Zeliakia heste mehearen nahasmendu autoimmune kroniko bat da, glutena hartzean heste biloen atrofia eragin dezakeena, eta, ondorioz, mantenugaien malabsortzioa. Tratamendu eraginkor bakarra glutena dietatik bizitza osorako kentzea da; izan ere, proteina hori hartzen jarraituz gero, gaitza dutenen osasunerako ondorioak oso larriak izan daitezke (minbizia, haurrak izateko zailtasunak, anemia, diabetesa, osteoporosia), eta, gainera, askotariko sintomak eragin diezazkieke.

Elikadura zaintzea ohitura osasungarria da, zalantzarik gabe, eta hori dieta murriztailea egin behar duten pertsona guztiei ere aplika dakieke. Glutenik gabeko dietak, segurua izateaz gain, orekatua izan behar du, dieta guztiek bezala, funtzio fisiologiko guztien funtzionamendu egokia errazteko. “Dieta orekatu bat elikagai talde guztietatik proportzio egokiak hartzea da; beraz, zailtasun gehigarri bat da funtsezko elikagai talde baten zati bat kendu behar den kasuetan, hau da, zerealak”, azaldu du Aner Cardok, Euskal Herriko Unibertsitateko Farmazia Fakultateko Elikadura eta Osasuna Masterreko ikasle eta artikuluaren egileetako batek.

EHUko GLUTEN3S ikerketa taldeak xeheki berrikusi ditu zeliakoen glutenik gabeko dietaren oreka nutrizionalari buruzko ikerketa berrienak. NUTRIENTS aldizkarian argitaratu da, nutrizioaren eta dietetikaren arloan eragin handia duena, eta Aner Cardoren Master Amaierako Lana eragin du.

Berrikuspen horren arabera, glutenik gabeko dieten ezaugarria karbohidrato konplexu eta zuntz gutxi hartzea da; koipea (bereziki asea) eta azukre sinpleak, berriz, asko. Profil hori, gainera, glutenik gabeko produktu espezifikoen kontsumoarekin lotu da neurri batean, alegia, glutena duten osagaiak kendu edo ordezkatuta fabrikatzen diren produktuen kontsumoarekin. Produktu horiek gero eta garrantzi handiagoa dute zeliakoen dietan, batez ere haurtzaroan. Mikronutrienteei dagokienez, berrikuspenean nabarmentzen diren gabezia garrantzitsuenak burdina, kaltzioa, magnesioa, D eta E bitaminak eta b taldeko beste batzuk dira. Mantenugai horiek berebiziko garrantzia dute zeliakoen artean intzidentzia handiagoa duten patologietan, hala nola diabetesa, anemia edo osteoporosia.

Glutenik gabeko dietak jatorrizko herrialdeko kulturaren arabera aldatzen badira ere, egindako berrikuspenetik ondorio baliotsuak atera daitezke, hala nola zeliakoentzako nutrizio gomendio espezifikoak, haien jarraipenaren garrantzia eta berariazko prestakuntzaren beharra erakutsiz, batez ere diagnostikoaren unean. “Paziente horientzat funtsezkoa da hesteetako mukosaren egoera ona berreskuratzea eta mantentzea, etorkizunean konplikazioak eragozteko; horretarako, ezinbestekoa da, halaber, beharrezko mantenugaiak lortzea dieta orekatu eta askotariko batean oinarrituta, zeinak modu naturalean glutenik ez duten elikagairik izango ez duen”, azpimarratu du EHUko ikasleak.