Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Hogeita lau ordu emakume baten bizitzan, Stefan Zweig / Edorta Matauko (Igela, 2007)
20 / 1 orrialdea | hurrengoa
eu
Garai hartan, gerra hasi baino hamar urte lehenago, bizi nintzen Rivierako ostatu txikian, gure mahaian eztabaida sutsu bat lehertu zen, gorrotoz beteriko irainekin batera, ustekabean liskar amorratua bilakatzear egon zena.
es
En una modesta pensi?n de la Riviera, donde resid?a, diez a?os antes de la guerra, estall? en la mesa una violenta discusi?n, que, exacerbando de pronto los ?nimos, estuvo a punto de degenerar en reyerta furiosa.
fr
Dans la petite pension de la Riviera o? je me trouvais alors (dix ans avant la guerre), avait ?clat? ? notre table une violente discussion qui brusquement mena?a de tourner en altercation furieuse et fut m?me accompagn?e de paroles haineuses et injurieuses.
en
IN THE LITTLE GUEST-HOUSE on the Riviera where I was staying at the time, ten years before the war, a heated discussion had broken out at our table and unexpectedly threatened to degenerate into frenzied argument, even rancour and recrimination.
eu
Pertsona gehienek irudimen kamutsa dute.
es
La mayor?a de los hombres tiene escasa imaginaci?n.
fr
La plupart des gens n'ont qu'une imagination ?mouss?e.
en
Most people have little imagination.
eu
Zuzenean eragiten ez dienak, zentzumenetan ziri baten moduan zorrotz erasaten ez dienak, nekez asaldatuko ditu;
es
Todo lo que no los afecta de inmediato y directamente, no hiere sus sentidos, cual dura y afilada cu?a, casi no logra excitarlos;
fr
Ce qui ne les touche pas directement, en leur enfon?ant comme un coin aigu en plein cerveau, n'arrive gu?re ? les ?mouvoir ;
en
If something doesn't affect them directly, does not drive a sharp wedge straight into their minds, it hardly excites them at all;
eu
inoiz, baina, haien begien aurreaurrean, sentimenaren zuzeneko gertutasunean, zerbait gertatuz gero, gauzarik ezdeusena bada ere, orduan neurriz gaineko grina pizten zaie berehala.
es
mas si un d?a ante sus ojos acontece algo insignificante, inmediatamente estallan apasionados.
fr
mais si devant leurs yeux, ? port?e imm?diate de leur sensibilit?, se produit quelque chose, m?me de peu d'importance, aussit?t bouillonne en eux une passion d?mesur?e.
en
but if an incident, however slight, takes place before their eyes, close enough for the senses to perceive it, it instantly rouses them to extremes of passion.
eu
Horrela berdintzen dute, neurri batean, lekuz kanpoko suhartasun gehiegizko batez, beren ohiko axolagabekeria.
es
Entonces la apat?a se convierte en fren?tica vehemencia.
fr
Alors ils compensent, dans une certaine mesure, leur indiff?rence coutumi?re par une v?h?mence d?plac?e et exag?r?e.
en
They compensate for the infrequency of their sympathy, as it were, by exhibiting disproportionate and excessive vehemence.
eu
Aldi hartan ere hala gertatu zen gure mahaiko lagunarte zeharo burgesean;
es
Esto ocurri? entre las personas aburguesadas que se sentaron a nuestra mesa, donde por lo com?n entreg?bamonos a peque?as charlas insubstanciales, para separarnos en cuanto terminaba la comida.
fr
Ainsi en fut-il cette fois-l? dans notre soci?t? de commensaux tout ? fait bourgeois, qui d'habitude se livraient paisiblement ? de small talks et ? de petites plaisanteries sans profondeur, et qui le plus souvent, aussit?t apr?s le repas, se dispersaient :
en
Such was the case that day among our thoroughly bourgeois company at table, where on the whole we just made equable small talk and cracked mild little jokes, usually parting as soon as the meal was over:
eu
eskuarki, small talk baketsuan eta elkarren artean axaleko adarjotze txikitan jarduten ginen, eta maiz otordua amaitu orduko sakabanatzen:
es
El matrimonio alem?n tornaba a sus paseos y a sus fotograf?as, el dan?s apacible a su aburrida pesca, la respetable dama inglesa a sus libros, el matrimonio italiano escapaba a Montecarlo y yo perezosamente me hund?a en una silla del jard?n o volv?a a mis trabajos.
fr
le couple conjugal des Allemands pour excursionner et faire de la photo, le Danois rondelet pour pratiquer l'art monotone de la p?che, la dame anglaise distingu?e pour retourner ? ses livres, les ?poux italiens pour faire des escapades ? Monte-Carlo, et moi pour paresser sur une chaise du jardin ou pour travailler.
en
the German husband and wife to go on excursions and take snapshots, the portly Dane to set out on tedious fishing expeditions, the distinguished English lady to return to her books, the Italian married couple to indulge in escapades to Monte Carlo, and I to lounge in a garden chair or get some work done.
eu
senar-emazte alemanak ibilaldiak eta argazkiak egitera, gizon daniar patxadatsua arrantza beti-batekoan aritzera, dama ingeles dotorea bere liburuetara, senar-emazte italiarrak eskapadan Montecarlo alderantz, eta ni alferkerian lorategiko aulkian egotera edo lan egitera.
es
Aquel d?a, en cambio, nos sent?amos todos pose?dos de viva irritaci?n, y cuando alguno se levantaba repentinamente de la silla no lo hac?a con la acostumbrada cortes?a, sino con acalorados ademanes que, como dije, pronto adquirieron violentas formas.
fr
Mais cette fois-ci, nous rest?mes tous accroch?s les uns aux autres dans cette discussion acharn?e ; et si l'un de nous se levait brusquement, ce n'?tait pas comme d'habitude pour prendre poliment cong?, mais dans un acc?s de br?lante irritation qui, comme je l'ai d?j? indiqu?, rev?tait des formes presque furieuses.
en
This time, however, our irate discussion left us all still very much at odds, and if someone suddenly rose it was not, as usual, to take civil leave of the rest of us, but in a mood of heated irascibility that, as I have said, was assuming positively frenzied form.
eu
eta gutariko bat behingoan altxatzen zenean, ez zen, ohi bezala, gizalegez agurtzeko, haserre bizian baizik, eta, lehen esan dudan bezala, amorruzko manerak erakutsiz.
es
La pensi?n en que habit?bamos ofrec?a, exteriormente, el aspecto de una villa aislada.
fr
Il est vrai que l'?v?nement qui avait excit? ? tel point notre petite soci?t? ?tait assez singulier.
en
The incident obsessing our little party, admittedly, was odd enough.
eu
Gure mahai-lagunartea hainbesteraino aztoratu zuen gertaera, egia esan, aski berezia zen. Gu zazpiok bizi ginen ostatuak, kanpo aldetik, villa berezi baten tankera zeukan-bai zoragarria leihoetatik hondartza harritsura zabaltzen zen ikuspegia!-, baina, izatez, hura ez zen Palace Hotel handiaren dependentzia merkeago bat baizik, hari lotuta zegoena tarterik gabe lorategiaren bidez, halako eran, non gu, aldamenekook, hoteleko bezeroekin trabarik gabeko harremanean bizi baikinen.
es
?Ah, cu?n maravillosa era la perspectiva que se abr?a a nuestras miradas a trav?s de las ventanas que daban sobre la playa peque?a! Pero, en realidad, s?lo se trataba de una dependencia econ?mica del gran Palace Hotel, con el que inmediatamente se comunicaba por el jard?n, de manera que viv?amos en constante relaci?n con sus hu?spedes.
fr
comme ?tait merveilleuse la vue qu'on avait des fen?tres sur le littoral festonn? de rochers), mais en r?alit?, ce n'?tait qu'une d?pendance, moins ch?re, du grand Palace H?tel et directement reli?e avec lui par le jardin, de sorte que nous, les pensionnaires d'? c?t?, nous vivions malgr? tout en relations continuelles avec les clients du Palace.
en
From outside, the guest-house where the seven of us were staying might have been an isolated villa-with a wonderful view of the rock-strewn beach from its windows-but in fact it was only the cheaper annexe of the Grand Palace Hotel to which it was directly linked by the garden, so that we in the guest-house were in constant touch with the hotel guests.
eu
Bezperan, bada, hotel hori eskandalu biribil baten gertaleku bihurtua zen. Eguerdiko trenean, alegia, 12ak eta 20 minututan (ordua zehazki ematera behartua nago, bai episodio hau, bai solasaldi sutsu haren hizpidea ere azaltzeko garrantzitsua da eta) gizon gazte frantses bat iritsi zen eta itsasora ematen zuen gela bat alokatu zuen: hori, berez, nolabaiteko diru-aisetasun baten erakusgarri zen.
es
El d?a anterior se hab?a producido en el hotel un tremendo esc?ndalo. En el tren de mediod?a, a las doce y veinte minutos (cito exactamente la hora, pues se trata de un detalle importante para la explicaci?n de esta historia), hab?a llegado un joven franc?s, quien alquil? una habitaci?n que daba al mar; esto, de su parte, revelaba ya una desahogada posici?n econ?mica.
fr
Or, la veille, cet h?tel avait eu ? enregistrer un parfait scandale. En effet, au train de midi, exactement de midi vingt (je dois indiquer l'heure avec pr?cision parce que c'est important, aussi bien pour cet ?pisode que pour le sujet de notre conversation si anim?e), un jeune Fran?ais ?tait arriv? et avait lou? une chambre donnant sur la mer : cela seul annon?ait d?j? une certaine aisance p?cuniaire.
en
And that same hotel had been the scene of an outright scandal the day before, when a young Frenchman had arrived by the midday train, at twenty past twelve (I can't avoid giving the time so precisely because it was of importance to the incident itself, and indeed to the subject of our agitated conversation), and took a room with a view of the sea, opening straight on to the beach, which in itself indicated that he was in reasonably easy circumstances.
eu
Baina hura nabarmen erakargarri egiten zuena, bere dotorezia diskretuaz gain, batez ere bere neurriz gaineko eta atsegin beteko edertasuna zen:
es
Mas este joven no s?lo resultaba atrayente por su elegancia, sino tambi?n, y muy en particular, por su belleza llena de simpat?a:
fr
Il se faisait agr?ablement remarquer, non seulement par son ?l?gance discr?te, mais surtout par sa beaut? tr?s grande et tout ? fait sympathique :
en
Not only his discreet elegance but, most of all, his extraordinary and very appealing good looks made an attractive impression.
eu
nexka-aurpegi mehe baten erdian, zetazko bibote horail batek limurkor ferekatzen zizkion ezpain beroak;
es
en su delicado y femenino rostro, el bigote rubio y sedoso acariciaba los sensuales y c?lidos labios;
fr
au milieu d'un visage ?troit de jeune fille, une moustache blonde et soyeuse caressait ses l?vres, d'une chaude sensualit? ;
en
A silky blond moustache surrounded sensuously warm lips in a slender, girlish face;
eu
kopeta zuriaren gainean ile leun gaztainkara kiribiltzen zitzaion uhinen antzera;
es
sobre la frente los cabellos obscuros, suaves y ondulados, se ensortijaban;
fr
au-dessus de son front tr?s blanc bouclaient des cheveux bruns et ondul?s ;
en
soft, wavy brown hair curled over his pale forehead;
eu
begi amultsuek begirada bakoitzean gatibatzen zuten... dena zen samur, ferekatzaile, maitagarri, baina hala eta guztiz itxurati edo azaluts izan gabe inolaz ere.
es
y sus dulces ojos cautivaban con la mirada... Todo en ?l era delicado. Amable, seductor, pero sin que hubiera ni afecto ni artificio.
fr
chaque regard de ses yeux doux ?tait une caresse ; tout dans sa personne ?tait tendre, flatteur, aimable, sans cependant rien d'artificiel ni de mani?r?.
en
every glance of his melting eyes was a caress-indeed everything about him was soft, endearing, charming, but without any artifice or affectation.
eu
Urrutitik lehen begiratuan gogorarazten zituen pixka bat argizarizko eta arrosa koloreko maniki planta hantustetsu horiek, moda-denda handietako erakusleihoetan makila apaingarri bat eskuetan gizonezkoen edertasun ideala gorpuzten dutenak; hala ere, gertuagotik ikusita, desagertu egiten zitzaion kanpoeder aire hori, zeren harengan (bai gauza bitxia!) maitagarritasuna berezkoa baitzen, barne-barnetik sortua.
es
En el primer momento, observado de lejos, parec?a uno de esos maniqu?es de cera, rosados, echados hacia atr?s, que vemos en las vidrieras de las grandes tiendas de modas; los que, empu?ando un bast?n de fantas?a, parecen re-presentar el ideal de la belleza masculina. Visto de cerca, desaparece esta primera impresi?n, pues-?caso raro!-su atractivo era sencillamente natural, innato, como si emanara de su propio organismo.
fr
De loin, ? vrai dire, il rappelait d'abord un peu ces figures de cire de couleur rose et ? la pose recherch?e qui, une ?l?gante canne ? la main, dans les vitrines des grands magasins de mode, incarnent l'id?al de la beaut? masculine. Mais d?s qu'on le regardait de plus pr?s, toute impression de fatuit? disparaissait, car ici (fait si rare !) l'amabilit? ?tait chose naturelle et faisait corps avec l'individu.
en
At a distance he might at first remind you slightly of those pink wax dummies to be seen adopting dandified poses in the window displays of large fashion stores, walking-stick in hand and representing the ideal of male beauty, but closer inspection dispelled any impression of foppishness, for-most unusually-his charm was natural and innate, and seemed an inseparable part of him.
eu
Ondotik igarotzerakoan, jende guztia agurtzen zuen modu aldi berean apal eta maitekorrean, eta benetan atsegina zen ikustea nola abagune bakoitzean inongo itxurakeriarik gabe nabarmentzen zen betiere gainezka zerion grazia.
es
Al pasar, a todos saludaba de manera sencilla y cordial. Resultaba, en efecto, agradable comprobar c?mo su gracia espont?nea manifest?base en todo momento con naturalidad.
fr
Quand il passait, il saluait tout le monde d'une fa?on ? la fois modeste et cordiale, et c'?tait un vrai plaisir de voir comment ? chaque occasion sa gr?ce toujours pr?te se manifestait en toute libert?.
en
He greeted everyone individually in passing, in a manner as warm as it was modest, and it was a pleasure to see his unfailingly graceful demeanour unaffectedly brought into play on every occasion.
eu
Damaren bat jantzizaindegira zihoanean, berehala aurrea hartzen zion haren berokia jasotzeko, haur guztientzat zeukan begirada adiskidetsu edo hitz goxo bat, xaloa eta diskretua agertzen zen batera; labur, pertsona dohatsu bat ematen zuen, begitarte argiagatik eta gazte xarmagatik beste pertsonentzat atsegina dela jakinik, segurtasun hori dohain berri bihurtzen duten horietakoa.
es
Al encaminar-se una se?ora al guardarropa, acud?a sol?cito a recogerle el abrigo; para cada ni?o ten?a una mirada cari?osa, una frase amable; mostr?base como persona accesible y a la vez discreta; en resumen, resultaba uno de esos afortunados mortales que, conscientes de que son simp?ticos con la clara expresi?n de su faz y su gracia juvenil, con-vierten esa seguridad en una nueva gracia.
fr
Si une dame se rendait au vestiaire, il s'empressait d'aller lui chercher son manteau ; il avait pour chaque enfant un regard amical ou un mot de plaisanterie ; il ?tait ? la fois sociable et discret ;
en
When a lady was going to the cloakroom he made haste to fetch her coat, he had a friendly glance or joke for every child, he was both affable and discreet-in short, he seemed to be one of those happy souls who, secure in the knowledge that their bright faces and youthful attractions are pleasing to others, transmute that security anew into yet more charm.
eu
Hoteleko bezeroen artean, gehienak jende zahar ajeatua, haren presentziak antzeko eragin osagarria izan zuen, eta gazte ibilera hari esker, berezko xarmak pertsona batzuei hain bikain ematen dien zalutasun eta bizi-gogo hari esker, erabat irabazia zuen guztion sinpatia.
es
Entre los hu?spedes del hotel, que en su mayor?a eran personas viejas y achacosas, su presencia ejerc?a un saludable efecto, y con ese ?mpetu propio de la juventud, con esa agilidad y esa ansia de vivir de que suelen estar maravillosamente dotadas ciertas personas, capt?base en forma irresistible la simpat?a de todos.
fr
bref, il paraissait un de ces ?tres privil?gi?s, ? qui le sentiment d'?tre agr?able aux autres par un visage souriant et un charme juv?nile donne une gr?ce nouvelle. Sa pr?sence ?tait comme un bienfait pour les h?tes du Palace, la plupart ?g?s et de sant? pr?caire ;
en
His presence worked wonders among the hotel guests, most of whom were elderly and sickly, and he irresistibly won everyone's liking with the victorious bearing of youth, that flush of ease and liveliness with which charm so delightfully endows some human beings.
eu
Hura heldu eta ordu pare batera ari zen jada tenisean jokatzen Lyongo industriagizon zabal eta dirudunaren bi alabekin, Annette eta Blanche, hamabi eta hamahiru urtekoak hurrenez hurren, eta haien amak, Madame Henriette emakume fin, leun eta bere burua guztiz menpean zuenak, irribarre mehe batez ikusmiran zituen bere bi alabatxo artean hegaz hasi gabeak, txoro-txoroan pinpirin, gazte arrotzarekin flirtean.
es
A las dos horas de su llegada ya jugaba al tenis con las dos hijas del voluminoso y acaudalado fabricante de Lyon, Annette y Blanche, de doce y trece a?os respectivamente, mientras la madre, madame Henriette, exquisita, fina, por lo general muy retra?da, contemplaba con pl?cida sonrisa a sus dos inexpertas hijas, tan ni?as a?n, en tren de flirtear inconscientemente con el desconocido. Por la noche, durante una hora, jug? con nosotros al ajedrez;
fr
Deux heures apr?s son arriv?e, il jouait d?j? au tennis avec les deux filles du gros et cossu industriel lyonnais, Annette, ?g?e de douze ans, et Blanche qui en avait treize ; et leur m?re, la fine, d?licate et tr?s r?serv?e Mme Henriette, regardait en souriant doucement, avec quelle coquetterie inconsciente les deux fillettes toutes novices flirtaient avec le jeune ?tranger.
en
Only a couple of hours after his arrival he was playing tennis with the two daughters of the stout, thick-set manufacturer from Lyon, twelve-year-old Annette and thirteen-year-old Blanche, and their mother, the refined, delicate and reserved Madame Henriette, smiled slightly to see her inexperienced daughters unconsciously flirting with the young stranger.
eu
Gauean kuxkuxean aritu zitzaigun ordu batez xake-mahaiaren inguruan, tarteka pasadizo xelebre batzuk kontatu zituen zuhurki, berriz ere Madame Henrietterekin ibili zen luze terrazan batetik bestera, haren senarra beti bezala negozio lagun batekin dominoan ari zen bitartean;
es
nos refiri? incidentalmente y de modo discreto unas graciosas an?cdotas; luego, reuni?ndose otra vez con madame Henriette, la acompa?? en su paseo por la terraza, ejercicio al que ella se entregaba todas las noches, mientras el esposo hac?a su partida de domin? con unos corresponsales.
fr
Le soir, il nous regarda pendant une heure jouer aux ?checs, en nous racontant entre-temps quelques gentilles anecdotes, sans nous d?ranger du tout ; il se promena ? plusieurs reprises, assez longtemps, sur la terrasse avec Mme Henriette, dont le mari comme toujours jouait aux dominos avec un ami d'affaires ;
en
That evening he watched for an hour as we played chess, telling a few amusing anecdotes now and then in an unobtrusive style, strolled along the terrace again with Madame Henriette while her husband played dominoes with a business friend as usual;
eu
geroago gauean, oraindik ikusi nuen hoteleko neska idazkariarekin bulegoko ilunpean kutunen arteko berriketa susmagarrian.
es
Ya tarde lo observ? a?n en la penumbra de la oficina con la secretaria del hotel, en una charla ?ntima, bastante sospechosa.
fr
tr?s tard encore, je le trouvai en conversation suspecte d'intimit? avec la secr?taire de l'h?tel, dans l'ombre du bureau.
en
and late in the evening I saw him in suspiciously intimate conversation with the hotel secretary in the dim light of her office.
eu
Hurrengo goizean lagun daniarrarekin joan zen arrantzara, horri buruz ezaguera harrigarriak erakutsiz; gero solasean jardun zuen luze Lyongo industriagizonarekin politikaz, horretaz ere hizketa lagun ona agertu zelarik, entzutekoak baitziren jaun gizenaren barre algarak itsas orroaren gainetik.
es
A la ma?ana siguiente acompa?? a la pesca a nuestro compa?ero el dan?s, demostrando gran conocimiento sobre la materia; m?s tarde habl? de pol?tica con el comerciante de Lyon, demostrando ser muy divertido, pues a menudo o?anse resonar las carcajadas del grueso se?or.
fr
Le lendemain matin, il accompagna ? la p?che mon partenaire danois, montrant en cette mati?re des connaissances ?tonnantes ; ensuite, il s'entretint longuement de politique avec le fabricant de Lyon, ce en quoi ?galement il se r?v?la un causeur agr?able, car on entendait le large rire du gros homme couvrir le bruit de la mer.
en
Next morning he went fishing with my Danish chess partner, showing a remarkable knowledge of angling, and then held a long conversation about politics with the Lyon manufacturer in which he also proved himself an entertaining companion, for the stout Frenchman's hearty laughter could be heard above the sound of the breaking waves.
eu
Bazkalondoan-egoera ondo ulertzeko nahitaez zehaztu beharrean nago nola banatzen zuen denbora fase guztietan-beste ordubete bat eman zuen Madame Henrietterekin esnerik gabeko kafea hartzen biok bakarrik lorategian, tenisean aritu zen berriro haren bi alabekin, solasean aritu bikote alemanarekin hallean.
es
Despu?s de la comida-es en absoluto indispensable, para la exacta comprensi?n del asunto, dejar consignada con exactitud su distribuci?n del tiempo-estuvo sentado en el jard?n a?n durante una hora con madame Henriette, con la que tom? el caf?; a continuaci?n jug? otra vez al tenis con las ni?as, y charl? con el matrimonio alem?n unos instantes en el hall.
fr
Apr?s le d?jeuner (il est absolument n?cessaire pour l'intelligence de la situation que je rapporte avec exactitude toutes ces phases de son emploi du temps), il passa encore une heure avec Mme Henriette, ? prendre le caf? tous deux seuls dans le jardin ;
en
After lunch he spent an hour alone with Madame Henriette in the garden again, drinking black coffee, played another game of tennis with her daughters, and chatted in the lobby to the German couple.
eu
Seietan, gutun bat bidaltzera nindoala, topo egin nuen berarekin geltokian.
es
Hacia las seis me encontr? con ?l en la estaci?n, cuando iba yo a dejar una carta.
fr
? six heures, en allant poster une lettre, je le trouvai ? la gare.
en
At six o'clock I met him at the railway station when I went to post a letter.
eu
Lasterka nigana etorri eta azaldu zidan, desenkusatu beharrean bezala, deitu egin ziotela batbatean, baina bi egunen buruan itzuliko zela.
es
Vino presurosamente a mi encuentro, dici?ndome, con aire de disculpa, que hab?a sido llamado de improviso, pero que volver?a dentro de un par de d?as.
fr
Il vint au-devant de moi avec empressement et me raconta qu'il ?tait oblig? de s'excuser, car on l'avait subitement rappel?, mais qu'il reviendrait dans deux jours.
en
He strode quickly towards me and said, as if apologetically, that he had been suddenly called away but would be back in two days' time.
eu
Afalorduan begi-bistakoa zen jangelan falta zela, baina soilik bere pertsona, mahai guztietan beraz baino ez baitzen hitz egin, bere izaera alai eta atsegina goraipatuz.
es
A la hora de la cena realmente se le ech? de menos, aunque s?lo en lo referente a su persona, pues en todas las mesas no se hablaba sino de ?l, encomiando su manera de ser, tan simp?tica y alegre.
fr
Effectivement, le soir, il ne se trouvait pas dans la salle ? manger, mais c'?tait simplement sa personne qui manquait, car ? toutes les tables on parlait uniquement de lui et l'on vantait son caract?re agr?able et gai.
en
Sure enough, he was absent from the dining-room that evening, but only in person, for he was the sole subject of conversation at every table, and all the guests praised his delightful, cheerful nature.
eu
Gauean, hamaikak aldean gutxi gorabehera, nire gelan eserita nengoela liburu baten irakurketa bukatzear, bat-batean leiho zabaletik oihu eta deiadar urduriak aditu nituen lorategian, aldameneko hotelean zebilen joan-etorri nabarmenaren lekuko.
es
A eso de las once de la noche hall?bame sentado en mi habitaci?n terminando la lectura de un libro, cuando de pronto, por la ventana abierta, en el jard?n, escuch? gritos y llamadas inquietas. En el hotel observ? desusada agitaci?n.
fr
Pendant la nuit, il pouvait ?tre onze heures, j'?tais assis dans ma chambre en train de finir la lecture d'un livre, lorsque j'entendis tout ? coup par la fen?tre ouverte, des cris et des appels inquiets dans le jardin, qui t?moignaient d'une agitation certaine dans l'h?tel d'? c?t?.
en
That night, I suppose at about eleven o'clock, I was sitting in my room finishing a book when I suddenly heard agitated shouts and cries from the garden coming in through my open window. Something was obviously going on over at the hotel.
eu
Ikusminez baino areago asalduraz, beste alderainoko berrogeita hamar urratsak korrika egin eta han topatu nituen hoteleko bezeroak eta zerbitzukoak, zainak airean, aztoraturik.
es
Alarmado, m?s que curioso, salv? corriendo los quince pasos que me separaban del hotel y encontr? a los hu?spedes y al personal de servicio presas de la mayor nerviosidad.
fr
Plut?t par inqui?tude que par curiosit?, je descendis aussit?t, et en cinquante pas je m'y rendis, pour trouver les clients et le personnel dans un ?tat de grand trouble et d'?motion.
en
Feeling concerned rather than curious, I immediately hurried across-it was some fifty paces-and found the guests and staff milling around in great excitement.
eu
Henriette andrea ez zen itzulia gauero hondartza aurrean egiten zuen pasieratik, haren senarra ohi bezala orduorduan Namureko bere lagunekin dominoan ari zen bitartean; hortaz, beldur izatekoa zen ezbehar bat.
es
Madame Henriette, mientras con la acostumbrada puntualidad su marido jugaba al domin? con los amigos de Ramur, hab?a salido a dar su paseo habitual por la terraza de la playa y no hab?a vuelto a?n. Se tem?a que hubiese sido v?ctima de alg?n desagradable accidente.
fr
Mme Henriette, dont le mari, avec sa ponctualit? coutumi?re, jouait aux dominos avec son ami de Namur, n'?tait pas rentr?e de la promenade qu'elle faisait tous les soirs sur le front de mer, et l'on craignait un accident.
en
Madame Henriette, whose husband had been playing dominoes with his friend from Namur as usual, had not come back from her evening walk on the terrace by the beach, and it was feared that she had suffered an accident.
eu
Zezen baten antzera, gizona, arruntean patxadatsu eta geldoa, korrika zihoan hondartzan alde batetik bestera "Henriette!
es
Y el esposo, habitualmente tan reposado y lento, corr?a ahora cual una fiera por la playa, clamando: "?Henriette!
fr
Comme un taureau, cet homme corpulent, d'habitude si pesant, se pr?cipitait continuellement vers le littoral, et quand sa voix alt?r?e par l'?motion criait dans la nuit : " Henriette !
en
The normally ponderous, slow-moving manufacturer kept charging down to the beach like a bull, and when he called: "Henriette!
eu
Henriette!" oihuka, eta hots horrek, zirrarak zarrastatuta eta gau minean kanporatuta, bazuen halako kutsu izugarrizko eta antzinakoa, heriozko zauriak jotako basapiztia itzel batena.
es
?Henriette!". Su voz, des-garrada por la emoci?n, ten?a algo de primitivo, como si fuera el aullido de una bestia herida de muerte.
fr
Henriette ! ", ce son avait quelque chose d'aussi terrifiant et de primitif que le cri d'une b?te gigantesque, frapp?e ? mort.
en
Henriette!" into the night, his voice breaking with fear, the sound conveyed something of the terror and the primaeval nature of a gigantic animal wounded to death.
eu
Zerbitzariak eta mandatu-mutilak arrapataka zihoazen eskailerak gora eta behera; ostatatu guztiak esnarazi zituzten eta telefonoz deitu zuten jendarmeriara.
es
Los mozos ygroomssub?an y bajaban las escaleras sin atinar a nada; se despert? a todos los hu?spedes; se telefone? a la polic?a.
fr
Les serveurs et les boys se d?menaient, montant et descendant les escaliers ; on r?veilla tous les clients et l'on t?l?phona ? la gendarmerie.
en
The waiters and pageboys ran up and down the stairs in agitation, all the guests were woken and the police were called.
eu
Zalapartaren erdian, baina, gizon gizenak, txalekoaren botoiak askatuta, balantza eta behaztopa egiten zuen etengabe, gau minean ero moduan" Henriette!
es
En medio de todo aquel bullicio tropez?base con el grueso comerciante que iba de aqu? para all?, con el chaleco desabrochado, gritando, sollozando, clamando como un insensato:
fr
Mais au milieu de ce tumulte, le gros homme, son gilet d?boutonn?, titubait et marchait pesamment en sanglotant et en criant sans cesse dans la nuit, d'une mani?re tout ? fait insens?e, un seul nom :
en
The fat man, however, trampled and stumbled his way through all this, waistcoat unbuttoned, sobbing and shrieking as he pointlessly shouted the name "Henriette!
eu
Henriette!" izena oihuka eta uluka.
es
"?Henriette! ?Henriette!".
fr
" Henriette ! Henriette !
en
Henriette!" into the darkness.
eu
Bitartean goiko aldean neskatxak esnatuak ziren eta beren lo-jantzietan leihotik deika ari zitzaizkion amari; aitak orduan laster egin zuen gora, haiek lasaitzeko. Ondoren gertatu zena, ikaragarriaren ikaragarriaz, nekez konta daiteke;
es
Entre-tanto, all? arriba, las ni?as se hab?an despertado y, asomadas a la ventana, en camisones, llamaban desoladamente a su madre, hasta que el consternado padre corri? hacia ellas para tranquilizarlas.
fr
" Sur ces entrefaites, les enfants s'?taient r?veill?es l?-haut et en chemises de nuit elles appelaient leur m?re par la fen?tre ; alors le p?re courut ? elles pour les tranquilliser.
en
By now the children were awake upstairs, and stood at the window in their night-dresses, calling down for their mother. Their father hurried upstairs again to comfort them.
eu
izan ere, giza izaerak, estualdi ezin larriagoetan, maiz ematen dio norbanakoen aldarteari halako adierazkortasun tragiko bat, hain guztizkoa, non ez baitago ez irudirik ez hitzik, tximistaren pareko indar hori berreman dezakeenik.
es
Luego ocurri? algo tan terrible que casi no puede describirse, porque la naturaleza, en momento de violenta tensi?n, infunde a los individuos actitudes de una expresi?n tan tr?gica que ni la imagen ni la palabra pueden reproducirla con suficiente intensidad.
fr
Puis se passa quelque chose de si effrayant qu'il est ? peine possible de le raconter, parce que la nature violemment tendue, dans les moments de crise exceptionnelle, donne souvent ? l'attitude de l'homme une expression tellement tragique que ni l'image, ni la parole ne peuvent la reproduire avec cette puissance de la foudre qui est en elle.
en
And then something so terrible happened that it almost defies retelling, for a violent strain on human nature, at moments of extremity, can often give such tragic expression to a man's bearing that no images or words can reproduce it with the same lightning force.
eu
Bat-batean gorputz zabaleko gizon astunak kraska-kraska eskailera mailak jaitsi zituen, aurpegia aldatua zuela, guztiz akiturik eta hala ere suminduta.
es
De pronto, el adiposo y pesado comerciante descendi? los crujientes pelda?os de la escalera con aspecto completamente fatigado pero a la vez col?rico.
fr
Soudain, le lourd et gros bonhomme descendit les marches de l'escalier en les faisant grincer, et avec un visage tout chang?, plein de lassitude et pourtant f?roce ;
en
Suddenly the big, heavy man came down the creaking stairs with a changed look on his face, very weary and yet grim.
eu
Gutun bat zeraman eskuetan.
es
En la mano ten?a una carta.
fr
il tenait une lettre ? la main :
en
He had a letter in his hand.
eu
"Abisu eman guztiei!" esan zion ahots doi-doi ulergarrian zerbitzari-buruari:
es
-?Llame otra vez a todos!-dijo con palabras comprensibles al mayordomo-.
fr
" Rappelez tout le monde ! " dit-il d'une voix tout juste intelligible au chef du personnel.
en
"Call them all back!" he told the hotel major-domo, in a barely audible voice.
eu
"Abisu eman mundu guztiari, alferrik da.
es
?Ordene que se retiren! ?Es in?til buscar!
fr
" Rappelez tout le monde ;
en
"Call everyone in again. There's no need.
eu
Emazteak utzi egin nau".
es
?Mi mujer me ha abandonado!
fr
c'est inutile, ma femme m'a abandonn?.
en
My wife has left me."
eu
Aldartea zegoen herio-zauriak jotako gizon horrengan, gizagaineko hersturak sortutako aldartea, jende andanaren aurrean, elkarren gainka inguratu baitzitzaion bera ikusteko minez, eta gero bat-batean, izuak, lotsak, nahasmenduak hartuta, berarengandik aldendu.
es
En aquel hombre mortalmente herido observ?base un esfuerzo para reprimirse, un esfuerzo de sobrehumana tensi?n ante todos los que lo rodeaban y se empujaban para poder contemplarlo y que luego, de s?bito, sinti?ndose atemorizados, avergonzados, turbados, fueron alej?ndose.
fr
" Il y avait de la tenue dans cet homme frapp? ? mort, une tenue faite de tension surhumaine devant tous ces gens qui l'entouraient, qui se pressaient curieusement autour de lui pour le regarder et qui, brusquement, s'?cart?rent pleins de confusion, de honte et d'effroi.
en
Mortally wounded as he was, the man showed composure, a tense, superhuman composure as he faced all the people standing around, looking at him curiously as they pressed close and then suddenly turned away again, each of them feeling alarmed, ashamed and confused.
eu
Ozta-ozta aski indarra geratu zitzaion, gure aurretik pasatzeko balantzaka, inori begiratu gabe, eta irakurgelako argia itzaltzeko;
es
Conserv? todav?a fuerzas suficientes para pasar tambale?ndose por delante de nosotros, sin mirar a nadie, y luego apagar la luz del sal?n de lectura;
fr
Il lui resta juste assez de force pour passer devant nous en chancelant, sans regarder personne, et pour ?teindre la lumi?re dans le salon de lecture ;
en
He had just enough strength left to make his way unsteadily past us, looking at no one, and switch off the light in the reading-room.
eu
gero haren gorputz-enbor astuna besaulki batean hondoratzen aditu zen, eta negar zotin basati, aberezko bat, egundo negar egin ez duen gizon batek bakarrik negar egin dezakeen bezala.
es
despu?s se oy? su voluminoso cuerpo desplomarse pesadamente en un sill?n; escuch?ndose un sollozo salvaje, brutal, ?nica forma en que puede llorar un hombre que no ha llorado nunca.
fr
puis on entendit son corps lourd et massif s'?crouler d'un seul coup dans un fauteuil, et l'on per?ut un sanglot sauvage et animal, comme seul peut en avoir un homme qui n'a encore jamais pleur?.
en
We heard the sound of his ponderous, massive body dropping heavily into an armchair, and then a wild, animal sobbing, the weeping of a man who has never wept before.
eu
Eta min elemental horrek ahalmen handiko eragin sorgarri halako bat izan zuen gutariko bakoitzarengan, baita batere sentiberak ez zirenengan ere.
es
Esa congoja, ese dolor elemental ejerc?a sobre nosotros, a?n sobre los m?s superficiales, un aturdidor efecto.
fr
Cette douleur ?l?mentaire agit sur chacun de nous, m?me le moins sensible, avec une violence stup?fiante.
en
That elemental pain had a kind of paralysing power over every one of us, even the least of those present.
eu
Ez zerbitzarietako bat, ez jakin-minak eta isil-gordeka hara inguraturiko bezeroetako bat ere, inor ez zen ausartu irribarrerik edo erruki hitzik menturatzera.
es
Ninguno de los camareros, ninguno de los hu?spedes a quienes acuciara la curiosidad, arriesgaba la menor sonrisa o, al contrario, una palabra de consuelo.
fr
Aucun des gar?ons de l'h?tel, aucun des clients venus l? par curiosit? n'osait risquer un sourire, ou m?me un mot de commis?ration.
en
None of the waiters, none of the guests who had joined the throng out of curiosity, ventured either a smile or a word of condolence.
eu
Mutu, bata bestearen ondotik, sentimenduen izugarrizko eztanda hark lotsatuta bezala, gure geletara erretiratu ginen isilean, eta areto ilunaren barruan giza puska hark bere baitako bakardaderik hutsenean jarraitu zuen intzirika eta dardarka, hoteleko argiak astiro itzaliz joan ziren bitartean, marmar, zurrumurru eta ahopetiko xuxurlen artean.
es
Silenciosos, avergonzados por aquella brutal expresi?n de sentimiento, todos, uno despu?s del otro, nos retiramos a nuestras habitaciones, mientras all?, en el oscuro sal?n, continuaba gimiendo y agit?ndose convulso y completamente solo aquel hombre dolorido.
fr
Muets, l'un apr?s l'autre, comme ayant honte de cette foudroyante explosion du sentiment, nous regagn?mes doucement nos chambres, et tout seul dans la pi?ce obscure o? il ?tait, ce morceau d'humanit? ?cras?e palpitait et sanglotait, archi-seul avec lui-m?me dans la maison o? lentement s'?teignaient les lumi?res, o? il n'y avait plus que des murmures, des chuchotements, des bruits faibles et mourants.
en
Silently, one by one, as if put to shame by so shattering an emotional outburst, we crept back to our rooms, while that stricken specimen of mankind shook and sobbed alone with himself in the dark as the building slowly laid itself to rest, whispering, muttering, murmuring and sighing.
eu
Baina, nahiz eta gero gure mahaian hain suharki lehertu eta bortizkeriaren mugetaraino iritsi zen eztabaida hark gertaera harrigarri hori abiaburu izan, funtsean, oinarrizko hastapenen arteko aurrez aurreko bat izan zen, borroka amorratu bat bizitzaren inguruko ikusmolde kontrajarrien artean.
es
Se comprender? que un suceso tan fulminante y deplorable, desarrollado ante nuestros ojos, era como para conmover violentamente la sensibilidad de personas acostumbradas a una existencia ociosa, exenta de preocupaciones.
fr
On comprendra qu'un ?v?nement si foudroyant arriv? sous nos yeux ?tait de nature ? ?mouvoir puissamment des gens accoutum?s ? l'ennui et ? des passe-temps insouciants.
en
You will understand that such an event, striking like lightning before our very eyes and our perceptions, was likely to cause considerable turmoil in persons usually accustomed to an easy-going existence and carefree pastimes.
eu
Neskame baten indiskrezioa dela eta, gutun hura irakurri baitzuen-senarrak, guztiz etsiak hartuta, ezinak suminduta, edonon lurrera botako zuen zimurzimur eginda-, berehala bolo-bolo zabaldu zen Henriette andreak ez zuela bakarrik alde egin, gazte frantsesarekin ados jarrita baizik (harekiko sinpatia gehienentzat ordudanik hasi zen agudo urritzen).
es
Pero la disputa que despu?s estall? tan vehemente en nuestra mesa llegando a los l?mites de la violencia, si bien ten?a como punto de partida el extra?o incidente, en el fondo era una divergencia de principios, una lucha enconada entre formas muy opuestas de sentir y concebir la vida.
fr
Mais la discussion qui ensuite ?clata ? notre table avec tant de v?h?mence et qui faillit m?me d?g?n?rer en voies de fait, bien qu'ayant pour point de d?part cet incident surprenant, ?tait en elle-m?me plut?t une question de principes qui s'affrontent et une opposition col?reuse de conceptions diff?rentes de la vie.
en
But while this extraordinary incident was certainly the point of departure for the discussion that broke out so vehemently at our table, almost bringing us to blows, in essence the dispute was more fundamental, an angry conflict between two warring concepts of life.
20 / 1 orrialdea | hurrengoa