Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

tresna 1 iz lan jakin bat egiteko, eta oro har eginkizun bat betetzeko, erabiltzen den atalen eta osagaien multzo egituratua. ik gailu; trepeta; makina¹; lanabes. (tresna fisikoak)

Tresna?, mailu bat bezala?, ez dauka ba mailu itxura handirik! Bernardo Atxaga «Soinujolearen semea», 2003 - 58. orr.

Lehergailu-karga bat prestatzen ari zen, zanpa-burdina bat erabiliz (palankatxo moduko tresna bat, hamahiru libra pisu eta ia metro erdi luzekoa). Xabier Olarra «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 74. orr.

Oxigeno hori, aldi berean, konplexutasun handiko tresna batek hornitzen du. Josu Zabaleta «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 41. orr.

Azenarioak arrailtzeko tresna baten zulo biribiletatik. Harkaitz Cano «Pasaia blues», 1999 - 115. orr.

Bizar-makina atera eta eginahalak egin nituen, hau da, egin-ezinak, zeren argindarrik gabe ez baitago tresna horrekin deus egiterik. Joxe Austin Arrieta «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 38. orr.

Dedangoek zaldi gainean ibiltzeko tresnak salerosten zizkizuten. Elizen arteko biblia Ez 27,20

Azken hauek ziren lurraren iraultzeko tresnak. Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren «Luzaiden gaindi», 2002 - 21. orr.

Bi gitarra, bi mikro eta gitarrak eta ahotsak sanpleatzeko tresna baino ez zuen eraman. Berria - Kultura 2004-06-01

Mozteko tresnak egiten dituen Kennametalek greba hasiko du asteartean. Berria - Ekonomia 2004-03-06

Hiru tresna horiek kometa neurtu ahal izateko piztu zituzten. Berria - Gaiak 2004-06-01

Tentsioa hartzeko tresna atera nuenean, musu-huts gelditu zen, ezin ulerturik zer zen. Xabier Olarra «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 137. orr.

Uretan soinuak igortzen dituen tresna da, 250 inguru bost segundoan. Berria - Gaiak 2004-11-03

Trabaza laneko tresna bat da (edo zen izaitekotz), ez aitzur eta ez aizkora, bainan gisa bertsuko ahoarekin. Herria 2004-05-06

Tresna eta osagaien dimentsioen estandarrak. Iñaki Heras «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 175. orr.

Urre garbizko argimutila bere tresna guztiekin. Elizen arteko biblia Ir 31,8

Ez naiz oroitzen zenbat tresna atera nituen garajetik, baina batek ere ez zuen balio izan. Oskar Arana «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 78. orr.

Tximinoek tresnak erabiltzen dituztela baieztatu dute. Berria - Gaiak 2004-12-11

Urre nahiz zilar hutsezko tresnak hartu zituen: intsentsu-ontziak eta ixipu-ontziak. Elizen arteko biblia 2 Erg 25,15

Diskoari buelta eman, tresna martxan jarri eta aurikularrak jantzita berriro eseriko da bere liburuarekin. Xabier Mendiguren Elizegi «16 ipuin amodiozko», 2002 - 107. orr.

-Ba al dakizu zenbat tresna kontrolatu behar dituen gaur egungo hegazkin pilotu batek? Josu Zabaleta «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 41. orr.

Zaldien gainean esertzeko tresnari eusten dioten uhalak. Patxi Ezkiaga «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 25. orr.

Dedangoek zaldi gainean ibiltzeko tresnak salerosten zizkizuten. Elizen arteko biblia Ez 27,20

2 (tresna ez-fisikoak)

Horrelako tresna batek sor dezakeen hizkuntzari egoera mugatuko hizkuntza deitzen diogu; eta tresna bera egoera mugatuko gramatika izenda dezakegu. Itziar Laka «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 38. orr.

Barneko segurtasun publikoak beharrezkoa duen tresna. Juan Martin Elexpuru «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 82. orr.

Ekonomilarien tresnak eta helburuak. Iñaki Heras «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 29. orr.

Izan ere patenteak eta copyright-a gizarte industrialeko tresnak dira, soilik enpresa eta faktorien merkatua erregulatzeko tresnak. Berria - Gaiak 2004-01-14

Kultur gerra sekular bat egiteko tresnak izatea. Iñaki Mendiguren «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 266. orr.

Industriaren egoerari aurre egiteko tresnak sortzeko exijitu zien LABeko idazkari nagusiak bi gobernuei. Berria - Ekonomia 2006-02-03

Gauzak gogoratzeko tresna. Bernardo Atxaga «Soinujolearen semea», 2003 - 58. orr.

Akemenestar Inperioa Jahvek hautaturiko tresna zen judaismoa hedatzeko. Iñaki Mendiguren «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 28. orr.

Abertzaletasuna erakargarri egin behar dela, alegia, eta indarkeria eta kale borrokarena ez direla horretarako tresnak. Hasier Etxeberria «Patri maitea», 2003 - 52. orr.

ELAren ustez, LAB «CCOOren tresna bihurtu da». Berria - Ekonomia 2004-12-21

Zuzenbide Estatuaren tresnak muturreraino erabiltzen jarraituko dutela ere esan zuen. Berria - Harian 2005-05-27

Arrazoimen zaharra, absolutua eta metafisikoa, kreatzailea eta oinarriztatzailea Jainkoaren ordezkoa izatetik, tresna (instrumental) hutsa izatera etorria dago. Joxe Azurmendi «Euskal Herria krisian», 1999 - 37. orr.

Allah jainkoaren tresna naiz. Ramuntxo Etxeberri «Skyroom», 2004 - 286. orr.

Jarri zeuen gorputzak Jainkoaren zerbitzura, ongia egiteko tresna bihurtuz. Elizen arteko biblia Erm 6,13

Gatazka konpontzeko tresna sortu behar da. Berria - Euskal Herria 2006-04-16

Honela, beren gogoz bekatuaren esklabo eginik, gorputzeko atal guztiak gaiztakeria egiteko tresna bihurtzen dituzte. Askoren artean «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 182. orr.

3 (tresna fisikoak izenondo eta izenlagunekin)

Esaten da zaletasun handia zuela tresna mekanikoak egiten aritzeko. Santiago Iruretagoiena «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4490. orr.

Batana [...] ehunki latza kolpeka joaz lantzeko eta tinkatzeko tresna hidraulikoa zen. Patziku Perurena «Trapuan pupua», 2001 - 151. orr.

Arropak, tresna elektronikoak eta su-arma bat ostuta egin zuten ihes. Oskar Arana «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 154. orr.

Ezertarako balio ez duten tresna elektriko ugari ere trukatu dituzte elkarrekin. Harkaitz Cano «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 40. orr.

Tresna informatiko elebidun bat landu dugu eta agiriak itzuli ditugu. Berria - Euskal Herria 2004-02-07

Normala da tresna sexualak erabiltzea, jolasak aldatze aldera? Luis Elberdin «Sexua noiznahi», 2005 - 167. orr.

Neska ederrez eta tresna sofistikatuez gain, beste berezitasun bat ere agertzen dela beti Bonden pelikuletan: leherketak. Hasier Etxeberria «Patri maitea», 2003 - 27. orr.

Har itzak ehizako tresnak, uztaia eta geziak, eta hoa oihanera. Jose Antonio Mujika «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 71. orr.

Burdinazko tresna sutan sartu zuen kauterizazioa egiteko. Askoren artean «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 769. orr.

Kulturako erabili ohi ziren brontzezko tresna guztiak ere hartu zituzten: eltzeak, palak, labanak, katiluak. - 0. orr.

Itxura bitxiko tresna handi bat zegoen ohe ondoan. Xabier Olarra «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 255. orr.

Urregorrizkoak baitziren sukaldeko tresna asko, koilarak eta sardexkak, labanak eta edalontziak. Felipe Juaristi «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 128. orr.

Motozerra, bai tresna bizkorra. Joxan Elosegi «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 61. orr.

Oso tresna erabilerrazak dira. Txema Ramirez de la Piscina «Ikus gaitzazuen», 2004 - 43. orr.

Tresna bereziak ere egin behar izan zituen, altzairuzko labana berariazkoak, esaterako. J.M. Olaizola "Txiliku" «Bizitza eredugarriak», 2006 - 78. orr.

Traizioaren tresna makurra, eskuan duk, kamusteke eta edendua. Jabeari lagungarri zaion etxeko tresna erabilgarri bat. Juan Garzia «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 226. orr.

4 (tresna ez-fisikoak izenondo eta izenlagunekin)

Legezko tresna hori baitezpadakoa baita berreuskalduntze lana ereman ahal izaiteko. Herria 2004-05-13

Demokrazia parte-hartzailearen tresna nagusia da herri kontsulta. Berria - Euskal Herria 2004-08-10

Tresna bizia da negoziazio kolektiboa eta gatazkak sortzen dira lantzean behin. Berria - Ekonomia 2004-06-20

Eskola izango da burgesiaren tresna nagusia botere politikoa eta ekonomikoa eskuratzeko. Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 12. orr.

Oso tresna eraginkorra da komunikazioa. Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 157. orr.

Merkatu askea tresna efikaza da, baliabideak esleitzeko limitazioak dituen arren. Iñaki Heras «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 70. orr.

Probokazioa ere oso tresna interesgarria da. Txema Ramirez de la Piscina «Ikus gaitzazuen», 2004 - 51. orr.

Hizkuntz mailak, hala nola fonemika, morfologia, edota sintaxia, gramatikak egiteko eskaintzen diren tresna deskribatzaileak dira batez ere. Itziar Laka «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 29. orr.

Erromatar gobernua berehala ohartu zen dirugintza ekumenikoak tresna politiko gisa zuen balioaz. Iñaki Mendiguren «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 79. orr.

Nazio ekonomikoki aurreratuen eragin politikoaren tresna osagarri bat. Koro Navarro «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 110. orr.

Beharbada ez dagoela hainbeste tresna moral eta lokarriren beharrik, gizonak zoriontsu eta burujabe egiteko. Juan Martin Elexpuru «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 43. orr.

Ezertarako on ez den tresna mesprezagarria ote da, bada, Jekonias hori? Elizen arteko biblia Jr 22,28

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Karabana seinalatuz azaldu zidaten zer ez zebilen ondo; hara joan nintzen nire tresna-kutxarekin. Juan Kruz Igerabide «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 78. orr.

Ez zen mailu, pikatxoi edota burdinazko beste tresna-hotsik entzun tenplua eraikitzean. Elizen arteko biblia 1 Erg 6,7

Ekonomian merkatua tresna multzo bat dela esaten da, erosleak eta saltzaileak harremanetan jartzen dituen tresna multzoa. Iñaki Heras «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 70. orr.

Pantaila-zolako tresna-barratik, leihoxka batek ohartarazi ninduen horraino idatzitako karaktere kopuruaz: 2.734. Aingeru Epaltza «Rock'n'roll», 2000 - 204. orr.

· Hegazkintzarako tresna asmatzaile, hegazkin zerbitzuen antolatzaile eta propaganda zerbitzuetako kide ere izan baitzen. Josu Zabaleta «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 8. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, tresna fisikoez)

Piezak erosi, eta berak egina omen zuen hari eta istribiluz betetako irrati tresna hura. Pako Aristi «Urregilearen orduak», 1998 - 187. orr.

Mostradorea eta honen atzetik kafe-tresna expresoa. Iñaki Zabaleta «110. Street-eko geltokia», 2003 - 127. orr.

"Hispano-Olivetti" markako idazmakina beltza, gerra-tresna itxurakoa. Alberto Ladron Arana «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 31. orr.

Menperatutako gudu-taldeei kenduriko arma, gudu-tresna eta harrapakin ugariei esker. Elizen arteko biblia 1 M 6,6

Gela hartan ez zegoen ezer, garbiketa tresna batzuk besterik ez bazter batean. «Kuskue tanden», 2004 - 231. orr.

Erakustazokaren %76 profesionalentzat izango da, baina gainerakoan etxeko burdindegi eta brikolaje tresnak izango dira ikusgai. Berria - Ekonomia 2004-09-23

Hantxe neroan nik nire nabigazio-tresnen kutxatxoa, Zubiaur maisuaren hobaria. Edorta Jimenez «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 28. orr.

Zentzumenak neurketa-tresna dira, eta sentsazioaren bidez jasotzen dute kanpoko mundua guretzat. Xabier Olarra «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 40. orr.

Zelula "iraunkorrak" analisi-tresna bat balira bezala. Josu Zabaleta «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 34. orr.

Mahai-tresnak plater gainean gurutzatu ondoren, mahai erdirantz bultzatzen du. Ramon Saizarbitoria «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 258. orr.

Portzelanazko kikara zaharrak ateratzen genituen eta zilarrezko mahai-tresna ingelesak. Ander Irizar «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 47. orr.

Lerak, oinetako erraketak, eskularruak, ehiza tresnak, ume jostailuak. Joseba Sarrionandia «Lagun izoztua», 2001 - 364. orr.

Egin lubetak, ezarri gudu-kanpalekuak eta jarri eraso-tresnak inguru guztian. Elizen arteko biblia Ez 4,2

Bic etxeak hogei bat idatz-tresna egiten ditu, Ladislao Jose Biróren asmakuntzatik zuzenean edo zeharka sortutakoak. J.M. Olaizola "Txiliku" «Bizitza eredugarriak», 2006 - 30. orr.

Euskal Soinu Tresnen Musika Eskola. Berria - Kultura 2006-03-02

Has daitezela berehala kotxea eta zaldi-tresnak garbitzen. Xabier Olarra «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 8. orr.

7 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, tresna ez-fisikoez)

Izan ere, hizkuntza, ezer izatekotan, komunikazio tresna da. Joxerra Garzia «Itsasoan euri», 2003 - 49. orr.

Oso zorrotzak izanik ere, azterketa-tresnek ezin eraman zezaketen hiztunaren buruko gramatikara. Itziar Laka «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 11. orr.

Euskara lan tresna dutenen artean oso onartuta dago euskara batua. Maite diat halere ironia, ia lan tresna bihurtzeraino. Koldo Zuazo «Euskara batua», 2005 - 245. orr.

Distribuzio osagarrian azaltzen ziren hotsen sailkapen-tresna zen fonema. «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 77. orr.

Ideia horren arabera gastu publikoa ekonomia-tresna eraginkorra zen ziklo ekonomikoei aurre egiteko. Iñaki Heras «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 143. orr.

Hasieran ordainketarako tresna ziren truke-letrak, kreditu-tresna bihurtu ziren berehala. Koro Navarro «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 25. orr.

Bestetik, Funtsak finantza tresna berriak sortu zituen, industrializatu gabeko herrialde zorpetuek beren ekonomiak neurri jakin batzuen arabera aldatzearen truke. Iñaki Heras «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 263. orr.

Baliabideen kostua handitu egiten da, inbertsio-tresna errentagarriagoak agertzearekin. Koro Navarro «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 184. orr.

PNVk ezker abertzalearen borroka tresnen indargabetzea bilatu zuen, prozesua usteltzera eta blokeo egoerara eramanez. Berria - Harian 2005-04-02

Denborari aurre egiteko, denbora tortura tresna baita gela itsu batean. Felipe Juaristi «Airezko emakumeak», 2003 - 83. orr.

Epaileak soberano berriaren mendeku-tresna eta aginte-sustengu bihurtzen dira. Juan Martin Elexpuru «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Merkatu batean negozia daitezkeen babes-tresna berezien sorrera. Koro Navarro «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 91. orr.

Gaiztakeria-tresna bilakatu da askotan lan fisikoa; fabrikatik materia hila hobetuta ateratzen da; gizakia, berriz, usteldu eta doilortu egiten da. Iñaki Heras «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 111. orr.

Arerioa beldurtzea gerra-tresna handia da. Pako Aristi «Note book», 2005 - 25. orr.

Bategite Tresna deitutako hitzarmena sinatu zuen orduan, Indiaren jurisdikzioa, atzerri aferak, defentsa eta komunikazio bideetara hedatuz. Berria - Mundua 2004-07-16

8 musika-tresna.

Bakoitzak bere tresna hartu du eta menuettoari ekin diote, Hegatxabalaren hirugarren mugimenduari hain zuzen. Felipe Juaristi «Airezko emakumeak», 2003 - 165. orr.

Lau musikari juduk, José Israel de Tudelaren gidaritzapean, lau harizko tresnak jo zituzten. Felipe Juaristi «Airezko emakumeak», 2003 - 77. orr.

Ikusiak zituen lehendik ere italiarrak Amsterdameko eliz atarietan [...] halako tresna hura joka, baina sekula ordu arte ez zitzaion deigarri egin biolinak sortutako doinua. Felipe Juaristi «Airezko emakumeak», 2003 - 32. orr.

Ziotenez, biolinaren arima zurezkoa izateagatik, omen zuen tresna txikiak halako zolitasuna, halako trinkotasuna, halako handitasuna. Felipe Juaristi «Airezko emakumeak», 2003 - 81. orr.

Tresna arretaz hartu zuen eskuetan, uste baitzuen une hartan edozein bortizkeriak desegingo zituela, biak batera, biolina eta neskaren eskua. Felipe Juaristi «Airezko emakumeak», 2003 - 201. orr.

Ezaugarri horiek denek egin zuten esku-soinua herri xehearen tresna izatea. Koldo Izagirre «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 10. orr.

IAZAR Baionako soinulari taldea (piano, eskusoinu, kobrezko tresna, kantu eta perkusioak: euskal, afrikano eta jazz musika). Herria 2005-02-03

Jo pianoa mozkorrik, perkusio tresna bailitzan, harik eta hatzak apur bat odoldu arte. Harkaitz Cano «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 112. orr.

Musika kioskoan metal-tresnak afinatzeko saioan hasiak ziren. Edorta Jimenez «Kilkerren hotsak», 2003 - 112. orr.

Fanfarre bat antolatu ere bai, haize-tresna zalapartari eta kantariekin. Matías Múgica «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 25. orr.

9 musika-tresna (287 agerraldi, 54 liburu eta 112 artikulutan; orobat musikatresna g.er.) ik instrumentu.

Oholtzan Amadeo eta herri-bandako musikariak zeuden, musika-tresnak eskuan, hasteko aginduaren zain. Felipe Juaristi «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 151. orr.

Okasiorako sortutako orkestra inprobisatuan ez dago musika-tresna aski Wagner jotzeko. Harkaitz Cano «Belarraren ahoa», 2004 - 46. orr.

Turuta, txilin eta gainerako musika-tresnen laguntzaz. Elizen arteko biblia 2 Kro 5,13

Orkestrako musika tresnen sailean. Berria - Harian 2005-07-05

Oso ongi gozatutako musika-tresna baten antzekoa. Xabier Olarra «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 265. orr.

Harizko musika-tresnaz. Berria - Kultura 2004-03-20

Hamaika musika tresnaren espezialitateez gain (akordeoia, hari tresnak, gitarra, klarinetea, oboea, pianoa...), koru eta orkestra zuzendaritza ikasketak eskaintzen ditu ikastegiak. Berria - Harian 2005-07-05

Haizezko musika-tresna batzuen doinuak entzun nituen alboko gelatik. Xabier Olarra «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 228. orr.

Bazekien legeak, biolinak bezala, bi soinu dituela beti, bata jotzaileak tresnari ateratzen diona eta bestea, erabat desberdina askotan, entzuleari belarriraino iristen zaiona. Felipe Juaristi «Airezko emakumeak», 2003 - 234. orr.

10 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Musika tresna kurtso ainitz: gaita, pandero, arrabita, tronpeta, [...]. Herria 2005-09-22

· Didjeridua, munduko haize musika-tresna zaharrenetakoa. Berria - Kultura 2004-03-31

Perkusio eta soka musika tresnak erabiliz. Herria 2004-05-06

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 5 aldiz agertzen direnak)

antzeko tresna (5); argazki tresna (8); aurre egiteko tresna (10); beharrezko tresna (6); bere tresna (24); bere tresna guztiekin (5); beren tresna (5); bideratzeko tresna (6); borroka tresna (7); burdinazko tresna (5)

erabilitako tresna (5); erabiltzeko tresna (5); erabiltzen den tresna (6); etaren tresna (8); etaren tresna zela (5); etxeko tresna (12); euskara lan tresna (10); ezinbesteko tresna (22); ezinbesteko tresna da (6); funtsezko tresna (5); gainditzeko tresna (6); gerlako tresna (7); haizezko musika tresna (5); hobetzeko tresna (5); horrelako tresna (9); horretarako tresna (9)