tener 1 t izan: tiene diez años,
hamar urte ditu; tengo un problema,
arazo bat dut; tuvo una hija,
alaba bat izan zuen; tengo un examen mañana,
azterketa dut bihar; tiene el pelo rubio,
ilea horaila du; tiene un piso en Zarauz,
etxe bat du Zarautzen; era delgado y tenía la espalda bastante torcida,
argala zen, eta bizkar-oker samarra.
2 (sostener) izan, eduki: ¿qué tienes en la mano?, zer daukazu eskuan?
3 (coger) hartu: ten tu copa,
hartu zure kopa.
4 (sensación, sentimiento) izan; egon: tengo hambre,
gose naiz; tengo frío,
hotzak nago.
5 (mantener) eduki, atxiki: la lluvia me ha tenido despierta toda la noche,
euriak esna eduki nau gau guztia.
6 (medir) izan: la habitación tiene cuatro metros de largo y tres de ancho, gela lau metro luze eta hiru (metro) zabal da.
7 (contener) eduki.
8 (celebrar) izan: tiene una reunión,
bilera du.
9 (considerar) eduki: lo tienen por muy listo,
oso buruargitzat daukate.
10 tenerse (sostenerse) zutik egon: el abuelo no puede tenerse solo,
aitona ez da gauza bere kabuz zutik egoteko.
• ¡ahí (lo) tienes!, horra hor! hor duzu!
• el tenido por, -tzakoa, delakoa/zelakoa; al tenido por hermano, anaiatzakoari.
• no tener, ez izan, auzoan izan adkor: no tiene juicio, zentzua auzoan du.
• no tener dos dedos de frente, txakur txiki baten burua ez izan.
• no tener más que, (con infinitivo) -tu besterik ez izan: no tienes más que decirlo,
esan besterik ez duzu.
• no tener nada que hacer, jai izan, jai eduki: con esa chica no tienes nada que hacer,
neska horrekin jai daukak/n.
• no tener nada que ver con, -ekin zerikusirik ez izan.
• no tener paz hasta..., ...arte onik ez izan: no tendremos paz hasta que se marche,
hura joan arte ez dugu onik izango.
• no tener por qué, (con infinitivo) zertan ez izan: no tienes por qué llorar,
ez duzu zertan negar egin, ez duzu zer negar egin.
• no tenerlas todas consigo, galtzetan lasai ez egon.
• no tenerse, neka-neka eginda, leher eginda, pot eginda egon.
• ¿qué tienes?, zer duzu?
• tener a bien (algo), (zerbaiti) ongi iritzi: si lo tienes a bien,
ongi baderitzazu.
• tener a la vista, begien aurrean izan.
• tener al día, eguneratua izan.
• tener ante sí, aurrean izan.
• tener compasión, erruki izan (de, -a).
• tener en cuenta, kontuan eduki.
• tener ganas de, (con infinitivo) -tzeko gogoa izan: no tiene ganas de hacerlo, ez du (hori) egiteko gogorik.
• tener noticia, berri jakin, berri izan, entzutea izan: no tenemos noticias suyas, ez dugu haren berririk, ¿tienes noticias de Laura?, badakizu Lauraren berri, baduzu Lauraren berri?
• tener para sí, egon, uste izan: tengo para mí que lo lograrán,
nago lortuko dutela.
• tener por, -tzat eduki: lo tienen por un héroe,
heroitzat daukate; el que tenía por amigo me traicionó,
ustez adiskidea nuenak saldu ninduen.
• tener que, behar izan: tengo que quedarme,
gelditu behar dut; ¡no te tienes que poner así!,
ez zenuen horrela jarri behar!; sabe que tiene que hacerlo,
badaki egin behar duela; porque tenía que pasar por allí,
handik igaro beharra zelako goi.
• tener una (buena) encima, colq aitzur galanta izan, mozkorturik egon.
• tenerla tomada con alguien, colq norbait begitan izan.
• tenerse por, (nork bere burua) ...-tzat eduki: se tiene por sabio,
jakintsutzat du bere burua.