Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

kasta 1 iz enda, leinua, mota; taldea.

Gauza ezaguna da munduan, kasta desberdinetako jendea, beren larrujea edo kolorajea nabarmenduz bereizteko usario zabaldua: moroak, beltzak, horiak (ekialdekoak), larrugorriak (indioak), hazur baltzak (bizkaitarrek kastillanoei).  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 57. orr.

Eta ez dut uste euskaldunon artean gutxiengoa denik; alderantziz, euskarak eta euskal folkloreak bizienik iraun duen herrietan uste baitut dela ugarien [jito-judutar] kasta horietako euskal jendea.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 120. orr.

Ez luketela agoten kastarekin elkartu behar.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 192. orr.

Judu, jito edo agote kastakoak zirela hidalgia agiriak ateratzen zaletuenak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 47. orr.

-Txerrenen kastakoa haiz.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 64. orr.

Zeren ez bainuen kastoen kastakoa izan nahi jada...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 474. orr.

Santakrutzen kastako euskal basa-gudari kementsuei.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 132. orr.

Carrero Blancoren kastako odolzaleei babesik gabe gera-tzeak egiten die minik handiena.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 63. orr.

-Antikristoren semea, Peppone kondenatu horren kastakoa, plazetan herria iraultzara bultzatu nahian hitz egiten ibiltzen den gaizkile gorri horren kastakoa!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 267. orr.

2 (animalietan)

-Zuek ez duzue ezagutzen Malacart -erantzun zion Eligiok-, zakur kasta duk hori.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 143. orr.

Asto-kastak ez omen dik Biriatuko mutilzaharrarena baino asto egoskorragorik eman.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 258. orr.

Ibar hartan bertan belar-jaten ari zen Galizia kastako behor-talde bat.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 49. orr.

· Hernán Cortésen, Pizarroren edo haien iduriko bertze piztia batzuen kastakoa.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 551. orr.

3 leinu edo taldearen ezaugarrien multzoa; adorea, bipiltasuna.

Familiaren madarikazioa! eta hik? ez al daukak kastarik, hik? hil al da, hire kasta?  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 138. orr.

Euskaldun karlisten artean bazegok kasta! -pentsatu nuen harro.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 378. orr.

Oriotarren kasta eta jenioa ditu baina emakume langilea eta atsegina izan da beti.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 31. orr.

Gelatxo fandangoa jotzen hasten zenean dantzarako gogoa ematen zion entzuleari. Hori da kasta edukitzea.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 7. orr.

Baina Hennek, kasta onekoa izanik, ezin eraman zuen bidegabekeria.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 37. orr.

Kastako gizonak du soilik ezjakintasunaren eta ergelkeriaren lokarri guztiak hausteko ohorea.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 134. orr.

4 herrialde bateko giza talde berezia, gizarteko beste taldeekin nahasten ez dena.

Egiptoarren artean zazpi kasta daude: apaizak, gerrariak, itzainak, zerrizainak, merkatariak, interpretariak, eta lemazainak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 318. orr.

Indiako jendea, batez ere herri ttipietan, [...] marra batek banandu eta bereizten du; alde batean kastako jendea; bestean kasta gabekoak, ukiezinak edo harijanak ("Jaungoikoaren haurrak").  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 58. orr.

Kasta ezberdinetakoekin ezkontzea ez da aizu.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 56. orr.

Hurbilagotik behatuz agertzen dira kasta bakotxaren barnean maila frango "jati" deituak.  Herria   2004-09-09

Errege, parlamentu eta kasta gobernarien -burokrazia nahiz apaizterien- idolatriak dituen ondorio oztopatzaileen adibideak ere ematen dira.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 434. orr.

Kasta militarra astiro-astiro bere eragina galtzen ari zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 26. orr.

Andresi iruditzen zitzaion ikusten ari zela Madrilen jende aberatsak, geroz eta ederragotuz, indartuz, kasta bihurtzeko zeraman bilakaera.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 270. orr.

Indarrean dirauten kasta gorenetako kideek.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 203. orr.

Esaten zidak hi ez haizela benetako soldadua, beste kasta batekoa haizela.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 187. orr.

Hauek ez dira izan zaldunak, oinpeko kasta zikinekoak baizik.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 50. orr.

Paraxutisten kasta bat sortu zuan orduan, supergizonak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 248. orr.

Beren burua kasta baten moduan iraunarazteko.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 36. orr.

5 irud/hed

Geltokiko bankuetan, berotasuna aprobetxatuz, homeless batzuk zeuden lotan, etxegabeak, Estatu Batuetako hirietan sortzen ari zen jende kasta berria.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 83. orr.

ETA izan da, beste ezer baino gehiago, euskal politika baldintzatu eta zikiratu duen kasta ukiezin hori.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 93. orr.

Pertsonaia herratu horien kasta mitiko berekoak ziruditela kalesako aita-alabak ere.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 20. orr.

Alde hemendik, kasta sakrilegoa!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 65. orr.

Barrenak nahastutako kasta izango gara gu: nahasian dabilzkigu atsegina eta nazka.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 23. orr.

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Kasta sistema dela kausa, Indiako gizartean barne-barnean sartua dago arrazakeria.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 55. orr.

Azkenean, berriz, Visnuren oinetatik shudrak ilki dira, kasta mailan errukarrienak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 56. orr.

7 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Errege-kastakoa izatera deitua izateagatik Alproja kasta horrek ez die behar bezalako begirunerik.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 33. orr.

Lider kasta du.  Berria - Kirola   2006-04-28

Behe kasta bateko hamar pertsona hil eta beste hainbat zauritu zituen atzo goi kastako talde armatu batek, Poliziak esan zuenez. herria¬

8 goi kasta

Aspaldiko ohitura zen, dalit bat ezkontzen zenean, ezkondutako gauean senarrak baino lehenago goi kastako nagusiak andregaiari lorea kentzea.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 62. orr.

Indiako zenbait eskualdetan ukiezin bat goi kastako emakume batekin etzanda harrapatzen badute, biak hilarazten dituzte.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 62. orr.

Goi-kastako hinduek Mendebaldeko heziketa hartu zuten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 186. orr.

Ez daukate tenpluetan sartzerik edo goi kastakoek edaten duten iturrietatik edaterik.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 61. orr.

Ukiezin bati, dirua egiten badu, bilduko zaizkio goi kastakoak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 63. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

jende kasta (4)

goi kastako (8); ijito kastako (5)

goi kastakoak (5); jito kastakoak (3)

goi kastakoek (5)

kasten sistema (3); kasten xixtima (4)

 



Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus