Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

kutxa 1 iz zurezko, metalezko, kartoizko... ontzi moduko estalkiduna, gauzak gordetzeko edo garraiatzeko erabiltzen dena. ik kaxa¹.

Hona, beraz, kutxaren barruko antolamendua: erdi-erdian, xaboi-ontzia; xaboi-ontziaren atzean, sei edo zazpi oholtxo, batetik besterako hutsarte meharretan bizar-labanak sartzeko jarriak; harago, tokitxo karratu batzuk hondar-ontzia eta tintontzia gordetzeko, eta, haien artean, txalupa-formako hutsune bat idazlumarako, lakrerako eta, oro har, gauza luzangetarako; atzerago, kutxatila ugari -estalkidunak zein estalkigabeak-, [...]. Jose Morales «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 87. orr.

Kutxaren goiko atal hori oso-osorik ateratzen zen. Jose Morales «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 88. orr.

Xake-piezak kutxa batean sartu zituen. Lopez de Arana «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 138. orr.

Beheititu zuen kutxa gurditik, ireki eta zabaldu zuen hura osaba Joanikoten eta bion aitzinean. Joan Mari Irigoien «Lur bat haratago», 2000 - 102. orr.

Kutxari estalkia kentzeko. Edorta Jimenez «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 182. orr.

Bigarren kutxa zabaltzera nindoan une berean, pausoak entzun nituen. Juan Kruz Igerabide «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 17. orr.

Kutxa itxi aurretik, Kixote zaharra hartu nuen eskuetan. Juan Kruz Igerabide «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 51. orr.

Beste liburua, berriz, tresnen artean utzi nuen, kutxa zabaltzean ageri-agerian ikus zedin. Edorta Jimenez «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 182. orr.

Diruen kutxa besartean sendo atxiki zuen. Edorta Jimenez «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 121. orr.

Diskoen kutxa zaharrean miatu zuen. Jon Maia «Riomundo», 2005 - 29. orr.

Liburua itsasoko nabigazioko tresnen kutxaren gainean utzi nuen. Edorta Jimenez «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 37. orr.

Oraingo ikuspegitik, Idoia ezustekoen kutxa iruditzen zait. Juan Kruz Igerabide «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 187. orr.

Nire buruari galdetu nion ea aitaren kutxa hark ipurdipean beste txokoren bat ez ote zeukan. Edorta Jimenez «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 168. orr.

Zapatak garbitzeko kutxa bat. Sonia Gonzalez «Ugerra eta kedarra», 2003 - 211. orr.

Zurezko kutxa ttiki bat zen, alde orotarik zizelkatua, ozketatua. Daniel Landart «Anaiaren azken hitza», 1999 - 68. orr.

Hautsita zaudek nik ondo kostata egindako kartoizko kutxa ederrak. «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 14. orr.

Latorrizko kutxa txiki batetik azken tableta atera zuen. Lopez de Arana «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 45. orr.

Kristalezko kutxa batean. Fernando Morillo «Gloria Mundi», 2004 - 12. orr.

Nakarrezko kutxa txikietan. Felipe Juaristi «Airezko emakumeak», 2003 - 256. orr.

Isolamendu termikoa zuen kutxa berezi batean sartuta. Berria - Kultura 2006-01-12

Kutxa blindatu bateko itxitura automatikoaren gailuarekin. Aingeru Epaltza «Rock'n'roll», 2000 - 197. orr.

Joey, hartu puru bat kutxa horretatik. Lopez de Arana «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 427. orr.

Autoan aire-freskagarriak jartzen hasi zen, mota guztietakoak: [...] itsasten diren kutxa beltz zirrikitudun horietakoak... Iban Zaldua «Itzalak», 2004 - 22. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zumezko saskitxo bat zegoen kutxa-metaren ondoan, ozen purrustaka. Iñaki Mendiguren «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 62. orr.

Kutxa metatik Prozac zioen bat jausi zen, mahaitik aulkira, aulkitik lurrera. Sonia Gonzalez «Ugerra eta kedarra», 2003 - 166. orr.

Bankuek kalkulaturik dute kutxa-neurri teknikoa, alegia, bezeroen ohituren arabera, batez besteko bat, likideziarik gabe ez gelditzeko behar dutena. Iñaki Heras «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 32. orr.

Kutxa-tarte guztietan geratzen diren hormen egitura guztia ondo bete arte. Santiago Iruretagoiena «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2590. orr.

Kutxa-zuloak bezalaxe jan eta edan zuen deabruak. Josu Zabaleta «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 139. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bonboi-kutxa halleko mahaiaren gainean zegoen. Lopez de Arana «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 130. orr.

Itzultzerakoan bixkotxa kutxa bat atzeman zioten eta lanera ateratzeko eskubidea kendu. Berria - Euskal Herria 2004-01-29

Argazki eta paper zaharrak ateratzen zituen zigarro kutxa batetik. Ramon Saizarbitoria «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 403. orr.

Zapata-kutxa itxurako gela hura gaizki aireztatuta zegoen. Lopez de Arana «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 158. orr.

Aurten hasiko dira txerto bat probatzen eta 660.000 botika kutxa pilatu dituzte. Berria - Gaiak 2006-01-19

Legatz kutxa gehiegi, legatz kutxa gehiegi motel. Harkaitz Cano «Belarraren ahoa», 2004 - 57. orr.

-Ireki gau-mahaiaren tiradera, eta atera bitxi-kutxa. Juan Kruz Igerabide «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 191. orr.

Motxila puztuekin, fusil mailatuekin, munizio kutxekin. Joseba Sarrionandia «Kolosala izango da», 2003 - 59. orr.

Bazen erreminta-kutxa bat logela ondoko ohe-jantzien armairuan. Oskar Arana «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 77. orr.

Beste eskuan, berriz, gaileta bat zeukan, iparrorratz-kutxaren ondoko apal batean kokatutako kafe kikaran busti berria. Lopez de Arana «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 183. orr.

Bettek parte hartu nahi badu, beharbada diru-kutxa ireki eta lagundu nahiko digu. Oskar Arana «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 125. orr.

Annak aurpegirako hauts-kutxa bat atera zuen eta sudurra hautseztatzen hasi zen. Lopez de Arana «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 426. orr.

Apaizek bere tokian ezarri zuten Jaunaren itun-kutxa, tenpluko santutegian. Elizen arteko biblia 1 Erg 8,6

Biolin-kutxa zegoen mahairaino hurbildu zen jakin-minez. Felipe Juaristi «Airezko emakumeak», 2003 - 115. orr.

Musika-kutxa bat kaobazkoa. Felipe Juaristi «Airezko emakumeak», 2003 - 265. orr.

83 marrazki, 2 instalazio, 18 argi-kutxa eta beste hiru kutxaren maketak. Berria - Kultura 2006-04-16

Armairu urdin batetik bidaia-kutxa bat atera eta, bi eskuez lagundurik, ohe gainera bota zuen. Felipe Juaristi «Airezko emakumeak», 2003 - 211. orr.

Osaba Gradelleren altxorra aurkitu zuen gazi kutxa baten hondoan. Karlos Zabala «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 82. orr.

Posta-kutxa baten zenbakia eman nizun. Eduardo Matauko «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 38. orr.

Gurasoek ene hamabost urte betetze egunean egin zidaten oparirik ederrena, olio pintura kutxa izan zen. Ana Urkiza «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 135. orr.

Torrellik penizilina kutxak lapurtu eta Schenker sendagile ustelarekin hasiko zen harremanetan, merkatu beltzean saltzeko asmoz.· Poxpolo-kutxa biltzaile bat. Alberto Ladron Arana «Xake mate», 2002 - 115. orr.

4 irud/hed

Kale-kantoian, gizon bat sute-alarmaren kutxa aztertzen ari zen. Lopez de Arana «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 34. orr.

Rigaudek kutxa erregistratzailea itxi eta kristalezko atetik denda-ostean sartu zen. Lopez de Arana «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 95. orr.

-Kutxa torazikoan dauzkat oinazeak... Koldo Izagirre «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 118. orr.

Gertatu ezean, Pandoraren kutxa irekiko da, eta auskalo zer gertatuko den! Berria - Mundua 2004-02-20

Hainbat ordu igaro zituen Washington Roeblingek urpean, aire kamara bat osatzen zuen kutxa neumatiko batean harrapatuta. Harkaitz Cano «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 90. orr.

Andres Nagelek Oteizaren "Kutxa Metafisikoak" ederki parodiatu zituen. Joseba Zulaika «ETAren hautsa», 2006 - 65. orr.

5 kutxaren edukia.

Eta ohi baino bi kutxa melokotoi gehiago enkargatzen zuten Tuteran. Alberto Barandiaren «Mundu txikia», 2005 - 31. orr.

Bi kohete-jaurtigailu, Uzi motako pistola metrailadorea, lau kutxa kartutxo, bai eta lehergailuak egiteko bederatzi detonagailu eta tenporizadoreak ere. Berria - Euskal Herria 2004-02-11

6 arropak eta kidekoak gordetzeko erabiltzen den zurezko altzari sarrailaduna, estalkia jasoaz irekitzen dena.

Garai batean gure baserrietako kutxak gisa hartan apaintzen bazituzten, ez zen politagoak izan zitezen, baizik eta edertasuna beharrezkoa delako; janaria gorputzarentzat nola, halakoxea da edertasuna izpirituarentzat. Patxi Zubizarreta «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 116. orr.

Salan [..] Ohandoren puskak zeuden, kutxa bat eta maleta bat. Koro Navarro «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 163. orr.

Gaur gauean aukera egokia sortzen baldin bada, kutxaren sarraila hautsiko diat. Koro Navarro «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 164. orr.

7 hilkutxa.

Lau herritar gazteek Frantxisen kutxa sorbaldan hartu zuten, eta eliza atarrira heltzean ikusi zituzten hamar gizon kaputxadun pistolak gora, airera tiroka. Itxaro Borda «Hiruko», 2003 - 63. orr.

8 aurrezki kutxa.

Hilabetero Bereziortuak neskatoaren kutxako kontu korrontean diru kopuru bat sartzen ziok. Joxemari Iturralde «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 124. orr.

Aipatu ohi da Araba, Bizkai eta Gipuzkoako kutxen bat-egitea galarazten duela konstituzionalisten garaipenak. Berria - Ekonomia 2004-02-24

M.H.D.k ez du egunkaririk irakurtzen, eta ez daki Nafarroako Nekazal Kutxaren irabaziak 29,8 milioitakoak izan direnik. Pako Aristi «Note book», 2005 - 13. orr.

Gasteizko Vital Kutxa fundazioaren aretoan. herria¬

BBK eta Euskadiko Kutxa. Berria - Harian 2005-12-02

9 diru edo finantza kutxa.

Familia batean nola berdin lantegi batean, xahutzen balinbaduzu moltsan edo kutxan duzun baino diru gehiago, zorrak egiten dituzu eta zor horiek behar dira gero pagatu. Herria 2005-12-08

Harrezkeroztik, ehunka mila dolarreko emariak sartu dira Kerryren kanpainerako kutxan. Berria - Mundua 2004-01-29

Hilero kutxako dirua kontatzen zen eguna iritsi zen. Xabier Olarra «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 64. orr.

Ez ditu euskaldunen pentsioak bermatzen eta Estatuko kutxa bakarra hausten du. Berria - Euskal Herria 2004-03-05

Politika pasiboen arloan, aitzitik, Espainiako Gobernuaren ezekoa biribila izan da orain arte, Gizarte Segurantzako kutxa hautsiko dela argudiatuta. Berria - Ekonomia 2006-02-12

Erkidegoetako kotizatio kutxa bakarrera joango dira eta haien kudeaketa enplegu zerbitzu publikoen (Inem) eta erkidegoen esku izango da. Berria - Ekonomia 2004-11-18

Haren arabera, «ukiezina» da prestakuntza kuoten kutxa bakarra. Berria - Ekonomia 2004-11-18

Greba luzeari eusteko ELAk duen erresistentzia kutxa funtsezkoa izan da. Berria - Harian 2005-11-15

Ekintza sindikalerako tresnen artean borroka kutxa sortzea aipatzen da. Berria - Ekonomia 2004-05-16

Bezeroek egindako kutxa operazioen %47 Internet bidez egindakoak izan ziren. Berria - Ekonomia 2006-04-08

Baina hori ez da dena, segurtasun kutxak ere garbitu ditu. Xabier Olarra «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 105. orr.

10 aurrezki kutxa

Aurrezki kutxan sartzen nuen ohiko gastuak egin ondoren geratzen zitzaidana. Koro Navarro «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 87. orr.

Aurrezki-kutxan astean hamar dolar sartuko zituela ere aipatuko zion. Lopez de Arana «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 31. orr.

Postetxera joateko, aurrezki-kutxatik dirua ateratzeko. Xabier Mendiguren Elizegi «Arima enkoniatuak», 2006 - 168. orr.

Hamabi banketxek eta aurrezki kutxek hitzarmena sinatu dute Vias de Alava enpresari 90,5 milioi euroko mailegu bat emateko. Berria - Euskal Herria 2004-12-23

Egunkarian irakurri zuen Gipuzkoako Aurrezki Kutxak egindako berrehun lanpostutarako deialdia. Joan Mari Irigoien «Ipuin batean bezala», 2002 - 188. orr.

Haietatik hiru aurrezki kutxaren sortzaileen ordezkariak izango dira. Berria - Ekonomia 2004-04-29

Aurrezki kutxako presidente Xabier Iralak atzo iragarri zuenez. Aurrezki-kutxako langilearen txanda zen orain. herria¬

Kataluniako aurrezki kutxak hiru milioi euro inbertitu zituen gizarte lanetan; 180.000 bezero ditu. Berria - Ekonomia 2004-02-03

Nafarroako Aurrezki Kutxa eta Iruñeko Udal Aurrezki Kutxa fusionatu zirenean. Berria - Ekonomia 2004-02-12

Frantziako aurrezki kutxen eredua gure bulegora egokitu eta zer gertatzen den ikusi nahi dugu Berria - Ekonomia 2004-10-30

11 eskularruen kutxa autoaren taulako konpartimentua, gauza txikiak gordetzeko erabiltzen dena.

Gidariak eskularruen kutxa ireki zuen, kasete bat atera, eta irrati-kasetean ipini zuen. Juan Kruz Igerabide «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 119. orr.

12 hil-kutxa ik hilkutxa.

13 kutxa automatiko (20 agerraldi, liburu 1 eta 14 artikulutan) banku edo aurrezki kutxa batekin konektaturiko makina, bezeroari, txartel kodedun baten bidez, hainbat banku eragiketa egitea ahalbidetzen diona.

Kutxa automatikoen sarea. Berria - Euskal Herria 2004-01-02

Bere emazteak kutxa automatiko batetik dirua atera eta lapurtzen saiatu ziren. Berria - Kirola 2004-12-24

Txartela kutxa automatikoaren barruan trabatuta gelditu. Berria - Ekonomia 2004-12-01

Kontzerturako sarrerak salgai jarri dituzte dagoeneko BBKren kutxa automatikoetan. Berria - Kultura 2004-09-28

Lau kutxa automatiko eta telefono kabina bati su eman diete Arrasaten eta Gasteizen. Berria - Euskal Herria 2006-03-04

Kutxa automatiko bat erre edo etxe baten aurka molotov koktelak jaurtitzeagatik. Berria - Euskal Herria 2004-03-27

· Diru-kutxa automatikoa, segurtasunezko kutxa. Jon Alonso «Euskal karma», 2001 - 87. orr.

14 kutxa beltz¹

Mahai biribil baten gainean, aldizkariak kartoizko kutxa beltzetan zeuden pilaturik. Monika Etxebarria «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 137. orr.

Hildakoak lurperatzeko erabiltzen dena bezalako kutxa beltz batean. Juan Garzia «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 105. orr.

PSE-EEko zinegotziaren auto azpian ere kutxa beltz bat topatu zuten bere bizkartzainek, ibilgailuari itsatsita. Berria - Euskal Herria 2004-11-30

15 kutxa beltz² hegazkinetan, hegaldiaren gorabeherei buruzko informazioa biltzeko gailu elektronikoa duen kaxa blindatua.

Frantziako urpekari talde batek Itsaso Gorrian larunbatean erori zen hegazkinaren bi kutxa beltzetako bat topatu du. Berria - Mundua 2004-01-07

Hondakinen artean aurkitutako kutxa beltzek ez dute asteartean ia aldi berean lurra jo zuten bi hegazkinen istripuaren inguruko informaziorik, Errusiako agintariek atzo adierazi zutenez. herria¬

Kutxa beltzak ez daude ondo irakurtzeko moduan. Berria - Mundua 2004-08-27

Egunerokoa, hegazkinek eraman ohi duten kutxa beltz horietako baten antzekoa egin zait. Patxi Zubizarreta «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 114. orr.

16 kutxa beltz³diru beltzaren kaxa.

Egiaztatu ahal izan da, gezurrezko balantzeek kapitala baino handiagoa den zorra ezkutatzen dutela, agintariak kutxa beltzekin aritzen direla, Suitzan elkarte fantasmak eta kontu sekretuak dituztela, ez dutela ez zergarik ez segurtasun sozialik ordaintzen Berria - Kirola 2006-02-07

17 kutxa gotor

Powers tenienteak idazkaritzako armairu batean ezkutaturiko kutxa gotorra zabaltzen zuen bitartean. Zutitu eta koadro baten atzean zegoen kutxa gotor batetik gutunazal bat hartu zuen. Alberto Ladron Arana «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 310. orr.

Harry Potter jaunaren kutxa gotorretik diru apur bat eroatera etorri gara. Iñaki Mendiguren «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 70. orr.

Aurreko denboraldian Denoueixen hamaikakoak kutxa gotor baten konbinazioa baino zurrunagoak ziren. Berria - Kirola 2004-02-22

Gizona kutxa gotor baten antzera zegoen babestuta. Koldo Biguri «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 163. orr.

18 Noeren kutxa

Errusiako aditu talde bat Noeren kutxaren bila abiatu da Ararat iparraldera. Berria - Gaiak 2004-07-18

Herri zikin honetan gizon zintzo apurren etxeak ur gainean igerian ibili ahal izango balira Noeren kutxa bezala, [...]. Koldo Biguri «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 187. orr.

Euri-erauntsia ari duenean, gu txabola barruan eserita, Noeren Kutxa batean bezalatsu. Joxe Austin Arrieta «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 251. orr.

Lehen begiratuan, Noeren Kutxatik irtendako animaliek areago dirudite Artistaren batek zein bere aldetik irudikatuak, biziaren aniztasun zabalaren ñabardura infinituetan laketzen zuelarik egile horrek bere fantasia. Juan Garzia «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 11. orr.

19 posta-kutxa¹

Posta-kutxa baten zenbakia eman nizun. Eduardo Matauko «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 38. orr.

Torturaren Kontrako Taldea (Agirika) Posta Kutxa 113. Berria - Euskal Herria 2004-08-11

Helbidea: Hizkuntza Kontseilua, Posta Kutxa 16, 64480 UZTARITZE-USTARITZ. Herria 2003-02-27

Idatzi Balançoneko H.G. posta kutxara. Josu Zabaleta «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 60. orr.

Posta-kutxako giltza ere berak gordetzen zuen. Ander Irizar «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 119. orr.

20 posta-kutxa² postontzia.

Hamar minutuero posta kutxara jaisten nintzen, postariak zerbait utzi ote zidan ikusteko. Ramon Saizarbitoria «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 198. orr.

Posta-kutxan propaganda baizik ez du aurkitu. Iban Zaldua «Itzalak», 2004 - 53. orr.

Juan Mari posta-kutxa baten bila irten da etxetik. Berria - Kultura 2006-02-12

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

armadaren kutxa (4); asurantza kutxa (6); aurrezki kutxa (36); axurantza kutxa (4); baionako kutxa (5); beirazko kutxa (4); beteriko kutxa (7); betetako kutxa (5); bidaia kutxa (4); bilbao bizkaia kutxa (7); biolin kutxa (8); diru kutxa (27); diruen kutxa (4); donosti aurrezki kutxa (5); donostia hiriko kutxa (4); egindako kutxa (4); egurrezko kutxa (6); elkartasun kutxa (7); erein euskadiko kutxa (6); erien asurantza kutxa (6); erien axurantza kutxa (4); erresistentzia kutxa (4); euroko kutxa (4); euskadiko kutxa (10); gasteizko vital kutxa (4); gipuzkoa donostia kutxa (7); hauts kutxa (4); hil kutxa (4); hiriko kutxa (4); hitzen kutxa (9); israelen jainkoaren kutxa (5); itun kutxa (62); itun kutxa estaltzen (4); itun kutxa zeramaten (10); jainkoaren kutxa (39); jaunaren itun kutxa (27); jaunaren kutxa (31) kartoizko kutxa (24); kristalezko kutxa (5)