Derrigorrezko irakasgaia da, eta ikasleek XX. mendeko Espainiako Literaturaren (gaztelaniaz) bilakaera historikoa, haren korronte eta genero nagusiak eta haren gizarte- eta kultura-harremanak hurbiltzea, ezagutzea eta ulertzea du helburu. 2. kurtsoko bigarren lauhilekoan ematen da, eta Filologiako Graduko Hispanikoen aipamena nahitaezkoa da ikasleentzat. XX. mendeko Espainiako Literaturaren azterketa laugarren mailan osatzen da, Literatura Española: Textos del siglo XX irakasgaiaren bidez.

Irakasgaiak XX. mendeko Espainiako Literaturara lehen hurbilketa bat egiten du, bere garapen historikoa eta hori posible egiten duten testuinguru soziologiko, ideologiko eta kulturalak ezagutarazteko.

MECen oinarrizko gaitasunak:



MEC1 Ikasleek bigarren hezkuntza orokorraren oinarritik abiatzen den ikasketa-arlo batean ezagutzak badituztela eta ulertzen dituztela frogatzea, eta testuliburu aurreratuetan oinarritzen den arren, beren ikasketa-eremuaren abangoardiako ezagutzak eskatzen dituzten alderdi batzuk barne hartzen dituen maila batean aurkitzea.



MEC2 Ikasleek beren ezagutzak beren lanean edo bokazioan modu profesional batean aplikatzen jakitea eta beren ikasketa-eremuaren barruan argudioak landuz eta defendatuz eta arazoak konponduz frogatu ohi diren gaitasunak izatea.



MEC3 Ikasleek datu garrantzitsuak biltzeko eta interpretatzeko gaitasuna izatea (normalean, beren ikasketa-eremuaren barruan), gai sozial, zientifiko edo etiko garrantzitsuei buruzko hausnarketa barne hartzen duten iritziak emateko.



MEC4 Ikasleek informazioa, ideiak, arazoak eta konponbideak helarazi ahal izatea publiko espezializatu zein ez-espezializatu bati.



MEC5 Ikasleek ondorengo ikasketei autonomia handiz ekiteko beharrezkoak diren ikaskuntza-trebetasunak garatu izana.





Titulazioaren gaitasunak:



G04 Kultura eta literatura, haren bilakaera historikoa eta kritika literarioaren korronte teorikoak eta metodologikoak ezagutzea eta interpretatzea. (MEC1 eta MEC3)



G05 Etengabe ikasteko eta eguneratzeko gai izatea, bai eta arazoak modu autonomoan eta taldean planteatu eta konpontzea ere, norberaren proiektu akademikoa eta profesionala aniztasunetik eta kultura-aniztasunetik garatu ahal izateko. (MEC2, MEC3 eta MEC5)



G06 Baliabide tradizionalen eta IKTBen bidez literatura-informazioa (bibliografiak, datu-baseak eta beste iturri batzuk) bilatzeko, kritikoki ebaluatzeko eta kudeatzeko gaitasuna. (MEC3, MEC4 eta MEC5)



G07 Eskuratutako ezagutzak komunikatzea eta literaturari buruzko ezagutzak aplikatzea. (MEC2 eta MEC5)



G08 Literaturari buruzko ezagutza espezifikoak beste arlo eta diziplina batzuekin lotzea. (MEC2 eta MEC5)





Moduluaren konpetentziak:



M11CM02 XX. mendean espainierazko literaturaren ezagutza, bilakaera historikoa eta kritika literarioaren korronte teoriko eta metodologikoak garatzea. (G04 eta G05)



M11CM03 XX. mendeko literatura-testu espainiarrak aztertzea, arazoak eta ikerketa-gaiak identifikatzea eta horien garrantzia ebaluatzea. (G06 eta G08)



M11CM05 Espainiako literaturari buruzko XX. mendeko informazio bibliografiko eta dokumentala aurkitzea, maneiatzea eta kritikoki ebaluatzea, eta dokumentazio konplexua aztertzea eta laburtzea. (G04, G06, G10)







IKASKUNTZAREN EMAITZA:



Irakasgai hau arrakastaz gainditu ondoren, ikasleak honako hauek eskuratuko zituen:



1. Prestakuntza orokorra, XX. mendeko Espainiako Literaturaren esparruan beharrezkoak diren oinarri teoriko eta metodologikoekin.



2. Komunikazio- eta didaktika-trebetasunak, XX. mendeko Espainiako Literaturako ideiak eta edukiak transmititzeko.



3. Eskuratutako literatura-ezagutzak beste arlo edo diziplina batzuekin lotzeko gaitasuna.



4. XX. mendeko Espainiako literatura-testuak kritikoki aztertzeko gaitasuna.



5. XX. mendeko espainiar literaturako ikaskuntza autonomoa.



6. XX. mendeko literatura espainiarraren aldi, mugimendu eta egile nagusien panoramikan orientatzeko gaitasuna.

Espainiar literatura mende amaieratik gerra zibilera: "Mende amaiera" literatura. Literatura novecentista. Abangoardiak eta 27ko belaunaldia. Literatura purutasunaren eta iraultzaren artean.

Espainiako literaturak (gaztelaniaz) 1898 eta 1939 bitartean izan zuen bilakaeraren azterketa. Literatura-korronte nagusien eta haien gizarte- eta kultura-harremanen azterketa.



Literatura frankismopean: Literatura eta erbestea. Gerraosteko lehen literatur promozioak. Literatura mende erdiaren parean. Hirurogeiko hamarkadako berrikuntza.

Espainiako literaturak (gaztelaniaz) 1939tik 1975era bitartean izan zuen bilakaeraren azterketa. Literatura-korronte nagusien eta haien gizarte- eta kultura-harremanen azterketa.



Literatura 1975etik gaur egun arte: promozio berriak Espainia demokratikoan. Idazle berriak. Mende amaieratik milurteko berriaren hasierara.

Espainiako literaturak (gaztelaniaz) 1975etik izan duen bilakaera aztertzea. Literatura-korronte nagusien eta haien gizarte- eta kultura-harremanen azterketa.

- XX. mendeko Espainiako literatur korronte nagusien azalpena.

- Literatura-generoen bilakaera aztertzea.

- XX. mendeko literatura-testu espainiarrak irakurtzea eta aztertzea.

- Testu-iruzkinak egitea.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 70
  • Banakako lanak (%): 10
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 20

ETENGABEKO EBALUAZIOA



- Ikasgelan aktiboki parte hartzea, baita irakurketei buruzko azalpen eta eztabaidetan ere, eta ikasgelatik kanpoko eta barruko zereginak betetzea.



- Idatzizko proba teorikoak: XX. mendeko literatura espainiarraren adierazpenak historikoki eta kultura nazionalaren eta nazioartekoaren testuinguruan kokatzeko gaitasuna baloratuko da. Azken kalifikazioaren ehunekoa: % 35. Eskumenak: M11CM03. M11CM05.



- Idatzizko proba praktikoak: XX. mendeko Espainiako literatura-testuen irakurketetan oinarrituta, literatura, kultura eta filosofiako topikoekin lotutako gaiei buruzko diskurtso labur eta ondo egituratuak modu arrazoituan irakurtzeko, modu kritikoan baloratzeko eta irakurtzeko gaitasuna baloratuko da. Azken kalifikazioaren ehunekoa: % 35. Eskumenak: M11CM03. M11CM05.



- Lanak: ikasgaian landutako alderdi batzuk garatzea. Amaierako kalifikazioaren ehunekoa: % 30 Lanak ikasturtearen hasieran ezarritako data eta arauen arabera aurkeztu beharko dira. Eskumenak: M11CM03. M11CM05.



OHAR GARRANTZITSUA:



- Lanek erabilitako bibliografiaren aipamena jaso beharko dute.



- Idatzizko probetako edo lanetako edozeinetan erabilitako iturriak plagiatuz edo aipatu gabe utziz gero, irakasgaian gainditu gabekotzat joko da (0).



- Edozein ebaluazio modalitatetako (jarraitua edo bukaerakoa) eta deialdietako (arruntak edo ezohikoak) edozein proba, ariketa edo lan ETENDA dagoela ulertuko da (0) IRUZURREZKO EKINTZAREN bat ikusten bada (kopia edo plagio gisa). Iruzur akademikotzat hartzen da praktika deszintzoa eta ez-etikoa, idatzizko azterketa edo proba batean kopiatzea, testuak bereganatzea eta egile-eskubideak urratzea (plagioa eta/edo ziberplagioa), identitatea ordeztea edo lan akademikoak erostea eta saltzea.



- Berariaz kontrakoa adierazi ezean, ebaluazio-proba bat egiten den bitartean debekatuta egongo da ikasleek liburuak, oharrak edo apunteak erabiltzea, bai eta gailu edo gailu telefonikoak, elektronikoak, informatikoak edo bestelakoak ere. Horiek erabiliz gero, proba eten egingo da beti.



- Edozein ebaluazio-proba egitean, ikasleei IDENTIFIKATZEKO eska dakieke (NANa, pasaportea edo unibertsitateko txartela).



- Proba eta ataza kalifikagarri guztietan, ahozko eta idatzizko adierazpena ebaluatuko da, eta ortografia- eta gramatika-akatsak zigortuko dira.



- Irakasgaia gainditzeko, proba guztiak gainditu behar dira.



AZKEN EBALUAZIOA



Etengabeko ebaluazio-sisteman parte hartu den edo ez alde batera utzita, ikasleek azken ebaluazio-sistemaren bidez ebaluatzeko eskubidea izango dute. Horretarako, ikasleak ebaluazio jarraituari uko egitea idatziz aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari, 9 asteko epean, lauhilekoaren hasieratik zenbatzen hasita.



Azken ebaluazioak aurreko "Ohar garrantzitsua" n azaldutako irizpideak hartuko ditu kontuan, eta honako hauek egingo ditu:

- Idatzizko proba teorikoa. Azken kalifikazioaren ehunekoa: % 35

- Idatzizko proba praktikoa. Azken kalifikazioaren ehunekoa: % 35

- Lan horien hedaduraren eta ezaugarrien berri emango zaio ikasleari. Azken kalifikazioaren ehunekoa: % 30



DEIALDIARI UKO EGITEA



Graduko titulazio ofizialetan ikasleen ebaluazioa arautzen duen araudiaren arabera, 12:



1.- Deialdiari uko eginez gero, aurkeztu gabekotzat edo aurkeztu gabekotzat joko da.

2.- Etengabeko ebaluazioaren kasuan, probaren pisua irakasgaiaren kalifikazioaren % 40 baino handiagoa bada, nahikoa izango da azken proba horretara ez aurkeztea, azken kalifikazioa ez aurkezteko edo ez aurkezteko. Bestela, azken probaren pisua irakasgaiaren kalifikazioaren % 40 edo gutxiago bada,ikasleek deialdiari uko egin ahal izango diote, gutxienez, dagokion irakasgaiaren irakaskuntza-aldia amaitu baino hilabete lehenago. Uko egite hori idatziz aurkeztu beharko zaie irakasleei.

irakasgaiaren arduraduna.

3.- Azken ebaluazioa denean, azterketen data ofizialean ezarritako probara ez aurkezteak dagokion deialdiari automatikoki uko egitea ekarriko du.



AURREZ AURREKOA EZ DEN EBALUAZIO-AUKERA



Idatzizko proba teorikoak eta praktikoak ezin badira modu presentzialean egin COVID-19ak eragindako pandemiagatik, bai ebaluazio jarraituaren alde egiten dutenen kasuan, bai azken ebaluazioaren alde egiten dutenen kasuan, modu bat gaituko da proba horiek modu ez-presentzialean edo urrutitik egiteko sistema informatikoaren eta UPV/EHUk horretarako emandako tresna eta plataforma telematikoen bidez.

Ezohiko deialdian, irakasgaia amaierako ebaluazio-sistemaren bidez soilik ebaluatuko da. Ohiko deialdiaren amaierako ebaluazioko irizpide berberek funtzionatuko dute, baita aurreko "Nota garrantzitsuan" zehaztutako irizpideek ere.



Balorazioa honako hau izango da:



- Idatzizko proba teorikoa. Azken kalifikazioaren ehunekoa: % 35



- Idatzizko proba praktikoa. Azken kalifikazioaren ehunekoa: % 35



- Lanak. Azken kalifikazioaren ehunekoa: % 30



Azterketen data ofizialean ezarritako probara aurkezten ez bada, dagokion deialdiari uko egingo zaio automatikoki.



OHAR GARRANTZITSUA:



- Lanek erabilitako bibliografiaren aipamena jaso beharko dute.



- Idatzizko probetako edo lanetako edozeinetan erabilitako iturriak plagiatuz edo aipatu gabe utziz gero, irakasgaian gainditu gabekotzat joko da (0).



- Edozein ebaluazio modalitatetako (jarraitua edo bukaerakoa) eta deialdietako (arruntak edo ezohikoak) edozein proba, ariketa edo lan ETENDA dagoela ulertuko da (0) IRUZURREZKO EKINTZAREN bat ikusten bada (kopia edo plagio gisa). Iruzur akademikotzat hartzen da praktika deszintzoa eta ez-etikoa, idatzizko azterketa edo proba batean kopiatzea, testuak bereganatzea eta egile-eskubideak urratzea (plagioa eta/edo ziberplagioa), identitatea ordeztea edo lan akademikoak erostea eta saltzea.



- Berariaz kontrakoa adierazi ezean, ebaluazio-proba bat egiten den bitartean debekatuta egongo da ikasleek liburuak, oharrak edo apunteak erabiltzea, bai eta gailu edo gailu telefonikoak, elektronikoak, informatikoak edo bestelakoak ere. Horiek erabiliz gero, proba eten egingo da beti.



- Edozein ebaluazio-proba egitean, ikasleei IDENTIFIKATZEKO eska dakieke (NANa, pasaportea edo unibertsitateko txartela).



- Proba eta ataza kalifikagarri guztietan, ahozko eta idatzizko adierazpena ebaluatuko da, eta ortografia- eta gramatika-akatsak zigortuko dira.



- Irakasgaia gainditzeko, proba guztiak gainditu behar dira.



AURREZ AURREKOA EZ DEN EBALUAZIO-AUKERA



Idatzizko proba teorikoak eta praktikoak ezin badira modu presentzialean egin COVID-19ak eragindako pandemiagatik, bai ebaluazio jarraituaren alde egiten dutenen kasuan, bai azken ebaluazioaren alde egiten dutenen kasuan, modu bat gaituko da proba horiek modu ez-presentzialean edo urrutitik egiteko sistema informatikoaren eta UPV/EHUk horretarako emandako tresna eta plataforma telematikoen bidez.

Ikasturte hasieran ikasleei zehaztuko zaizkien literatura-lanak irakurtzeko eta hautatzeko hainbat material. Baita ikasgelako zereginak eta jarduerak egiteko beharrezkoa den materiala ere, ikasleen eskura jarriko dena.

Oinarrizko bibliografia

Blanco Aguinaga, Carlos et al. Historia social de la literatura española (en lengua castellana). Castalia. Madrid, 1978 (vol. 3).

Cannavagio, Jean (dir.). Historia de la literatura española. Ariel. Barcelona, 1994-1995 (vol. 6).

Díaz-Plaja, Guillermo (dir.). Historia general de las literaturas hispánicas. Vergara. Barcelona, 1969.

Díez Borque, José María (coord.). Historia de la literatura española. Taurus. Madrid, 1980 (vol. 4).

Ferreras, Juan Ignacio (coord.). Historia crítica de la literatura hispánica. Taurus. Madrid, 1987 (vols. 20-26).

Fuente Ballesteros, Ricardo de la (dir.). Historia de la literatura española. Júcar. Gijón-Madrid, 1991- .

Huerta Calvo, Javier (coord.). Lectura crítica de la literatura española. Playor. Madrid, 1982 (25 vols.).

Jones, R.O. (dir.). Historia de la literatura española. Ariel. Barcelona, 1974 (vols. 6 y 6/2).

Prieto de Paula, Ángel L. y Langa Pizarro, Mar. Manual de literatura española actual. Castalia. Madrid, 2007.

Rico, Francisco (dir.). Historia y crítica de la literatura española. Crítica. Barcelona, 1980-1999 (vols. 6-9 más los correspondientes suplementos a cada volumen, en curso de publicación).

Río, Ángel del. Historia de literatura española. Nueva York, 1963 (reed. Bruguera. Barcelona, 1985).

Pedraza Jiménez, Felipe B. y Rodríguez Cáceres, Milagros. Manual de literatura española. Cénlit. Estella, 1980-1999 (vols. 8-14, en curso de publicación).

Valbuena Prat, Ángel. Historia de la literatura española. Gustavo Gili. Barcelona, 1980-1983 (vols. 5-6).

VV.AA. Historia de la literatura española. Cátedra. Madrid, 1990 (vol. 2).

VV.AA. Cronología de la literatura española. Cátedra. Madrid, 1995-1997 (4 vols.)

Gehiago sakontzeko bibliografia

Albadalejo, Tomás et al. Las vanguardias. Renovación de los lenguajes poéticos. Júcar Madrid, 1992.
Alonso, Dámaso. Poetas españoles contemporáneos. Gredos. Madrid, 1978.
Calvo Carilla, José Luis. La cara oculta del 98. Místicos e intelectuales en la España del fin de siglo (1895-1902). Cátedra. Madrid, 1998.
Cano Ballesta, Juan. La poesía española entre pureza y revolución. Siglo XXI. Madrid, 1995.
Cansinos-Assens, Rafael. Obra crítica. Diputación de Sevilla. Sevilla, 1998.
Debicki, Andrew P. Historia de la poesía española del siglo XX. Gredos. Madrid, 1997.
Mainer, José-Carlos. La Edad de Plata (1902-1939). Ensayo de interpretación de un proceso cultural. Cátedra. Madrid, 1987.
Martínez Cachero, José María. La novela española entre 1936 y el fin de siglo. Castalia. Madrid, 1997.
Morris, C.B. El surrealismo y España (1920-1936). Espasa-Calpe. Madrid, 2000.
Nora, Eugenio G. de. La novela española contemporánea. Gredos. Madrid, 1973 (3 vols.).
Zardoya, Concha. Poesía española del siglo XX. Estudios temáticos y estilísticos. Gredos. Madrid, 1974.

Aldizkariak

Ínsula
Bulletin of Hispanic Studies
Bulletin Hispanique
Hispanic Review
Revista de Literatura
Cuadernos Hispanoamericanos

Web helbideak

Archivo virtual de la Edad de Plata: www.edaddeplata.org
Archivo Federico García Lorca: http://lorca.edaddeplata.org/ES/archivo/lorcahome.htm
Biblioteca Virtual Cervantes: www.cervantesvirtual.com
Dialnet: https://dialnet-unirioja-es.ehu.idm.oclc.org/
ProQuest: https://search-proquest-com.ehu.idm.oclc.org/index?accountid=17248
Bases de datos Biblioteca UPV/EHU: https://www.ehu.eus/es/web/biblioteka/datu-baseen-gaika-antolatutako-aurkibidea