Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

pertsonaia (orobat pertsonai g.er. eta pertsonaje g.er.) 1 iz antzerkian, zineman, literaturan eta kidekoetan esku hartzen duten gizakietako bakoitza.

Ideia horretatik abiatuta, Pirandellok ikusleen artetik sarrarazi zituen pertsonaiak, antzezleen eta haien arteko desberdintasuna nabarmenarazteko. Josu Zabaleta «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 12. orr.

Marcel Prousten pertsonaia hari, Swann zahar alargunduari. Imanol Zurutuza «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 86. orr.

Meursault pertsonaiaren "ni" etsipenezkoak luzaz pertsegitu ninduen. Ana Urkiza «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 142. orr.

Melaniek Gloriaren pertsonaia antzezten jarraitzen du, ile-apaintzaile hasi berriarena. Oskar Arana «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 248. orr.

Ihauterietako pertsonaiak, Hartza, Zirtzilak eta Antzerkilariak. Herria 2005-09-29

Idazleari -edo narratzaileari- zor zaizkio istorioa -nondik ere jasoa duen-, kontakizunaren egitura, pertsonaien diseinua eta gainerakoak. Jose Antonio Mujika «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 85. orr.

-Nire pertsonaia prest dago agertokira ateratzeko, nik uste -esan zuen Evans jaunak-. Koro Navarro «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 138. orr.

Esan zuen, Ez dut uste pertsonaia dei genitzakeenik. Jon Alonso «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 312. orr.

Liburu bateko pertsonak pertsonaiak dira, erantzun zuen Maria Sarak. Jon Alonso «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 312. orr.

Gaiak eta pertsonaiak berriak dira, baina ez kontaera mota. Bernardo Atxaga «Groenlandiako lezioa», 1998 - 72. orr.

Mamia, ordea, pertsonaien pasioak dira, betikoak eta nonahikoak, eta artearen zein bizitzaren funtsa: amodioa eta heriotza. Markos Zapiain «Errua eta maitasuna», 2002 - 26. orr.

Nobela bat irakurtzean, ez al gara saiatzen pertsonaia batekin identifikazioa bilatzen? Pako Aristi «Urregilearen orduak», 1998 - 354. orr.

Pertsonaiarik gabeko nobelak idatzi al daitezke? Ana Urkiza «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 312. orr.

Margolan bateko pertsonaiak bezain geldi. Alberto Ladron Arana «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 285. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Istorio sinpleak, pertsonaia lauak, psikologia tolesgabeak. Karlos Zabala «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 12. orr.

The mummy nobela laburreko pertsonaia nagusia. Bernardo Atxaga «Groenlandiako lezioa», 1998 - 64. orr.

Liburuko pertsonaia nagusia Bazofias da, Roger Bazofias. Jon Alonso «Euskal karma», 2001 - 61. orr.

Film bateko pertsonaia nagusiaren moduan. Josu Landa «Odolbildua», 2002 - 108. orr.

Dostoievskiren pertsonaia torturatuen parekoak izaten dira, eta haienak bezain patetikoak beren ahaleginak. Xabier Montoia «Baina bihotzak dio», 2002 - 312. orr.

Adibide bat jartzearren, hizkiak pertsonaia bizidun bihurtuta ikusi (irakurri) ditugu narrazio batzuetan. Iñaki Arranz «Hitza azti», 2006 - 16. orr.

Maitemindu egin nintzen fikziozko pertsonaia literario hartaz. Ana Urkiza «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 75. orr.

Pertsonaia xelebreetan espezializatutako antzezle batentzat ez zen hori lan zaila. Oskar Arana «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 17. orr.

Belaunaldia, tribua edo herria... pertsonaia kolektiboak dira eta askotan egiazko pertsonaiak gogoratzeko sortuak. Ana Urkiza «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 303. orr.

Pertsonaia arketipoak sortu bainoago, Laclosek idazketa arketipoak sortzen ditu. «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 19. orr.

Rosa Monterok pertsonaia hermafrodita bat asmatu zuen eta Montserrat Roig-ek, aldiz, atzera egin eta emakumezkoa jarri zuen protagonistatzat. Ana Urkiza «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 44. orr.

Fikziozko pertsonaia bat haragizko izaki bihur daiteke baldin eta haren egileak bere indar guztia horretan jartzen badu. Iban Zaldua «Itzalak», 2004 - 148. orr.

Gizonezko idazle batek emakumezko pertsonaia bat sortzen duenean. Ana Urkiza «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 246. orr.

Nicholas Rowe-ren Penitentzigile ona antzerkiko pertsonaia, emakume-limurtzailea. Irene Aldasoro «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 75. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bere pertsonaia izaeratik irten eta zenbaitetan autorearen eginkizuna hartzen zuelako. Josu Zabaleta «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 153. orr.

Pertsonaia banaketa horretan emakumeak nagusi beraz. «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 21. orr.

Familiaren historiako datuekin eta pertsonaia-istorioen kontalariari dagokion artearekin, eleberri harrigarri eta bikaina lortu zuen. Xabier Mendiguren Elizegi «Arbelaren gainean», 2004 - 54. orr.

Ahots, pertsonaia, doinu, estilo aniztasun hori ikasgai gertatu zitzaion Laclosi; Rousseauren itzala sumatzen da harreman arriskutsu hauetan. «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 14. orr.

Pertsonaia banaketa horretan emakumeak nagusi beraz. «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 21. orr.

Azaldu nien nolako irrika nuen mimoarena egiteko, eta nolako pertsonaia-errepertorioa neukan. Fernando Rey «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 210. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Zergatik ematen dio halako tratua Eugeniren amari, obra guztian agertzen ez den albo-pertsonaia horri? Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 46. orr.

5 halako garrantzi bat duen pertsona.

Pertsonaiak mirestea baino, nahiz gizon edo emakume handiak izan eta berebizikoren bat egin, hobe deritzot gertuko pertsonak miresteari. Juan Kruz Igerabide «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 168. orr.

Adiskideei bidalitako kartak zeuden: ofizialei, goi-goiko pertsonaiei, anarkista ezagunei, idazle susmagarriei. Matías Múgica «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 106. orr.

Hitlerren gobernuko pertsonaia aski ospetsu batekiko afera suharra aipatzera ere ausartzen ziren, ahapeka eta kontu handiz baizik ez bazen ere. Alberto Ladron Arana «Xake mate», 2002 - 54. orr.

Pertsonaia gutxi dira historian San Frantziskok bezalako arreta piztu dutenak. Askoren artean «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 21. orr.

Mikel Strogoffek [...] nor topatu kinka hartan, eta zeharo ahaztuta zeuzkan bi pertsonaia, inondik inora berriro ikustea espero ez zituen bi gizon ezagutu zituen bi lagun haiengan. Karlos Zabala «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 244. orr.

6 (izenondoekin)

Hiria saminak hartuta zegoen, pertsonaia handi haren heriotza zela eta. Askoren artean «Rataplan» - 77. orr.

Niri gehien gustatzen zaidan pertsonaia historikoa Kaligula da, eroa zelako. Bernardo Atxaga «Groenlandiako lezioa», 1998 - 35. orr.

Urte horietan pertsonaia publiko ospetsua bilakatu zen Pirandello. Josu Zabaleta «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 10. orr.

Horietako batzuk pertsonaia famatuak izatera heldu ziren (Arkimedes, Leonardo da Vinci, Elvis Presley...). Iban Zaldua «Traizioak», 2001 - 167. orr.

Zein mekanismo-klase aktibatzen dira pertsonaia historiko bat pertsonaia mitiko bihurtzen denean, zer gertatu zen Garibai ez zerurako ez infernurako gera zedin? Anjel Lertxundi «Konpainia noblean», 2004 - 41. orr.

Gabilondo hil zenean [...] Euskal-Erria aldizkariak ale monografiko oso bat eskaini zion, laudorio sutsuak eginez, Donostia zaharreko pertsonaia benetakoena izan zelakoan. Askoren artean «Rataplan» - 28. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

agertzen den pertsonaia (5); antzerkiko pertsonaia (4); asmatutako pertsonaia (4); benetako pertsonaia (4); eleberriko pertsonaia (9); fikziozko pertsonaia (8); filmeko pertsonaia (11); filmeko pertsonaia nagusia (5); hirugarren pertsonaia (4); ipuin bateko pertsonaia (4); ipuineko pertsonaia (4); ipuinetako pertsonaia (6); izeneko pertsonaia (11); liburuko pertsonaia (8); nire pertsonaia (9); nobelako pertsonaia (14); nobelako pertsonaia nagusiak (8)