1
00:00:05,200 --> 00:00:10,200
Olleriasen gaude, Zigoitia eta Legutioko herriaren artean

2
00:00:10,200 --> 00:00:15,400
bi gotorleku errepublikanoen inguruan lan arkeologiko batzuk garatzen ari gara

3
00:00:15,400 --> 00:00:20,900
bertan ditugu soldaduek 1937ko udaberri hartan utzitako markak

4
00:00:20,900 --> 00:00:27,866
markak mota asmotakoak dira, esaterako sinadurak, izen propioak, destakamentu militarra eta beraien ideologia ere

5
00:00:28,866 --> 00:00:33,900
hemen inguruan daukagun paisaia, bukolikoa, berde honetan, historioa izkutua dago

6
00:00:33,900 --> 00:00:38,533
oso lotuta dago gerra zilbilarekin, Frankok hainbat hamarkadaz, bere diktadurapean

7
00:00:38,530 --> 00:00:44,100
bai giza paisaia, bai paisaia naturala aldatzeko eta eraldateko eskubidea eduki zuen

8
00:00:44,100 --> 00:00:46,800
eta ingurune guzti hau zeharo aldatu egin zen

9
00:00:46,800 --> 00:00:50,233
horregatik hori lan arkeologikoari dagokionez zailtasun bat da

10
00:00:50,230 --> 00:00:55,000
izan ere, ez dugu topatu materialtasun arkeologiko handirik

11
00:00:55,000 --> 00:00:59,700
egia da, balazorroak topatu ditugula, "mausser" txekiarreko munizioa

12
00:01:00,166 --> 00:01:04,200
pistolako munizioa ere topatu dugu eta horrek esan nahi du 

13
00:01:04,200 --> 00:01:07,300
hemen ere batalla latza eman zela, oso hurbil zeudelarik

14
00:01:07,300 --> 00:01:09,300
fortinetan errepublikanoak eta frankistak erasotzen

15
00:01:15,100 --> 00:01:19,700
1936ko abenduan San Andreseko ofentsiba ere eman zen

16
00:01:19,700 --> 00:01:22,900
gerra osoan egingo izan zuten ofentsiba bakarra

17
00:01:22,900 --> 00:01:28,100
porrotaizan zen euskal indarrentzat, orduan jarrera defentsibo bat hartu zuten

18
00:01:28,100 --> 00:01:32,833
eusko jaurlaritzako soldaduek, hori da ikusten duguna gotorleku hauetan

19
00:01:32,830 --> 00:01:37,766
lehenengo lerroan daudenak, eta istorio krudel eta luze horreta

20
00:01:37,760 --> 00:01:44,000
1937ko martxoaren 31an, frankistek Bizkaiko ofentsiba martxan jarri zutenean

21
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
euskal frontea gehiena erori egin zen eta horrela eman zen erasoaldia.