Irakasgaiak, Neurofarmakologiaren garrantzitsuenetarikoak diren honako bi arloak lantzen ditu : (1) Giza portaera eta goi-mailako funtzio kognitiboak eraldatzeko asmoz, gure gizartean erabiltzen diren farmako eta substantzia psikoaktiboen ekintzen oinarri diren diana molekularrak eta mekanismo zelularrak, eta (2) Eragin farmakologiko espezifikoen azterketa, maila molekular, zelular eta konduktualean, giza garunaren azterketarako erabiltzen diren metodologiak eta tekniken deskripzioa azpimarratuz.

Helburu nagusia, gizakien portaera eta lehen mailako funtzio kognitiboen ikerkuntzan Neurofarmakologiak daukan paper garrantzitsua jakitea, eta farmako zein erabilpen ludikoko substantzia psikoaktiboen ekintza mekanismo zehatzen ezagutza, hauek eragindako portaera asalduren kontrako farmako eraginkorren garapenerako oinarri teoriko eta praktikoa bermatzen duela ulertzea izango litzateke.

Irakasgai hau, Farmazia Graduko 4. mailako hautazkoa denez, ezin bestekoa da ikasleak aldez aurretik Biologiako M03 moduluko (Zelula eta Ehunen Biologia, Biokimika, eta Biologia Molekularra) eta Medikuntza eta Farmakologiako M05 moduluko (Giza Anatomia, Giza-Fisiologia, Farmakologia I, eta Farmakologia II) irakasgaietan lantzen diren ezagutzak lortu izana.

Irakasgai honetan lortu nahi diren gaitasun espezifikoak honakoak dira:

1.- Farmako psikoaktiboen (psikofarmakoen) erabilerak eragin ditzakeen asaldurak ulertzea, eta osasun zein gizarte mailan daukaten eraginaren garrantzia ezagutzea.

2.- Funtzio kognitibo eta emozionalen oinarri diren, mekanismo molekular eta zelularrak, eta nerbio sistema zentraleko antolakuntza sistema ezagutu. Halaber, mekanismo eta antolakuntza sistema hauetan gertatzen diren eraldaketen ondorio klinikoak ulertu.

3.- Ugaztunen nerbio sistema zentrala, edo/eta psikofarmakoen ekintza mekanismoa aztertzeko “in vitro” eta “in vivo” erabiltzen diren metodologiak eta teknikak ezagutzea.

4.-. Psikofarmakoek eragindako asaldurak aztertzeko erabiltzen diren animali-ereduak ezagutzea.

5.- psikofarmakoen erabileraren ondorioz garatzen diren asalduren oinarri molekular eta zelularrak ezagutzea eta ulertzea

6.- Farmakologia, psikiatria eta neurologia arloetan egindako ikerkuntzei esker, gizakietan lortutako ebidentzia zientifikoak eta Neurofarmakologian egindako ikerkuntzekin animali zein zelula ereduetan lortutako ebidentzia zientifikoak integratzea.

7. Psikofarmakoen erabileraren ondoriozko asalduren tratamendurako eraginkorrak diren farmakoen ekintza mekanismoaren oinarri molekular eta zelularra, ezagutzea eta ulertzea. Halaber, Farmako hauen mugak ezagutu eta etorkizunerako farmako berrien garapenerako garrantzitsuak izango liratekeen diana molekular berrien ikerkuntza ezagutzea eta ulertzea.

8. Farmako berrien garapeneko fase preklinikoetan egitura kimiko berrien abusuzko erabilera potentziala aurreikustea.

9. 1. Faseko entsegu klinikoetan giza erabilera onartu aurretik, Gobernu-agentziek egitura kimiko berrien abusuzko ahalmena definitzeko erabiltzen dituzten irizpideak ezagutzea.

10. Neurofarmakologiako arloan lehen mailako ohiko iturrietatik lortutako informazio zientifikoa analizatzea eta eztabaidatzea.

PROGRAMA TEORIKOA

I.ATALA.-Sarrera. Substantzia psikoaktiboek eragindako asaldura mentala.

1. Gaia.- Droga edo substantzia psikoaktiboaren definizioa. Epidemiologia eta osasun mailan daukan garrantzia.

2. Gaia.- Substantzia psikoaktiboen erabilerarekin erlazionatutako mendekotasun asaldurak.

II. ATALA.- Substantzia psikoaktiboen kontsumoan eta ondoriozko asalduretan inplikaturiko oinarri neuronalak

3. Gaia.- Substantzia psikoaktiboen kontsumoak eragindako asalduren garapena eta mantentzea (I).

4. Gaia.- Substantzia psikoaktiboen kontsumoak eragindako asalduren garapena eta mantentzea (II).

III. ATALA.- Drogen Farmakologia, toxikologia, eta erabileraren ondoriozko asalduren tratamendua.

5. Gaia.- Kokaina, anfetamina eta metanfetamina.

6. Gaia.- Feniletilaminaren eratorriak: MDMA (“estasia”)

7. Gaia.- Heroina eta hartzaile opioideen agonistak

8. Gaia.- Farmako antsiolitiko, sedatzaile eta hipnotikoak: bentzodiazepinak eta barbiturikoak

9. Gaia.- Inhalatzaileak edo substantzia lurrunkorrak

10.Gaia.- Kannabisa eta CB1 hartzaile kannabinoidearen agonista sintetikoak

11.Gaia.- Haluzinogeno naturalak eta sintetikoak (I)

12.Gaia.- Haluzinogeno naturalak eta sintetikoak (II)



PROGRAMA PRAKTIKOA

Gela praktika 1 (2h 30min): Ikasleek lan-taldean egin beharreko lanaren oinarri teorikoa aurkeztu eta azaldu egingo da. Lan honetan ikasleek; 1) Neurofarmakologiako ikerkuntza lan baten artikulu original bat. 2)Neurofarmakologiako diseinu esperimentala, edo 3) substantzia psikoaktiboen erabilpenaren inguruko kanpo-inkesta

Gela praktika 2 (2h 30min): Taldeetan antolatuta, gehienez 10 minutuko iraupeneko eta idatzizko aurkezpen batekin lagunduta, ikasleek egindako lanaren ahozko aurkezpena egingo dute. Gero, talde bakoitzeko lanaren eztabaida egingo da.

Ordenadore praktika 1 (3h 30 min). Neurotransmisoreen hartzaileen espresioaren in vitro azterketa. Emaitzen analisia eta eztabaida.

Ordenadore praktika 2 (3h 30 min): Neurotransmisoreen hartzaileen funtzionalitatearen in vitro azterketa. Emaitzen analisia eta eztabaida.

Ordenadore praktika 3 (3h 30 min): Neurotransmisoreen hartzaileen metabolismoaren in vitro azterketa. Emaitzen analisia eta eztabaida.

Gaitasun hauek lortzeko, ikasleak gela magistralen bitartez garatutako programa teorikoa jarraitu beharko du, baita gela zein ordenadore praktiketan proposatutako jarduera praktikoak ere.



Horretarako, hurrengo metodologia erabili egingo da:

1.Programa teorikoan dauden edukien Gela Magistralak (4.5 ECTS)

2.Gela Praktikak (PA, 05 ECTS). Praktika hauetan, ikasleek taldeka egindako lanen aurkezpenak proposatu, eztabaidatu eta ebaluatu egingo dira. Lan hauek, Neurofarmakologia arloko ikerkuntza lan originalen artikuluen analisi eta eztabaidan (erabilitako teknika eta metodologiak azpimarratuz), edo Neurofarmakologiako ikerkuntza proiektu baten diseinuan, edota substantzia psikoaktiboen erabilpenaren inguruko kanpo-inkesta baten analisi eta eztabaidan oinarrituko dira.

3.Ordenadore Praktikak (PO, 1 ECTS). Praktika hauetan, Neurofarmakologiako arloan ohikoak diren informatika programen bitartez, neurotransmisoreen hartzaileen karakterizazio, edota psikofarmako eta hartzaileen arteko interakzioen karakterizazio esperimentuetan lortutako benetako emaitzen eztabaida eta analisia egingo da.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 70
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 30

-Ebaluaketa sistema jarraia edo mistoa:



Irakasgaiaren azterketa finala: %70a

Azterketa finala, gela magistraletan landutako edukien inguruko garatzeko galderekin osatuta egongo da. Irakasgaia gainditzeko, azterketa hau derrigorrez gainditu beharko da.



Beste jarduera batzuk: %30a

Jarduera praktiko bakoitzean eskatutako materialaren bitartez, landutako edukien ebaluazioa egingo da. Irakasgaia gainditzeko, derrigorrezkoa izango da eduki hauek gainditzea. Eduki zientifikoetaz gain, ahozko zein idatzizko adierazpena kontuan hartuko da.

Ikasleek, ebaluaketa jarraiko (edo mixtoa) sistemari uko egin ahalko diote, eta ebaluaketa finala hautatu. Horretarako, ikasleek, ikastetxeko egutegi akademikoaren arabera lauhilekoaren hasieratik hurrengo 9 astetan, idazki baten bitartez uko egin beharko dute.



-Ebaluazio sistema Finala:

Azterketa finala, irakasgaiaren %100a.

Azterketa finala, gela magistralean zein praktiketan landutako edukien inguruko garatzeko galderekin osatuta egongo da.

-Ebaluazio sistema Finala:

Azterketa finala, irakasgaiaren %100a.

Azterketa finala, gela magistralean zein praktiketan landutako edukien inguruko garatzeko galderekin osatuta egongo da.

Oinarrizko bibliografia

-Florez, J.; Armijo, J.A.; Mediavilla, A.: Farmacología Humana, 6ª ed. Elsevier-Masson (2013).



-Zarranz J.J.; Meana J.; González-Menacho J.: Neurofarmacología Contemporánea. Elsevier (2011)

Gehiago sakontzeko bibliografia

-American Psychiatric Association (2013). Manual Diagnóstico y Estadístico de los Trastornos Mentales. DSM-5. 5ª edición. Editorial Panamericana.

-Regier D. et al. (2009). The conceptual development of DSM-5. The American Journal of Psychiatry, 166: 6.

Aldizkariak

-ACTUALIDAD EN FARMACOLOGÍA Y TERAPÉUTICA
-REVISTA DE NEUROLOGÍA
-NEUROPSYCHOPHARMACOLOGY
-BIOLOGICAL PSYCHIATRY
-ARCHIVES OF GENERAL PSYCHIATRY
-AMERICAN JOURNAL OF PSYCHIATRY
-ANNUAL REVIEW OF NEUROSCIENCE
-MOLECULAR PSYCHIATRY

Web helbideak

-Centro de Investigación Biomédica en Red de Salud Mental:
www.cibersam.es

-Sociedad Americana de Psiquiatría
www.psychiatry.org

-Búsqueda de artículos científicos: Pubmed
www.ncbi.nlm.nih.gov