Artikulu hau jatorriz The Conversation argitalpenean aurki daiteke.

Filipinetan egindako ikerketa batean 600 gizon gazteren baino gehiagoren odoleko testosterona maila neurtu zuten, ia bost urtez. Alde batetik, ikusi zuten ikerketaren hasieran hormona maila altuena zutenek, lau urte eta erdi geroago, aukera handiagoa zutela bikotea osatzeko eta guraso izateko, maila baxuagoa zuten gizonen aldean.

Emaitza hori ez da inor harritzeko modukoa. Testosteronak hainbat efektu ditu gizonengan. Pubertaroan bigarren mailako sexu ezaugarri ugari garatzen laguntzen du, hala nola aurpegiko eta gorputzeko ilea agertzea, ahots tonua larriagotzea, zintzur sagarra haztea, muskuluak sortzea, zakila haztea, espermatozoideak ekoiztea eta aurpegiera hezurtsua.

Helduaroan, libidoa estimulatzen du, aurretik finkatzen du hurkoekiko agresiboagoak izatea, eta parekatu nahi den pertsona gorteatzera bultzatzen du. Beraz, bikotea bilatzea eta beste gizon batzuekin lehiatzea sustatzen duen hormona da.

Interesgarriagoa da, ordean, ikerketaren beste emaitzetako bat: aita izan ondoren ikerketan parte hartu zuten gazteek testosterona mailaren beherakada handia izan zuten. Beherakada hori, aita izan ez ziren gizonek adinarengatik izaten zuten beherakadaren aldean, nabarmen handiagoa zen. Hori guztia gutxi balitz, testosteronaren beherakada handiagoa zen seme-alabei arreta handiagoa eskaintzen zieten aitengan, seme-alabez nekez arduratzen zirenengan baino.

Testosterona ugaztun eta hegaztietan

Seme-alabak zaintzeko arduraren zati bat arrek betetzen duten espezieetan, edo horien hazkuntzari elikagaiak eramanez laguntzen dioten espezieetan, ugalketaren arrakasta zeregin horri eskaintzen dioten ahaleginaren tamainaren araberakoa da. Denbora eta beste baliabide batzuk mugatuak direnez, ugaltzeko beste bikote batzuekin parekatzen saiatzen direnek ez dute kumeak zaintzeko balio, eta, beraz, gatazka sortzen da bi eginkizun horien artean.

Hau da, zenbat eta baliabide gehiago bideratu kumeak zaintzeko, orduan eta baliabide gutxiago bidera daitezke ugaltzeko bikote gehiago bilatzeko. Logikoa dirudi, beraz, testosteronak, bikotea bilatzeko fisiologian eta psikologian duen eragina dela eta, funtzio garrantzitsua izatea alternatiba hori arautzeko.

Hegaztietan, hain zuzen ere, testosteronak funtzio garrantzitsu hori betetzen duela frogatu da. Hala ere, Filipinetako ikerketa hau egin arte, ugaztunen artean ezin zen erlazio argirik zehaztu bikote anizkoitzen eta seme-alaben zaintzaren artean aukeratzeko baldintzen artean. Hala ere, bazeuden zenbait behaketa, baina ez ziren nahiko eztabaidaezintzat jo.

Hala, aitatasunaren ondoren testosterona maila altuetan mantenduko balitz, aukera gehiago egongo lirateke gizonak beste bikote posible bat bilatzen denbora eta energia gehiegi eskaintzeko, eta hori kumeentzako arretaren kaltetan izango litzateke. Bikote berriarekin kumeak edukitzeak dakarren ugalketa arrakastaren balizko irabazia, ordea, arindu egingo luke lehendik dituen kumeen zaintza eta arreta murrizteak ekarriko lukeen balizko galerak.

Horregatik, testosteronan duen eraginaren bidez, aitatasunak ugaltzeko beste bikote batzuk bilatzeko eta horretara ahaleginak eta baliabideak bideratzeko aukerak murrizten dizkie gizonei.

Artikulu honen jatorrizko bertsioa UPV/EHUren Cuaderno de Cultura Científican argitaratu zen.