Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea

EHUTSI

Itema: 360
USAINDU aditzaren erabileraz

AZALPENAK

Euskaraz hainbat modu ditugu erdarazko “oler” aditzaren familiakoak adierazteko, eta batzuen artean behinik behin bakoitzak bere ñabardura du (usaindu, usaina hartu, usain egin, usaina aditu, usain ona/txarra izan/egon...).

Horietako bat osagai bakarrekoa da, forma bakarrean ematen dena: usaindu. Besteek elementu bat baino gehiago dute: usain ona/txarra izan, usaina hartu, usain egin, usaina aditu. Gaztelaniaz ere forma bakarra ez da oler (esanahiaren arabera bada besterik: olfatear, notar, sospechar, heder, apestar; desprender hedor; meter las narices; dar en la nariz), nahiz eta aurreko hori den gehien erabiltzen dena, neutroena. Hala ere, forma gehiago daude aukeran: tener buen/mal olor, percibir un olor, despedir un determinado olor...

Dena dela, esan bezala, gaur egungo erabileran forma bat bakarra ari da nagusitzen, adiera guztiak bere baitan bildurik: “oler”. Eta horrela, adibide bat jartzeko, “huelo a rosas” bezalako esaldi batek bi esangura izan ditzake: “arrosa-usaina dut nik”, eta “arrosa-usaina aditzen/hartzen dut”.

Komeni da ñabardura horiek adierazteko gaitasunari eustea eta formen arteko aldeak zaintzea, komunikazio-ekintza ahalik eta finena egiteko.

 
DOKUMENTAZIOA
  • OEH