Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

artikulazio (orobat artikulazino g.er. eta artikulazione g.er.) 1 iz artikulatzea; bi piezaren, eta bereziki bi hezurren, lotura.

Fonologia, aldiz, denboratik at dago, artikulazioaren mekanismoak bere hartan irauten duelako beti.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 60. orr.

Praktika hegemonikoak gizarte osaezin eta irekiaren artikulazioak dira.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 93. orr.

Hori ikusteak eraman izan ditu zenbait autore zinemaren narrazio-prozedura bereziak (bi narrazio mailaren, planoaren mailaren eta plano sekuentziaren mailaren artikulazioa) bestelako arteetan betidanik izan diren narrazio-prozedurak berriro hartu eta haiei jarraitzea baizik ez zirela esatera.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 229. orr.

Gobernuak, astronomoak bezala, urtekako neurketaz arduratzen dira, baita errepikatzen den urte-zikloaren artikulazioaz ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 71. orr.

Sukarra, anemia, artikulazioetako mina, eta burmuineko odol hodien buxatzea dira gaitzaren zantzurik ohikoenak.  Berria - Gaiak   2004-08-17

Beruna urtzen ari denean haizea sortzen da, eta horren lurruna gorputzaren artikulazioetan sartzen da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4010. orr.

Odolean, bada beti azido urikoa, eta hark eratzen dituen konposatuak pilatu egiten dira batzuetan -kristal gisa horiek ere- buruko edo oinetako artikulazioetan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 200. orr.

Hots eta hots-bilkuren artikulazioa errazteko.     «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 139. orr.

Aski izan zaio abian jartzea nekea ahazteko, muskuluak eta artikulazioak suspertu zaizkiola ohartzeko.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 46. orr.

Orobat ditu gizakiak ere lau lohadar, bost errai, bederatzi zulo eta hirurehun eta hirurogei artikulazio.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 108. orr.

2 (izenondoekin)

Giltzadura hau ahoko artikulazio nagusia da: barail hezurra eta burua lotzen dituen artikulazioa.  Berria - Euskal Herria   2004-07-21

Batasuna artikulazio hegemoniko beti partzial baten ondorio izan beharrean, osoa eta betikoa dela onartzen da horrela.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 96. orr.

Hizkuntza guztiak desberdinak dira artikulazio bikoitz komunaren egiturari dagokionez.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 303. orr.

Aldaketa ez da lortu "azentu silabikoa" ezartzean, baizik eta bere artikulazio esplosiboa artikulazio inplosibo bilakatzean.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 93. orr.

Oztopo batzuei itzuri egiteko, azpimarra daiteke edozein artikulazio jarraitu, -f-arena bezalakoa, adibidez-, bi indarren emaitza dela.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 282. orr.

Artikulazio aldekaria; mihia sabaiaren aurreko aldean ezartzen da, baina ezker-eskubietan irekiera bat utziaz.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 76. orr.

Artikulazio dardarkaria: mihia urrutiago ezartzen da sabaitik l-a egiten denean baino, baina dardaratu egiten da kolpe kopuru aldakor batez. Hizkuntza askotan, indoeuropar hizkuntzan batez ere, bi artikulazio gutural bereizten dira garbi, sabaikaria bata, f-h-an, eta belarea bestea i-an.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 76. orr.

Oro har, ahozko katean bitarteko faseak daude, tentsioak edo artikulazio jarraituak deituko ditugunak.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 81. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gihar eta artikulazio kopuru mugatu batekin, gorputzak mugimendu aukera ia mugagabea eskaintzen digu.  Berria - Kultura   2006-03-10

Artikulazio guneak, kokapena gorabehera, beti irekidura bat azaltzen du, hau da, irekiera maila bat, ondoko bi muturretako mugen artean.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 73. orr.

Artikulazio gunearen arabera hiru herskari mota bereizten dira batez ere: ezpainkaria (p,b,m), horzkaria (t,d,n), eta guturala (k,g,n (--).  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 74. orr.

Lehenengo urteetan, hezurraren muturra (baita, hala dagokionean, artikulazio-azal leuna ere) kartilago-geruza mehe batek bereizten du hezurretik, eta heldutasuna iritsi eta hezurra guztiz osatu arte irauten du kartilago horrek.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 29. orr.

Kategoria horien barruan bakarrik banatuko ditugu fonemak mota desberdinetan, artikulazio lekuaren arabera.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 73. orr.

Zer artikulazio-mota har dezakete?  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 33. orr.

Ez da, beraz, ezintasun antropologikoa tartean dagoena, baizik eta aldaketa bat, artikulazio ohituretan.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 186. orr.

Berak gertaera diskurtsibo sail batzuen eta beste gertaera eraldaketa, mutazio eta prozesu sail batzuen arteko artikulazio hastapena planteatzen du.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 87. orr.

Berak definitu nahi ditu artikulazio-sistema espezifikoak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 185. orr.

Mintzamenaren fluxuaren elementuen banaketa, propietateak eta egiturazko konbinazioak; fonemak eta ezaugarriak, uhin akustiko baten edo artikulazio-mugimendu batzuen segmentutzat harturik.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 10. orr.

Artikulazio mugimenduak lotzeko ahalbideak du mugatzen fonologia motak lotzeko askatasuna.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 80. orr.

Fonemak, elkar baldintzatzen duten inpresio akustikoen eta artikulazio mugimenduen batuketa dira.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 68. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hizkuntza ezin murriztu daiteke hotsetara, eta hotsa aho artikulaziotik banandu ere ez.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 34. orr.

Gorputzaren pisua halako lau edo bost da aldaka-artikulazioak egin behar duen indarra.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 260. orr.

5 sorbaldako artikulazio (corpusean ez dago; ETCn agerraldi 1)

-Hiru edo lau hilabeteko haurra gorputz-enborraren goiko erdia kontrolatzen hasten da, eta bere ikuseremuan jartzen zaion objekturantz luzatzen ditu eskuak, sorbaldako artikulazioa mugituz. ETC-zientzia, zuzenbidea   Hizkuntza idatziaren didaktika Haur Hezkuntzan eta Lehen Hezkuntzan, Arantxa Gorostiaga, Mikel Haranburu, Itziar Alonso-Arbiol, Nekane Balluerka, UEU, 2008

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere artikulazio (3); bi artikulazio (3); edo artikulazio (4)

aho artikulazioa (3)

aho artikulazioaren (3)

 



Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus