Izaera teknologiko nabarmena duen irakasgaia da, eta ikasleak automatizazioarekin eta prozesuen kontrolarekin lotutako teknologia batzuekin harremanetan jartzen dira. Kontrol-ekipoak erabiltzen eta horien ezaugarriak eta prestazioak ikuspuntu teknikotik baloratzen ikasiko du. Hala ere, teknologiarekin lotutako gaiak emateaz gain, kontrol-sistemen diseinuan erabiltzen diren metodologiak eta estandarrak ere aztertzen dira.



Testuinguruan jartzea.



Irakasgai hau da ikasleak automatizazio- eta kontrol-teknologiarekin duen lehen kontaktua. Ikasleak 3. mailako "Automatika eta kontrola" irakasgaian ematen diren kontrol-teoriako ezagutzekin iristen dira ikasgai honetara. Bere prestakuntza teknologikoa graduko aukerako beste irakasgai batzuekin eta Industria Ingeniaritzako masterreko beste batzuekin osatzen da.



Hautazko irakasgaia da, Industria Teknologiako Graduko laugarren mailako 1. lauhilekoan ematen dena, 6 ECTS kredituko irakastorduekin.



Aldez aurreko betekizunak.



Signaturaren zenbait gaitan, 3. mailako "Automatika eta kontrola" signaturan lortutako ezagutzak beharrezkoak dira.

Prozesuak eta makinak kontrolatzeko sistemak diseinatzen dituen ingeniariak prestakuntza teoriko eta praktiko handia izan behar du.



Kontrol-sistemak gailu industrialak dira, prozesuen eta makinen automatizazioa eta kontrola egiteko erabiltzen direnak. Ingeniaritzaren adar honekin lotutako diseinu-gailu, -teknologia eta -metodologia ugari daudenez, ezinbestekoa da horiek ezagutzea, prozesuen automatizazioan behar bezala aplikatzeko. Ingeniariak gai izan behar du teknologiarik egokiena aukeratzeko eta automatizatu beharreko prozesuaren ezaugarrietara ondoen egokitzen den kontrol-sistema diseinatzeko eta ezartzeko. Hori guztia da Automatizazio Industriala irakasgaiaren helburua.



Irakasgai honetan garatu beharreko gaitasuna eta espero den ikaskuntzaren emaitza (Industria Teknologiako graduaren memoria egiaztatuaren azken bertsioan jasoa) honako hauek dira:



M04OP3 Erregulazio automatikoaren, elektronika industrialaren eta horiek automatizazio industrialean aplikatzearen esparruan garapen, proiektu eta azterketa aurreratuei ekiteko gaitasuna, autonomia-maila handiarekin.



RA Automatismo- eta kontrol-sistemen diseinua, makina eta instalazio industrialetarako.



Ikaskuntza orokorraren emaitza hori honako emaitza partzial hauetan banatzen da, irakasgai honetan baloratuko direnak:



RA1: Automatizazio-proiektu baten diseinua egituratzen jakitea.



RA2: Industria-kontroleko ekipoak ezagutzea eta programatzea, programazio-estandarrei jarraituz.



RA3: Egindako diseinua inplementatzen eta funtzionamenduan probatzen jakitea.

1. gaia. AUTOMATIZAZIO INDUSTRIALERAKO SARRERA.

2. gaia. AUTOMATIZAZIOKO EGUNGO ESTANDARRAK.

3. gaia: OINARRIZKO AUTOMATISMOAK.

4. gaia: AUTOMATISMO PROGRAMAGARRIAK. PLC-REN HARDWAREA.

5. gaia. AUTOMATISMO PROGRAMAGARRIAK. PLC-REN SOFTWAREA.

6. gaia. SISTEMA AUTOMATIKOEN DISEINUA.

7. gaia. SENTSORE INDUSTRIALAK.

8. gaia. ERAGINGAILU INDUSTRIALAK.

I. eranskina ALDAGAI JARRAITUEN KONTROLA

II. eranskina. PID ERREGULADOREAK PLC-ETAN

III. eranskina. ALDAGAIAK, DATU MOTAK ETA ARRAY-AK

IV. eranskina. ZEHARKAKO HELBIDERATZEA

Irakasgaia emateko, eskola magistralak baliabide didaktikoekin, mintegiekin, laborategiko praktikekin eta tutoretza pertsonalizatuekin konbinatzen dira.



KLASE MAGISTRALAK:



Horietan, gai bakoitzaren edukiak eta kontzeptu teorikoak azaltzen dira. Horretarako, eGela plataforman (http://egela.ehu.es), Powerpointeko aurkezpenetan eta bideo erakusleetan ikaslearentzat eskuragarri dagoen ikasgaiaren lan-materiala erabiltzen da. Era berean, azalpenarekin batera, prozesu errealetan oinarritutako ariketa argigarri laburrak daude.



MINTEGIAK:



Klase magistralen osagarriak dira, eta klase horietan eskuratutako kontzeptu teorikoak barneratzeko erabiliko dira, kasu praktikoak talde txikiagoetan garatuz.



Konplexutasun ertaineko prozesuak kontrolatzeko sistemak diseinatzeari ekingo zaio, haien zehaztapenetatik abiatuta. Diseinu horietako batzuk laborategiko saioetan inplementatu eta probatuko dira, diseinua eta inplementazioa nola lotzen diren ikusteko.



Mintegiak talde txikietan egituratuz gero, ariketak eta gai teoriko-praktikoak banaka zein taldean ebatzi ahal izango dira, betiere irakasleak bertaratuta eta orientatuta.



LABORATEGIKO PRAKTIKAK:



Laborategiko Praktiketan, hardware eta software egokiak erabiliz, hainbat kasu eta arazo praktiko garatu eta praktikan jarriko dira, automatizazio-problemak ebaztean oinarritutako ikaskuntza bilatuz.



Praktikak garatzeko, laborategian dauden kontrol-ekipoak (PLCak) eta PLCaren fabrikatzailearen ingeniaritza-erreminta espezifikoak erabiliko dira, bai programaziorako eta diagnostikorako, bai ordenagailuan bertan simulatzeko.



Mintegi eta laborategietako saioetan justifikatu egin behar dira absentziak.



IKASGELA BIRTUALA:



Ikasleek eGelaren bidez (http://egela.ehu.es) honako hauek izango dituzte:



• Irakasgaiaren edukiekin lotutako dokumentuak (aurkezpenak, ariketen enuntziatuak eta esteka interesgarriak).



• Laborategiko praktiken enuntziatuak.



• PLCak programatzeko tresnak, ordenagailuan simulatuta.

Ikasgela birtualean sarri samar sartzea gomendatzen da, ikasgaiaren beste edozein jarduerari buruzko beste edozein jakinarazpenetarako ere erabiliko baita.

• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 70
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 15
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 15

Espero diren ikaskuntza-emaitzak ebaluatzeko tresnak eta puntuazio-ehunekoa honako hauek dira:



o Egin beharreko proba idatzia (70%)



o Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo arazoak) ( 15%)



o Talde-lanak (problemak ebaztea, proiektuak diseinatzea) ( 15%)



Irakasgai honen ebaluazioa mistoa da: % 70 amaierako azterketa bakarrarekin lotuta dago, eta % 30 ikasturtean zehar ikasleek egin beharreko etengabeko lan

arekin. Hauek dira ebaluazio-tresnen eta ebaluazio-moten arteko elkarrekikotasuna:



• Azken proba idatzia ( 70%): Proba hau zati teoriko batean banatuta egongo da, % 40ko pisuarekin, eta ariketa praktiko batean, 60%ko pisuarekin. Azken notako azterketaren pisua, guztira, 70%ekoa da. Idatzizko probaren eta etengabeko ebaluazioaren zatiaren arteko batez bestekoa egin ahal izateko, beharrezkoa izango da 4. kalifikazioa edo handiagoa lortzea, bai teoriaren zatian, bai ariketa praktikoan.



• Ebaluazio jarraitua ( 30%): Atal honek bi zati izango ditu:



• 15% edo praktikak egitea (ariketak, kasuak edo arazoak): Mintegiko eta laborategiko saioetan ebaluatuko da, eta aurretiazko lanaren prestakuntza eta saio horietan egindakoa baloratuko dira.



• 15% edo talde-lanak (problemak ebaztea, proiektuak diseinatzea): Proposatutako sistema bat automatizatzeko proposatutako diseinua inplementatzeko, funtzionamenduan probatzeko eta akatsak konpontzeko faseko trebetasuna baloratuko da.



Irakasgaia gainditzeko, guztira 5 puntu edo gehiago lortu beharko dira (gehienez 10 puntu) aurreko taulan adierazitako tresnen bidez, eta derrigorrezkoa izango da 4 puntu lortzea azken proba idatzian. Lortzen ez bada, agertuko den nota azken proba idatzian lortutakoa izango da (10en gainean).



Ohiko deialdian ebaluazio jarraituari uko egitea.



(Graduko eta lehen eta bigarren zikloko irakaskuntzak kudeatzeko araudian) adierazten den bezala, ikasleak ebaluazio jarraituko sistemari uko egiteko eskubidea izango du. Uko egiteko, uko egitea_ebaluazioa_jarraitua.pdf idazkia formalizatu behar da, eta Sistemen Ingeniaritza eta Automatika Saileko Idazkaritzan entregatu behar da, ikasturtea hasi eta gehienez ere 9 asteko epean, ikastetxearen egutegi akademikoa kontuan hartuta.



Ebaluazio jarraituari uko egiten dioten ikasleek ezagutzak eta gaitasunak lortu dituztela egiaztatu beharko dute idatzizko proba baten bidez (azken notaren 70%) eta proba osagarri baten bidez (azken notaren 30%). Proba osagarria idatziz eta/edo laborategian egin ahal izango da, eta laborategiko eta/edo mintegiko saioetan landutako kontzeptuei buruzkoa izango da. Egitura hori ohiko deialdian zein ohiz kanpoko deialdian mantenduko da.



Deialdiari uko egitea



Deialdiari uko eginez gero, ez aurkeztutzat joko da. Azterketen egun ofizialean ezarritako probara ez aurkezteak deialdiari zuzenean uko egitea ekarriko du.

Ezohiko deialdiaren azken nota lortzeko, idatzizko azken probaren bigarren deialdi bat (70%) ebaluazio jarraituaren zatiari dagokion puntuazioarekin konbinatuko da, hau da, ikasturtean lortutakoarekin, hau da, deialdi arruntean lortutakoarekin (30%).



- Ebaluazio jarraituari uko egin ez dioten ikasleek atal honetako notari eutsi ahal izango diote (azken notaren 30%) eta ez dute proba osagarria egingo. Azken nota kalkulatzeko, beraz, ohiz kanpoko deialdiaren azken proba idatziaren emaitza (azken notaren 70%) ebaluazio jarraituaren notari (30%) gehituko zaio.



- Ebaluazio jarraituari uko egin ez dioten eta atal honetako notari eutsi nahi ez dioten ikasleek uko egin dioten_ebaluazioa_jarraitua.pdf dokumentua formalizatu beharko dute, eta Sistemen Ingeniaritza eta Automatika saileko Idazkaritzan aurkeztu beharko dute, azterketa berezien deialdi ofiziala egin baino hilabete lehenago gutxienez. Kasu horretan, azken proba idatziaz gain (azken notaren 70%), proba osagarria ere egin beharko dute (azken notaren 30%).



- Ebaluazio jarraituari uko egin dioten pertsonek, azken proba idatziaz gain (azken notaren 70%), proba osagarria ere egin beharko dute (azken notaren 30%).



Irakasgaia ezohiko deialdian gainditzeko, guztira 5 puntu edo gehiago lortu beharko dira (gehienez 10 puntu) lehen adierazitako ebaluazio-tresnen bidez, eta derrigorrezkoa izango da idatzizko azken proban 4 puntu lortzea. Lortzen ez bada, agertuko den nota azken proba idatzian lortutakoa izango da (10en gainean).



Deialdiari uko egitea



Deialdiari uko eginez gero, ez aurkeztutzat joko da. Azterketen egun ofizialean ezarritako probara ez aurkezteak deialdiari zuzenean uko egitea ekarriko du.

Irakasgaiaren ematean erabili ziren gardentasunetako taldea
Laborategi-praktiken enuntziatuak

Oinarrizko bibliografia

- Autómatas Programables y Sistemas de Automatización. E. Mandado Pérez, J. Marcos Acevedo, C. Fernández Silva, J.I. Armesto Quiroga, Editorial Marcombo. 2005.



- Automating with SIMATIC S7-1500. Configuring, Programming and Testing with STEP 7 Professional . H. Berger. Editor Siemens. 2014.



- Automating with SIMATIC S7-300 inside TIA Portal. Configuring, Programming and Testing with STEP 7 Professional V11. H. Berger. Editor Siemens. 2012



- IEC 61131-3: Programming Industrial Automation Systems (2ª edición). Karl Heinz John, Michael Tiegelkamp. Springer

Gehiago sakontzeko bibliografia

- Automatización de Maniobras Industriales Mediante Autómatas Programables. J. Pérez Cruz, M. Pineda Sánchez. Universidad Politécnica de Valencia.

Aldizkariak

- Automática e Instrumentación.

Web helbideak

- Página web de la revista Automática e Instrumentación: http://www.tecnipublicaciones.com/automatica/

- Control Engineering Practice. A Journal of IFAC, the International Federation of Automatic Control: http://www.elsevier.com/

- IFAC-International Federation of Automatic Control: http://www.ifac-control.org/

- Comité Español de Automática: http://www.cea-ifac.es/