Deskribapena

17:30 Bisita Gidatua (Izen ematea HEMEN)

18:30 Hitzaldia eta dialogoa (Sarrera librea aforoa bete arte)

Materialen Fisikako Zentroak (CFM), Euskal Herriko Unibertsitatearen (UPV/EHU) eta Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Gorenaren (CSIC) zentro mistoak  antolatzen du 'Qué sabemos de...' hitzaldi-zikloa, Kutxa Fundazioarekin lankidetzan. Zikloa amaitzen ari da, eta azken hitzorduan a priori abstraktua den munduan murgiltzeko aukera eskaini nahi dio publiko guztiari, fisika kuantikoaren mundua alegia.

Horretarako, Sara Catalano izango dugu, 'Fisika kuantikoa: arrakastak, aplikazioak eta erronkak' hitzaldiarekin. CFMko Ikerbasque Fellow ikertzailea da bera eta material supereroaleen eta magnetikoen arteko interfazeetan oinarritutako gailu kuantikoen diseinuan eta garapenean aditua. Hitzaldia amaituta eta gaian eta pertsonan sakontzeko, Catalano doktorearen eta Gabriel Molina Terriza, CFMko Ikerbasque Professor eta CFMko Nanofotonika Kuantikoko laborategiko buruaren arteko elkarrizketa izango dugu.

Gainera, oraingo honetan Materialen Fisika Zentroan izango da hitzordua, eta hitzaldiaren aurretik bisita gidatu bat eskainiko dugu (plaza mugatuekin, izen-emate irekia hemen) abangoardiako teknologia horiek garatzen ari garen laborategiak in situ ikusteko.

Fisika kuantikoa: exitoak, aplikazioak eta erronkak

'Kuantiko' hitza  gero eta gehiago entzuten da termino ugariei lotuta: ordenagailua, medikuntza, komunikazioa... Baina, zer esan nahi du "kuantikoa" k? Zertarako behar dugu fisika kuantikoa eta zergatik jarraitzen dute zientzialariek ikertzen? Galdera horiei erantzuten saiatuko gara, eta ikasiko dugu "kuantiko" hitz arraroak gure errealitateak nola funtzionatzen duen hobeto ulertzen laguntzen digula eta, agian, gure etorkizuna modelatzen lagun diezagukeela. Efektu kuantiko harrigarri batzuk zein baldintzatan ikus eta kontrola daitezkeen ulertzen saiatuko gara, eta fisika kuantikoaren arloan ikerketak dituen erronka premiazkoenak eta gaur-gaurkoak zeintzuk diren azalduko dugu.

Sara Catalano

Sara Catalano Ikerbasque Research Fellow da Materialen Fisika Zentroan. Bere ikerketa material supereroaleen eta magnetikoen arteko interfazeetan oinarritutako gailu kuantikoen diseinuan eta garapenean oinarritzen da. Fisikako doktoretza lortu zuen Genevako Unibertsitatean 2017an. Ondoren, Suitzako Zientziarako Fundazio Nazionalaren beka bat eta Marie Curie ekintza bat jaso zituen, CIC nanoGUNE ikerketa-zentroan jarduera zientifikoarekin jarraitzeko. 2023an Teknologia Kuantikorako Materialen laborategian sartu zen MPC-CFMn, eta gaur egun teknologia kuantiko berrien garapenean lan egiten du.

Gabriel Molina Terriza (CFM)

Gabriel Molina Terriza Ikerbasque Ikerketa irakaslea da Donostiako Materialen Fisika Zentroan. 2009tik 2017ra, irakasle asoziatu gisa lan egin zuen Macquarie Unibertsitatean, Sydneyn; 2015ean, Macquarieko Zientzia eta Teknologia Kuantikoko Ikerketa Zentroko zuzendari eta Departamentuko Ikerketa zuzendari ere izendatu zuten. Beren ikerketa-taldean, eskala nanometrikoan argiaren eta materiaren arteko elkarrekintzak aztertzen dituzte, metrologia kuantikoan, informazio kuantikoan eta nanofotonikoan aplikazioetan oinarrituta. Adituak dira argiaren propietate espazialak erabiltzen materiaren propietateak argitzeko, kriptografia kuantikoko eta metrologia kuantiko eta klasikoko protokoloak ezartzeko. Hainbat beka entzutetsu jaso ditu bere ibilbidean zehar: Ikerbasque Ikerketa Katedra, Future Fellowship (Australiako Ikerketa Kontseilua), ICREA Jr (ICREA Fundazioa), Ramón y Cajal (Espainiako Ministerioa), Marie Curie (Europako Ikerketa Kontseilua), besteak beste. Teknologia Kuantikoen arloko erakunde ospetsuenetako batzuetan ere lan egin du, hala nola Vienako Unibertsitatean, Zeilinger Nobel Saridunaren, Singapurren (ANU) eta Bartzelonan (ICFO). 70 artikulu baino gehiago idatzi ditu nazioarteko aldizkarietan. Horietako batzuek komunikabideen arreta erakarri dute (irratia, telebista, egunkariak eta zientzia-dibulgazioko aldizkariak).

Zientzia guztiontzat

Hitzaldi hauek CSICeko ikertzaileek idatzitako 'Qué sabemos de' eta 'Divulgación' liburu-bildumen esparruan sortu ziren. Bi bilduma horiek CSICen eta Catarata argitaletxearen arteko lankidetzaren emaitza dira, eta interes publikoko era guztietako gai zientifikoak jasotzen dituzte 80 titulu baino gehiagotan. Zientziaren dibulgazioarekin konprometitutako zentroa da CFM (Euskal Herriko Unibertsitatearen eta Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Gorenaren zentro mistoa), eta Donostian antolatu du bere edizioa, Kutxa Fundazioaren laguntzarekin.