Miguel Garai arkitekto ezaguna martxoaren 15ean hil zen, baina bere oroitzapenak Euskal Herriko Unibertsitateko Arkitektura Goi Eskola Teknikoan jarraitzen du. Senideak, lagunak eta lankideak duela gutxi bildu ziren hil ondorengo omenaldi sentitua egiteko ikastegiko paraninfoan (Peña Ganchegui Gela).

Juan José Arrizabalaga eskolako zuzendari ohi eta irakasleak ireki zuen ekitaldia."Miguelen ikasle izan nintzen, eta gero ikaskide", azaldu zuen hunkituta. "Eskola honetan euskarazko tesien lehen epaimahaiak partekatu genituen, eta bertan eman zuen bizitza osoa. Miguel inkonformista, ikonoklasta eta errebeldea izan zen guztiarekin, baina, batez ere, bere buruarekin. Zalantzarik gabe, errebelde bat arrazoitik". Ekitaldian Rafael Moneo, Simon Marchan, Santi Eraso eta Alberto Ustarroz izan ziren. Denak omenduaren lagunak.

Juan José Arrizabalagaren hitzen ondoren, Inge Mendiortzek zuzendutako ‘Arquitecto sin límites’ dokumentala proiektatu zen. Lanak Miguel Garairen ibilbide profesionala jorratzen du bere lan batzuen bidez, Garaik "arkitektura landu zuen hitza formaren gainetik jarriz". Irakaskuntzan ematen duen denbora ere bereziki lantzen da. Dokumentalean Juan José Arrizabalaga, Jonathan Chanca, Santos Barea eta Eugenio Urdambide izan dira.

Ondoren, Santi Eraso, Gure Artea saria jaso zuena, Erromako Espainiako Akademiaren Patronatuko kide eta arte eta kultura arloko ikertzailea, lau hizlarietako lehena izan zen hitza hartzen, eta Miguel Garairen figura eta Artelekurekin izan zuen lotura aitortzeko egin zuen, bi hamarkadatan Eraso zuzendaria izan baitzen. Erasok "arte- eta pentsamendu-fabrika" enblematiko honen ibilbidea kontatu zuen eta Miguel Garaik eta bere taldeak egindako ‘beti obretan’ zegoen eraikinean egindako azken lana gogoratu zuen.

Osotasun intelektual eta moral handia

Erasoren hitzaldiaren ondoren, Alberto Ustarroz arkitekto nafarraren txanda izan zen, eskolako irakaslea eta Bruselako Fondation Philippe Rothier pour L 'Architecture-k emandako Prix Europeen de la Reconstruction de la Ville saria jaso zuena. Ustarrozek Garairekin partekatutako esperientziak nabarmendu zituen, sentimenduz. Esperientzia horiek adiskidetasun sakona eta zintzoa izan zuten urteen poderioz, elkarrekiko errespetuan oinarritua. "Irakaskuntzarekiko eta arkitekturarekiko grina partekatuak batzen gintuen. Miguel jakin-min unibertsal handiagatik nabarmentzen zen. Beti saiatzen zen dena ikusten, dena sentitzen eta dena ulertzen. Jakingura bat, aberastu zezaketen gauzez informatzean, galdetzean, eta horrek, bestalde, oso erraz trukatzen zituen berarekin norberaren esperientziak eta sentimenduak”. Alberto Ustarroz irakasleak ere Garairen irudia gogoratu zuen. “Beti bizia, baikorra, atsegina, abegikorra, adeitsua eta oso ezaguna ikasleen artean”. 

Bestalde, Simón Marchán UNEDeko Estetika eta Arteen Teoriako katedradun emerituak, San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademiako kide osoak eta Kultura Ministerioko Arte Ederren Urrezko Domina irabazi zuenak, Miguel Garairekiko adiskidetasun zintzoa eta sakona nabarmendu zuen. Laguntasun-harreman hori urteetan luzatu zen, eta 80ko hamarkadan hasi zen, arkitekturako goi-mailako eskola teknikoetako zuzendariek egiten zituzten topaketetan. "Nahikoa ezagutu nuen. Jakinmin intelektual handia zuen. Niri harritzen ninduten gauza asko interesatzen zitzaizkion ".

Ekitaldiaren amaiera Rafael Moneok egin zuen. Bere ibilbide profesional luzean, hainbat sari jaso ditu, besteak beste, Arkitekturako Pritzker saria eta Arteen Asturiasko Printzea saria. Arte Ederretako akademikoa, Kultura Ministerioaren Arte Ederren Urrezko Domina eta Nafarroako Gobernuaren Vianako Printzea saria eskuratu zituen. Moneok Ronchampeko (Frantzia) Notre Dame du Haut kaperari buruz hitz egin zuen. Kapera horrek "arkitektoek nahitaez egin behar dituzte erromesaldia”. Miguel Garaik berarenganako "debozioa sentitzen zuen". Gurtza katolikoko kapera hau Le Corbusier arkitektoak eraiki zuen XX. mendearen erdialdean, eta mende horretako erlijio-arkitekturaren adibide garrantzitsuenetako bat da. Rafael Moneok ere, aurreko hizlariek bezala, Miguel Garairen jakin-mina azpimarratu zuen. "Osotasun intelektual eta moraleko pertsona bat izan zen, gauzen muinera iristeak asko kezkatzen zuena. Begirune handia nion ".