Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

belaontzitxo

belar²

belar¹ iz 1 landare txiki eta zurtoin-biguna, eskuarki berdea eta urterokoa.

Sukaldaritzarako baliagarri diren hainbat belar eta landare. Berria - Kultura 2004-05-27

Sasi eta belarren artean jaitsi naiz, arrapaladan ia. Xabier Mendiguren Elizegi «Arima enkoniatuak», 2006 - 70. orr.

Belarrek eta sasiek beretua da, itxuraz aspaldi inork erabili gabea. Aingeru Epaltza «Lasto sua», 2005 - 6. orr.

Belarrez eta lore iharrez beterik zegoen. Juan Kruz Igerabide «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 31. orr.

Miarritze teilatu gorri eta kontraleiho berdeko herri txuria da, belarrezko eta txilarrezko gailurretan paratua, hauen uhindurari jarraiki. Koldo Izagirre «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 65. orr.

Ez zegoen oraindik landarerik lurrean, ezta belarrik ere erneta, Jainko Jaunak ez baitzion oraindik lurrari euririk eman. Elizen arteko biblia Has 2,5

Belarra hazi da, hala ere, lauzen tarteetan. Koldo Izagirre «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 146. orr.

Belarra hazten utzi, eta noizbehinka inguruko mendietako artzain bati deitzen zion, baratzean bazkatzera ekar zitzan ardiak, gaztaren baten truke. Juan Kruz Igerabide «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 102. orr.

Belarra bezain bizkor ihartzen baitira eta berehalaxe zimeltzen. Elizen arteko biblia Sal 37,2

Harrikoa egiten ari ziren emakumeek lixibatxoa ibai ertzeko belar gainean ondo tolestuta utzi, eta atera behar izan zuten uretatik. Felipe Juaristi «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 48. orr.

Beste belar asko ere zabaltzen da harresian barna, asunekin eta mitxoletekin nahasturik. Koro Navarro «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 22. orr.

Zerbait gorri bereiziko du orri zabaleko belar batzuen artean. Bernardo Atxaga «Groenlandiako lezioa», 1998 - 48. orr.

Sarritan ekartzen dut istant hartako nire sentipena gogora, behiak belarra hausnarrean bezala. Hasier Etxeberria «Arrainak ura baino», 1999 - 41. orr.

Behiei belarra beharrean txerri burmuina ematen badiegu jateko, halakoak gerta daitezke. Berria - Gaiak 2004-02-06

Zaldiak ikusten nituen lasai belarra jaten. Bernardo Atxaga «Soinujolearen semea», 2003 - 126. orr.

Belarra ebakitzen zuten bitartean, ez zien begiratzen igitai ugarien jasoaldi lasterrei, ezta haien azpian erritmikoki eta hots leuna ateraz erortzen ziren belar-izpiei ere. Jose Morales «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 384. orr.

Epaileak ohar bat adieraziko dio belarra gaizki ebakitzen ari den segalariari, hala segitzen badu txartel urdina, eta horrela segituz gero, gorria. Berria - Kirola 2004-06-20

Aitak klase asko galtzen zituen sagarrak biltzera edo belarra moztera eta lasto-sortak egitera joan behar zuelako. Joseba Urteaga «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 21. orr.

Belarra igitaiaz mozten, arratsa arte batere jan gabe. Juan Kruz Igerabide «Ulises» - Homero, 2000 - 140. orr.

Bi pentze baldin baziren elgarri hurbil, lehenik belarrak biltzen zituenak jauzian hesia pasatzen zuen auzoaren laguntzeko, gero elgarrekin birletan ontsa jostatuko zirelakoan. Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren «Luzaiden gaindi», 2002 - 184. orr.

Belarra metatu, azaoak egin. Jose Morales «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 462. orr.

Lanari ekin zioten berriro: bi sail geratzen baitziren oraindik, eta belarra gurdira kargatu behar zen gainera. Josu Zabaleta «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 52. orr.

Aittitte sardeaz belarra sabaira sartzen ari zen oraindik. Joseba Sarrionandia «Lagun izoztua», 2001 - 102. orr.

Belarra lehortzen ari mandioko goialdeetan gozo. Harkaitz Cano «Belarraren ahoa», 2004 - 100. orr.

Haizeak uzkailiak zituen hiru aluminiozko balde huts belarrean botaiak. Aurelia Arkotxa «Septentrio», 2001 - 131. orr.

Arratsaldean, Auritzeko larre zabal batean "Ibañeta" pastorala [...] Xuberotarrek emana, milaka ikusleak belarrean jarririk edo eseririk. Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren «Luzaiden gaindi», 2002 - 212. orr.

Lorategiko belarretan eseri zen, eta negar egin zuen. Eskarne Mujika «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 24. orr.

Adela eta Karmelo belarretan etzanak zeuden eta tarteka bi zigarroren mutur goriek, atxikia ematerakoan, elkarrengandik oso hurbil zeudela erakusten zuten. Patxi Zubizarreta «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 130. orr.

Ez ziren, ez, belarrez edo ukenduz sendatu, baizik eta dena sendatzen duen zure hitzaz. Elizen arteko biblia Jkd 16,12

Ibilbideak belarrez bete-beteak zeuden, belarguneen ertzak ez ziren bereizten jada. Josu Zabaleta «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 166. orr.

Danimarkatik 2.500 tona belar ekarriko dituzte bihar, ganaduak bazkatzeko. Berria - Ekonomia 2004-02-01

Aiztoarena baino zorrotzagoa da belarraren ahoa. Harkaitz Cano «Belarraren ahoa», 2004 - 5. orr.

Gizaki oro belarraren pareko da, haren edertasuna landako lorearena bezalakoa: ihartzen da belarra, erortzen lorea. Elizen arteko biblia 1 P 1,24

Etxe, jauregi eta txabolek lur joko dute, eta hondakinen gainean belarra hazi eta dena lur bihurtuko da berriz. Koldo Biguri «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 20. orr.

Zerua garbi eta grisaxka zegoen, eta belarra bigun eta heze hankapean. Iñaki Mendiguren «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 94. orr.

Berak orain egin zezakeen bakarra zen hozkailuari mirespenez begiratzea, eta Stores zerrendako orriak pasatzea eskuarea-edo belarra ebakitzekoa-edo aurkitzeko esperantzan. Anton Garikano «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 21. orr.

Osasunaren aurka jokatu eta hiru aste geroago San Mameseko belarra aldatu eta gero, bihar ikusiko da zelaia nola dagoen. Berria - Kirola 2004-01-24

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Iturri gozo bat jolasean zebilen bertan goizeko eguzkipean, belar berde argitsuak inguraturik. Agustin Otsoa «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 21. orr.

Txistu seinale bat egin eta belar luzeen artean ezkutatu ginen. Koro Navarro «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 33. orr.

Udaberriko belar freskoaren usain gozoa. Koro Navarro «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 22. orr.

Bertan putzu zahar bat zegoen ezkutuan, ahoa belar mardulez estalita zeukana. Askoren artean «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 850. orr.

Basoaren ertzetan hazten den belar gizen bat da, jateko ona. Juan Garzia «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 137. orr.

Belar eta lore ederreko landareak. Josu Zabaleta «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 132. orr.

Belar errearen usain arina heldu zaio nonbaitetik. Pello Lizarralde «Larrepetit», 2002 - 15. orr.

Nahaspilaturik dauden laharren antzeko dira, mozkortzeraino edanak daude; belar iharra bezala erabat erreko dituzte. Elizen arteko biblia Na 1,10

Zuen barne-asmoak belar ihar dira. Elizen arteko biblia Is 33,11

Aska moldatzen dute, belar ondua ekartzen eta astoa eta idia sarrarazten. Askoren artean «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 235. orr.

Munduko perfume zoragarrienak dituzten belar aromatizatuak. Aurelia Arkotxa «Septentrio», 2001 - 76. orr.

Kosta aldean, eta belardi eta pentzeetatik belar ondua bildu nahi duenarentzat ere, makineriak laguntza handia eskuratu dio baserritarrari. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 264. orr.

Behean, belar egosien dendako usain gezen artetik pasatzen zen. Karlos Zabala «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 198. orr.

Lurraren herena, zuhaitzen herena eta belar heze guztia kiskalirik gelditu ziren. Elizen arteko biblia Ap 8,7

Mukizu honek nekez galtzen den belar txarra ematen dik. Karlos Zabala «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 236. orr.

Hego haizearekin batera, belar moztu berriaren usaina sartu zen gelara. Anjel Lertxundi «Argizariaren egunak», 1998 - 135. orr.

Belar moztu berri bustiaren usainak mozkortu nau. Iñigo Aranbarri «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 89. orr.

Lurrak orotariko belar heze hazidunak eta zein bere fruitu eta haziz hornituriko frutarbolak eman zituen. Jose Antonio Mujika «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 16. orr.

Nekromantziaren eta belar erogarrien zientziaren jabe omen zen. Juan Garzia «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 29. orr.

Debekatutako belarren artean daude «belar haluzinogenoak eta «euforia eragiten dutenak». Berria - Euskal Herria 2004-02-08

Bizikleta hartu eta Irlandara joango nintzela, hango belar koltxoi-modukoan tatarrez ibiltzera. Unai Elorriaga «SPrako tranbia», 2001 - 52. orr.

Mutil batzuk beisbolean ari ziren, belar zapaldu-usaina zabalduz. Lopez de Arana «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 197. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Beste aldera begiratu nuen, Moro zegoen belar sailerantz. Bernardo Atxaga «Soinujolearen semea», 2003 - 142. orr.

Gari-azaoak eta belar-metak simaur bihurtzen ziren. Jose Morales «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 178. orr.

Orrazi irregular baten segida hautsi hura, belar ilara bat bezain harro altxatzen. Harkaitz Cano «Belarraren ahoa», 2004 - 45. orr.

Ezker-eskuin, isla txukuneko belar-hesiak, parkea kanpoko begiradetatik babestuz. Anjel Lertxundi «Argizariaren egunak», 1998 - 125. orr.

Walt Whitman-ek kantatutako belar-itsaso horietako bat. Joxean Sagaztizabal «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 38. orr.

Larratoki dituen mendiak arakatzen ditu edozein belar-izpiren bila. Elizen arteko biblia Jb 39,8

Marrubiak sartzeko belar ziri bat atera zuen errotik. Bernardo Atxaga «Soinujolearen semea», 2003 - 169. orr.

Gerrian lotutako belar sorta zuen jantzi bakarra. Agustin Otsoa «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 125. orr.

Aitari eta amari hasi natzaie galdezka, zazpi urteko mutikoxkor inoxente baten maduan, neure belar xorta loratua eskuan dudala. Patziku Perurena «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 94. orr.

Nahiago al zenuen Gondorko jendea belar-bilketan besterik ez aritzea, Jaun Ilunak armadak biltzen dituen artean? Agustin Otsoa «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 294. orr.

Obispoa etzan egin zen belar-pilaren gainean, eta segituan geratu zen lo. Inazio Mujika Iraola «Gerezi Denbora», 1999 - 89. orr.

Lurretik belar-bala bat baztertuz, tranpa-ohol bat agertu zen. Koldo Biguri «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 177. orr.

Ilargia ia betea, hego-haize epel-epela, errekastoaren murmurioa, kilkerrak, belar-usaina... Joxean Sagaztizabal «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 18. orr.

Orgaren belar-kolorea nola, halaxe lausotu eta galdu zen printzesaren ilearen eta begien kolorea ere. Koro Navarro «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 16. orr.

Behiak 35.000 ditu, eta asko dirudi belar-dieta monotonoz bizi den animalia batentzat. Irene Aldasoro «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 148. orr.

Haren ertzean, granitozko harkaitzek utzitako tarteetan, zaldi batzuk belar janean ari ziren. Bernardo Atxaga «Soinujolearen semea», 2003 - 11. orr.

Eusebio goizean goizik joana zen belar pikatzera. Eneko Bidegain «Anbroxio», 2002 - 65. orr.

Izan ere, belar-lorea bezalaxe pasatzen da aberatsa. Elizen arteko biblia St 1,10

Estefaniak belar-mantarra ezarri zidan toki odolduan. Aingeru Epaltza «Mailuaren odola», 2006 - 137. orr.

Orduan, Helenak, belar-hauts bat bota zuen edontzietara, tristurak ahazteko belar-hautsa hain zuzen. Juan Kruz Igerabide «Ulises» - Homero, 2000 - 18. orr.

Vietnamgo basoetan agente laranja izenez ezaguna egin zen 70 milioi litro belar-pozoi bota zituzten. Berria - Mundua 2004-06-25

Metalezko belaunetan zituen belar-arrastoengatik, ezagun zuen erori berria zela. Iñaki Mendiguren «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 84. orr.

Espainiako belar hockeyko hautatzaileak. Berria - Kirola 2004-07-18

Animaliak eta landareak marraztea baitzuen gogoko, botanikako liburuen eta belar-liburuen irudigiletzat irudikatzen nuen. Xabier Olarra «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 237. orr.

Javier Peraltak zaintzen du Nafarroako Unibertsitate Publikoko belar bilduma. Berria - Gaiak 2006-03-05

Brodatze-lana behin jostotzara belar-usaindunean utzi eta gero, jaiki egin zen Matson andrea. Mirentxu Larrañaga «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 243. orr.

San Mameseko belar aldaketarekin arazoak bukatu direla pentsatzen duenak jai du. Berria - Kirola 2004-01-24

-Hire aita belar saltzailea duk ordea. Koro Navarro «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 99. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Haietako bizilagunak indarrik gabe, ikaraturik eta buru-makur utzi dituzu, larre-belarra bailiran, hazi baino lehen ihartua. Elizen arteko biblia 2 Erg 19,26

Ama begira daukala nabaritzen duenean, gelditu edo makurtu eta hatz muturrez arakatzen du uzta-belarra, lohia. Itziar Otegi «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 145. orr.

Tabako-belarra erretzeko paperean biltzen ari zen. Bernardo Atxaga «Soinujolearen semea», 2003 - 288. orr.

Tabako-belarrezko zigarrotxo bat biltzen ari da. Koldo Biguri «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 37. orr.

Landareak besarkatzen eta txilin-belar koloretsuz jositako estalpeak eta orratzak osatzen baititu. Koldo Biguri «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 22. orr.

Ezkaia eta beste usain-belar batzuk biltzen zituzten, aroa zenean. Joan Mari Irigoien «Ipuin batean bezala», 2002 - 65. orr.

Belar-onduarekin azken jornada edo gurdikada etxeratzean, lizar-abar dotore bat prantatzen dute gurdi-belarraren buruan. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 76. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Belar idor izpiak ditu oraindik ilean eta aurpegian. Pello Lizarralde «Larrepetit», 2002 - 20. orr.

Arropari itsatsi belar idor ilatxak eskuz garbitu zituen. Itxaro Borda «Zeruetako erresuma», 2005 - 318. orr.

6 marihuana.

Izarrei begira eseri gara kanpoaldean, belarra erretzen. Javi Cillero «Hollywood eta biok», 1998 - 99. orr.

Beatlesak, Bob Dylan, Joan Baez, Simon and Gardfunkel, eta beste hainbeste; haietarik anitz ziren, finean, belar-erretzaileak. Joan Mari Irigoien «Ipuin batean bezala», 2002 - 88. orr.

Haiekin batera talde osoa ere kanpora doa, belar erretzaileen protesta artean. Pako Aristi «Urregilearen orduak», 1998 - 239. orr.

7 barrabas-belar Oxalis latifolia, alorrak kaltetzen dituen belarraren izen arrunta.

Barrabas belarrek irentsita daude ia bazter guztiak, Lekeitio belarra ere deitzen diote izurrite horri zenbait lekutan. Hasier Etxeberria «Mutuaren hitzak», 2005 - 87. orr.

Hobe zela barrabas-belarra bilatu, eta zuztar-zuztarretik ateratzea, artoa galtzen ikusi, eta negar egitea baino. Inazio Mujika Iraola «Gerezi Denbora», 1999 - 15. orr.

Ze hor dabilkio egunero Helena, bere lagun dibortziatu berria, barrabas-belarra sartzen eta etengabe nire kontra xaxatzen, Mohammed VI.a baino moroagoa naizela esan eta esanez. Patxi Iturritegi «Behi eroak», 2003 - 55. orr.

8 belar-denda (orobat belardenda; Euskaltzaindiaren Hiztegian belar(-)denda agertzen da) belarrak saltzen diren denda.

Teknologia Ikerketarako polizia brigadak 20 pertsona baino gehiago atxilotu zituen interneten substantzia ilegalak saltzearekin erlazionatuta eta gimnasioek, denda dietetikoek eta belar-dendek osatzen zuten sare handi bat ere topatu zuen. Berria - Gaiak 2004-07-16

Belar-dendako andre zaharra iaz hil zen eta suhiak etxea saldu zuen. Monika Etxebarria «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 87. orr.

Gero zatorrek Feli [...] gero Lorentxi, belar-dendakoa, Altunarekin ezkonduta dagoena. Pablo Sastre «Elurretan hotsak», 2004 - 82. orr.

Debekua hiru hilabete barru jarriko da indarrean, eta debekatu egiten du gaur egun hainbat belardendatan «droga natural» moduan saltzen diren produktuak. Berria - Euskal Herria 2004-02-08

9 belar gaizto (orobat belargaizto g.er.)

Berdea sastraka eta belar gaizto zenbaitetan baizik ez muino hauetan. Xabier Montoia «Elektrika», 2004 - 55. orr.

Ederki etorriko litzaioke jorraketa bat baratzeari, eta belar gaiztoa sortzen duten tipulatxo ahalik eta gehien bertatik kentzea. Hasier Etxeberria «Mutuaren hitzak», 2005 - 87. orr.

Medikuak berea du sendagaia, eta erremedio onak ditut gaitz horretarako ere, belar gaiztoak alde batera utzita. Joan Mari Irigoien «Ipuin batean bezala», 2002 - 174. orr.

Lauzen arrakaletan hazi diren belar gaizto luzeek zapatak zipriztindu dizkiote. Pello Lizarralde «Larrepetit», 2002 - 93. orr.

Zuztarretik erauzi behar direla halako belar gaiztoak. Karlos Linazasoro «Glosolaliak», 2004 - 162. orr.

Belar gaizto bat bezala joan zen haziz. Juan Garzia «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 97. orr.

Azkena eta menturaz orotarik txarrena, erran nahi baita Burokrazia, bazter guztietan sartzera utziz geroz belar gaiztoak bezala hedatzen dena eta maiz izenik gabeko izurrite anonimoa bilakatzen. Piarres Xarriton «De re publica edo politikaz», 2003 - 155. orr.

· irud/hed -Badakizu ni belar gaiztoa naizela, eta... -eta buruaren ezker-eskuineko mugimendu batekin bete nuen ondoko isilunea. Joan Mari Irigoien «Ipuin batean bezala», 2002 - 228. orr.

10 belar hockey belarretan jokatzen den hockeya.

Donostiarraren iritziz, belar hockeyak gora egin du azken urteetan. Berria - Kirola 2004-04-18

Belar hockeyko jokalariez gain, beste lau kirolari daude zain. Orain bi aste Zeelanda Berritik iritsi zenetik belar jockey jokalari donostiarraren sakelako telefonoa ez da isildu. Berria - Kirola 2004-07-18

11 belar meta (orobat belarmeta g.er.)

Aurrean, sail lau baten ertzean, bi belar meta zeuden, eta traktoretxo gorri bat, jostailuzkoa ematen zuena. Bernardo Atxaga «Soinujolearen semea», 2003 - 442. orr.

Lasterka batean zeharkatu genuen ibaialdea, ihesi, eta belar-meta baten hondoan aurkitu genuen ezkutalekua. Mirentxu Larrañaga «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 69. orr.

Belar iharra eta laboreak usteldu egiten ziren; gari-azaoak eta belar-metak simaur bihurtzen ziren -oso egokia, gutxienez, aza-soroak ongarritzeko-. Jose Morales «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 178. orr.

Aingeruak ikusi genituen, eta, itsasotik urrutien zeuden mendien oinetan, etxetxo politak, arrosak [...] eta petrolio ponpak eta belar metak eta gizon bat orga batean geldi-geldi, euliez inguratuta. Koro Navarro «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 162. orr.

· Bazterretan bildu belar metatxo baten gainean, bi egur idor bermatu zituen Martizek eta gizonetarik batek sua eman zion. Itxaro Borda «Zeruetako erresuma», 2005 - 15. orr.

12 belar soro (orobat belarsoro)

Basurdeek baserritarrei eragindako kalteak ere handitu egin dira, «belar soroetan, larreetan, artasoroetan eta babarrun sailetan batez ere». Berria - Euskal Herria 2004-02-04

Baita bihotzean beti zirrara eragiten zidaten belarsoro berdeak ere. Fernando Rey «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 201. orr.

12a biri-belar iz belar landarea, hosto luze orban-zuriak eta lore gorriak dituena (Pulmonaria officinalis).

Oso belar egokia zauriak orbantzeko eta hantura jaisteko... Eta usain hau... Mm, biri-belarrez egindako ukendua dela egingo nuke. Joanes Urkixo «Gerlari zuria», 2004 - 120. orr.

12b horma-belar landare zurtoin-gorria eta hosto-latza, hormetan hazten dena (Parietaria officinalis etab.).

-Hartzen al ditu agindutako horma-belarrak? Anjel Lertxundi «Azkenaz beste», 2005 - 210. orr.

Zure biriketako esturarentzat horma-belarraren ura duzu hoberena. Anjel Lertxundi «Konpainia noblean», 2004 - 248. orr.

13 iltze-belar eukaliptuaren familiako landarea, lurralde beroetan hazten dena, iltze-kanelak ematen dituena (Caryophyllus aromaticus).

Horregatik, Petrushka jantziak eranztera eta botak kentzera inguratzen zitzaion bakoitzean, iltze-belarra ipintzen zuen sudurrean, eta neskagazte batenak bezain kilikabera izaten zituen sarritan kirioak. Jose Morales «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 340. orr.

Kikarakadatxo bat iltze-belar? arbola bakoitzak bazuen buruan, urrezko koroa bat bailitzan, isats-belar sorta luze bat loretan! Iñaki Mendiguren «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 166. orr.

14 ira-belar

Ira-belarra edo azeri-buztana, berriz, landare bera da, akonito izena ere hartzen duena. Iñaki Mendiguren «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 127. orr.

Greziako mitologiaren arabera, Herkulesek, Euristeoren aginduz, Zerbero zakur ikaragarria infernuetatik arrastaka ekarri zuenean, ahotik zerion bitsa lurrera eroritako lekuetan sortu zen ira-belar pozoitsu hori. J.M. Olaizola "Txiliku" «101 gau», 2000 - 215. orr.

Sua egin eta txori horiek jateko ira-belarraren zotzak erabili zituzten burruntzi gisa. J.M. Olaizola "Txiliku" «101 gau», 2000 - 215. orr.

15 iturri belar belar landarea, leku urtsuetan hazten dena, jateko ona (Nasturtium officinale etab.).

Iturri-belarrez inguratua legokeen iturria garo-iturri deituko ez litzatekeen modu berean. Jon Alonso «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 227. orr.

Ez da justu iturri-belarra, basoaren ertzetan hazten den belar gizen bat da, jateko ona, gero amets arraroak eragiten badizkizu ere: guk, hala ere, iturri-belarra esaten diogu.· Euskaraz iturri-belarra deitzen diegu, baina zientzialariek ematen dioten latinezko izena Adiantum capellis-veneri da, hau da, Venusen ileak. Juan Garzia «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 137. orr.

Iturri-belarraren txortenak behintzat beltz-beltzak dira. J.M. Olaizola "Txiliku" «101 gau», 2000 - 201. orr.

16 itsas belar (31 agerraldi, 11 liburu eta 4 artikulutan; orobat itsasbelar 6 agerraldi 5 liburutan) 1 iz itsasoan hazten den alga.

Zernez harantzago itsasoa ez dela nabigagarria han hondo gutxikoa delako, limoz eta itsas belarrez betea. «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 45. orr.

Apar lehertuak plai ertzeko hondarrean lagatako itsasbelar, konpresa, plastiko eta lata hutsak, Neptunoren opari. Ura leporaino heldu zitzaidan, itsas leizeak inguratu ninduen, itsas belarrak buruan bildu zitzaizkidan. Xabier Mendiguren Elizegi «16 ipuin amodiozko», 2002 - 22. orr.

Aingura altxatzen ari ziren, itsas belarrak eta lapak nabaritzen ziren kate handian itsatsirik. Joseba Sarrionandia «Lagun izoztua», 2001 - 405. orr.

Hezeak zeuden, eta itsas belarren usain freskoa zerien. Karlos Zabala «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 43. orr.

Itsas-belar biltzale horiek aste huntan badoatzi berriz itsasorat, zikin eta ondarkin biltzen artzeko. Herria 2003-10-30

Arbola bakoitzak bazuen buruan, urrezko koroa bat bailitzan, itsas-belar sorta luze bat loretan! Orain arte adituek ezagutzen ez zituzten 12 itsas belar espezie. Josu Zabaleta «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 231. orr.

17 irud

Ahizpatasuna uhartea zenez, mihiz eta ezpainez emaztearen bahiak oro milikatzekoak ziren, itsas belar malgu gazien sasiak errotik kendu ondoan, norberaren uhartearen bila, antsiaz lehertu errauts arin bilakatu aitzin. Itxaro Borda «Entre les loups cruels», 2001 - 112. orr.

18 lapa-belar (orobat lapa-belar) iz hosto berde ilunak dituen landarea, arropetan itsasten diren fritu biribilak ematen dituena (Arctium lappa eta Arctium minor).

Mr. Esku ezezagunek uzten zizkidaten lanaulkiaren gainean, gauez, landareak eta landareak, egunero mota desberdinekoak; guztiak ere etxe-etxekoak ziren, eta ez dakit nola aukeratzen zituzten: tipula, baratxuri, azenario, lapabelar, ahabia, milorri, sahats, salbia, erromero, txakur-arrosa, ipuru. Juan Garzia «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 162. orr.

Usoak urrumaka bezala eta lapa-belarra bezain mikatz hitz egin zuen Noraren aitak. Anjel Lertxundi «Azkenaz beste», 2005 - 76. orr.

Orbela eta lapabelar-hostoak arakatuz Mr. Perryk zerbait topatu zuen bere makilaz. Lopez de Arana «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 36. orr.

19 lo-belar (orobat lobelar) iz mitxoletaren familiako landare hosto-zabal eta lore-zuria, opioa ateratzen den esne bat duena (Papaver somniferum).

Lo-belarrak hartuta baino begirada lausoago batez ikusten genuen euskal errealitatea. Anjel Lertxundi «Mentura dugun artean», 2001 - 152. orr.

Postontziko banderatxoa zutik zegoen, eta barruan aurkitu zuen Mirandek zakutxo bat, lobelar gorriez betea. Javi Cillero «Hollywood eta biok», 1998 - 202. orr.

Lobelarraren eragina ez zaik oraindino joan. Edorta Jimenez «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 22. orr.

Denetariko gaiz beteriko pastelak: tipulaz, lo-belarraz, gaztanberaz, esne gaingabetuaz... Jose Morales «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 89. orr.

Neska bat lo-belarraz kordegabetu eta ontziratu zuen marinelaren elezaharraz gogoratu zen Nora. Anjel Lertxundi «Azkenaz beste», 2005 - 121. orr.

Paradisuko esnea dariola lobelarrari. Edorta Jimenez «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 19. orr.

Hala ere, nik ekin egiten nion, lobelarra ekartzen ziona nor zen konta ziezadan. Edorta Jimenez «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 19. orr.

Estalkia kendu baino ez eta, hara, lobelarrezko edabearen usaina etorri zitzaidan. Edorta Jimenez «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 239. orr.

20 opio-belar (orobat opiobelar) lo-belarra.

Mundu osoan opio-belar gehien ekoizten duen herrialdea Afganistan da, ekoizpen osoaren %87 bertakoa da. Berria - Gaiak 2006-03-01

Thailandian opio-belarraren negozioak behera egin badu ere, anfetaminena asko indartu da. Berria - Gaiak 2006-03-01

Ekialdeko Asian, berriz, opiobelar landaketak eta kalamuarenak ohikoak dira. Berria - Gaiak 2006-03-01

21 ostargi-belar lirio-belarra. ik iris.

Iris horiak (ostargi-belar horiak) ikusi zituen ilunean, eta, jakinez landare horiek ur apalekoak direla, handik zeharkatu zuen ibaia. J.M. Olaizola "Txiliku" «Bizitza eredugarriak», 2006 - 146. orr.

Zango potolo zuriak zituen, ostargi-belar antzeko zain urdinkara ñimiñoz osaturiko itzalgunez belztuak. Mirentxu Larrañaga «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 179. orr.

Estakuru-antzeko musutxoak ematen zizkion, arin-arin, hatzetan gora eta behera, eta gardenia, zitori eta ostargi-belarren izenak xuxurlatzen zizkion. Mirentxu Larrañaga «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 202. orr.

22 pasmo-belar ziguinaren antzeko landarea, sendagintzan erabiltzen zena (Anagallis arvensis).

Munduan ez dago pasmo-belarrik ez berbena-belarrik hau sendatuko didanik -eta, irri etsi bat luzatzen zidala, bukatzen zuen-: ez muxarrik ezta lupiarik ere... Joan Mari Irigoien «Ipuin batean bezala», 2002 - 251. orr.

-Kolesterola zaindu beharko zenuke, etxekoandre, eta pasmo-belarrak eta berbena-belarrak ez dituzu aski. Joan Mari Irigoien «Ipuin batean bezala», 2002 - 173. orr.

Ez da belarrik sortu oraindaino ortu eta baratzeetan, ez berbena, ez pasmo-belar, ez besterik, hari kontra egiteko balio lezakeenik. Imanol Zurutuza «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 114. orr.

23 santio-belar (orobat santiobelar) iz epai belarra.

Epai-belar deitzen zaie santio-belar edo milazulo, ebakiak garbitzeko eta sendatzeko erremediotan erabiltzen diren hyperycon eta ebaki-belar horiei. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 101. orr.

Ur gehixeago edatea ez dator batere gaizki, sendabelarren baten laguntzarekin hobe, sanjuanbelar edo millorri xorta bat, edo santiobelar puxkatxo baten tisanatxoa prestatuz, edo insusa-lorerik bere garaian bildu bazenuen, handik xorta ttiki bat botata edo... Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 114. orr.

24 sapa-belar

Zaldi-irrintzia iruditurik, sapa-belarrak ateratzeari utzi, eta burua jaso nuen. Anjel Lertxundi «Azkenaz beste», 2005 - 12. orr.

25 txikori belar (orobat txikoria-belar) konposatuen familiako landarea, sustraiak eta hostoak mikatzak dituena (Chicorium intybus); eskuarki, sustraiak txigortuaz kafearen ordezkoa egiteko erabiltzen den aldaera.

Gaixo gazte hitz-gabe batek musikari eta dantzari erantzuten zien; beste bat, aste batzuen buruan, nirekin billarrean hasi zen, eta geroago, jardin botanikoan, bere lehen hitza esan zuen: “txikori-belarra”. Xabier Olarra «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 244. orr.

Han-hemenka mitxoletek, gorosti aleek, txikori belarrek dirdai egiten dute. Itziar Otegi «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 120. orr.

Udaberrian, txikoria-belarraren eta apo-belarraren lore horixkek, gladiolo gorrimin ederrek eta kuku-praka purpura-koloreek distiratzen dute pareten ondoan. Koro Navarro «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 22. orr.

Afariaren mahaia, Mab Erregina buru dela; eta atzean Zerbitzari Jauna, zeinek eskuan daraman txikori-belarrari putz egiten baitio, Maiestateak ordua jakin nahi duenean. Julen Gabiria «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 264. orr.

Lehorrean, berriz, zelai berdeak, eta berdetasunaren artean bitxilore eta txikoria-belarren ñabardura koloretsuak. Migel Angel Mintegi «Denak du bere prezioa», 2002 - 52. orr.

26 txori-belar kardu mota (Senecio vulgaris).

-Txori belarra txoritxoentzat! Karlos Zabala «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 242. orr.

Normala, berriz, ekilore, txori-belar, artatxiki, olo zuritu, beltxata, eta kalamu-hazien nahasketa zen. «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 75. orr.

Lau libera aurreztu zituen bi hilabetean, lepo otarre txiki baten jabe egin zen, eta txori belar saltzaile hasi. Karlos Zabala «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 242. orr.

27 zizare-belar konposatuen familiako belar landarea, zurtoin bigunak eta usain leuneko loreak dituena, heste zizareen aurkako egoskinak egiteko erabiltzen dena (Artemisia abrotanum).

Berbena-belarrez eta zizare-belarrez egindako koroatxoak janzten omen dituzte buruan. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 250. orr.

Han ikusiko du erretzen buruan ukan duen zizare-belarrez eta berbenaz osatutako koroa. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 250. orr.

28 zorne-belar konposatuen familiako belar landare lore-horia (Senecio vulgaris).

Sastrakak zumakeenak eta zorne-belarrenak ziren. Lopez de Arana «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 46. orr.

Kakaz, zaineraino karraskatutako zorne-belarrez, aza-zuztarrez eta malba-hostoz egindako pila baten gainean. Itziar Otegi «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 30. orr.

Autoak zorne-belarren eta urrezko makilen lorautsaz guztiz estalirik. Lopez de Arana «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 301. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

asentsio belar (4)

belar artean (21); belar artifizialeko (11); belar artifizialeko zelaia (3); belar babesleez (3); belar bala bat (3); belar balak (3); belar berde (5); belar berdea (6); belar berdearekin (4); belar bila (3); belar bildumak (3); belar biltzen (4); belar bustiaren gainean (3)