hari-instrumentuak

 

 
 
 
 
 
 

HELBURUAK

  1. Harietako zeharkako bibrazioen legeak ezagutzea.

  2. Hari-instrumentuen sailkapena ezagutzea eta euren ezaugarri nagusiak.

 

 

DESKRIBAPENA

Hari bat bibraraztea da soinua sortzeko modurik zaharrenetakoa. Hariak betetzen duen azalera txiki samarra izaten da eta horregatik inguruko airearen mugimendua ez da nabarmena. Horretarako ohizkoa da hariari erresonantzia-kutxa akoplatzea (erresonantzia zabala) soinuaren ekoizpena areagotzeko. Kutxak hariaren erresonantzia jasotzen du kontaktu-zubien bitartez eta airera anplifikatuta transmititzen ditu.

 

 

 

Hari baten bibrazioak

Harietan sortzen diren bibrazioak luzetara edota zeharka izan daitezke. Luzetarako bibrazioak lortzeko hari tentsu bat luzetara igurtzi daiteke; lortutako soinua indartsua da baina tinbrea ezatsegina. Batzutan jotzaile hasi berriek instrumentua jotzean honela igurtziz bibrazio ezatseginak ere sortzen dituzte nahi gabe. Hari-instrumentu gehienetan zeharkako uhinak dira gogokoenak, eta horietan hariaren partikula bakoitzak hariaren norabide perpendikularrean bibratzen du.

 

 

 

Hari batek frekuentzia fundamentalaz gain, gaintonu guztiak ere sor ditzake, hau da, frekuentzia fundamentala bider 2, 3, 4, 5, etab... harmonikoak deiturikoak. Haria non eta nola zirikatzen den arabera harmonikoen kopuru eta anplitudeak ezberdinak dira:

  • Atzamarrarekin hariaren zenbait puntu oso leunki ukituz lortu daitezken harmonikoek puntu horretan nodo bat dute.

  • Hari bat puntu batean zirikatzean, bertan sabel bat osatzen da eta beraz sortzen diren harmonikoek ezin dute nodo bat izan zirikatu den puntuan (Young-en legea).

 

 

Hari-instrumentuen ezaugarriak

 

 

ADIBIDE ETA SIMULAZIOAK

 

Uhinen gainezarmena: bibrazio-moduak eta uhin geldikorrak muturrak finko dituen hari batean

 

GALDERAK

a Hari-instrumentu batean, zein da erresonantzia-kutxaren eginkizuna?:

  1. Hariak eutsi.

  2. Instrumentuaren tamaina erabilgarri bihurtu.

  3. Harien soinua anplifikatzea.

  4. Instrumentuaren itxura hobetu.

b Ondorengo hari-instrumentuetatik zein da punteatua?

  1. kontrabaxua                                                       

  2. harpa                                                       

  3. pianoa                                                            

  4. biolina

c Hari batek zeharka bibratzen duenean soinu fundamentalaren frekuentzia:

  1. Hariaren luzeraren zuzenki proportzionala da.

  2. Hariaren tentsioaren erro karratuaren alderantziz proportzionala.

  3. Hariaren diametroaren alderantziz proportzionala.

  4. Hariaren dentsitatearen erro karratuaren zuzenki proportzionala.

d Hari bat puntu zehatz batean zirikatzen bada, bertan puntuan sortzen dena ondokoa da:

  1. nodoa.                                                                         

  2. nodoa edo sabela, puntu-motaren arabera.                   

  3. sabela.   

  4. nodoa, puntu-motaren arabera.

e Lira baten soinuaren iraupena honelakoa da:

  1. aldakorra                                                           

  2. finkoa                                            

  3. aldakorra, baina iraupen maximo finkoa.                                                                

  4. aldakorra, baina iraupen minimo finkoa.

  Emaitzak:  a3   b2   c3   d3   e2  

 

MULTIMEDIA ETA WEB BALIABIDEAK

Gai honetaz gehiago irakurri nahi baduzu, ondoko estekan erreferentziak aurkituko dituzu:   , eta gero honako atalean  .

 

AUTO-AZTERKETA

hari-instrumentuak

aurreko galdetegia Hot Potatoes aplikazio informatikoarekin burutu da:

Half-Baked Software

 

ESTEKAK

Beste instituzio batzuen helbide edo baliabideak ezagutu nahi badituzu bisita itzazu ondoko esteka honetan ageri direnak: 

 

Akustika-ikastaroa, GA-k egina © Copyright 2003. Eskubide guztiak erreserbatuta. Harremanak: acustica@lg.ehu.es