Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

Mendia non dagoen kokatuta, izan daiteke beheko maldetan klima tropikala, eta goiko erpin aldera, jela eta hormaz seko hoztuta egotea.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 483. orr.

Zaro dagoen muinoaren erpinean.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 224. orr.

Mendi erpinetako elurrak harrotuz datorren hego haizeak harritu du Berdabio.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 19. orr.

Goren erpinean kraterrak baitaude, eurek deitzen dietenez; guk, berriz, zintzurrak eta ahoak esaten dugu.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 433. orr.

Titanic aipatzen da, baina zenbat eta zenbat naufragio izengabe, hitzen icebergetan erpina baizik ez ikustearren.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 160. orr.

Piers Bannister ikertzaile eta txostenaren egilearen arabera, haiek bildutako kopurua «izozmendiaren erpina» baino ez da.  Berria - Mundua   2006-04-20

Denok geunden piramidearen erpinera begirada josita.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 151. orr.

Erpin geodesikoaren gainean eserita, Otsabioko hiru gurutzeen eta bi buzoien ondoan egin genuen mokadu bat, zahatoa ere astinduz.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 74. orr.

Bat-batean zikoina bat zutitu zen hondakinen erpinean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 30. orr.

Keak atzera-aurrera zirimolatsuak egiten zituen Adaren bular inguruetan, harik eta bularren baten erpina jo arte.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 83. orr.

Fatxaden erpin triangeluarrak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 38. orr.

Bien bitartean, erpineko leihoa zabaldu eta andre zahar bat agertu zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 39. orr.

Hiri ezezagun bat, zurezko kupula zaharrekiko eta erpin belztuekiko elizak, enborrezko etxe ilunak eta harrizko eraikin zuriak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 322. orr.

Birikak hornitzen dituen birika-zirkulazioak nahiko presio apala izaten du: grabitatearen indarraren kontra odola birika-erpinera -hamabost zentimetro inguruko distantzia bertikala- eramateko doia.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 173. orr.

Harrapatuz gero, huraxe makila baten erpinean daramate etxez etxe gabon-eskea eginez.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 493. orr.

Begian infinitu argi-izpi sartzen dira, eta erpina begian duen kono bat eratzen da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 143. orr.

Erpintzat begia eta ointzat begiratzen zaion objektua duen angelu trinkoa da, beraz, beti ikusmenezko piramidea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 143. orr.

Sistema horretan mailak oso markatuak daude: oinarrizko tituluak ematen dituzte unibertsitate batzuek, bigarren mailan daude lizentzia mailakoak ere ematen dituztenak eta azkenean, erpinean, goimailako titulazioak eta doktoregoa ematen dituzten unibertsitate ezagunenak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 42. orr.

Jorge de Montemayor, 1561ean hila eta ondoko hamarkadan bere famaren erpinean zegoena.  Berria - Kultura   2004-04-09

Bi erpin horien tartean ditugu Bilboko 3.8 graduko goiza eta Iruñeko 1.8, izotzari goraintziak emanez datorrena.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 352. orr.

Britainia Handian, konparazio, bertako hotz-beroen erpinak honako hauek izan dira: hotzena, 1982ko urtarrilean, -27.2; eta beroena, 1990ko abuztuan, 37.1 Apirilak badaki, erpin batetik beste muturrera xalto batean aldatzen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 483. orr.

Bi erpinak bateratuz, batez besteko azaroko tenperatura, begira zenbatean tokatzen zaigun: 11.8, Bilbon; 10.9, Donostian; 8.3, Iruñean, eta 7.5, Gasteizen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 432. orr.

Gure 4 hiriburuetako erpinei begira, bitxikeria puntturik badu, egunik beroenak urte diferentetakoak direla.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 316. orr.

Eta justu, egun horietakoak ziren abuztuak eman dituen bero erpin altuenak ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 327. orr.

Florenten doinu isilak erpinera eraman zuen Paulineren atsegintasuna.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 133. orr.

Oso gogoan ditut oihu kolektibo horiek: behetik hasi, erpinera igo eta berriz ere behera etortzen zen haien ozentasuna, Gauss-en kanpai baten eskemari jarraituz bezala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 27. orr.

Baloreen erpinean baliagarritasuna jarririk, erpina lortzeak berak du munta eta ez aldapan gora zapaldu behar izan ditugun bidaideenganako arretak.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 71. orr.

Pasta da hainbatek munduko lehena eta ugariena kontsideratzen duen gastronomiaren erpina.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 33. orr.

Ez nikek esango Eliot poesia erotikoaren erpina denik...     «Kuskue tanden», 2004 - 27. orr.

Beraiekin nengoenean triangelu aldekide baten erdian bezala sentitzen nintzen, zein erpinetara jo ez nekiela.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 94. orr.

Eta triangeluaren erpin bakoitzean dorre bana.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 269. orr.

Zirkuluaren kurba ukitzen duten triangeluen erpinak egon daitezela atalen arteko igoera eta eskaileren direkzioetara begira jarrita, lehenengo korridore zirkularreraino.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2370. orr.

Zirkulu zirkunskribatua poligonoaren kanpoaldean dago eta haren erpin guztietatik pasatzen da; zirkulu inskribatua poligonoaren barrualdean dago, eta haren alde guztiak ukitzen ditu.     «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 157. orr.

Erpinaren alde batera eta bestera simetrikoki zabaltzen diren bi azalerek eratzen dute konoa.     «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 173. orr.

Talesek erakutsi zuen triangelu bakoitzari zirkulu bat egokiaraz dakiokeela; haren hiru erpinetatik pasatzen den huraxe, hain zuzen.     «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 37. orr.

Talesen arabera, bi zuzen elkar ebakitzean eratutako angeluetatik, berdinak dira erpinekiko aurkakoak.     «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 36. orr.

Jarri nintzen ohe gainean zutik, koadroa lau erpinetatik iltzatzeko eta hormaren kontra finkatzeko asmoz.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 27. orr.

Hiru makilatxo lotzen nituen, triedro baten forma emanez, eta, eskuaz lagunduta, triedroaren erpinaren gainean mugitzen nuen zilindroa, batera eta bestera.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 100. orr.

Hurbilago daude orain EAJ, PSE-EE eta Batasuna, bake prozesuko triangeluaren hiru erpinetako alderdi nagusiak.  Berria - Harian   2005-11-13

Piramidearen erpina han desagertu zen beren begi nekatuen bistatik.     «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 45. orr.

Baten batek joan behar du uvearen erpinean eta Ibarretxe da antzara hori.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 72. orr.

Bazen han benetako ohe bat, aski dotorea, lau erpinetan haga banarekin.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 37. orr.

Marfilezko orrazi bat harturik, presaka orrazteari lotu zitzaion; hurrena, soinekoaren erpin batez igurtzi zuen begitartea.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 275. orr.

Eguzkiak beste pauso bat egin zuen, masta erpinetara, eta oilarrak ere berriro egin zuen karkara, nagi, beharturik.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 257. orr.

Masta luze-luze baten erpinean.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 256. orr.

Ez nuen espero teilatuaren erpinean ikurrina ikustea, baina, tira, etxetto zuri hura.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 29. orr.

Orrialdeko eskumako goi erpinean Mundakako barraren argazkia dago.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 44. orr.

Buruko adatsa ez bezala, beltz ageri zen angelu horren erpin oihantsua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 255. orr.

Ordu bata aldera irten ginen handik, eguzki bikain baten pean, zegokiona ez zen gailur baten hegi erpinean.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 72. orr.

Egurrezko eskailera ilun eta erpin batzuetan gora hartu nuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 189. orr.

Tximiniak buruturiko teilatua zirudien menditxo antzeko bat, erpin eta iluna.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 209. orr.

Ubago errekaren ezkerraldeko ertzean, eta zubi zaharraren ondoan, Altzaiko arbelezko teilatu erpinak gogoratu zaizkit.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 28. orr.

Aldapa luze, nekagarri eta erpinean gora.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 139. orr.

Kanpandorrerako atea zabalik, eskailera hertsi erpinetan gora abiatu naiz arnasestuka.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 171. orr.

Hurrengo xaletari, ezezaguna hau ere niretzat, arbelezko teilatu erpinekoari, Muskildi deritzo.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 28. orr.

Barra ondoko aulki erpin batean eseri nintzen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 15. orr.

Arrazoia duela kontu honek esan behar da, aurreko bero-punta erpin horiek ikusita.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 317. orr.

Noski, koska guztien punta erpinenak, horiek dira markak hautsi-ez-hautsi hor ibiltzen direnak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 298. orr.

Hotz-bero erpinekoak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 59. orr.

Begira diezaiogun, osorik hartuta, zein datu erpinekoak ekarri izan dizkigun.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 143. orr.

Irlanda aldeko erromantze aspaldikoetan ere, auskalo noiztik, Haritza eta Gorostia ageri dira urteko bi puntu erpinekoetan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 180. orr.

erpin batean (4); erpinaren inguruan (3); erpinetara jo (3); eta erpin (3)