Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

proteina 1 iz karbonoz, hidrogenoz, oxigenoz eta nitrogenoz, eta askotan orobat fosforoz eta sufrez, osaturiko gai kimikoa, organismo bizi guztien oinarrizko osagaia dena.

Zelula guztiak ziren antzeko osagaiz eginak: karbohidratoak, lipidoak, proteinak eta azido nukleikoak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 118. orr.

Hogei aminoazido horiek konbinatuz sortzen dira proteinak, ileko kreatina edo odoleko hemoglobina.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 96. orr.

Horratx arazoa: materia bizi oro proteinaz egina dago.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 188. orr.

Proteina guztiek oso molekula handiak dituzte.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 102. orr.

Proteina bakoitza aminoazido-sekuentzia batek osatua da.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 104. orr.

Proteina bakoitza berdinik gabea bada, gene bakoitza ere berdinik gabea da.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 105. orr.

Proteinen sintesiaren mekanismoa aztertzea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 54. orr.

Gehienetan hiru erregai nagusi erabiltzen ditugu: karbohidratoa (azukrea eta almidoia duten janariak), gantza eta proteina.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 203. orr.

Proteina horiek guztiak aminoazidotan apurtzen dira, aminoazidoak baitira proteinak eraikitzeko adreiluak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 210. orr.

Landareak dira, gainera, proteinak [...] lortzeko iturri nagusi bakarra.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 203. orr.

Proteina guztiak ez dira berdinak; jaten dugun ardikiaren edo txerrikiaren proteinak ez dira bere horretan giza proteinaren ordeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 188. orr.

Entzimak proteinen sailekoak dira.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 103. orr.

Globulu gorrien masaren heren bat-edo hemoglobina da, oxigenoarekin konbinatzeko gaitasun izugarria duen proteina bat.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 156. orr.

Enbrioi-garapena gobernatzen duten proteinak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 61. orr.

Erabilera asko dituen proteina bat da kolagenoa, tendoietan eta hezurretan ere badagoena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 71. orr.

Zainzurien buruak % 50 proteina dauka, xerrak baino askoz gehiago.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 203. orr.

Lasto-koloreko likido argi bat (plasma deritzona), hainbat gatz mineral eta proteina dauzkana.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 155. orr.

Eginkizun nagusienetarikoa da proteinen digestioa, heste meharrean egina.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 210. orr.

Nahaste ikaragarri bat gara: azido nukleikoak eta oroitzapenak, desirak eta proteinak ditugu osagai.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 197. orr.

2 (izenondoekin)

Proteina konplexuak odolean zurrunbiloka, organo sexualak hanpatzen, esku-ahurrei izerdi eragiten eta ahotsa lodiarazten.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 241. orr.

Proteina arrotzek (bakterioek, esate baterako) gorputza inbaditzen duten guztietan [...].  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 160. orr.

Okelaren partez, proteina landarezkoak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 86. orr.

Komeni zen, ala ez, bakterioen bitartez proteina baliagarriak ekoiztea, hala nola hazkunde-eragileak edo hormonak, munstroak sortzeko arrisku eta guzti?  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 193. orr.

Kiribil bat, bi elementuz osatua: batetik, proteina erregulatzaile bat, eta, bestetik, ADNaren baitako haren xedea, aldameneko geneen adierazpena gobernatzen duena.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 69. orr.

Erretro-birusen kontrako botikek proteina birikoei erasaten diete.  Berria - Gaiak   2004-08-18

Hilabete luzez, proteina "alosteriko" direlakoen tasunetan buru-belarri murgildurik egona zen.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 186. orr.

Gaixotasunok proteina toxikoen metaketak sortzen ditu.  Berria - Gaiak   2006-05-09

Gene horrek proteina berde fluoreszente bat kodetzen du.  Berria - Gaiak   2004-12-02

Bizitza halako lanbide zorigaiztokoa izan ez dadin, nork injektatzen ote dizkigu beharrezkoak zaizkigun proteina sinbolikoak?  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 105. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Kolibaziloaren baitako proteina-sintesi induzigarria aztertzeko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 69. orr.

ADN zati horietariko bakoitzak kate polipeptidiko bat ekoizten du, eremu bati dagokiona: proteina-eredu bat, alegia.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 61. orr.

Gene-blokeek kodeturiko proteina multzoek osaturiko moduluek oinarriko lanak egiten dituzte mundu bizi guztian zehar.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 111. orr.

Odol-plasmaren oso antzeko likido urtsu bat da likido sinobiala, proteina-edukirik gabea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 42. orr.

Esfortzu handi baten ostean, proteina kontzentrazio handia izaten da gernuan.  Berria - Harian   2005-08-03

Jende gehienak uste du proteina iturri bakarrak haragia eta arraina direla.  Berria - Euskal Herria   2004-08-24

Beste aukera bat nitrogenozko proteina-hondakina amoniako bihurtzea litzateke.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 189. orr.

RNA molekularen helize bikoitzean dauden instrukzio kodetuek arautzen dute gorputzeko zelulen proteina-ekoizpena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 239. orr.

Proteina-urritasunaren ondorio dira munduko elikadura-arazo ia guztiak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 213. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Proteina biralei barik zelula-proteinei erasaten dietelako estatinek.  Berria - Gaiak   2004-08-18

Animaliei utzi behar diegu landare-proteina eraldatu eta hartatik forma digerigarriago bat ateratzeko ardura.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 213. orr.

Egitura-proteinak ziren gehienbat, hala nola giharrenak, edo entzimak, hala nola arnasketan funtzionatzen dutenak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 124. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

proteina arrotz (3); proteina iturri (3); vefg proteina (3)

proteinak sortzeko (3)

 



Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus