Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

eskema 1 iz zerbaiten lerro nagusiak soilik adierazten dituen marrazkia; zerbaiten alde nagusiak soilik jasotzen dituen adierazpena.

Irudia eta eskema.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 93. orr.

Oroitzapenaren tresna den neurrian, "ekonomikoa" da eskema, irudikatzen duena baino bakunagoa izan behar baitu, irakurtzen errazagoa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 81. orr.

Eskema fenomenoa besterik ez da, edo objektu baten sentsuzko adigaia kategoriarekin adostasunean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 94. orr.

Eskemak denboraren determinazioak besterik ez dira, a priori erregela batzuei jarraiki eginak, kategorien ordenaren arabera denboraren alderdi hauek adierazten dituzten erregelak, alegia: ilara, edukia, ordena, eta azkenik, multzoa.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 93. orr.

Lau eskema hauek -atribuzioa, artikulazioa, adieraztea eta deribazioa- ez dituzte adierazten gramatikari klasikoek benetan erabiliko dituzten kontzeptuak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 71. orr.

Arrazoimenaren ideia sentimenaren eskema baten analogoa da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 234. orr.

Adimenaren ekintzak, ordea, indeterminatuak dira sentimenaren eskemarik gabe.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 234. orr.

Geometrak figuren beharra dauka matematikako erlazioen eskemak egiteko.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 55. orr.

Subjektu/objektu eskema.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 59. orr.

Mikel ohartu zen aldi oro eskema bera errepikatzen zela: frantses gizon zahar bat, hirurogei, hirurogeita hamar urtekoa, hogei bat urteko probintzia pobreetako filipindar neska batekin.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 211. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Eskema narras zirriborratu bat izan ezik, ez neukan besterik idatzirik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 196. orr.

Hemen eskema orientagarri orokor bat bakarrik emango dugu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 81. orr.

Edozein eduki mental, izan daitekeen berriena edo bihurriena izanik ere, eskema metriko erabilien barruan -5-5/8 eta 7/6 silabako egiturak dira une honetan horiek- egokitzeko gaitasuna.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 166. orr.

Diskoen gibeleko azaletan agertzen ziren dantzaren urratsen eskema sinplifikatuak segitzen zituzten, lerroz lerro.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 63. orr.

Gorputzeko odol-zirkulazioaren eskema teknikoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 171. orr.

Errealitatearen eskema kontzeptual bat egiten dugu.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05

Pertsonaien buruaren atzean ipinitako argizko biribil edo aureolak haien santutasuna adierazten zuen (sinbolismo zaharrago batetik etorritako eskema ikonografikoa da, izatez, argi-koroatik, auratik, datorrena).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 83. orr.

Giza primateok oso joera handia daukagu eskema bipolarrekin funtzionatzeko: zuria/beltza, ona/txarra, goian/behean, barruan/kanpoan, ederra/zatarra.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 57. orr.

Forma eskematikoek, hartara egokiturik, erabilera jakin batzuei erantzuten diete, baina aldatu egiten dira [...] erabilera horiek aldatuz doazen neurrian, eta orobat aldatzen dira jakintza berriak sortu ahala, jakintza berri horiek desegoki bihurtzen baitituzte eskema zaharrak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 81. orr.

Arrazakeriaren aurkako lege zorrotzenak ere ez ditu desagerraraziko gure baitan hain errotuak ditugun eskema xenofoboak.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 49. orr.

Fededun guztientzako gutunaren bi idazkera ditugu gaur egun, eskema berekoak biak, nahiz eta bigarrena luze-zabalagoa izan lehenengoa baino.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 95. orr.

Zelanok hemen Frantziskoren haurtzaro eta gaztaroari buruz aurkezten duen koadro guztiz ilunak [...] ez die datu errealei erantzuten, baizik eta S. Agustinen eraginpean zeuden eta Erdi Aroan ohikoak ziren eskema hagiografikoei jarraitzen die.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 181. orr.

Inork ez du aitortzen gerra honek ez duela ezeren antzik, ezerk ez duela horretan zentzurik, inolako eskemarik ez zaiola egokitzen.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 22. orr.

Zeren, gerrako eskema batean, kontuan hartu behar baitira informazioak!  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 23. orr.

Lan akademiko baten ohiko eskemak oinarrizko hiru zati ditu: sarrera, garapena eta ondorioa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 357. orr.

Descartesen filosofiaren printzipiook epistemologia modernoaren oinarrizko eskema finkatzen dute.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 105. orr.

Pertzepziozko eskemen existentzian oinarritzen da ikuslearen pertzepzio-ahalmen hau.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 87. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Herriko jendeak, gizaera konkretuak nabarien diren lekukoak, alegia, giza eskema jenerikoak nahiago ditu, betiko arketipoak: artapuskak edo gaizto amorratuak, alderdi onak edo gaiztoak esajeratuz sortutako gizandi horiek, alegia.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 291. orr.

Herri Kontratuak, PCD, Lurralde Eskemak, Garapen xedeak hurbilegitik ezagutzen genituen. Horixe formalizatu du, beste inolako teoriak baino hobeto, Gestalttheorie-k, forma zenbait elementuren arteko aldakuntzarik gabeko erlazio-eskema gisa definitzean.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 87. orr.

Argudio zehatzak aterako diren "argudio-eskema formalak" dira "leku komun" horiek: Erretinako fluxuak, azkenik, berebiziko garrantzia du joera honentzat, zeren objektuaren beraren edo begiralearen mugimendu-aldaera bakoitzak transformazio-eskema (bakar) bat eragiten baitu erretinan.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 182. orr.

Ez da denboraz kanpoko forma izango, baizik eta denborazko sail askoren arteko elkarrekikotasun eskema.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 87. orr.

Arkeologiak, beraz, ez du eredutzat hartzen ez aldiberekotasun eskema logiko hutsa, ezta gertaeren jarraitasun lineala ere.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 192. orr.

 



Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus