Fisika, derrigorrezko irakasgaia, Kimikako graduko oinarrizko moduluan kokatzen da. Ikasleak bere ikasketetan beharko dituen zenbait oinarrizko gaitasun teoriko eta praktiko lortzea da irakasgai honen helburua.

Bertan, honako kontzeptu hauek aztertuko dira: Newtonen mekanikaren oinarriak, eremu elektrikoa, eremu magnetikoa eta erradiazio elektromagnetikoa eta bere erlazioa optikarekin.

Argi dago Fisikak duen garrantzia Kimikako ikasketeetan. Mekanika (partikulen higiduraren azterketa) eta Elektromagnetismoa (partikula kargatuen arteko elkarrekintzen azterketa) oinarrizkoak dira molekulen higidura eta elektroien arteko elkarrekintzak (erreakzio kimikoen oinarrian daudenak) deskribatzeko hurrenez hurren.

Horregatik ikasgai honetan zenbait magnitude fisikoen eta Kimikan erabiltzen diren beste magnitude batzuren arteko erlazioak aurkezteko ariketa batzuk proposatzen dira. Adibidez, partikula-sistemen azterketatik termodinamikaren hastapenak aurkeztera.

Modulu eta graduko gainontzeko irakasgaiekiko irakasgai honen koordinazioa graduko koordinazio-batzordeari dagokio.

Irakasgai honek ikasleak honako gaitasun hauek garatzea du helburu:

a) RD1393/2007 definitutako oinarrizko gaitasunak.

b) Aipatutako moduluari dagozkion zeharkako honako gaitasun hauek:

i.- TM01CM09 Zientzia esperimentalak erabili eta erlazionatu fenomeno kimikoak edota materiaren eraldaketak ulertzeko.

ii.- TM01CM11 Zientzia esperimentaletan informazio iturri garrantzitsuenak ezagutu eta modu eraginkorrean erabili.

c) Gaitasun espezifikoak:

i.- M01CM06 Magnitude fisikoen eta Fisikaren oinarrizko printzipioen ezagutzea eta ulertzea, bereziki Kimikarekin erlazionaturik daudenak.

0. Gaia: Kalkulu Bektoriala.

Magnitude fisikoak. Oinarrizko unitateak. Dimentsio analisia.Kalkulu bektoriala: Bektore unitarioak, bektoreen Osagaiak. Eragiketak bektoreekin: Biderketa eskalarra eta bektoriala.

1. Gaia: Zinematika.

1D-ko higidura. 2 eta 3D-ko higidura: Posizioa, abiadura eta azelerazioa. Higidura zirkularra. Erreferentzia sistemak eta higidura erlatiboa.

2. Gaia: Dinamika.

Newton-en mekanikaren hiru legeak eta hauen aplikazioak. Indar diagramak. Bulkada eta momentu lineala. Indar Momentua. Indar motak: marruskadura.

3. Gaia: Lana eta Energia.

Lana. Energia zinetikoa. Lana- Energiaren teorema. Energia potentzial grabitatorioa eta potentzial elastikoa. Energiaren kontserbazioaren printzipioa. Indar konstanteak eta aldakorrak egiten duten lana. Indar kontserbakorrak eta ez-kontserbakorrak. Potentzia.

4. Gaia: Oszilazioak eta uhinak.

4.1 Higidura oszilakorra. Indar berreskuratzaileak. Hooken Legea. Higidura harmoniko sinplea (HHS): ekuazioa eta Energia. Oszilazio indargetuak eta bortxatuak (erresonantzia). Pendulua.

4.2 Uhinak: Uhin motak. Uhin periodikoak. Uhin ekuazioa. Uhinen gainezarpena. Doppler efektua.

5. Gaia: Partikula anitzetako sistemak.

5.1 Partikula-sistemak: une lineala, momentu angeluarra eta partikula-sistema baten energia. Masa-zentroa. Inertzia-unea. Kontserbazio-teoremak. Talkak.

5.2 Solido zurruna. Solido zurrun baten inertzia-unea. Solido zurrun baten dinamika.

5.3 Partikula askoko sistemak: bolumena, presioa, tenperatura. Gas ideal baten egoera-ekuazioa. Gas errealak. Beroa eta lana.

6. Gaia: Eremu elektrikoa

6.1.- Elektrostatika

Karga elektrikoa: propietateak. Coulomben legea. Eremu elektrikoa . Gaussen legea. Potentzial elektrikoa. Karga banaketak. Dipolo elektrikoa. Ingurune materialen portaera eremu elektrikoetan. Materialak. Energia elektrostatikoa.

6.2.- Elektrozinetika.

Korronte elektrikoa. Intentsitatea. Korronte dentsitatea. Jarraitasunaren ekuazioa. Eroalpena eta ingurune materialak.

7.Gaia: Eremu magnetikoa

B Indukzio-magnetikoa bektorea . Lorentzen indarra. Biot-Savarten legea. Ampèreren legea. Dipolo magnetikoa (Momentu dipolar magnetikoa). Ingurune materialen portaera eremu magnetikoetan. Material magnetikoak.

8. Gaia: Eremu elektromagnetikoa

Faradayren legea. Desplazamendu-korronteak. Maxwellen ekuazioak.

9. Gaia: Uhin elektromagnetikoak

Uhin elektromagnetikoen hedapena. Uhin planar monokromatikoak. Espektro elektromagnetikoa. Fotoiak.



LABORATEGIAN EGINGO DIREN PRAKTIKAK

- Pendulu sinplea

Grabitatearen azelerazioaren neurketa. Hurbilketa oszilazio handien kasurako.

- Translazio dinamika

Newton-en bigarren legea. Masa inertziala eta masa grabitatorioa. Talkak.

- Higidura oszilakorra

Oszilazio indargetuak. Oszilazio-maiztasuna eta indargetze-konstantea.

- Likido baten biskositatearen neurketa.

Glizerinaren biskositatearen neurketa biskosimetro baten bidez.

- Ohmen legea. Eroankortasuna. Tenperatura-koefizientea.

Eroankortasunaren eta bere tenperaturarekiko aldaketaren azterketa zenbait material metalikotan.

- Lorentzen indarra. Elektroiaren karga eta masaren arteko erlazioa.

Eremu elektriko eta magnetikoen bidez elektroiaren karga eta masaren arteko erlazioaren determinazioa

- Ampèreren legea. Korronte elektrikoen arteko indarrak.

Ampèreren legearen egiaztapena tortsio-balantzaren bidez.

- Argiaren hedapena

Argi-intentsitatearen aldaketa distantziarekin. Argiaren abiadura. Beira baten errefrakzio-indizearen kalkulua. Barne islapen osoa. Muga-angelua.

Arbela edota ikus-entzunezkoak erabiliz klase magistralak, klase praktikoak eta mintegiak ematen dira kurtsoan zehar.

Laborategian, bi ikaslez osatutako taldeetan, bost esperimentu egingo dira. Ikasleek lortutako emaitzen txostenak entregatu beharko dute.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 100

1- Ebaluazio Jarraitua

Teoria:

Ebaluazio jarraituan bi azterketa partzial egingo dira. Lehenengo partziala irakasgaiaren lehen lauhilekoan ikusitako gaiei buruzkoa izango da (nota finalaren % 50ekoa), eta bigarren partziala bigarren lauhileko gai-zerrendari buruzkoa (nota finalaren % 50ekoa). Irakasgaia gainditu ahal izateko, partzial bakoitzean gutxienez 5 atera behar da.



Laborategiko praktikak:

Irakasgaia gainditzeko beharrezkoa da praktika guztiak egitea eta "Gainditua" kalifikazioa lortzea. Praktikak gainditu ahal izateko, honako hauek hartuko dira kontuan:

a. Errore esperimentalen ariketak.

b. Emaitza esperimentalak.

c. Praktika baten txostena.

"Ez Gainditua" kalifikazioa dutenek idatzizko proba bat egin beharko dute ezohiko deialdian.



2- Amaierako proba bidezko ebaluazioa.

Teoria:

Ebaluazio jarraituan egindako azterketa partzialetako bat bakarrik gaindituz gero, gaindituta ez dagoen lauhilekoaren azterketa bakarrik egin ahal izango da. Azterketa osoa eginez gero, bi partzialen notaren batez bestekoa hartuko da kontuan. Irakasgaia gainditu ahal izateko, gutxienez 5 atera behar da egindako azterketan.



Laborategiko praktikak:

Kasu honetan ere beharrezkoa da praktikak gainditu izana.



UKO EGITEA:

Azken azterketara ez aurkezteak deialdiari uko egitea ekarriko du.

EBALUAZIOA

Teoria:

Idatzizko azterketa: % 100

Irakasgaia gainditzeko 10 puntuetatik 5 puntuko kalifikazio minimoa lortu beharko da.



Laborategiko praktikak:

Ohiko deialdian "Ez Gai" kalifikazioa dutenek idatzizko proba bat egin beharko dute ezohiko deialdian.



UKO EGITEA:

Azken azterketara ez aurkezteak deialdiari uko egitea ekarriko du.

Oinarrizko bibliografia

Paul M. Fishbane, Sterhen Gasiorowicz eta Stephen T. Thornton

Fisika zientzialari eta ingeniarientzat

ARGITALPEN ZERBITZUA. UPV/EHU (2008)

U.E.U.-ko Fisika Saila

Fisika orokorra eta ariketak

U.E.U.-ko Fisika Saila (2003)

Molina Altuna J., Monasterio Iruretagoyena E. eta Olano Zugasti, A.

Elektromagnetismoa

ARGITALPEN ZERBITZUA. UPV/EHU (1997)



Sears F. W. y Zemansky M W., Física universitaria. Vol. 1 y Vol. 2. 13a Edición. Pearson (2013)

Gehiago sakontzeko bibliografia

Paul A. Tipler y Gene Mosca. Física.(Volúmenes 1 y 2). Editorial Reverté (2010)
E.J. Finn y M. Alonso. Física. (Volúmenes I, II y III) Alhambra Mexicana(1998)
Alonso M y Finn E.J., Física. S.A. Alhambra Mexicana (1995)
Serway R.A. y Jewett J.W., Electricidad y Magnetismo. 6a Edición. Thomson. (2005)
Resnick R. y Halliday D., Física para estudiantes de Ciencias e Ingeniería (2 vols.). Compañía Editorial Continental. S.A.México (1994)

Aldizkariak

http://www.zientzia.eus
Physics Today

Web helbideak

Fisikako ikastaro interaktiboa Interneten:
http://www.sc.ehu.es/sbweb/fisica/default.htm
Georgia State Unibertsitatearen fisika ikastaroa:
http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/hframe.html
Unibertso Mekanikoa (52 bideo):
https://www.youtube.com/playlist?list=PLu11ymT_JYRou9nGsJdV8-5pgLbmMaiNP
MIT Unibertsitatearen fisika ikastaroa:
http://ocw.mit.edu/courses/physics/
Simulazioak:
https://phet.colorado.edu/es/simulations