Birformulazioa eta birformulatzaileak diskurtsoan

1. Saila > azpisaila

birformulatzailea > laburbiltzailea

2. Balio oinarrizkoa

Laburbiltzea, diskurtso-markatzailearen ataleko informazioa nabarmenduz: diskurtso-markatzaile honek aurreko atalean (birformulakizunean) eman diren azalpenak kontuan hartzen ditu, eta aurreko atal horretan esandakoaren ildoari jarraituz, bideratzen ditu bigarren zatian egin daitezkeen inferentziak. Oro har, bigarren zatian edo atal birformulatzailean laburpen gisa aurkezten duen informazioa nabarmenduz.

Azkueren hiztegia osatzen eta zuzentzen ziharduen aspaldi luzean, euskararen fonetika historikoaz egina zuen bere doktoretza tesi bikaina, aditua zen onomastikan, Euskal Herri osoko hainbat izkribu zahar argitaratuak eta aztertuak zituen, Erronkari eta Zaraitzuko euskalkiak bertatik bertara bilduak eta landuak zituen, eta gainerakoez ere -Bizkaikoaz eta Gipuzkoakoaz, gehienbat- bazuen ezagutza zabala, euskararen eta Euskal Herriaren bilakaera ikertuak zituen, euskarak beste hizkuntza batzuekin izan ditzakeen ahaidetasunak aztertuak zituen, euskal literatura gertutik ezagutzen zuen, mundu zabaleko hizkuntzalaritzan egindako aurrerapenen berri bazuen, eta berak ere bere ekarriak eginak zituen... Hitz bitan esateko, premia ordu hartan behar zen laguna suertatu zen Euskal Herrian. Halaxe ikusi zuen Euskaltzaindiak, eta haren gain utzi zuen erantzukizuna. 1968ko urrian aurkeztu eta eztabaidatu zen Mitxelenak osatutako txostena Arantzazuko santutegian (in Euskera 13 (1968), 137-265). [EPD lib..; 3-Euskara batua, Koldo Zuazo (Elkar, 2005) Orr.: 158]

Honako adibide hauetan ere, ikus daiteke bigarren zatian edo atal birformulatzailean laburpen gisa aurkezten den informazioa nabarmentzen dela:

Famatuen egin duen lana, dudarik gabe, bere tesian aurkeztu zuena da; deribatu partzialetako kurtso guztietan aurki dezakegun Cauchy-Kovalevskaiaren teorema, alegia. Cauchyk ekuazio arruntetan egindakoa hedatu zuen Sofiak, eta hitz bitan esateko hau da: deribatu partzialetako ekuazioetan datuak puntu baten inguruan analitikoak (hots, berredura-serietan garagarriak) badira, emaitza ere halakoxea da. Xehetasun gehiago nahi duen irakurleak deribatu partzialetako ekuazioen edozein liburutan aurkituko du. [ZTC; Sofia Kovalevskaia (1850-1891), Duoandikoetxea Zuazo, Xabier Elhuyar Fundazioa, 1991 (aldizkari artikulua) ]

Andregaiaren ama aldetiko osabak eginkizun hauek ditu: hark organizatzen du eta burutzen du andregaiaren abdukzioa ezkontzaren aurretiko gisa; hark berreskuratzen du iloba dibortzio kasuan, eta senarraren kontra babesten du; hark behartzen du koinatua harekin ezkontzera senarraren heriotza kasuan; senarrarekin solidarioki, hark mendekatzen du iloba bortxatua, e.a. Hitz bitan esateko, hura da, senarrarekin eta bere ilobarekin batera, eta beharrean senarraren kontra, bere ilobaren babeslea. [PKC; Antropologia estrukturala, Claude Lévi-Strauss / Patxi Apalategi (1996) Orr.: 151]

3. Balioak eta erabilerak

Hona hemen hitz bitan birformulatzaileak birformulazio-prozesuetan betetzen dituen funtzio nagusiak:

a. Ondorioa bideratzea: lehen formulazioaren ondorioa bideratzen du modu sintetikoan, berrazterketa edo berrausnartze-prozesu baten ondoren:

Soinean mezu iraingarriak era-matea debekatzen duen legeak eragotzi egiten dio Coheni bere argudio politikoak adieraztea, baina bere aurkari politikoei ere debekatu egiten die beren erropa marradunetan "pikutara Karl Marx! " mezua eramatea. Hitz bitan esateko, Auzitegi Gorenak Coheni eman zion arrazoia, erabilitako bitartekoa, eta baita estilo erretorikoa ere, mezuaren zati zirela esanez. [Zuzen TA.; Ronald Dworkin-en The Forum of Principle, J.R. Bengoetxea (Eleria / Eusko Ikaskuntza, 2000 ) ]

Gure ustez, zilegiak dira baina kontratuak diren neurrian. Edonork, nahi duenarekin bere gogoko paktuak edo kontratuak egin ahal ditu, printzipioz. Lehenago eragin juridiko eta pertsonalari buruz esandakoak garrantzi handia dauka korapilo hau argitzeko. Hitz bitan esateko, lege honetako hitzarmenak arauak dira bere eremuko langile eta enpresari (ar) entzat. [Zuzen TA.; Lan Zuzenbidearen iturriak, K. Gorostiaga (Eleria / Eusko Ikaskuntza, 2000 )]

4. Balio diskurtsiboa: enuntziazioa

Laburbiltzea bideratzeko zeregin horretan esatariak aurretik esandakotik interpretatzen du zer den laburbiltzea merezi duena.

5. Balio diskurtsiboa: informazioa

Oro har, esan daiteke aurretik esan direnak laburbiltzen dituen atala bideratzen duela.

6. Balio diskurtsiboa: argumentazioa

Aurretik esandakoaren argumentazio-ildoari jarraituz, esan daiteke diskurtso-markatzaile honek ondorioak edo sintesi-lanetik zer den funtsezkoa inferitzeko lana bideratzen duela. Nolabait, diskurtso-markatzailea agertzen den atalak argumentu garrantzitsuena jasoko du.

7. Forma eta jatorria

Diskurtso-markatzaile hau hiru hitzez osatuta dago: “hitz” izena, “bi” determinatzailea kasu inesiboan eta “esan” aditza forma ez-jokatuan.

8. Aldaerak

Ez du aldaerarik.

9. Baliokideak

HITZ GUTXITAN, LABURBILDUZ

10. Euskal gramatikak

Ez da agertzen euskal gramatiketan.

11. Euskal hiztegiak

[Orotariko Euskal Hiztegia]

BI HITZ, HITZ BI. Dos palabras, unas pocas palabras (en ocasiones con un significado de reconvención). Zuri bi hitz erraitea. Volt 189. Hitz birekin, ta bat esan bage ere. Mb IArg I 187. Itz bitara biurtu nai det au. AA II 216. Ona emen, itz bitan, munduaren egitea. Lard 2. Berheala nahi liozkela bi hitz erran. Laph 242. Jaun orrekin bi itz egin biar nituke. Sor Bar 58. Huna bi hitzez zer igaran zen. Const 34. Bi hitzez erhautsi zituen Tertulianek [heretikoak]. Zerb IxtS 99. Aren izaera etzan bi itzetan esatekoa. JAIraz Bizia 69 (7 itz bi). Bi hitz, bukatzeko, hizkerari buruz. MIH 360.

12. Posizioa

Agerpen-kopurua hain txikia izanik, esan dezakeguna da, oro har, hasieran agertzen dela.

13. Puntuazioa

Oro har, esan daiteke puntuazio-markekin agertzen denean diskurtso-markatzaile dela.

14. Sintaxia

Agerpen-kopurua hain txikia izanik, ez dugu sintaxiari buruzko informazio esanguratsurik.

15. Maiztasuna

16. a. Testu Mota
b. Erregistroa (lagunartekoa, zaindua...)
c. Idatzia/ahozkoa

a. Prosako testuetan.

b. Bereziki, erregistro zainduan.

c. Idatzian.

17. Erdal baliokideak

[DICCIONARIO DE PARTICULAS (En papel); LUIS SANTOS RIO, LUSO-ESPAÑOLA DE EDICIONES, 2003; ISBN 9788493359928]

En dos palabras (pocas) palabras: «Loc. adv. M. realizativa reformulativa. Diciéndolo

sin rodeos. (En dos palabras, que nos quiere robar y que, encima, les quedemos agradecidos)».

18. Ez da diskurtso-markatzaile...

Filosofian funtsean berdina izango da Kanten kritika Ilustrazioari, dogmatismoa baita, hau da, arrazionalismoaren - "arrazoimen hutsaren" - kritika falta, hark ere egozten diona). Garaiko eztabaida literario nagusian - eredu klasizistarena - Gottscheden eta "suitzarren" artean (Bodmer eta Breitinger), Lessingek hartu duen posizioa konplexuegia da hitz bitan esateko. [PKC; Idazti hautatuak- Lessing, Gotthold Ephraim Lessing / Pello Zabaleta (2002) ; Orr.: 20 ]