Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

aluminio (orobat aluminium g.er. eta aluminion g.er.) 1 iz metal zurixka, arina eta malgua, 660° C-tan urtzen dena, burdinaren ondoren metalik erabiliena (Al; at. z. 13).

Altzairu forjatua, aluminioa, kobrea, nikela, burdina forjatua.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 474. orr.

Aluminioa esan eta hojalata sartuko ziek, xaguzar horrek.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 29. orr.

Aluminioa egiteko bauxita behar duzu, eta aluminioa behar duzu hegazkinak egiteko, eta aluminioa garraiatzeko ontziak behar dituzu.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 160. orr.

Aluminioaren gainera zaldi hautsa botatzen zuten, inoizka koka nahastuz, kixkeroarekin azpitik berotu eta ateratzen zuen kea paperezko hodi baten bidez barneratzen zuten.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 228. orr.

Baso-guardak zekarrena garai batean haga eta larruz egindakoak baino arinago eta gogorragoa zen, aluminioz eta zuntz sintetikoz egindako lera baitzekarren.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 139. orr.

Irakasle gela pixka bat aurrerago dago; arrainontzi baten antzekoa da, aluminiozko egitura batek korridore zabalari lapurtutako espazioa.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 119. orr.

Maria bainutarako aluminiozko eltzetxo bat egokitu nuen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 85. orr.

Pastelak hantxe segitzen zuen, azpikoz gora aluminiozko ontzia.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 117. orr.

Arma nuklearrak egin ahal izateko aluminiozko hodiak erosten ere saiatu da.  Berria - Mundua   2004-01-21

Ontzi ttipi bakar batzuk kaian ongi lerrokatuak, bertze batzuk ondoan den aluminiozko aterpean gordeak.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 148. orr.

Aluminiozko mahai baten atzean zegoen kontserjea, irratia entzuten.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 165. orr.

Pubean txokolatinak erosi eta aluminiozko paperarekin joaten ziren komunera.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 228. orr.

Tenore horretan automatak gara, altzairuzko panpinak, burdinazko beso eta zangoak, aluminiozko bihotzak taupadaka ari zaizkigula.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 149. orr.

Axolatürik nüzü, bai, erran nahi beit da bortüalat joan nizalarik ez düdala deus-ere, aluminionezko paperik edo horietarik ütziko.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 103. orr.

Aluminiozkoa marfil kolorez margotua.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 415. orr.

Kanpoaldeko egurrezko leihoak egiten dituzte, baina baita aluminiozkoak eta biak nahastuta ere.  Berria - Kirola   2004-06-16

Hemezortzi bat duro aluminio kiloko, hura baitzen txatarra-meta erraldoietan errazen aurkitzen zena.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 41. orr.

Axolatürik nüzü, bai, erran nahi beit da bortüalat joan nizalarik ez düdala deus-ere, aluminionezko paperik edo horietarik ütziko.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 103. orr.

Itzuli zelarik, 'hôtesse' delakoak gosarien eskaintzen ari ziren eta aluminiumezko platerak pasarazten Nina eta Perurenari.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 49. orr.

2 (izenondoekin)

Sainte-Claire Deville-k aluminio metalikoa estreinakoz nola bakartu zen deskribatzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 237. orr.

Aluminio leunezko sukalde altzariek sarbidearen parte bat hartzen zuten.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 15. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Karbono zuntzeko plastikoen erabilerak, esaterako, aluminio aleazio onenaren aldean, tona bateko pisu murrizketa ahalbidetu du A380an.  Berria - Harian   2005-01-19

Hainbat suhiltzaile eta guardia zibil aluminio fosfuroarekin toxikatu dira Tuteran.  Berria - Euskal Herria   2006-04-19

Larruzko tapizerian ezer ez jausteko kontuz jan ditu tailarinak aluminio paperezko ontzian, tarteka-marteka jatetxerantz jasoz begirada.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 122. orr.

Saltokiko neska arrosa gorrien zurtoinak aluminio-paperean biltzen ari zen bitartean, Rosiek Jakeri zeharretik begiratu zion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 418. orr.

Hatz bat sartzen saiatu nintzen, aluminio-orria pixka bat altxatuta.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 154. orr.

Idoia bainugelatik irten zen, bizkor-bizkor jantzi, biok beraren ama agurtu, eta aluminio-orriz estalitako erretilu bat hartu zuen, abiatu aurretik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 154. orr.

Mamu hiria izango da, inoiz benetako auzoa izandakoa, etxeen oinarriak altzairuzkoak, zorua eta barruko hormak zurezkoak izango dira, baina isolatzaile termikoz eta aluminio xaflez babestuak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 324. orr.

Portuan pilatutako txatarra meta eskergen baitan, brontzea, kobrea edo aluminio pieza ttikiak bilatu eta lapurtu ondoren badia inguruan merkezurrean ziharduten txatarreriatara saltzen zituztelako.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 40. orr.

Ameriketako Estatu Batuek hegazkin konpainien salbaziorako edo bere altzairu eta aluminio industriak babestuko dituen kartelak sortzeko milaka milioi dolarretako ekarpenak egiteko jarrerak agerian utzi du merkatu askearen ideologia ez dela zaharkituriko ongizate korporatiboaren mozorro xume bat.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 327. orr.

4 irud/hed

Badirudi Rielle eta Willibrord karriketako egoitza gorrilunak aluminiozko zeruan aizturrekin pikatuak direla.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 127. orr.

Aluminiozko begiak zituen eta irriño goxoa.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 104. orr.

5 aluminio hidroxido

Hasieran aluminio hidroxidoa erabiltzen zuten substantziaren laguntzaile gisa.  Berria - Gaiak   2004-06-26

6 aluminio kloruro (corpusean ez dago; ETCn 13 agerraldi)

Aluminio kloruroa halogenoari lotuta duen isomero batekin orekan dago konplexu hori. ETC-zientzia, zuzenbidea   Kimika organikoa, Askoren artean, EHU, 2008

Izaera inorganikoa izan dezakete, hala nola zenbait metal astunen gatzak edo aluminio kloruro modukoak, baina izaera organikoko atzeratzaileak ere erabilgarriak dira, azukreak esate baterako. ETC-zientzia, zuzenbidea   Eraikuntzako materialak, Nuria Monasterio, UEU, 2009

Gainera, atmosferaren %1 burdin (III) kloruroa da. Beste osagai posible bat burdin (III) sulfatoa, aluminio kloruro eta anhidrido fosforikoa dira. ETC-entziklopedia   Artizarra, Wikipedia

Aluminio kloruro anhidridoa: katalizatzaile eran industria kimiko eta petrokimikoan. ETC-entziklopedia   Aluminio, Wikipedia

7 aluminio oxido (corpusean ez dago; ETCn 64 agerraldi)

Alumina aluminio oxidoa da (Al 2 O 3). Silizea eta alumina dira buztin eta esmalteen osagai garrantzitsuenak. ETC-entziklopedia   Alumina, Wikipedia

Berez, kristal forma duen aluminio oxidoa da zafiroa, eta berdin artifizialki ekoitzitako zafiro sintetikoa. ETC-prentsa   Berria, 2014-08-27

Bai, oso ohikoak diren materialez ari gara, eta horiekin erraz lan egin daiteke: aluminio oxidoa, adibidez. ETC-prentsa   Berria, 2016-04-10

Erabiltzen diren garraiatzaileen artean, hauek daude: eraldatutako zelulosak, karbono aktibatua, igeltsu-mineralak, aluminio oxidoa eta beira aleak. ETC-zientzia, zuzenbidea   Mikroorganismoen biologia Askoren artean, EHU, 2007

Ingeniaritzako zeramikak konposatu puruak edo ia-puruak dira aluminio oxidoa (Al2O3), silizio karburoa (SiC) eta silizio nitruroa (Si3N4) bezala, gaur egun gas-turbinetan eta zirkuitu integratuen txipetan aplikatzen ari dira era esperimentalean. ETC-zientzia, zuzenbidea   Eraikuntzako materialak, Nuria Monasterio, UEU, 2009

8 aluminio paper

Larruzko tapizerian ezer ez jausteko kontuz jan ditu tailarinak aluminio paperezko ontzian, tarteka-marteka jatetxerantz jasoz begirada.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 122. orr.

Erretzaileen gunean aluminio paperezko hautsontziak daude.  Berria - Harian   2005-11-04

Saltokiko neska arrosa gorrien zurtoinak aluminio-paperean biltzen ari zen bitartean, Rosiek Jakeri zeharretik begiratu zion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 418. orr.

9 aluminio silikato (corpusean ez dago; ETCn 17 agerraldi)

Aluminio silikato batzuk, honako mineral hauek dira: feldespatoa, kloritak, buztina, granitoa, puzolarria... ETC-entziklopedia   Aluminio silikato, Wikipedia

Aluminiozko eta aluminio silikatozko mineral ugariren alterazioaren ondorioz sortzen da, meteorizazio biziko baldintzetan. ETC-prentsa   Berria, 2005-01-29

Buztina da batez ere aluminio silikatoz osaturiko lurra, uretan bustita oso bigun eta malgua, eta ontzi, teila, adreilugintzan erabilia. ETC-literatura, saiakera   Azken egunak Gandiagarekin, Joxe Azurmendi, Elkar, 2009

Buztinek aluminio silikato hidratatuak (Al2O3 ? SiO2 ? H2O) dituzte gehienbat, eta TiO2, Fe2O3, MgO, CaO, Na2O eta K2O moduko oxido-kantitate txikiekin nahastuak egon daitezke. ETC-zientzia, zuzenbidea   Eraikuntzako materialak, Nuria Monasterio, UEU, 2009

10 aluminiozko paper

Paper bakoei dagokienez, Peredak magrebtarren kasua aipatu zuen, horietarik askok heroina edo kokaina txinotan erretzen badituzte ere droga aluminiozko paperetan erre eta kea arnastuz, ez direlako usualki osasun eta gizarte zerbitzuetara hurbildu ere egiten.  Berria - Euskal Herria   2004-11-27

Pubean txokolatinak erosi eta aluminiozko paperarekin joaten ziren komunera.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 228. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta aluminio (4); eta aluminioa (5); eta aluminiozko (9)

 



Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus