Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

Testuinguru hartan, arkaismoa honela definitu dugu: arazoaldietan, zenbat eta atzerago geratu orduan eta bizikiago deitoratzen -eta agian historikotasun gutxiagoz idealizatzen- diren egoera zoriontsuago haietako batera itzultzeko ahalegina.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 271. orr.

Napoleonen erretratu erraldoiaren arkaismoa.  Berria - Kultura   2006-03-05

Zeharo saihestu behar dira arkaismoak eta gaur egungo euskaran galduta edo galbidean dauden hitzak eta esapideak.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 178. orr.

Arkaismoak berpiztu, hau da, euskara zaharreko ezaugarriak berriro erabiltzen hasi, nahiz eta guztiz galduta egon hiztunen eguneroko jardunean.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 62. orr.

Egia esateko, dagoeneko aurkitu dugu, arkaismoaren eta futurismoaren porrotaz idazterakoan, badela hirugarren aukera bat.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 272. orr.

Errakuntza "liberal", "modernista" eta "zientifikoen" aurkako atzegoardiako jarduera intelektuala gidatzen zuen bitartean, arkaismo politikoaren jarreran erori zen zuhurtzigabe, feudalismoa, monarkia, aristokrazia, "kapitalismoa" eta, oro har, ancien régime-ren alde eginez.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 112. orr.

Haren arkaismoa itxurazkoa baino ez da izango.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 271. orr.

Euskal Herri gehieneko euskaldunik gehienek erabiltzen zituzten osagaiei eman zien Altubek lehentasuna; ez Euskal Herriko bazter galduren bateko txokokeriei, aspaldi galdutako arkaismoei eta hizkuntzan diren era guztietako bitxikeriei.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 110. orr.

Porrot-giroak edota, porrot positiboa ez bada ere, hutsalkeriak inguratzen ditu aztertu ditugun arkaismo-adibide ia guztiak; eta arrazoia ez da urruti bilatu behar.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 271. orr.