Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

motor (orobat motore g.er. eta motur g.er.) 1 iz zernahi energia (bereziki barne errekuntzaren ondoriozkoa), energia mekaniko bihurtzen duen tresna; ibilgailu edo makina bat higiarazten duen tresna.

Motor baten ardatza apurtzen bada, aldatu egiten dugu. Irene Aldasoro «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 18. orr.

Motor baten kontrol-sistemak, abiatzeko, gelditzeko eta indarra erregulatzeko mekanismoak izaten ditu. Irene Aldasoro «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 58. orr.

Hegazkinak aireratu eta atzera egin behar izan zuen atzo, motorretako bati kanpoko estalkiaren zati bat askatu zitzaiolako. Berria - Euskal Herria 2004-05-12

Ezkerreko motorra zen matxura zuena; helize bat, gurutze geldi bat irudi, zeru oskarbian: horixe zen dena. Joxe Austin Arrieta «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 21. orr.

Ezkerreko motorra murrizten badut, eskuineko motorraren albo ekarmena berdindu beharko dut, hegazkinak ezkerrerantz joko baitu, jakina. Josu Zabaleta «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 72. orr.

Lehenik baratzezain, gero xokoletegile, bainan luzaz, 40 urtez segurik, Boeing moturrak fabrikatzen zituen lantegi batean injenieritzan. Herria 2005-05-19

Txasisa eta 450 zaldiko motorra iazkoak dira. Berria - Kirola 2004-03-21

Jadanik auto barruan geundela, Sabethek berriro ekin zion bere temari [...]; nik giltza sartu, motorra abiaraztearren. Joxe Austin Arrieta «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 182. orr.

Autoan sartu, motorra piztu eta gasolindegia atzean gelditzen da. Mikel Hernandez Abaitua «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 21. orr.

Motorra gerarazi nuen. Joxe Austin Arrieta «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 183. orr.

Motor biak dena emanda, halaxe egin genuen hegan zenbait minutuz etxe baten alturan-edo, gurpilak atzera berriz sartuta. Joxe Austin Arrieta «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 27. orr.

Bi motor dituzte: bat erdialdean eta popan bestea. Berria - Mundua 2006-03-08

Motorrezko txalupak zebiltzan putzuan, uraren gainean kezko hodei zikinak eskegiz. Koro Navarro «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 115. orr.

Egun osoan niri begira, motorra nola desmuntatzen dudan. Joxe Austin Arrieta «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 253. orr.

Bultako Metraila baten motorra zen, zalantza izpirik gabe. Juan Kruz Igerabide «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 81. orr.

Eta, azkenean, beti ideia beren inguruan ibilarazten ditu gogoetak, motor bat hutsean itzulikarazten balu bezala, azkenean obsesione bilakatu arte. Filipe Bidart «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 118. orr.

2 (izenondoekin edo izenlagunekin)

Motor finkoa, oinarri-plaka astun bati torlojuz loturik egoten da, oinarri-plaka zorura irmo josia dagoela; motor mugikorra, berriz, darabilen ibilgailuaren txasis edo egiturari atxikitzen zaio. Irene Aldasoro «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 57. orr.

Makina bat da muskulua, baina ez motor termiko bat, ingeniariek ezagutzen duten zentzuan. Irene Aldasoro «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 51. orr.

Motor gehienak, propultsiorakoak nahiz industriarakoak, bi hauetariko bat dira: edo atzera-aurrerakoak, edo birakariak. Irene Aldasoro «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 47. orr.

Oraingo barne-errekuntzako motorra, automobile-tan erabiltzen dena, atzera-aurrerako motor gisa abiatzen da, baina errotazio-mugimendu bihurtzen du bere energia.Askoz ere magikoagoa iruditzen hasi zitzaidan telebistak egitea, motor mekaniko zikinak askatu eta osatzea baino. Irene Aldasoro «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 48. orr.

Muskuluak, ingeniaritzaren ikuspegitik, erregai-pilen indarrez dabiltzan motor linealak dira. Irene Aldasoro «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 11. orr.

Mugimendu browndarra eta motor molekularrak. Berria - Harian 2005-09-06

3 irud/hed

Berau [Jainkoa] unibertsoaren Lehen Motor edo Kausa mugiarazle eta formaltzat harturik. Xabier Kintana «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 178. orr.

Baina behar da lehenengo motor bat, zerbaitek mugitua ez dena, Lehen Motor geldia. Askoren artean «Filosofiako gida», 2004 - 53. orr.

Maitasuna da bizitzaren motorra. Ana Urkiza «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 206. orr.

Bertzeari nagusitzeko gosea dela Historiaren motorra. Michel Oronoz «Oilandoiko ermita», 2001 - 188. orr.

Nire sorlekuaren ikusezintasunaren aurka borrokatzea abiapuntu ona izan zitekeela pentsatu nuen; motor ideologiko, intelektual, etiko baten gisakoa, idazteari ekiteko. Bernardo Atxaga «Lekuak», 2005 - 29. orr.

Juventuseko motorra ez dago bakarrik. Berria - Kirola 2004-06-11

Berrikuntza indartu behar dute, «industriak ekonomiaren motor izaten jarraituko badu. Berria - Ekonomia 2006-01-31

Orain artean herrialdearen motor izan diren Txina, India eta Errusia %9,5, %7,3 eta %6 haziko dira, hurrenez hurren. Berria - Ekonomia 2006-04-20

Eraikuntza sektorea eta zerbitzuetakoa dinamikoak izan arren, industria izan da ekonomia suspertzeko motor nagusia. Berria - Ekonomia 2004-04-01

Bide berriak zabaltzeko lanean motor izateko. Berria - Euskal Herria 2006-04-08

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Arnasari eutsirik motor-olio usaina ikaragarri gogorra zelako. «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 11. orr.

Motor-kasko batekin agertzen zen salsaren erritmora kantatzen. Mikel Hernandez Abaitua «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 175. orr.

Super-Constellation abiatu berriaren motor-zurrunga. Joxe Austin Arrieta «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 16. orr.

Argitasun hartara zuzendu zituen begiak, hotz beltz hura hautsi zuen motor-burrunba ezagutu balu bezala eta, matrikula ikustean, isil, harriturik geratu zen, beste autoren bat espero izan balu bezala. Anjel Lertxundi «Ihes betea», 2006 - 185. orr.

Autoen motor hotsa iristen zitzaigun orain hoteleko aparkalekutik. Bernardo Atxaga «Soinujolearen semea», 2003 - 153. orr.

Hegazkin baten motor-hotsa. Anjel Lertxundi «Ihes betea», 2006 - 328. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Fabrikako sala luze eta estuak iruteko makinaz, ehundegi mekanikoz eta lurrun-motorrez bete zituen, egunean bost mila oihal-pieza ekoizteko helburuarekin. Iban Zaldua «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 101. orr.

Bestea errakzio motorrekoa da, garai berriagoko gerra baten ikurra. Berria - Kultura 2006-03-05

Eztanda motorretan bezala, trinkotutako nahaste horrek su hartzen du, leherketan indar handiko gasa askatuz. Berria - Euskal Herria 2004-08-05

Ioi bidezko propultsio motorra. Berria - Gaiak 2004-11-16

Zilindro askoko baina erregai-erregulagailu gabeko automobil-motor baten antzekoa da muskulua. Irene Aldasoro «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 59. orr.

Indarrak alferrik galtzea litzateke gorputzaren muskulu-motorrak beti indar maximoan lan egiteko moduan antolatzea. Irene Aldasoro «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 55. orr.

6 (izenondo gisa) ik motriz.

Neurona motorretako gaixotasun bat ikertu nahi zuela esan zuen orduan zientzialari eskoziarrak. Berria - Gaiak 2004-08-12

7 motozikleta. ik moto.

Kale bete-betean mila eta milaka bizikleta dabiltza, motor asko eta automobil gutxi. Gotzon Garate «India harrigarria», 2001 - 43. orr.

Eta bururatu zitzaidan Guzzi motor berria hartu eta norabait alde egitea ere, Donostiara, edo Miarritzera. Bernardo Atxaga «Soinujolearen semea», 2003 - 222. orr.

Gogorrago eutsi dio motorraren heldulekuari. Pello Lizarralde «Larrepetit», 2002 - 17. orr.

Automobil estreinatu berrian nindoan, bada, [...] 180ko abiaduran bai, oilar puztu baten antzera, atzetik ertzaintzaren bi motor hurbildu zitzaizkidanean. Joan Mari Irigoien «Odolean neraman», 2004 - 125. orr.

Marrok ikusi, motorrean ziztuan atzetik etorri, eta parean geratu zitzaidan. Juan Kruz Igerabide «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 69. orr.

Bat-batean bi gazte agertu ziren motor batean eta Urgoitia jaunari, jazartzeko astirik eman gabe, bi tiro tira. Gotzon Garate «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 57. orr.

Bere ardurapeko herrixkak nola-hala banatu behar izaten zituen, denekin konplitzeko motor gainean batetik bestera joanez, meza eman ostean eliztarrekin txolartean gelditzeko astirik gabe. Xabier Mendiguren Elizegi «Arima enkoniatuak», 2006 - 165. orr.

Begietako jarioa jakaren mahukan lehortuz, Hagridek motor gainera igo eta motorra piztu zuen hankaz. Iñaki Mendiguren «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 20. orr.

Birra pare bat hustu ondoren, motor banaren gainera salto egin eta Henao kaleko ONCEren kabinara abiatu ziren denak emanda. Patxi Iturritegi «Behi eroak», 2003 - 92. orr.

Aurreztu duen diruaz, bigarren eskuko motor bat erosi du. Eskarne Mujika «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 51. orr.

Irunen ere auto batek eta motor batek elkar jo zuten. Berria - Euskal Herria 2004-11-17

Motor bateko gidaria hil zen atzo Orkoienen (Nafarroa): motorrean zihoala kamioi bat jo zuen. Berria - Euskal Herria 2004-11-25

Gibernau azkarrena izan zen Motor GPko lasterketan, eta orain lider da, Rossi eta Biaggiren aurretik. Berria - Kirola 2004-05-04

8 (hitz elkartuetan)

Aita hil zitzaion, minbiziak jota, eta anaia bat, motor istripuan. Iban Zaldua «Traizioak», 2001 - 119. orr.

Jerezen (Espainian) asteburuan egin den Munduko Motor Txapelketan izan ostean, handik etxera bueltan gertatu zen ezbeharra. Berria - Euskal Herria 2004-05-05

9 diesel motor

Palenquek badu diesel-motor bat, argindarra ematen duena, baina gaueko 9etan itzaltzen zuten. Lurrun-makina batena baino eraginkortasun hobea da hori, automobil baten motorraren berdina, eta diesel motor batena baino txarragoa. Joxe Austin Arrieta «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 55. orr.

diesel motorrak berez ez dira gasolioarekin kurritzeko asmatuak, baizik eta olio erregaiekin. Herria 2005-11-17

Tabakoa erretzen ari direnek diesel motor batek baino hamar aldiz aire toxiko gehiago botatzen dute, Berria - Gaiak 2004-08-25

10 motor-gidari

29 urteko motor gidari bat hil da, Busturian gertatutako istripu batean. Berria - Euskal Herria 2004-06-06

Azkaingo motor gidari bat hil da istripuz. Berria - Euskal Herria 2004-05-04

20 urteko motor gidari azpeitiarra larri zauritu zen atzo goizaldeko 03: 00ak aldera Azpeitian. Berria - Euskal Herria 2004-03-21

Irunen SOS Nafarroa larrialdi zerbitzukoak istripua gertatu zen tokira berehala iritsi baziren ere ezin izan zuten motor gidaria onik atera. Berria - Euskal Herria 2004-11-25

11 zerra-motor motozerra.

Gero zerra-motorra sartzen zioten erdiz erdi, eta zirrikitu bat irekitzen zioten, arrakala bat egiten zioten etxeari. Berria - Kultura 2006-03-19

Baina beti egongo da norbait zerra-motorra sartzeko gure pentsamendu zurrunari. Berria - Kultura 2006-03-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

atzera aurrerako motor (3); autoaren motor (3); autoen motor (4); diesel motor (5); ekonomiaren motor (5); motor bakarra (3); motor berria (4); motor berriak (3); motor elektriko (4); motor gainean (3); motor gidari (12); motor gidari bat (9); motor gidaria (5); motor gisa (4); motor hots (8); motor hotsa (32); motor hotsa aditu (3); motor hotsa sentitu (3); motor hotsak (8); motor istripu (3); motor istripuan (3); motor olio (3); motor olio usaina (3); motor zahar (4)