"Ikerketa Diseinuak eta Datu Analisia: Metodo Esperimentala" hirugarren mailako lehenengo lauhilekoko irakasgaia da. Irakasgai hau Portaera Zientzien Metodologia jakintza arloan kokatzen da. Ikasleek aurrez izandako beste irakasgaietan, Psikologiako metodologia (lehen maila), Datu analisiak eta diseinua: Metodo ez-esperimentala (bigarren maila) eta Psikometrian (bigarren maila) landutako gaitasunak eta ezagutzak dira irakasgai honen oinarria.

Irakasgaiaren helburu nagusia Metodologia Esperimentalari buruz ezagutza teorikoak eta aplikatuak eskuratzea da, oinarrizko diseinu esperimental eta ia-esperimentalak eta diseinu horiei dagozkien datu analisiak barneratuz. Horretarako, ikerketa esperimentalaren prozesu osoa landuko da: bilaketa bibliografikoa, diseinua (baliotasuna eta ikerketaren etika barne), analisi estatistikoak eta ikerketa artikuluen analisi metodologikoa. Halaber, arreta berezia jartzen da arlo aplikatuan, horrela ikasitakoa erabili ahalko da Gradu Amaierako Lanean edota ikerketa esperimental bat egiteko Psikologiako edozein eremutan.

1. Hipotesi test eta analisi estatistiko inferentzialezko teknika nagusienak ezagutu.

2. Diseinu esperimental eta ia-esperimental mota nagusienak ezagutu.

3. Baliotasunaren aurkako mehatxu nagusienak kontuan hartuz eta analisirako prozedura egokiak hautatuz ikerketa esperimentalak eta ia-esperimentalak garatzeko gai izan.

4. Diseinu esperimental eta/edo ia-esperimental baten bidez jasotako datuak prozedura estatistiko eta informatiko egokien bidez analizatu.

5. Ikerketa artikuluen egitura ezagutu, ikuspegi kritikoz aztertu eta bertatik eratorritako ondorioak publikoki defendatu.

6. APAren arauak eta ikerketaren irizpide etikoak jarraituz, ikerketa txosten bat taldeka eratu.

7. Irakasgaiari dagozkion ezagutzak eta gaitasunak lortu ahal izateko lana planifikatu eta eskura dauden baliabideak (IKT, liburutegia, etab.) modu egokian erabili.

1. Gaia. Ikerketa eta diseinu esperimentala.

2. Gaia. Ikerketaren baliotasuna.

3. Gaia. Zorizko diseinu esperimentalak eta datu analisia.

4. Gaia. Bariantza errorea murrizten duten diseinu esperimentalak eta datu analisia.

5. Gaia. Neurri errepikatuen diseinu esperimentalak eta datu analisia.

6. Gaia. Diseinu ia-esperimentalak.

Irakaskuntza atalean azaldutako modalitateen bidez irakasten da irakasgaia. Horrela, irakasgairen gaitegia barne hartzen duten klase teorikoez gain, programa praktikoak honako jarduerak barneratzen ditu:

- Bilaketa bibliografikoa. Praktika honen bidez ikasleek EHUko liburutegian dauden datu base nagusietan literatura zientifikoaren berrikuspen bat egiteko gai izan daitezen lortu nahi da.

- Artikulu zientifikoen analisi metodologikoa. Jarduera hau gelako praktiken eta lan ez-presentzialaren bidez gauzatzen da. Jarduera honen bidez, ikaslea artikulu zientifiko baten egitura eta edukiak ezagutu eta ikuspuntu kritiko batetik bere kalitate metodologikoa ebaluatzeko gai izango da, indarguneak eta ahultasunak identifikatuz. Talde guztiek, proposatutako artikulu guztiak analizatu behar dituzte, eta horietako bat gutxienez gelakideen aurrean azaldu.

- Datuen analisia. Jarduera hau ordenagailu praktiken bidez egiten da eta horretarako JAMOVI delako softwara erabiltzen da. Praktika honen bidez ikasleak hipotesi ezberdinak frogatzeko, datu analisien prozedura egokiak aukeratzeko, analisia burutzeko eta emaitzak interpretatzeko gai izatea bilatzen da.

- Etika ikerketan. Jarduera hau taileren eta lan ez-presentzialaren bidez gauzatzen da. Bere helburua, gizaki eta animaliekin ikerketa egiterakoan dauden araudi etikoak ezagutzea litzateke, baita, batzorde etikoan eskaerak egin behar direnean jarraitu behar diren prozeduretara gerturatzea. Gainera, ikerketa proiektu bat osatu behar denean, Gradu Amaierako Lana adibidez, etika batzordeari egin beharreko eskaera hauen garrantziaz ikasleei ohartaraztea litzateke beste helburu bat.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Test motatako proba (%): 60
  • Banakako lanak (%): 30
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 10

Ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko, ebaluazio jarraituan parte hartu zein ez hartu. Ebaluazio jarraituan parte hartzen ez duten ikasleak, azken ebaluaziora joango direla ondorioztatuko da modu automatikoan.



Ebaluazio jarraituaren sistema:

- Test motako edo/eta erantzun laburrak eskatzen dituen froga: %60

- Etikari dagokion praktika eta bilaketa bibliografikoari dagokion praktika: %10

- Analisi metodologikoa eta datuen analisia (gelan burutuko den banakako froga): %30



Azken ebaluazioaren sistema:

- Test motako edo/eta erantzun laburrak eskatzen dituen froga: %60

- Etika eta bilaketa bibliografikoaren praktikei buruzko froga idatzia: %10

- Analisi metodologikoa eta datuen analisia (gelan burutuko den banakako froga): %30



Irakasgaia gainditzeko hiru zatiak: atal teorikoa (test motako edo/eta erantzun laburrak eskatzen dituen froga); ikerketa txostenari, etikari eta errebisio bibliografikoari dagokion atal praktikoa; eta analisi metodologiko eta datuen analisiari dagokion atala gainditu behar dira, hautatutako ebaluazio sistema edozein izanda ere. Ohiko deialdian atal teorikoa gaindituko ez balitz, praktiketako notak gauzatu diren ikasturteko ez-ohiko deialdirako soilik gordeko dira. Era berean,

atal praktikoren bat gaindituko ez balitz, atal teorikoaren eta gainditutako atal praktikoaren notak gauzatu diren ikasturteko ez-ohiko deialdirako soilik gordeko dira.



Ebaluazio probetan ikasleek debekatuta izango dute liburuak, oharrak edo apunteak erabiltzea, bai eta tresna edo gailu telefoniko, elektroniko, informatiko edo bestelakoak erabiltzea ere. Behar izanez gero, proba egiteko unean adierazi ahal izango dira debekatutako materialak uzteko tokiak, ikasleen eskueratik kanpora gera daitezen.



DEIALDIARI UKO EGITEA



Azterketa egun ofizialean egin beharreko probara ez aurkezte hutsak ekarriko du kasuan kasuko deialdiari automatikoki uko egitea.

Irakasgaia ohiko deialdian gainditzen ez duten ikasleek, hautatutako ebaluazio sistema gorabehera, eskubidea izango dute ez-ohiko deialdiko azken ebaluazioko proba osatzen duten azterketa eta jardueretara aurkezteko.

Ohiko deialdian zati teorikoa gainditu ez duten, baina gainontzeko atalak gainditu dituzten ikasleen kasuan, praktiketako notak gauzatu diren ikasturteko ez-ohiko deialdirako soilik gordeko dira.



Ez-ohiko azterketa honako atalez osatuta egongo da: test motako edo/eta erantzun laburrak eskatzen dituen froga, azken kalifikazioaren %60 balioko duena; eta beste bi froga: Etikaren eta bilaketa bibliografikoaren praktikei dagozkien froga idatzia (%10) eta analisi metodologiko eta datuen analisiaren inguruko froga praktikoa (%30).



Ebaluazio probetan ikasleek debekatuta izango dute liburuak, oharrak edo apunteak erabiltzea, bai eta tresna edo gailu telefoniko, elektroniko, informatiko edo bestelakoak erabiltzea ere. Behar izanez gero, proba egiteko unean adierazi ahal izango dira debekatutako materialak uzteko tokiak, ikasleen eskueratik kanpora gera daitezen.

Ez dago derrigorrezko testurik. Irakaskuntza presentzialerako lagungarria diren materialak ikasleentzat eskuragarri jarriko dira egela plataforman.

Oinarrizko bibliografia

Abdi, H., Edelman, B., Valentin, D., y Dowling, W. (2009). Experimental Design and Analysis for Psychology. Oxford University Press.

Anguera, M.T., Arnau, J., Ato, M., Martínez, R., Pascual, J. y Vallejo, G. (1995). Métodos de investigación en psicología. Síntesis.

Balluerka, N. (2001). Diseños de sujeto único. En J. Arnau (Ed.). Diseños de series temporales: Técnicas de análisis. Edicions Universitat de Barcelona.

Balluerka, N. (2011). Planificación de la investigación. La validez del diseño (2ªed. corregida). Amarú.

Balluerka, N. eta Isasi, X. (2003). Ikerkuntza psikologian. Ikerketa-baldintzak eta diseinuaren baliotasuna. UEU.

Balluerka N., y Vergara A. I. (2002). Diseños de investigación experimental en Psicología. Pearson. Prentice Hall.

Christensen, L. B. (2011). Experimental methodology (11ª ed.). Pearson International

Field, A. (2017). Discovering statistics using SPSS (5º ed.). SAGE.

Frias-Navarro, D. y Pascual-Soler, M. (Eds.). (2022). Diseño de la investigación, análisis y redacción de los resultados. Palmero ediciones.

Gorostiaga, A. eta Balluerka, N. (2007). Ikerketa metodoak eta diseinuak Psikologian. Erein.

Winer, B. J., Brown, D. R., y Michels, K. M. (1991). Statistical principles in experimental design (3ª ed.). McGraw-Hill.

Gehiago sakontzeko bibliografia

American Psychological Association (2019). Publication manual of the American Psychological Association (7ª ed.). American Psychological Association.

Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates.

Fontes, S., García, C., Garriga, A. J., Pérez-Llantada, M. C., y Sarriá, E. (2001). Diseños de investigación en Psicología. UNED.

Huitema, B. E. (2011). The analysis of covariance and alternatives (2ª ed.). John Wiley & Sons.

Martínez-Arias, R., Castellanos, M.A. y Chacón, J.C. (2014). Análisis de datos en Psicología y Ciencias de la Salud. EOS.

Maxwell, S. E., y Delaney, H. D. (2004). Designing experiments and analyzing data. A model comparison perspective (2ª ed.). Lawrence Erlbaum Associates.

Navarro, D. J., y Foxcroft, D. R. (2019). Learning statistics with jamovi: a tutorial for psychology students and other beginners. doi: 10.24384/hgc3-7p15 Recuperado de: https://drive.google.com/file/d/1awJBpfse5BpesVMRijnggTRSTygNWGl0/view

Shadish, W. R., Cook, T. D., y Campbell, D.T. (2002). Experimental and quasiexperimental designs for generalized causal inference. Houghton Mifflin Company.

Aldizkariak

Behavior Research Methods. Psychonomic Society.
Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory and Cognition. APA.
Journal of Experimental Social Psychology. Academic Press.
Methodology. European Journal of Research Methods for the Behavioral and Social Sciences.
Psychological Methods. APA
Psicothema

Web helbideak

Base de datos PsycINFO. http://www.biblioteca.ehu.es/
Journal of Citation Reports. Thomson. ISI Web of Knowledge. http://www.biblioteca.ehu.es/
American Psychological Association. Ethical principles in the conduct of research with human participants. Washington, DC: American Psychological Association. www.apa.org/ethics
Colegio Oficial de Psicólogos (cop). Madrid. http://www.cop.es
American Psychological Association (APA) Washington. Estados Unidos. http://www.apa.org
Psychonomic Society. Estados Unidos: http://www.psychonomic.org
Asociación Española de Metodología. http://www.aemco.es
Sociedad Española de Psicología Experimental. http://www.sepex.es