XSLaren edukia
Ekologia
- Ikastegia
- Farmazia Fakultatea
- Titulazioa
- Ingurumen Zientzietako Gradua (Plan berria)
- Ikasturtea
- 2024/25
- Maila
- 2
- Kreditu kopurua
- 9
- Hizkuntzak
- Gaztelania
- Euskara
- Ingelesa
IrakaskuntzaToggle Navigation
Irakaskuntza mota | Ikasgelako eskola-orduak | Ikaslearen ikasgelaz kanpoko jardueren orduak |
---|---|---|
Magistrala | 56 | 84 |
Mintegia | 5 | 7.5 |
Gelako p. | 4 | 6 |
Laborategiko p. | 17 | 25.5 |
Ordenagailuko p. | 5 | 7.5 |
Landa p. | 3 | 4.5 |
Irakaskuntza-gidaToggle Navigation
HelburuakToggle Navigation
Gaitasunak
Irakasgaiaren gaitasun espezifikoak:
• M02CM02: Lurreko biomak eta prozesu ekologiko orokorrak ezagutzea, baita hauek eragiten dituzten faktoreak eta dinamikak, eta eskualde mailako ekosistema eta habitat mota nagusien funtsezko ezaugarriak.
• M02CM03: Biodibertsitatea maila desberdinetan (taxonomikoki, ekologikoki, populazio mailan) estimatu, irudikatu eta interpretatzeko prozedurak erabiltzea, ingurune natural eta antropizatuekin dituen elkarrekintzak eta bere ingurumen-garrantzia kontutan hartuz.
• M02CM07: Gaur egungo demografia-erronkak eta giza-populazioaren eta ingurumenaren arteko erlazio konplexuak ulertzea.
Irakasgaiaren zeharkako gaitasunak:
• G009: Gai aplikatu baten inguruan iturri desberdinetako informazioa erabiltzea, egoki interpretatzea, ondorio esanguratsuak ateratzea, eta publikoki aurkeztea
• G010: Talde-lana: informazioa, ideiak eta proposamenak elkar trukatzea talde-lan batean helburu zientifiko edo profesionalak lortzeko.
• G011: Idatziz edo ahoz, gaur egungo arau linguistikoak errespetatuz, eta goi-mailako tituludun bati dagokion mailarekin, informazioa helarazi publiko orokor edo espezializatu bati.
Ikasketa emaitzak
1) Naturaren antolaketa-mailak, banakotik ekosistemara, identifikatzen ditu.
2) Ekosistemak egituratzen eta abian jartzen dituzten prozesu fisiko-kimikoak deskribatu eta ulertzen ditu.
3) Egituratzen eta abian jartzen dituzten ekosistemaren osagai desberdinen arteko erlazioak aintzat hartu eta ulertzen ditu.
4) Antolaketa-maila desberdinetako egitura eta funtzio alderdiak era kualitatibo eta kuantitatiboan analizatzen ditu.
5) Landan nahiz laborategian taldeka lan egiten du.
6) Egin beharreko ikerketari dagokion metodologia jarraituz laginketa egiten du.
7) Laborategiko lanaren oinarrizko arauak ikasten ditu.
8) Datu fidagarri eta konparagarriak lortzeko, laginak era sistematiko eta estandarizatuan analizatzen ditu.
9) Teknika estatistikoak aplikatuz datuak prozesatzen ditu.
10) Ezarritako urratsak jarraituz, egindako praktikaren alderdi nagusiak islatzeko txostena egiten du.
11) Lanari bermea emateko beharrezko bibliografia bilatu eta kudeatzen du.
12) Egindako lana jendaurrean azaldu eta defenditzen du.
Irakasgai-zerrendaToggle Navigation
Eduki teorikoak
I.BLOKEA: SARRERA
1. Ekologia. Naturaren zientzia
II. BLOKEA: INGURUNEA ETA ORGANISMOAK
2. Ingurune aldakorra
3. Biosfera
4. Organismoen erantzunak
5. Eboluzioa
III. BLOKEA: POPULAZIOA
6. Populazioa. Hazkundea eta Erregulazioa
IV. BLOKEA: ELKARREKINTZAK
7. Lehia
8. Ustiapena
9. Beste elkarrekintza sinbiotikoak
V. BLOKEA: KOMUNITATEA
10. Espezieen ugaritasuna eta biodibertsitatea
11. Komunitatearen egitura eta dinamika
VI. BLOKEA: FLUXU ENERGETIKOA
12. Ekoizpen primarioa
13. Ekoizpen sekundarioa. Materiaren birziklapena
14. Egitura trofikoa
15. Ziklo Biogeokimikoak
Eduki praktikoak
Edduki praktikoak ikerketa edafiko baten inguruan egituratzen dira.
Landa praktikak (0,3 ECTS)
Olarizuko zonaldean (Gasteiz, Araba) laginketa edafiko bat burutuko da.
Laborategi praktikak (1,7 ECTS)
Laborateggi praktikak lau eggunetan zehar banatzen dira. Hurrengo aldaggaiak kuantifikatuko dira laborategian:
-pH
-Eremu kapazitatea
-Lurzoruaren materia organiko eta inorganikoaren edukiera
-Ehundura
-Ur edukia
-Azalera unitateko landare nekromasa
-Landare nekromasaren materia orgganiko eta inorganikoaren edukiera
-Edafofauna
Ordenagailu praktikak (0,5 ECTS)
Landan eta laborategian lortutako datuen analisi estatitikoa.
Mintegiak (0,5 ECTS)
Landa eta laborategian lortutako datuekin egindako lan praktikoaen aurkezpena.
Gela praktikak (0,4 ECTS)
Eduki teorikoak indartzeko ariketa praktikoak burutuko dira.
MetodologiaToggle Navigation
Eskola magistraletan irakasleak irakasgaiaren oinarrizko edukiak azalduko ditu; horretarako, eGelako “Ekologia” irakasgaian eskuragarri dauden diapositibak lagungarriak izanen dira. Azaldutako edukiei, eta gainerako irakasgaiekin ekologika dituen loturei buruzko ikasleen partaidetza eta gogoeta sustatuko da, gelan bertan egindako noizbehinkako galderen bidez.
Gelako praktiketan, aldez aurretik proposaturiko buruketak (baina norberak egin ditzan) guztion artean (ikasleak eta irakaslea) ebatziko dira.
Landa-, laborategia- eta ordenadore-praktikek ekologia arloko ikerketa baten urrats desberdinak osatzen dituzte. Landa-praktikan era zuzen eta efizientean ikerketa-baldintzei dagozkien hainbat lagin hartzeko naturara bertara joango gara. Lagin horiek, ezarritako irizpide eta estandarretan oinarrituta, laborategian analizatuko dira, emaitza fidagarri, adierazgarri eta konparagarriak lortzeko asmoz. Horrela, ezaguera-arloari dagozkion esperimentu-trebetasun eta ezaguerak bereganatuko dira. Ordenadore-praktikan emaitzak lortuko dira eta estatistikoki tratatu, egindako ikerketari buruzko interpretazio zuzena egiteko. Azkenik, lan guzti horrekin txostena (taldeka) egingo da. Horretarako, edukiei eta idazketari dagozkien irizpideak eta aholkuak jarraituko dira (eGelako Ekologia irakasgaian eskuragarri).
Mintegietan burututako lanaren jendaurreko aurkezpen formala (eGelako Ekologia irakasgaian eskuragarri) egingo da, mintegiak ikasleen ahozko komunikazio, sintesi-gaitasun eta talde-lanerako trebetasunak sustatzen dituelarik.
Ebaluazio-sistemakToggle Navigation
Irakasgaiaren ebaluazioa mistoa izango da eta atal hauek izango ditu:
-Banakako amaierako proba: irakasgaiaren notaren % 60a. Gelan azaldutako gaiei buruzko idatzizko proba izango da. Hainbat galdera-mota izan daitezke, hala nola, definizioak, test motako galderak, garapen laburreko galderak, garapen luzeko galderak, buruketak.
-Praktiken garapena eta txostena: irakasgaiaren notaren % 40a
Irakasgaiaren nota finala aurreko bi ataletako batezbesteko haztatuaren bidez egingo da, baldin eta gutxieneko nota (4 bi ataletan; azterketan zein praktiketan) ateratzen bada. Ebaluazioa hezigarria izango da, zeren eta ikasleari entregatu dituen lanak hobetzeko argibideak emango baitzaizkio. Lana lehenengoz entregatu eta gero, ikasleak aldaketak egin ahal izango dizkio eta bertsio hobetuak entregatu. Azken bertsioa kalifikatuko da.
Salbuespenak eta uko egiteak UPV/EHUn eta Farmazia Fakultatean indarrean dagoen arautegia jarraituz izanen dira:
Etengabeko ebaluazioaren kasuan, azken probaren pisua bada irakasgaiko kalifikazioaren % 40 baino handiagoa, nahikoa izango da proba horretara ez aurkeztea azken kalifikazioa <
Nahitaez erabili beharreko materialaToggle Navigation
Laborategiko praktikak burutzeko mantala ezinbestekoa da.
BibliografiaToggle Navigation
Oinarrizko bibliografia
Begon, M., Townsend, C.R. y Harper, J.L. (2006). Ecology: From individuals to ecosystems. 4th ed. Blackwell Publishing Ltd, MA, USA, 738 pp.
Brower, J.E., Zar, J.H. y Ende, C.N. von (1998). Field and laboratory methods for general ecology. 4¿ ed. WCB-McGraw-Hill, Boston, Mass, 273 pp.
Cox, C.B. y Moore, P.D. (2000). Biogeography. An ecological and evolutionary approach. 7th ed. Blackwell Publishing Ltd, MA, USA, 428 pp.
Dajoz, R. (2002). Tratado de ecología 2º ed. Mundi-Prensa, Madrid, 600 pp.
Magurran, A.E. (2004). Measuring biological diversity. Blackwell Publishing Ltd, MA, USA, 256 pp.
Molles, M.C. Jr. (2008). Ecology: Concepts & applications. 4th ed. McGraw-Hill Companies Inc, New York, 604 pp.
Primack, R.B. y Ros, J. (2002). Introducción la biología de la conservación. Ariel Ciencia, Barcelona, 375 pp.
Pullin, A.S. (2002). Conservation Biology. Cambridge University Press, Cambridge, 345 pp.
Ricklefs, R.E. (2007). The economy of nature. 5th ed. W.H Freeman and Company, New York, 550 pp.
Rodríguez, J. (2010). Ecología 2º ed. Pirámide, Madrid, 502 pp.
Smith, T.M. y Smith, R.L. (2007). Ecología 6º ed. Pearson Educación.A., Madrid, 776 pp.
Stiling, P. (2002). Ecology. Theories and Applications. 2nd ed. Prentice-Hall, Inc. Upper Saddle River, NJ, 403 pp.
Gehiago sakontzeko bibliografia
-Akcakaya, H.R., Burgman, M.A. y Ginzburg, L.R. (1999). Applied population ecology. Principles and computer exercises. Sinauer Associates, Inc. Massachusetts.
-Alberti, M. (2008). Advances in urban Ecology. Springer.
-Allaby, M. (2010). Dictionary of Ecology. 4th ed. Oxford University Press, New York.
-Allan, J.D. y Castillo, M. (2007). Stream ecology. Structure and function of running waters. 2nd ed. Springer, Dordrecht.
-Duarte, C.M. (2006). Cambio global: Impacto de la actividad humana sobre el sistema Tierra. CSIC
-Gotelli, N.J. y Ellison, A.M. (2013). A primer of ecological statistics. 2nd ed. Sinauer Associates, Inc. Massachusetts.
-Jeffers, J.N.R. (1991). Modelos en ecolog¿ Oikos-tau, Barcelona.
-Longhurst, A. (2006). Ecological geography of the sea. 2nd ed. Academic Press, London.
-McCune, B. y Grace, J.B. (2002). Analysis of ecological communities. MjM Software Desing, Oregon.
-McLusky, D.S. y Elliott, M. (2004). The estuarine Ecosystem. Ecology, threats and management. 3th ed. Oxford University Press, New York.
-Perry, D.A., Oren, R. y Hart, S.C. (2008). Forest Ecosystems. The Johns Hopkins University Press.
Aldizkariak
-Annual Review of Ecology and Systematics
-Annual Review of Ecology, Evolution and Systematics
-Basic and Applied Ecology
-Current Advances in Ecological and Environmental Sciences
-Ecosystems
-Ecology
-Journal of Applied Ecology
-Journal of Ecology
-Nature
-Oikos
-Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America
-Science
-Trends in Ecology & Evolution
TaldeakToggle Navigation
16 Teoriakoa (Gaztelania - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
1-11 | 16:00-17:00 | ||||
1-15 | 16:00-17:00 | 16:00-17:00 | 16:00-17:00 | ||
8-8 | 16:00-17:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- Gela 2.3 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.3 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.3 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.3 - FARMAZIA FAKULTATEA
16 Mintegia-1 (Gaztelania - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
15-15 | 09:00-14:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
16 Gelako p.-1 (Gaztelania - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
11-11 | 15:00-16:00 | ||||
12-14 | 16:00-17:00 | ||||
15-15 | 20:30-21:30 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- Gela 2.3 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.3 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.3 - FARMAZIA FAKULTATEA
16 Laborategiko p.-1 (Gaztelania - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
2-2 | 12:00-14:00 | ||||
3-3 | 09:00-14:00 | 09:00-14:00 | 09:00-14:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
16 Ordenagailuko p.-1 (Gaztelania - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
4-4 | 09:00-14:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
16 Landa p.-1 (Gaztelania - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
2-2 | 09:00-12:00 |
Irakasleak
46 Teoriakoa (Euskara - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
1-1 | 18:00-19:00 | 16:00-17:00 | |||
1-15 | 18:00-19:00 | 18:00-19:00 | |||
2-5 | 18:00-19:00 | ||||
2-15 | 17:00-18:00 | ||||
6-11 | 16:00-17:00 | ||||
8-8 | 18:00-19:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- Gela 2.12 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.12 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.12 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.12 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.12 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.12 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.12 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.12 - FARMAZIA FAKULTATEA
46 Mintegia-1 (Euskara - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
15-15 | 09:00-14:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- Gela 2.6 - FARMAZIA FAKULTATEA
46 Mintegia-2 (Euskara - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
15-15 | 09:00-14:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- Gela 2.6 - FARMAZIA FAKULTATEA
46 Gelako p.-1 (Euskara - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
12-12 | 18:00-19:00 | ||||
14-14 | 16:00-17:00 | ||||
14-15 | 18:00-19:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- Gela 2.12 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.12 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.12 - FARMAZIA FAKULTATEA
46 Laborategiko p.-1 (Euskara - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
4-4 | 12:00-14:00 | ||||
5-5 | 09:00-14:00 | 09:00-14:00 | 09:00-14:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
46 Laborategiko p.-2 (Euskara - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
5-5 | 12:00-14:00 | ||||
6-6 | 09:00-14:00 | 09:00-14:00 | 09:00-14:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
46 Ordenagailuko p.-1 (Euskara - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
5-5 | 09:00-14:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
46 Ordenagailuko p.-2 (Euskara - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
6-6 | 09:00-14:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
46 Landa p.-2 (Euskara - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
5-5 | 09:00-12:00 |
Irakasleak
46 Landa p.-1 (Euskara - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
4-4 | 09:00-12:00 |
Irakasleak
66 Teoriakoa (Ingelesa - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
1-12 | 14:00-15:00 | ||||
1-14 | 14:00-15:00 | ||||
1-15 | 14:00-15:00 | 14:00-15:00 | |||
8-8 | 14:00-15:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- Gela 2.3 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.3 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.3 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.3 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.3 - FARMAZIA FAKULTATEA
66 Mintegia-1 (Ingelesa - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
14-14 | 09:00-14:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- Gela 2.6 - FARMAZIA FAKULTATEA
66 Gelako p.-1 (Ingelesa - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
12-12 | 16:00-17:00 | ||||
14-15 | 14:00-15:00 | ||||
15-15 | 14:00-15:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- Gela 2.12 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.3 - FARMAZIA FAKULTATEA
- Gela 2.3 - FARMAZIA FAKULTATEA
66 Laborategiko p.-1 (Ingelesa - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
3-3 | 12:00-14:00 | ||||
4-4 | 09:00-14:00 | 09:00-14:00 | 09:00-14:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
66 Ordenagailuko p.-1 (Ingelesa - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
4-4 | 09:00-14:00 |
Irakasleak
Ikasgela(k)
- . - FARMAZIA FAKULTATEA
66 Landa p.-1 (Ingelesa - Arratsaldez)Erakutsi/izkutatu azpiorriak
Asteak | Astelehena | Asteartea | Asteazkena | Osteguna | Ostirala |
---|---|---|---|---|---|
3-3 | 09:00-12:00 |