, Análisis Instrumental. Ed. McGraw-Hill, Madrid, 1997.

10. G.D. Christian, Analytical Chemistry. Ed.Wiley, New York, 1993.

11. L. Hernández, C. González, Introducción al Análisis Instrumental. Ed. Ariel, Barcelona, 2002.

Gehiago sakontzeko bibliografia

1. Validation of Analytical Methods for Food Control. A report of a Joint FAO/IAEA Expert Consultation. 2-4 Diciembre 1997. Vienna, Austria.
2. Métodos oficiales de análisis de la AOAC
http://www.aoac.org/oma_revision/toc.htm
3. Li-Chan, E. Chalmers J.M. Griffiths P. Applications of Vibrational Spectroscopy in Food Science. Volume I Instrumentation and Fundamental Applications. Ed. Willey, Washington, 2010.
4. Sorensen, H. Sorensen, S. Bjergegaard, C. Michaelsen, S, Chromatography and Capillary Electrophoresis in Food Analysis. RCS Publishing, Londres, 1999.
5. Crouch, S.R. Holler, F.J. Applications of Microsoft Excel in Analytical Chemistry. Ed. Thomson, 2004.
6. Valcarcel, M. Principios de Química Analítica. Ed. Springer-Verlag Iberica, Barcelona, 1999.
7. Mitra, S. Sample Preparation Techniques in Analytical Chemistry. Ed. Wiley Interscience, New Jersey, 2003.
8. Cela, R. Lorenzo, R.A. Casais, M.C. Técnicas de separación en Química Analítica. Ed. Sintesis, Madrid, 2002.
9. Valcarcel, M. Técnicas Analíticas de Separación. Ed. Reverté, Barcelona, 1990.

Aldizkariak

Journal of Food Composition and Analysis, Londres, Elsevier.
Journal of Agricultural and Food Chemistry, Washington, ACS Publications.
Journal of Food Composition and Analysis, Londres, Elsevier.
Journal of the Science of Food and Agricultura, Washington, Willey.
Intenational Journal of Gastronomy and Food Science, Londres, Elsevier