Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Besteren berri: Egungo Euskararen Hiztegian 'a' letra osorik argitaratu da, eta, horrenbestez, hiztegia bururatua da. (2023-01-04)
Sumendiaren azpian, Malcolm Lowry / Karlos del Olmo (Alberdania/Elkar, 2008
)
eu
Zelai amiltsuak jaisten ziren haien eskuin, bortitz makurtuaz hainbat angelutan.
es
A la derecha, los campos se precipitaban en la distancia, volc?ndose con violencia en cada ?ngulo.
fr
? leur droite tombaient abruptement des champs, basculant p?le-m?le sous tous les angles.
en
Precipitous fields fell away down to their right, tilting violently at every angle.
eu
Haiengandik urrun, muinoz inguraturik, zezen plaza zaharra ikusi zuen Hughek, eta ostera ere entzun zuen Weberren ahotsa, hegazkinean garrasika, haren belarrian alarauka, habanero botila elkarri eskuz esku pasatzen ziotela: "Quauhnahuac!
es
Y mucho m?s lejos, rodeada por las colinas, Hugh pudo distinguir la vieja plaza de toros y volvi? a o?r la voz de Weber que en el avi?n gritaba y vociferaba junto a su o?do mientras se pasaban rec?procamente la cantimplora de habanero: -?Quauhn?huac!
fr
Loin au-del? il distinguait, au fond d'une coupe de collines, la vieille ar?ne de courses de taureaux et de nouveau entendit la voix de Weber dans l'avion, lui hurlant, braillant ? l'oreille, tandis qu'ils se repassaient la gourde de habanero : " Quauhnahuac !
en
Far beyond them, cupped by hills, he made out the old bull-ring and again he heard Weber's voice in the plane, shouting, yelling in his ear, as they passed the pinch-bottle of habanero between them:" Quauhnahuac.
eu
Toki hartan, iraultza garaian, emakumeak gurutzatzen zituzten zezen plazetan, eta zezenak haiengana xaxatzen zituzten.
es
?Es all? donde durante la revoluci?n crucificaban a las mujeres en las plazas de toros y luego les echaban encima los toros!
fr
C'est l? qu'ils crucifiaient les femmes dans les ar?nes pendant la r?volution et qu'ils l?chaient les taureaux dessus.
en
That's where they crucified the women in the bull-rings during the revolution and set the bulls at them.
eu
Ez da kontu makala, alafede!
es
?Vaya cosa linda de relatar!
fr
Et voil? le plus joli !
en
And that's a nice thing to say!
eu
Odola erretenetatik jarioka eta txakurrak azoketan txingarretan erretzen.
es
La sangre corr?a por los arroyos y en el mercado hac?an barbacoa de perro.
fr
Les caniveaux charriaient du sang et ils r?tissaient les chiens sur la place du march?.
en
The blood ran down the gutters and they barbecued the dogs in the market place.
eu
Lehenik tiro egiten dute eta, gero, itaun!
es
?Primero disparan y despu?s preguntan!
fr
Ils tirent d'abord et te posent les questions apr?s !
en
They shoot first and ask questions later!
eu
Arranopola, guztiz zuzen zaude!". Baina ez zegoen, harrezkero, iraultzarik Quauhnahuacen eta baretasunean haien aurreko malda purpurek, zelaiek, talaiek eta zezen plazek eurek bakezko, are paradisuzko murmurioan ziruditen.
es
?Carajo, tienes raz?n...! Pero ahora no hab?a revoluci?n en Quauhn?huac y, en el silencio, las colinas de p?rpura que se alzaban ante ellos, los campos y hasta la atalaya y la plaza de toros parec?an hablar, murmurantes, de paz, hasta de para?so.
fr
T'as foutrement raison ! -" Mais il n'y avait pas de r?volution ? Quauhnahuac, ? pr?sent, et dans leur qui?tude les pentes violine devant eux, les champs, m?me la tour de guet et l'ar?ne, paraissaient parler tout bas de paix, voire de paradis.
en
You're goddamn right-- " But there was no revolution in Quauhnahuac now and in the stillness the purple slopes before them, the fields, even the watchtower and the bull-ring, seemed to be murmuring of peace, of paradise indeed.
eu
-Txinan-esan zuen gizonak.
es
-En China-dijo Hugh.
fr
" En Chine ", r?pondit-il.
en
"China," he said.
eu
Yvonnek bira egin zuen, irribarreka, begiak kezkaturik eta txundituta bazituen ere:
es
Yvonne se volvi?, sonriente, aunque con mirada afligida y perpleja.
fr
Yvonne tourna la t?te, souriante, en d?pit de ses yeux troubl?s et perplexes :
en
Yvonne turned, smiling, though her eyes were troubled and perplexed:
eu
-Eta gerra kontuak? -esan zuen.
es
-?Qu? hay de la guerra? -pregunt?.
fr
" Et la guerre ? " dit-elle.
en
"What about the war?" she said.
eu
-Horixe da arloa.
es
-De eso se trata.
fr
" Justement.
en
"That was the point.
eu
Anbulantzia batetik jausi nintzen gainera hiru dozena garagardo botila eta sei kazetari zetozkidala, eta orduantxe erabaki nuen osasuntsuagoa izan zitekeela Kaliforniara joatea-Hughek fidagaitz begiratu zion errepidearen eta burdinsarearen arteko belar zerrendatik, eskuin, haiei jarraika joandako eta une hartan hantxe, mugitzeke zegoen aker bati, patriarka baten antzera haiei destainez begiratzen ziela-.
es
Me ca? de una ambulancia con tres docenas de botellas de cerveza y seis periodistas encima, y fue entonces cuando decid? que podr?a ser m?s saludable ir a California-Hugh mir? con desconfianza a una cabra que ven?a sigui?ndolos por la derecha, precisamente a lo largo del borde cubierto de pasto entre la carretera y una cerca de alambre, y que ahora, mir?ndolos con desd?n patriarcal, permanec?a inm?vil-.
fr
Je suis tomb? d'une voiture d'ambulance avec trois douzaines de bouteilles de bi?re et six journalistes par-dessus, et c'est alors que j'ai d?cid? qu'il serait plus sain d'aller en Californie.
en
I fell out of an ambulance with three dozen beer bottles and six journalists on top of me and that's when I decided it might be healthier to go to California."
eu
Ez, animali bizitzaren formarik behereena dira, salbuespen eginda. kontuz!, Jainkoarren, banekien bada. -akerrak eraso egin zien, eta Hughek Yvonneren gorputzaren inpaktu izugarriaren bat-bateko toxikapena eta epeltasuna sentitu zituen;
es
No, son la forma m?s baja de vida animal, salvo, posiblemente... ?cuidado! ?Dios m?o, lo sab?a!
fr
" Hugh jeta un coup d'?il soup?onneux ? un bouc sur leur droite qui, les ayant suivis au long de la marge d'herbe entre une cl?ture de fil de fer et la route, s'y tenait maintenant immobile, les consid?rant avec un d?dain de patriarche.
en
Hugh glanced suspiciously at a billy goat which had been following them on their right along the grass margin between the road and a wire fence, and which now stood there motionless, regarding them with patriarchal contempt.
eu
animaliak, haiek saihets utzita, labain egin zuen, eta ezkerreko ezponda malkartsuan irristaka, toki hartan bideak harrizko behe zubi baten gainetik bira egiten baitzuen, han desagertu zen muino bat gainditutakoan, kabestrua atzetik furiaz tarras eroanda-. Akerrak!
es
-al embestir la cabra contra ellos, Hugh sinti? el violento impacto embriagador del cuerpo c?lido y aterrorizado de Yvonne mientras el animal erraba el blanco, derrapaba, y resbalando segu?a por la pendiente curva que a la izquierda daba el camino en este punto, por encima del puente de piedra de poca altura, y desaparec?a despu?s de haber ascendido una colina, arrastrando furiosamente su cabestro-. ?Estas cabras!
fr
" Non, c'est eux la forme de vie animale la plus basse, sauf peut-?tre-attention ! -mon Dieu, je le savais-" Le bouc avait charg?, et Hugh se sentit gris? de l'impact et de la chaleur brusques et terrifi?s du corps d'Yvonne, tandis que l'animal les manquait, d?rapait, prenait dans une glissade le brusque virage ? gauche de la route sur un pont de pierre bas, et disparaissait ? l'assaut d'une colline, remorquant sa longe avec rage.
en
"No, they're the lowest form of animal life, except possibly-- look out!-- my God, I knew it--" The goat had charged and Hugh felt the sudden intoxicating terrified incidence and warmth of Yvonne's body as the animal missed them, skidded, slithered round the abrupt leftward bend the road took at this point over a low stone bridge, and disappeared beyond up a hill, furiously trailing its tether.
eu
-esan zuen, Yvonne besoekin irmo urruntzen zuela-.
es
-dijo rechazando a Yvonne con un en?rgico movimiento de sus brazos-.
fr
" Ah ces boucs ", fit-il en se d?senla?ant d'Yvonne avec fermet?.
en
"Goats," he said, twisting Yvonne firmly out of his arms.
eu
Gerrarik ez bada ere, pentsa ezazu zelako kaltea egiten duten! -aurrera joan zen, nahiz eta artega samar, artean ere elkarren menpeko, bion poza zela medio-.
es
Aun cuando no haya guerras, piensa en el da?o que hacen-prosigui? en medio de un dejo de enervamiento, de mutua dependencia en la alegr?a que los embargaba-.
fr
" M?me quand il n'y a pas de guerre, pensez au mal qu'ils font ", poursuivit-il au travers d'un reste d'?nervement, de mutuelle d?pendance dans leur gaiet?.
en
"Even when there are no wars think of the damage they do," he went on, through something nervous, mutually dependent still, about their mirth.
eu
Kazetariak, esan gura dut, ez akerrak.
es
Me refiero a los periodistas, no a las cabras.
fr
" Les journalistes, je veux dire, pas les boucs.
en
"I mean journalists, not goats.
eu
Ez dago haien neurriko zigorrik lurrean.
es
No hay castigo en la tierra para ellos.
fr
Pas de ch?timent ? leur mesure sur terre.
en
There's no punishment on earth fit for them.
eu
Malebolge bakarrik.
es
S?lo el Malebolge...
fr
Rien que le Malebolge...
en
Only the Malebolge...
eu
Eta hona hemen Malebolge.
es
?y he aqu? el Malebolge!
fr
Et voici le Malebolge.
en
And here is the Malebolge."
eu
Malebolge barranca zen, bailara zauritzen zuen amildegia, estua zen han. baina haren handitasunak arrakastaz erakarri zien arreta akerrarengandik.
es
El Malebolge era la barranca, la hondonada serpeante a lo largo del campo, angosta aqu?, pero su aspecto imponente logr? apartar sus mentes de la cabra.
fr
" Le Malebolge, c'?tait la barranca, le ravin serpentant ? travers la campagne, ?troit en ce point-ci-mais la forte impression parvint ? d?tacher leur esprit du bouc.
en
The Malebolge was the barranca, the ravine which wound through the country, narrow here-- but its momentousness successfully prescinded their minds from the goat.
eu
Haiek zeudeneko harrizko zubitxoak zeharkatzen zuen.
es
Sobre ella se tend?a el puentecillo de piedra sobre el que se hallaban.
fr
Le petit pont de pierre sur lequel ils ?taient, passait dessus.
en
The little stone bridge on which they stood crossed it.
eu
Zuhaitzak, adaburuak bikotearen azpian zeuden, amilbidean hazten ziren; hostotzak aldez estaltzen zuen malkar izugarria.
es
?rboles cuyas copas crec?an hacia abajo se precipitaban en la ca?ada ocultando con su follaje el aterrador abismo.
fr
Des arbres dont ils surplombaient les cimes poussaient sur la descente du ravin, masquant de leur feuillage la chute formidable.
en
Trees, their tops below them, grew down into the gulch, their foliage partly obscuring the terrific drop.
eu
Hondotik, uraren algara gandua zetorren.
es
Del fondo ascend?a la d?bil risa del agua.
fr
Du fond parvenait le faible petit rire de l'eau.
en
From the bottom came a faint chuckling of water.
eu
-Honek izan behar du, nonbait, lekua, Alcapancingo handik egonez gero-esan zuen Hughek-, Bernal D?azek eta Haren Tlaxcalatarrek zehartu zutena Quauhnahuaci eraso egitera.
es
-Debe ser aqu?, s? all? est? Alcapancingo-dijo Hugh-, por donde Bernal D?az y sus tlaxcaltecas cruzaron para derrotar a Quauhn?huac.
fr
" ?a doit ?tre par ici ? peu pr?s, si Alcapancingo se trouve l?-bas ", dit Hugh, " que Bernai D?az et ses Tlaxcalans travers?rent pour se rabattre sur Quauhnahuac.
en
"This ought to be about the place, if Alcapancingo's over there," Hugh said, "where Bernal Diaz and his Tlaxcalans got across to beat up Quauhnahuac.
eu
Izen ederra dantza banda batentzat:
es
Soberbio nombre para una orquesta de baile:
fr
Nom superbe pour orchestre de danse :
en
Superb name for a dance-band:
eu
Bernal D?az eta Haren Tlaxcalatarrak.
es
Bernal D?az y sus Tlaxcaltecas...
fr
Bernai D?az et ses Tlaxcalans...
en
Bernal Diaz and his Tlaxcalans...
eu
Ala ez zinen Prescotteraino heldu Hawaiiko Unibertsitatean?
es
?O acaso no llegaste a abrir tu Prescott en la Universidad de Haw?i?
fr
Ou est-ce que vous n'auriez pas mis le nez dans Prescott, ? l'Universit? d'Hawa? ?
en
Or didn't you get around to Prescott at the University of Hawaii?"
eu
-Mm, mm. -esan zuen Yvonnek, bai edo ez adieraziaz adierazirik bako itaunari, eta amilbidera begira hotzikarak jota.
es
-Mm, hm-dijo Yvonne contestando s? o no a la pregunta carente de significado y asom?ndose con un estremecimiento a la barranca.
fr
" " Mm hm ", fit Yvonne, voulant dire oui comme non, ? cette question qui ne voulait rien dire, et elle sonda le ravin du regard en frissonnant.
en
"Mm hm," Yvonne said, meaning yes or no to the meaningless question, and peering down the ravine with a shudder.
eu
-Badut ustea D?az zaharrari berari zorabioa eragin ziola.
es
-Seg?n entiendo, hasta el viejo D?az se mare? al contemplarla.
fr
" Je crois bien que ?a faisait tourner la t?te m?me au vieux D?az.
en
"I understand it made even old Diaz's head swim."
eu
-Ez ninduke harrituko.
es
-No me extra?a.
fr
" ?a ne m'?tonnerait pas.
en
"I shouldn't wonder."
eu
-Ezin ikus ditzakezu, baina kazetari defuntuekin kolkoraino beteta dago, artean ere kuxkuxka sarraila begitik espiatzen eta beren buruari demokraziaren interesik onenen alde dihardutela sinestarazi guran.
es
-No puedes verlos, pero est? repleto de difuntos periodistas que siguen espiando por el ojo de las cerraduras y convenci?ndose de que obran en provecho de los intereses de la democracia.
fr
" " Vous ne pouvez les voir, mais c'est plein ? craquer de journalistes d?funts, en train d'?pier encore par les trous de serrure et de se persuader qu'ils agissent au mieux des int?r?ts de la d?mocratie.
en
"You can't see them, but it's chock full of defunct newspapermen, still spying through keyholes and persuading themselves they're acting in the best interests of democracy.
eu
Baina ahaztuta neukan ez zenituela kazetak irakurtzen.
es
Aunque me olvidaba que t? no lees los peri?dicos.
fr
Mais j'oubliais que vous ne lisez pas les journaux.
en
But I'd forgotten you didn't read the papers.
eu
-Hughek barre egin zuen-.
es
-Hugh se rio-.
fr
" Hugh se mit ? rire.
en
Eh?" Hugh laughed.
eu
Kazetaritza gizonezkoen berbazko eta idatzizko prostituzio intelektualaren parekoa da, Yvonne.
es
El periodismo equivale a la prostituci?n intelectual masculina del verbo y la pluma, Yvonne.
fr
" Journalisme ?gale prostitution intellectuelle m?le du verbe et de la plume, Yvonne.
en
"Journalism equals intellectual male prostitution of speech and writing, Yvonne.
eu
Puntu horretan, guztiz bat nator Spenglerrekin.
es
?se es uno de los puntos en que coincido completamente con Spengler.
fr
Sur ce point je suis tout ? fait d'accord avec Spengler.
en
That's one point on which I'm in complete agreement with Spengler.
eu
Kaixo!
es
?Y eso?
fr
H? l?.
en
Hullo."
eu
-Hughek bat-batean begiratu zuen zarata bat zela-eta, haren desatsegintasunean ezaguna zen, urrun-urrun denak batera astindutako milaka tapizen moduko zaratotsa:
es
-Hugh levant? la mirada al percibir un sonido desagradablemente familiar, como el de mil alfombras sacudidas al mismo tiempo en la lejan?a:
fr
" Hugh leva soudain l'?il ? un bruit d?sagr?ablement familier, comme d'un millier de tapis battus en m?me temps dans le lointain :
en
Hugh looked up suddenly at a sound, unpleasantly familiar, as of a thousand carpets being simultaneously beaten in the distance:
eu
birrinbili-barranbala, sumendien aldean sortzen omen zen, ia ezari-ezarian zerumugan ikusgai jartzen hasita baitzeuden; oihartzunaren zarraparra txistukari luzearen segizioarekin zetorren.
es
el ruido parec?a emanar del rumbo de los volcanes, que de modo casi imperceptible hab?an aparecido en el horizonte, y lo sigui? en seguida el prolongado tuang-piing de su eco.
fr
le tumulte ?manant, semblait-il, du c?t? des volcans presque insensiblement apparus, fut ? l'instant suivi du twang-piiing prolong? de l'?cho.
en
the uproar, seeming to emanate from the direction of the volcanoes, which had almost imperceptibly come into view on the horizon, was followed presently by the prolonged twang-piiing of its echo.
eu
-Tiro praktikak-esan zuen Yvonnek-.
es
-Tiro al blanco-dijo Yvonne-.
fr
" Exercices de tir ", dit Yvonne.
en
"Target practice," Yvonne said.
eu
Hor dabiltza ostera ere.
es
Ya empezaron otra vez.
fr
" Ils remettent ?a. "
en
"They're at it again."
eu
Kezko paraxutak flotatzen ari ziren mendien gainetik;
es
Por encima de las monta?as flotaban paraca?das de humo;
fr
Des parachutes de fum?e voguaient ? la d?rive au-dessus des montagnes ;
en
Parachutes of smoke were drifting over the mountains;
eu
tartetxo batean begira egon ziren.
es
durante un minuto ambos permanecieron absortos en la contemplaci?n.
fr
une minute, ils regard?rent en silence.
en
they watched a minute in silence.
eu
Hughek zizpuru egin eta zigarro bat paperean batzen hasi zen.
es
Hugh suspir? y comenz? a enrollar un cigarrillo.
fr
Hugh poussa un soupir et se mit ? rouler une cigarette.
en
Hugh sighed and started to roll a cigarette.
eu
-Banuen lagun ingeles bat Espainiako gerran, eta, hil ez badute, oraindino han izango delakoan nago-Hughek paper orritxoa miazkatu, itsatsi eta piztu zuen, zigarroa jo eta sua erretzen zen-.
es
-Tuve un amigo ingl?s que fue a combatir a Espa?a, y si muri? supongo que sigue all?-Hugh pas? la punta de la lengua por la orilla del papel y, despu?s de apretarlo, lo encendi?; el cigarrillo ardi? con rapidez y eficacia-.
fr
" J'avais un ami anglais qui se battait en Espagne et, s'il est mort, je suppose qu'il y est toujours.
en
"I had an English friend fighting in Spain, and if he's dead I expect he's still there." Hugh licked the fold of paper, sealed it and lit it, the cigarette drawing hot and fast.
eu
Izan ere, birritan jo zuten hildakotzat, baina ostera ere itzuli zen azken bi biderrotan.
es
De hecho, lo reportaron muerto en dos ocasiones, pero volvi? a presentarse las ?ltimas dos veces.
fr
" Hugh mouilla de la langue la feuille repli?e, la scella et alluma :
en
"As a matter of fact he was reported dead twice but he turned up again the last two times.
eu
Hantxe zen hogeita hamaseian.
es
Ya estaba all? en treinta y seis.
fr
la cigarette tira vite et fort.
en
He was there in thirty-six.
eu
Francoren erasoaren zain zeudela, atsedenean egoten zen metrailadorearekin Unibertsitate Hirian De Quincey irakurtzen, artean leitu gabe baitzuen.
es
Mientras esperaban que Franco atacase, estaba tendido con su ametralladora en la biblioteca de la Ciudad Universitaria leyendo a De Quincey por primera vez.
fr
Il y ?tait en 36. Tandis qu'ils attendaient l'attaque de Franco il ?tait couch? pr?s de sa mitrailleuse dans la biblioth?que de la Cit? Universitaire ? lire De Quincey, qu'il ne connaissait pas.
en
While they were waiting for Franco to attack he lay with his machine-gun in the library at University City reading De Quincey, whom he hadn't read before.
eu
Beharbada, gehiegizko esana bota dut metrailadoreari doakionez:
es
Aunque quiz? exagero con lo de la ametralladora.
fr
Mais j'exag?re peut-?tre pour la mitrailleuse :
en
I may be exaggerating about the machine-gun though:
eu
ez dut uste bat bera ere zeukatenik.
es
No creo que hayan tenido una sola.
fr
je ne pense pas qu'? eux tous ils en aient eu une seule.
en
I don't think they had one between them.
eu
Komunista zen eta, gutxi goiti-beheiti, inoiz topatu dudan gizonik bikainena.
es
Era comunista y tal vez el mejor hombre que he conocido.
fr
C'?tait un communiste et le meilleur gars, ? peu de chose pr?s, que j'aie jamais rencontr?.
en
He was a Communist and approximately the best man I've ever met.