Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

materia 1 iz gauza guztiak eginak dauden gaia.

Zerez egina da materia?  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 169. orr.

Materia garaitzea hura ulertzea dela, eta materia ulertzea beharrezkoa dela unibertsoa eta geure burua ulertzeko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 65. orr.

Gauza duk unibertsoa materia kopuru jakin batez osatua dagoela, hasiera bat izan zuela big-bangean eta amaiera bat izanen duela noizbait.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 75. orr.

Hainbat bilioi konbinazio posible zeudek, baina azkenean dena materia duk.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 76. orr.

Materia berez da aldakorra, eta animaliak edo lumak bere izateari uzten dionean, gorputz osoa lur bihurtzen da eta kolorea ere galdu egiten du.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 299. orr.

Adibidez, higidura, materiaren akzidentea den heinean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 106. orr.

Materia materia da, ez noble eta ez doilor, infinituki eraldagarria, eta ez du batere axola haren etorki hurbilak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 238. orr.

Materia kondentsatua.  Berria - Harian   2005-09-06

Azken 100 urteko fisikak horixe erakutsi digu: materia energia dela.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 163. orr.

Materiaren bihotza hutsune bat omen da, non energiaz betetako izpiak etengabe mugitzen diren batera eta bestera, ulertzen ez dugun mugagabetasun sentipen batek isiotuta.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 112. orr.

2 gai mota jakin bat.

Berebat esan diot ezen, nire ustez, beste guztietarik berezia den materia dela beruna, nekatu itxura duen metal bat, alegia eraldatzez nekatu eta gehiago eraldatzerik nahi ez.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 123. orr.

Arlo batzuetan materia berriak sortu baldin badira ere, horrek ez du esan nahi gustatuko litzaizkigukeen materia berri guztiak sortzeko gai garenik.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 71. orr.

Baina guztia zegoen, baita materia opakoa ere, substantzia hark hartua.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 259. orr.

Bizidunak milioika urtetako prozesu historikoaren ondorioak dira, eta prozesu horiek guztiz materialak izan arren, desberdintasun handia dakarte materia bizigabearen eta bizidunaren artean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 286. orr.

Bizia materia organikoaren antolaketa konplexu batetik sortu edo azaleratzen da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 284. orr.

Materia kosmikoa erakartzen eta bereganatzen duen zuloa.  Berria - Gaiak   2004-07-23

3 (forma-ri kontrajarria)

Materia inongo formarik gabea, formarik ezean ordenarik ere ez zeukana, onartu nuelako ote?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 263. orr.

Homonimiarengatik erabiltzen dira halaber, "materia" eta "forma" hitzak bai hemengo behealdean dagoenari eta zeruko esferei buruz.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 233. orr.

Izakiak materia eta formaz osaturik daudela aldarrikatzen dituen teoria filosofikoa.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 253. orr.

Formak hartzeko gaitasuna dauka materia horrek; zeren artistak ematen dion forma bereganatu ezin izango balu ez genioke materia deituko.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 277. orr.

Honelakorik ez denez gero, gauzadiari batetik eta bestetik eusten dion muga jakin bat dagoela baizik, aitortu beharra dago materia forma mugatuen barruan aldatzen dela.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 127. orr.

Gure lurtar bizitzan ikusten dugun guztia materia eta formaz osaturiko gauzak direla nabarmentzea.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 20. orr.

Aitzitik, egiazko frogabidea da, materia eta formaren teorian oinarritua eta bi ideia horien kontzepzioan.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 231. orr.

· Matematikaria eta fisikaria ez dira sekulan samurtzen, baten materiak bestearen formaren beharra baitu  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 87. orr.

4 (espiritu-ri eta kidekoei kontrajarria)

Materia gure aliatua zen, hain zuzen, Espiritua -faxismoaren kuttun- gure etsaia zelakoxe.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 79. orr.

Espirituak du materia bezatzen, ezta?  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 207. orr.

Egoera bakoitzean espiritua materia jakin batean gauzatzen da, materia horri bizia emanez.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 117. orr.

Eta denborak heriotza ondoren gure materia bildu eta berriro oraintxe dagoen bezala bateratuko balu ere, eta biziaren argia berriro ikusaraziko balitzaigu ere, gertaera horrexek ere ez liguke ardurarik, gure kontzientziaren jarraipena etenda bailegoke.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 213. orr.

Badirudi "gogoa" edo "gogamena" kontzeptuak (ingelesez, mind; gaztelaniaz, mente; frantsesez, esprit) mundu berezi eta aparteko bat seinalatzeko erabiltzen direla filosofian, materiazkoa ez den mundu bat, alegia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 185. orr.

5 (hitz elkartuertan)

Gorputz guztiek daukaten materia-kopuruaren araberako indarrez elkarrengana hurbiltzeko duten joera.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 132. orr.

6 materiazko ik materiadun.

Hitzen materiazko gaiaren gainean soilik izan ohi baitute eragina.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 45. orr.

Jainkoaren existentzia gure izatetik eta materiazko eta materiagabeko kosmos osoaren izatetik erabat ezberdina da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 20. orr.

Materiazko gauzak, hots, sentigarriak, adimenak uler ditzakeela uste duzu?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 87. orr.

Argi materiazkoak, hala nola eguzkia, ilargia, izarrak, gizakiaren gorputzeko zentzuak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 61. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gauzen materia (3); materia eta forma (7); materia eternala (3); materia kopuru (4); materia mota (4); materia organiko (6); materia organikoa (25); materia organikoaren (4); materia puska (5); materia puska bat (3)

 



Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus