Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

zapuztu, zaputz/zapuztu, zapuzten 1 da/du ad zaputza hartu, muzindu. ik muturtu.

"Kaka zaharra, orduan!", zapuztu zen Pantxo tximeleta airera botaz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 342. orr.

Donatien bere faboreak beste emakume batzuei eskaintzen hasi zenean, guztiz jeloskortu eta zapuztu zen madame de Montreuil.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 19. orr.

Zapuzten hasia, alde egitekotan nengoen, umiliagarria iruditzen baitzitzaidan hura guztia.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 299. orr.

Egunero ekintza on bat egiten saiatzen zen, bestela etxera kopetilun eta bere buruarekin zapuztua itzultzen baitzen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 24. orr.

Zapuzturik, Del Vallek amaitutzat eman zuen miaketa.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 84. orr.

Zapuzturik, eskegi egin nuen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 28. orr.

"Nork jo behar du orduan elizako harmonioa?" "Eta niri zer esaten didazu!", zapuztu nintzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 175. orr.

Beti jendea zapuzten.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 52. orr.

Garbi ikusten zuen, solasak zeraman bidetik, noiznahi zaputz zezakeela Sararen ama, egia esatekotan.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 16. orr.

Ontziburuaren portaerak zapuzturik utzi ninduen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 82. orr.

Zapuztua nengoen ardoarengatik (besterik merezi zuen nire 50. urtemugak, nik hala uste behintzat, egia esan!), baina, gainerakoan, oso pozik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 132. orr.

• 2 du ad arbuiatu.

Senarrak ez dezala zapuztu emaztea.  Elizen arteko biblia   1 Ko 7,11

Aldi batez mundura neskatxak bakarrik ekartzen zituen etxekoandrea gaizki hartua, zapuztua edo hila izaten zen.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 75. orr.

Egiptotik atera nituenetik zapuztu egin naute, jainko arrotzak gurtzeko.  Elizen arteko biblia   1 Sm 8,8

Bere adiskide guztiek zapuztu egin dute eta etsai bihurtu zaizkio.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 915. orr.

Alferrik apaintzen zara, maitaleek zapuztu egin zaituzte.  Elizen arteko biblia   Jr 4,30

Erabakitako garaia heldu zenean, bere barne-bultzada santuari jarraitu zion, eta horren eraginez, mundu honetako gauzak zapuztuz, ondasun onenetara bideratu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 186. orr.

3 (animaliez mintzatuz)

Gaitzeste hori, beraz, hitz hutsez edo performatiboki gaitzestea da, eta ez -euskarazko gaitzetsiren hotsak berekin garamatzalarik- ardiak bere umeak edo txoriak habia gaitzesten, arbuiatzen, uzten eta zapuzten dituztenean egiten dutena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 153. orr.

Katuak umeak egin eta hazten direnean zapuztu egingo ditu.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 12. orr.

Lau urte lehenago Jojo zapuztua izan zen North Shorean, gauerditan, etxe baten atarian.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 132. orr.

Guntur-en zapuztutako zakur jaio berri bati haurrak harrika ari zitzaizkion.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 166. orr.

Kukuak hantxe paratuko dizu bere arrautza, batzuetan bertakoak zapuztu gabe, baina maizenean arrautzak jan, habia zapuztu, bere arraultza ipini eta ospa!  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 38. orr.

4 du ad alferrik galdu, hondatu.

Bagenekien zer kontatu nahi zigun -bere zahartzaroko istorio faboritoa zen, eta hamaika aldiz entzuna geneukan- baina ez genion kontaera zapuztu nahi.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 29. orr.

Izan lanorduetan izan arima pausatzen zitzaion atsedenaldietan, tematu egiten zen ingurukoekiko harremanak zapuzten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 307. orr.

Telebistaren pantailak isuritako argia eta erradiazioak melatonina hormona sortzeko prozesua zapuzten du.  Berria - Gaiak   2006-02-08

Gertaera dramatiko horiek ez zituzten uste onak zapuzten: gure mundua ederra zen; gure bizimodua normala.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 72. orr.

Askatasuna zapuzteko, nolanahi ere, ez da tiranoaren beharrik.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 45. orr.

Eskerrak pagoen hostoen itzalek ilargiaren argitasuna zapuzten zuten.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 463. orr.

Zeruan lainoak zeuden, zuritasun erabat garbikoak eta oso trinkoak, eguzkia zapuzteko gauza zirenak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 83. orr.

Neurea bakarrik den sentipenak itsutzen nau eta hegaztiek beren habiak bezala zaindu ohi dut inork zaputz ez diezadan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 191. orr.

Ez nuen gero zinera joateko aukera zapuztu nahi.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 37. orr.

Espaziontziak areago egin zuen beheraka, baina oraingoan erorketa librean, bere pilotuaren heriotzak hegan jarraitzeko gogoa zapuztu izan balio bezala.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 440. orr.

Poz laster zapuztua, ostera.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 191. orr.

Oion aldean, atzo euriak mahats-bilketa zapuztu zuela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 398. orr.

5 (da aditz gisa)

Zapuztu zen giroa: umore onak betirako alde egina zirudien. -Ba al dakin mojak zaplaztekoa eman zidanean zapuztu zitzaidala moja izateko gogoa [...]?  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 166. orr.

Kikarako kafeari begira gelditu zen, edateko gogoa zapuztu egin izan balitzaio bezala.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 160. orr.

Begiak ilundu zitzaizkion; amets eder bat zapuztu zitzaiola ematen zuen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 119. orr.

6 (era burutua izenondo gisa)

Deabruzko gaua igaro zuen eta, biharamunean, aldarte zapuztuarekin jaiki zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 101. orr.

Instituzio horretan zoritxarrak jotako jende gazte asko sartzen zen: haur zapuztuak, elbarrituak, buruz beteak ez diren pertsonak...  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 141. orr.

Nora ez ote garamatza desira zapuztu batek?     «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 47. orr.

Ez dizute deituko gehiago "Hiri zapuztu", ez eta zure lurraldeari ere "Lur hondatu".  Elizen arteko biblia   Is 62,4

Mendekua hartzen duen maitemindu zapuztuarena.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 101. orr.

Gaizki erabilitako zakurrek edo zakur zapuztuek betiko izango dituzte ondorio latzak.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 59. orr.

Zakur zapuztua zakur basa bihurtu.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 115. orr.

Txitatxoa jaiotzear denean, hildako arrautza zapuztuak maiz ikusi ditugu txorien habietan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 103. orr.

 



Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus