Programa espezifikoa: Nekazaritzari, Elikagaien Segurtasunari eta Klima Aldaketari buruzko Baterako Programazio Ekimena (FACCE-JPI)
UPV/EHU: Onuraduna
UPV/EHU IP: Jose Maria Estavillo Aurre
Proiektuaren hasiera: 2014/01/01
Proiektuaren amaiera: 2016/12/31
Deskribapen laburra: Etorkizun hurbilean, beharrezkoa izango da nekazaritza-ekoizpena areagotzea, gero eta jende gehiagok elikagai eta zuntz gehiago izan dezan, lur-base bera edo txikiagoa erabiliz. Jakina da nekazaritza-ekoizpena areagotzeak lurzoruaren higadura, lurzoruaren karbono organikoaren galera eta ongarrien erabilera handitzea areagotzen duela, eta horrek lurzorua eta atmosfera degradatzeko potentzial handia sortzen duela. Agronomia- eta ingurumen-arazo horiei aurre egiteko, lurzoruetan bioikatza aplikatzea oso eztabaidagai da, leuntzeko tresna posible gisa. Hipotesi hau planteatu da: bioikatza gai da lurzoruaren kalitatea berreraikitzeko, zuzenketa organikoekin bat egiteko eta berotegi-efektuko gasen emisioak murrizteko (adibidez, CO2, CH4, N2O); hala ere, jarraibide unibertsalak falta dira lurzorua zuzentzeko eta klima-aldaketa arintzeko tresna gisa erabiltzeko. Orain arte, bioikatzaren jarduera lurzoruaren zuzenketa gisa eskualde bakoitzeko lur-erabilera espezifikoetan ebaluatu da, ezaugarri heterogeneoak dituzten laboreen eta lurzoruen erabileran. Ikuspegi horren ondorioz, bioikatza kudeatzeko politika eta plataforma zatikatuak garatu dira eskualde horietarako, baina ez dute ikuspegi holistikorik. Lurzoruen eta bioikatz moten konplexutasun izugarria dela eta, mundu osoko lurzoruetan eta lurraren erabileretan eragin onuragarri horiek aurreikusteko dugun gaitasuna mugatua da gaur egun. Lurzoruaren baldintza espezifikoak hobetzeko propietate egokituak dituzten biokarbonoak diseinatzea da bide gogokoenetako bat. Diseinuko bioikatzaren kontzeptua askotan eztabaidatu da ikertzaileen artean, baina bioikatza sortzeko eta erabiltzeko jarraibideak oraindik hastapenetan daude. Lurzoruaren helburu espezifikoetarako biokarbonoak diseinatzeko ikuspegiak bioikatzaren errendimenduaren emaitzen truke zientifikoa eta zientzialarien, alderdi interesdunen eta kolaboratzaileen arteko informazioa eskatzen du. Proposamen horren bidez bioikatza trukatzeko mundu mailako sare zientifiko bat sortzeak (designchar4food (D4F) aukera emango du bioikatza kudeatzeko estrategia egokiak garatzeko eskualde mailan, ebaluatu eta nekazaritza-produktibitatea eta elikagaien segurtasuna sostengatuko dituen politika globalen plataforma koherente batean integratzeko. DF4 proposamen honen helburua da bioikatzari buruzko orientazio-plan bat sortzea, propietate egokiekin ondo definitutako bioikatza ekoizteko. Plan horretan, mundu osoko zientzialariek, alderdi interesatuek eta erabiltzaile potentzialek beren emaitza zientifikoak partekatzeko, ikuspegi berriak eztabaidatzeko eta komertzialki ekoizteko eta diseinuko bioikatza ebaluatzeko planak garatzeko foroak proposatuko dira. Foro horiek honako hauen bidez emango dira urtero: bioikatzari buruzko tailerrak, hileko telekonferentziak (web mintegiak), webgunean oinarritutako datu-base espezializatuak, posta elektronikoko zerrenden zerbitzariak, liburuxkak eta informazio-buletinak, emaitzak zientzialarien, bioikatzaren erabiltzaileen, merkataritza-fabrikatzaileen eta politiken arduradunen artean partekatuko direla ziurtatzeko. Ahalegin horren zati integral bat mundu osoko lurzoruetan bioikatzaren erabileraren ingurumen- eta nekazaritza-erantzunak aurreikusteko gai den konputagailuan oinarritutako eredu bat garatzea da. Bioikatzari buruzko datu global horien sintesiak harreman sinergiko ugari emango ditu, eta harreman horiek garatu ahal izango dira, hala nola Ikerketarako Aliantza Globalarekin (GRA), diseinuko bioikatza ingurumen-kudeaketa jasangarria lortzeko ahaleginean arintzea kudeatzeko tresna posible gisa sartzeko.
