Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

betegarri izond 1 betetzen duena.

Bada tristura bat hezea eta errea, betea eta betegarria, bildua eta beltza, lurrari kendua dirudiena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 132. orr.

Quenuk [...] saltxitxoiak betetzen zituen eta saiheski urdaia, hirugiharra eta betegarrietarako xingarra prestatzen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 127. orr.

Ezinezko zaigula Jainkoarekiko harremanetan eros baztertzea, ezinezko zaigun bezela esperientzia erotiko sakonenetik jainkotzen gaituen osotasun zentzu betegarria baztertzea.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 27. orr.

Eliza bat ematen zuen lurrin gozo betegarria zabaltzen zuten kandelek argitutako ganbera hark.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 12. orr.

"Gaur", "ni", "baina halere" eta gisa horretako makulu betegarriek min ematen zioten epaileen belarriei.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 70. orr.

Zilegi ez denik ez da egin behar, nahi bezain onuragarri eta betegarri izanik ere.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 152. orr.

Milaka usain zebiltzan airean enara kirri-kirrien modura: azafraiaren leun goxagarria; piper hauts gorriaren sarkorra; menda belarraren fin betegarria.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 141. orr.

Gazteek eta nerabeek informazio sexuala jasotzeko eskubidea izateaz gain, bizitza sexual erabat betegarria izateko eskubidea ere badute.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 298. orr.

Ezin konta ahala plan eta plantxo, proiektu eta proiektutxo asmatuko dira "bion artean", maite-denbora jakinaren betegarri edo sasi-bizigarri.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 266. orr.

2 (peioratiboki)

Partida betegarri baten ikuskizun urria.  Berria - Kirola   2004-08-10

Lore lurrin astun hura gelditu zitzaion akorduan betirako, loreen eztitasun betegarria zen heriotza.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 244. orr.

Ikuspegi hesigabeak omen zituen gustuko, mendi eta belardi berdeak -denden ikuskizun kargatu, betegarriegien ondoren batez ere-.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 129. orr.

Ni makina gelan nago, sentinako kiratsa baino lurrun betegarriagoan, Alejo Bilbao komandantearen ordenak hartzen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 195. orr.

Lorategia isil eta bakar baitzegoen, eta, udako azken loreekin, atsedenleku goxo bat baitzirudien jantokiko giro betegarriaren ondoren.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 354. orr.

Zigarro usaineko taberna betegarri hartan.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 46. orr.

Ez dakizu nondik hasi pentsatzen itotzen zaituen sentsazio betegarri horretatik urrutiratu ahal izateko.     «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 38. orr.

Lehengo egoskarien usain gozoa betegarri bihurtu zen bat-batean.  Berria - Kultura   2004-10-23

• 3 iz betetzen duen gauza.

Bularretakoak betegarria dutenetakoak ziren.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 146. orr.

Sofa alderik alde zegoen urratua, betegarria kanpora ateratzen zitzaion.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 80. orr.

Zurezko bi albo astun zituen tresnak, bakoitza metro eta hogei luze eta metro bat zabalekoak edo, betegarri lodi eta goxo batez tapizatuak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 255. orr.

Hiria eraikitzeko, inguruetako muinoetatik ekarri behar izan zen betegarria.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 136. orr.

Makulu-hitzek, betegarriek, almanaketako atsotitzek, esaera zaharrek eta erranairuek.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 21. orr.

Denetariko betegarriz hornitzen zituen esaldiak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 231. orr.

Arrazoiaren forma hutsa, senaren betegarririk gabe, sena itsua baita.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 26. orr.

Amaiera oso hunkigarria eta oso betegarria izan zen.  Berria - Harian   2005-12-18

Eraikuntzak begien betegarriak dira, denetan garbitasuna, eritasun kutsakorren kontrako borroka behar den ozkan.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 74. orr.

ik beherago 4.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

4 (peioratiboki)

Editoreentzat beren katalogoetarako betegarria baizik ez zara.  Berria - Kultura   2006-04-25

Eta nago ez ote diren, alde horretatik, hutsune afektibo nabarmen baten betegarri.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 176. orr.

Besteak, berriz, kultura eta informazioaren gorabeheran gelditzen dira, adornurako eta betegarritarako izen putz batzuk besterik ez baitira.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 220. orr.

Ez duk gauza bera, baina berdin-berdin balio dik betegarritako.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 45. orr.

Arlo desberdinetako (kirol, festa, feria, ibilaldi, omenaldi eta abarreko) diru publikoak monopolizaturik dauzkatela, hain zuzen ere, urte guzian zehar, mila zeremonietan derrigorrezko betegarri izaten baitira.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 33. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Egia da azken aldian betegarri itxurako liburuak atera dituela, baina horrek ez du ahuldu bere nobelenganako lilura.  Berria - Kultura   2004-12-29

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Zuen ama gauzak erosten aritzen zitzaion beti, erratza, mopa, pastel-betegarri berriren bat.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 51. orr.

Pochote: amerikar zuhaitz bat, luze-luzea; fruituetan kotoi moduko bat dauka, burko-betegarri erabiltzen dena.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 81. orr.

Eskale baten txakurra jatetxe kanpoko zabor artean bilatzen ari da afari aho gozagarri eta urdail betegarria.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 187. orr.

Leihotik begiratze hutsa ez zaio gogo-betegarri, begiak Goizueta aldera joaten baitzaizkio.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 136. orr.

7 begi-betegarri izond/iz begia betetzen duena.

Hor dago obra ospetsua bere harrizko elorri zorrotz, eskultura ohargarri eta erretaula begi-betegarri eta eliza nasaiarekin, Mariaren itxura maitatua ororen erdian.  Herria   2002-07-18

Zaldi bana zuten, halaber, zuriak eta bikainak, oihal begi-betegarri batez apainduak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 158. orr.

Arratsalde hartan ikusmira paregabea zen, lasaigarria eta begi-betegarria, aspertu gabe denbora luzean begira egoteko modukoa.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 259. orr.

Mila loreren ederrean lehertuko nintzateke udaberri oro, eta mila fruitutan uda edo udazken oro, izaki guztien begi-betegarri eta aho-gozagarri.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 213. orr.

Nekez barkatzen ziotela gizonezkoek emakumezkoen begi-betegarri zenari, pentsatu zuen mezulari gazteak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 241. orr.

8 bizi-betegarri izond/iz bizia betetzen duena.

Nazionalismoa erlijio bat da, beste erlijio baten ordezko nahiz beste erlijio baten lagunkide izan daitekeen erlijio bizi-betegarri bat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 117. orr.

Bi pertsonak bat egin edo bat izatera datozelarik, entretenigarririk edo bizi-betegarririk asko aurki lezakete.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 50. orr.

Bizi-betegarri edo suzedaneo gorenak, beraz, hil ondoren ere badaki bizi-ustea bazkatzen, baina hilobietako diru horrexek du ongienik erakusten bere gehientasuna eta, aldi berean, bere ezin beltza.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 185. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begi betegarri (5)

 



Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus