CM1304: Sistema kimiko konplexuen agerpena eta bilakaera.
Programa espezifikoa: COST – Europako Lankidetza Zientzia eta Teknologian
UPV/EHU: Kudeaketa Batzordeko kidea
UPV/EHU IP: Kepa Ruiz Mirazo
Proiektuaren hasiera: 2013/03/12
Proiektuaren amaiera: 12/02/2017
Deskribapen laburra: Ekintza honek sistema kimiko konplexuetan edo sistemen kimikan oinarritutako 80 ikerketa-talde europar baino gehiago biltzen ditu. Gure inguruan sistema konplexuak ditugu, ekosistemetatik hasi eta azpiegitura globaletaraino, sare konputazionalak eta sare sozialak. Konplexutasunaren zientzia ondo garatuta dago diziplina askotan, soziologian, fisikan eta biologian barne, baina oraindik ere gutxi garatuta dago kimikan. Hala ere, diziplina guztietatik, kimikak sistema konplexu guztietako dibertsitaterik aberatsena izango du ziurrenik, oraindik erraz manipula daitezkeen entitate txikienez arduratzen baita: molekulez. Konplexutasun kimikotik sor daitekeenaren adibide harrigarri bat bizitza da. Hala ere, bizitza adibide bat baino ez da, eta kimikariengan naturala den sormenarekin beste sistema asko sor daitezke. Duela gutxira arte, sistema kimiko konplexuen garapena ia ezinezkoa izan da, nahasketa konplexuak aztertzeko tresnarik ez dagoelako. Hala ere, instrumentazioan egin berri diren aurrerapenekin, nahasketa konplexuak maneiagarriak dira orain, eta horrek ikerketa-eremu izugarria, zirraragarria eta, funtsean, berria irekitzen du. Eremu hau biologian gaurkotasuna duten bi arloren kontraparte kimikoa da: sistemen biologia eta biologia sintetikoa. Azken eremu horiek goitik beherako ikuspegia hartzen duten bitartean, sistema kimiko konplexuak behetik gora garatzen dira. Goranzko ikuspegiaren abantailak osagai bakoitza kontrolatzeko gaitasunean eta kimikari sintetikoaren eskura dagoen egiturazko barietate mugagabean daude. Sistema kimiko konplexuen arlo honetako bultzada azkar ari da kobratzen, baina zatikatuta dago oraindik. Eremu ikertzaileak, gehienak loturarik gabeak, bizitzaren jatorria, kimika supramolekularra eta orekatik urrun dauden sistemetan lan egiten duten ikertzaileak modu independentean elkartzen dira orain sistemen kimikaren gai nagusian. COST ekintza hau garapen zirraragarri honen erdigunean dago.