Programa espezifikoa: Neurozientziaren Ikerketarako Europako Finantzaketa Sarea (NEURON)
UPV/EHU: Koordinatzailea
UPV/EHU IP: Ola Peñagarikano
Proiektuaren hasiera: 2017/01/12
Proiektuaren amaiera: 2020/09/30

Deskribapen laburra: Espektro autistaren nahasmenduaren etiologia zehatza ezagutzen ez den arren, teoria onartuenetako bat proiekzio-neurona kitzikatzaileen (NP) eta interneurona kortikal inhibitzaileen (cIN) proportzio anormala da. Garapen kortikalean, PNek eta migrazio-programek halako eran eragiten dute, non neurona mota nagusi horietako bakoitzaren migrazio aldatuak bestearen kopuruari eta kokapenari eragiten baitie. Proiektu honetan espazio- eta denbora-diafonia narriatu bat proposatzen dugu PNen eta migrazio-politiken artean, TEAn partekatutako mekanismo patogeniko gisa. Hipotesi hau TEArekin (Cntnap2, FMR1, Agtpbp1) lotutako zenbait gene aztertuz frogatuko dugu, PN eta/edo cINen migrazio neuronalean inplikatuta daudenak, hainbat mailatan. Gene horiek PN/cIN erlazio handiagoa erakusten dute. Diziplina anitzeko ikuspegi bat egingo dugu hainbat sistema aztertzeko, animalia-ereduetatik hasi eta azken belaunaldiko in vitro haztegietara arte, TEAri lotutako gene horietako bakoitzean mutazioak dituzten pazienteen "hurrengo belaunaldiko" garuneko organoideak barne. Gene horiek PN eta Cin migratzaileen elkarrekiko elkarreraginean duten ekarpena ezaugarrituko dugu, eta baldintzapean ezabatuko ditugu animalia-ereduetako neurona mota nagusi horietako bakoitzean. Garuneko organoideak erabiliko dira pazientearen ezaugarri molekular eta zelular espezifikoak eta zirkuituaren ezohiko kableatuari egiten dion ekarpena aztertzeko. Laburbilduz, autismoaren garapen neurologikoaren mekanismo patologikoak bultzatzen dituen enpresa potentzial berri bati buruzko ezagutza garrantzitsu berriak eman ahal izango ditugu.