Apaiza

Zeruko Argia, 317 zk., 1967-08-03

      On Manuel Lekuona apaiza, lendabizi ta aurrenik, apaiz on-ona ta arima-zalea degu, On Manuel agurgarria.

      Ori dala-ta bere apaiztasunatzaz idatzi dezadala eskatu didate omenaldi onen antolatzailleak.

      Gaurko apaizak zerbait konplejoak izan oi dituzte laikoekin artu emanetan, ta idazkizun ontarako beste apaiza baiño laiko bat obe eroriko zala pentsatu dute noski.

      Eta nik, sail ontan gauza ez izan arren, baietz esan diet, egiazko anticlericalista naizen aldetik, apaizak beti atsegin izan zaizkidalako.

      Apaizak eliz-gelan, au da, kristauaz itz egiteko, sakristian gelditu bear direla esan oi dute askok. Beste askok, berriz, apaizak langille jarri ta sozial matxinadaren gidariak izan bear direla uste dute.

      Agure euskaldun zintzo batek au esaten zidan, izan ere, lengo egunean:

      Â«Apaizak ainbeste gauza ikasi ta ainbeste saltsan sartu eztute bear. Meza eman, dotriña erakutsi, bataiatu ta konfesatu, beartsuei lagundu, illak obiratu... oiek dira apaizaren eginkizunik nagusienak. Lan oiek egiteko, jakintsuak izan ezta bear, gizon zintzo ta paketsuak besterik ez».

      Baiñan gauza orren sinple ezta, Jaungoikoari eskerrak.

      Beste egun batean, batzar batean giñalarik, apaiz batek galdetu zidan ia apaiz geienak inteletualak ala profesionalak izaten diran. «Ortarako, nik esana nuen batzarrean, erriak gidatzen dituztenak profesional utsak eztira izaten, egiazko inteletualak baizik, bi gizon mota oiek oso ezberdiñekoak diralako... ta ortik sortu zan eztabaida».

      Nik, apaizak inteletualatzat artzen ditudala erantzun nion ta batzuek arriturik gelditu ziran nere erantzunagatik, beren ustez, apaizak profesionalak bezela jokatzen dute geienetan. Baiñan ni nerean nago oraindik.

      Dana dala, nere pentsaera argi ta garbi esan nai det ontan, alegia, gaurko munduaren naiak, asmoak, gogoak ta aspirazioak ezagutu ez ezik, senditu bear dituztela baitere apaizak, egiazko inteletualak senditzen dituzten bezela.

      Batez ere, apaizak erri kultura senditzea ta maitatzea oso komeni dute.

      Naiz Europa, naiz beste lurraldetan, apaizak ta mixiolariak izan dira askotan errien kondaira, oiturak ta izkuntzak landu ta lagundu dituztenak.

      Eliza'k gizona maitatzen du, ez ordea gizon bakartia, astratua, gizon esistenzialistaren antzekoa, gizona gizarteduna baizik.

      Lurra, familia, aberria, gizartea, bearrezkoak ditu gizonak, baita ere erlijioaren aldetik.

      Orrengatik ezta gauza arritzekoa apaiz askok erri jakintzaren alde jo dutenik.

      Gure errian ba ditugu eredu eder batzuek, euskeraren, Euskalerri-Edestiaren ta euskal oituraren alde jokatu diran apaizak.

      Orrelakoak amaika aitatuko genituke nai izan ezkero. Bere apaiztasunak eztu orrengatik ezer galdu, bestela, edertu ta anditu egin da.

      Gaur omen ta ohore guztiak eman bear dizkiogu apaiz oien bati, apaiz on-ona, jakintsu errikoia ta langille arrastakaria.

      Santidadea da, esan bearrik ez, apaizaren lengo nolakotasuna, baiñan santidadearen koroarik ederrena jakinduria da.

      Gizonok esan dezakegun neurrian, On Manuel bi nolakotasun oien jabea da. Orrengatik ederra baiño ederragoa iduritzen zaigu bere aguretasuna.

      Â«Erranen» liburuan, Testamentu zaharra Duvoisin kapitañak euskeratutakoan, irakurri ditudan itz abek, On Manuel'en omenean aitatu utzi nazazute.

      Â«Dohatsu gizona zuhurtzia aurkhitu duena, eta umotasunez nasai dena. Haren biltzea hobe da asko diruz jabe egitea baino, eta urhe ederrenak eta garbienak ez ditu haren fruituak balio» (ERR 3.13-17).