Deskribapena

Materialen Fisikako Zentroak (CSIC-UPV/EHU zentro mistoa) antolatzen du 'Zer dakigu...' hitzaldi-zikloa, Kutxa Fundazioarekin lankidetzan. Lehenengo bi hitzorduen ondoren, gure planetako biodibertsitate gainezkatuari ahotsa emateko txanda da.

Horretarako, Ignasi Bartomeus Sevillako EBD-CSICeko (Doñanako Estazio Biologikoa) ikertzailea izango da hizlari, eta are gehiago, Beatriz Díaz Martínek, gaur egun Aranzadiko Zientzia Elkartean lan egiten duen Biologian doktoreak, elkarrizketatuko du zuzenean emanaldi eta gero. Sarrera librea da leku guztiak bete arte.

'Nola sartzen diren 8 milioi espezie planeta batean'

Gizakiak beti izan du naturarekiko interesa. Haitzuloetako lehen giza pinturek animalien eta ehiztarien taldeak irudikatzen zituzten. Eta idazten hasi ginenean, duela 5.000 urte baino gehiago, ekosistemek nola funtzionatzen zuten azaltzen zuten esaldiak erabiltzen ziren. Hala ere, harrigarria bada ere, inor ez zen ekologia serio aztertzen hasi duela 150 urte pasatxo arte: 1869an sortu zuen Ernst Haeckelek terminoa, eta honela definitu zuen: "organismo bizien eta haien ingurunearen arteko elkarrekintzen azterketa". Jakin nahi duzu zergatik kalkulatzen den zortzi milioi espezie ezberdin daudela planetan eta ez ehun edo ehun milioi bakarrik? Zergatik daude ekuatorean poloetan baino espezie gehiago? Zergatik daude tximuak Hego Amerikan? Edo espezie lehiakorrenak zergatik ez die beste guztiei irabazten eta bakarrik bizi da mundua menderatuz? Galdera horiei erantzuteko, ekologiaren historian zehar ibilbide labur bat egingo dugu, komunitate ekologikoak arautzen dituzten lege nagusiak eta ekosistemak zehazten dituzten lau oinarrizko mekanismoak sartzeko: eboluzioa, dispertsioa, erregulazio biotiko eta abiotikoak, eta, azkenik, zortea.

Ignasi Bartomeus

Ignasi Bartomeus ikertzailea da Sevillako EBD-CSICen (Doñanako Estazio Biologikoa). Aldaketa globalaren faktoreek komunitateen egituran eta osaeran nola eragiten duten eta inpaktu horiek ekosistemen funtzionamenduan eta egonkortasunean nola eragiten duten ulertu nahi duen ekologoa da. Landareen eta polinizatzaileen komunitateekin lan egitea gustatzen zaio, lurzoruaren erabilera-aldaketari, klima-berotzeari edo inbasio biologikoei erantzun konplexuak ematen dizkietelako, eta ekosistemaren funtzio kritikoa, polinizazioa, kapsularatzen dutelako.

Beatriz Díaz Martín

Biologian doktorea Euskal Herriko Unibertsitate Publikoan, Entomologian espezialitatearekin. EAEko odonatu eta kakalardo saproxilikoen kontserbazio-egoeraren ebaluazioan eta jarraipenean lan egiten du, eta, berriki, polinizatzaileekin. Era berean, sailaren jarduera zabaltzeaz eta hedatzeaz arduratzen da, eta Entomologiaren inguruko dibulgazio-izaera nabarmeneko eta herritarren partaidetzako proiektuak garatu ditu.

Zientzia guztiontzat

Hitzaldi hauek CSICeko ikertzaileek idatzitako "Qué sabemos de" eta "Divulgación" liburu-bildumen esparruan sortu ziren. Bi bilduma horiek CSICen eta Catarata argitaletxearen arteko lankidetzaren emaitza dira, eta interes publikoko era guztietako gai zientifikoak jasotzen dituzte 80 titulu baino gehiagotan. Zientziaren dibulgazioarekin konprometitutako zentroa da CFM (CSIC-UPV/EHU zentro mistoa), eta Donostian antolatu du bere edizioa, Kutxa Fundazioaren laguntzarekin.