«Lengua Española IV: Análisis del Discurso» Filologiako graduko derrigorrezko irakasgaia da: Filologia Hispanikoa.

Irakasgaiak espainiera diskurtsoaren ikuspegitik aztertzen du, testuinguruaren araberako hizkuntza-erabileratik abiatuta egituratzen den praktika soziala, ahozkoa zein idatzizkoa. Testuinguruaren kontzeptua aztertzen da, eta kontzeptu horretatik hartzen dira kontuan deixiaren fenomenoa, diskurtsoaren eta polifoniaren ahotsak, harreman pertsonalak, kortesia eta modalizazioa.

Halaber, komunikazio-helburuak eta interpretazio-prozesuak, aurresuposizioak, ezagutza partekatua, hizketa-ekintzetako intentzionalitatea, kooperazio-hatsarrea eta errelebantzia-hatsarreak aztertzen dira. Azkenik, enuntziazioari forma ematen dioten erregistroak eta erretorika-prozedurak aztertzen dira.

A) Konpetentziak



«Lengua Española: Historia y Presente» (M10) moduluari esleitutako gaitasunetatik, «Lengua Española IV: Análisis del Discurso» da hizkuntza horren gramatika, historia eta aldakuntzaren ezagutza garatzeaz (CM02) eta beste arlo eta diziplina batzuekin lotzeaz arduratzen dena (G005, G009).

Era berean, beste gaitasun batzuk garatzen laguntzen du, bereziki hizkuntzaren menderatze instrumentalean lorpen-maila gorena lortzen (CM01, G001), bai eta informazio bibliografikoa eta dokumentala aurkitu, maneiatu eta kritikoki ebaluatzeko eta dokumentazio konplexua aztertu eta sintetizatzeko gaitzen ere (CM05).



B) Irakaskuntzaren emaitzak



1. Diskurtsoaren moduak, ahozkotasunaren eta eskrituralitatearen ezaugarriak, unitateak eta eredu generikoak identifikatzeko trebetasuna.

2. Testuinguruaren kontzeptuan sakontzeko gaitasuna eta deixiaren, polifoniaren eta modalizazioaren fenomenoak hobeto ulertzea;

3. Komunikazioa elkarrekintza eta transakzio gisa ulertzea. Hori honela zehazten da: kortesia linguistikoaren mekanismoekiko eta lehen alderdiarekiko modalizazioarekiko hurbiltasuna, eta interpretazioa gidatzen duten printzipioak ulertzea bigarrenean (aurresuposizioak, inplikaturak, hizketa-egintzak eta kooperazio-hatsarrea).

1. Diskurtsoaren analisia. Diskurtsoaren nozioa. Analisiaren unitateak. Diskurtsoaren azterketan inplikatutako hainbat diziplina. Ahozko diskurtsoa: enuntziazio-egoera eta ahozko diskurtso-praktikak; ahozko diskurtsoaren hizkuntza- eta testu-ezaugarriak; ahozkotasunaren hitzik gabeko elementuak. Idatzizko diskurtsoa: idatzizko diskurtsoaren hizkuntza- eta testu-ezaugarriak; idazketaren hitzik gabeko elementuak.

2. Diskurtso-testuingurua. «Testuinguru» kontzeptuaren hurbilketa batzuk: testuingurua antropologiatik, hizkuntzalaritzatik, pragmatikatik eta diskurtsoaren azterketatik. Deixia.

3. Diskurtsoko pertsonak. Pertsona testuan inskribatzea. Polifonia: ahotsak eta mintzaldi aipatua; hitzordu irekiak eta ezkutuko hitzorduak.

4. Pertsonen arteko harremanak, gizalegea eta modalizazioa. Komunikazio-kontratua eta pertsonen arteko harremanaren ardatzak. Pertsona soziala: irudiaren nozioa. Gizalegea. Subjektibotasuna modalizazioaren bidez adieraztea: modalitate logikoa, modalitatea hizkuntza-erabileran, modalitatearen hizkuntza-adierazpena.

5. Diskurtso-helburuak eta interpretazio-prozesuak. Helburuak: jomugak eta produktuak. Helburu orokorrak eta partikularrak. Eduki inplizituak eta horien interpretazioa. Aurresuposizioak eta ezagutza partekatua. Hizketa-ekintzen intentzionalitatea. Lankidetza-printzipioa eta inplikatura ez-konbentzionalak. Garrantziaren edo egokitasunaren printzipioa.

6. Erregistroak eta erretorika-prozedurak. Erregistroa: eremua, tenorea (pertsonala, inpertsonala, funtzionala), modua. Prozedura erretorikoak: Hitz-figurak, eraikuntza-figurak, pentsamendu-figurak, zentzu-figurak.

Las actividades docentes que van a desarrollarse a lo largo del curso son las siguientes:



A) Actividades en el aula:

Ejercicios de aplicación de los conceptos desarrollados en las clases teóricas. Sesiones de puesta en común del trabajo personal o de grupo, reflexión y debate.



B) Trabajo personal:

Estudio de los temas.

Lecturas obligatorias y elaboración de reseñas.

Trabajo individual y/o en grupo sobre alguno de los aspectos del contenido de la asignatura.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 50
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 50

Ebaluazioak atal hauek ditu:



1) Irakasgaiaren edukiei buruzko erantzun irekiko azterketa. Irakasgaiaren edukiak barneratzea baloratzen da, baita adierazpenaren zehaztasuna eta zuzentasuna ere. (CM02)



2) Nahitaezko irakurketen aipamenak. Edukien ezagutza aktiboa eta asimilazioa; zuzentasuna eta zehaztasuna adierazpenean. (CM02)



3) Aplikazio praktirako ariketa pertsonalak.

Behaketa-lanak, kontzeptuen aplikazioa datuen analisian, azalpen- eta argudiatze-gaitasuna. (CM02, CM01, CM05, CM09)



Azterketak irakasgaiaren kalifikazioaren % 50 ematen du. Azterketa gainditu beharko da irakasgaia gainditu ahal izateko. Gainerako % 50a gainerako ariketen, banakako lanen eta irakurketen artean banatzen da, eta aldaketa batzuk egongo dira, ariketa horien arabera. Ariketak eta irakurketak ikasturtearen hasieran zehazten dira, eta ikaslearen programan eta gidan deskribatzen dira.



Ebaluazio-eredu horri uko egiten dioten ikasleek irakasgaiaren eduki guztiei buruzko idatzizko proba bat egin beharko dute, ikasturtearen hasieran ematen den ikaslearen gidan zehazten den bezala. Horretarako, ikasleak idatziz aurkeztuko du ebaluazio jarraituko sistemari uko egiten diola, bederatzi asteko epean, lauhilekoaren hasieratik kontatzen hasita.



OHARRA. Azterketa eta ariketa pertsonalak ikasgelan bertan egiteko pentsatuta daude. Hori ezinezkoa bada, horiek guztiak e-Gela plataformaren bidez gauzatuko dira.

Ezohiko deialdira sartzen diren ikasleek idatzizko proba bat egin beharko dute irakasgaiaren eduki guztiei buruz.



OHARRA. Azterketa presentziala izango da; hori ezinezkoa bada, proba egokitu egingo da, e-Gela plataformaren bidez egiteko.

Interneterako konexioa.
Posta elektronikoa eta gela birtuala (e-Gela).
Derrigorrezko oinarrizko bibliografia eta sakontzekoa (hala adierazten denean).

Oinarrizko bibliografia

Beaugrande, R. de y W.V. Dressler, 1997: Introducción a la lingüística del texto, Barcelona: Ariel [ed. original inglesa de 1972, reed. en 1981].

Brown, G. y G. Yule, 1993: Análisis del discurso, Madrid: Visor [Discours Analysis, 1983]. Bassols, M. y A.M. Torrent, 1997: Modelos textuales. Teoría y práctica, Barcelna: Octaedro.

Bustos, J.J. de, 2004: Textualización y oralidad, Madrid: Visor.

Calsamiglia Blancafort, H. y A. Tusón Valls; 1999: Las cosas del decir. Manual de análisis del discurso, Barcelona: Ariel. Charaudeau, P. y D. Maingueneau (eds.), 2005: Diccionario de análisis del discurso, Buenos Aires: Amorrortu [París: Seuil, 2002].

Calsamiglia, Helena y Amparo Tusón (1999). Las cosas del decir. Manual de análisis del discurso, pp. 15-19, 101-126 (Capítulos 1 y 4). Barcelona: Ariel.

Cortés Rodríguez, L. y M.M. Camacho Adarve, 2003: ¿Qué es el análisis del discurso?, Barcelona: Octaedro. Fuentes Rodríguez, C., 2000: Lingüística pragmática y análisis del discurso, Madrid: Arco.

Escandelll-Vidal, M. V. (1996). Introducción a la pragmática, pp. 14-60. Barcelona: Ariel.

Escandell-Vidal, M. Victoria, José Amenós Pons y Aoife Kathleen Ahern (Eds.) (2020). Pragmática. Madrid: AKAL. [https://elibro-net.ehu.idm.oclc.org/es/ereader/ehu/174607]

Íñiguez Rueda, L. (2003) El análisis del discurso en las ciencias sociales: variedades, tradiciones y práctica. Análisis del discurso: Manual para las ciencias sociales, Capítulo 3, pp. 83-123. Barcelona: UOC. (https://elibro-net.ehu.idm.oclc.org/es/ereader/ehu/56345)

Moreno Fernández, Francisco. (1998) Capítulo 8. Discurso y conversación. Principios de sociolingüística y sociología del lenguaje, pp. 159-177. Barcelona: Ariel.

Portolés, J., 2004: Pragmática para hispanistas, Madrid: Síntesis. Reyes, G., 1984: La polifonía textual, Madrid: Gredos.

Reyes, G., 1995: El abecé de la pragmática, Madrid: Arco.

Reyes,G., 2002: Metapragmática. Lenguaje sobre lenguaje, ficciones, figuras, Valladolid: Universidad de Valladolid; Cátedra Juan de Valdés.

Van Dijk, T. A. (2005). Ideología y análisis crítico del discurso. Utopía y praxis Latinoamericana 10 (29), pp. 9-36.

Gehiago sakontzeko bibliografia

Baxter, J., 2007: Positioning Gender in Discourse. A Feminist Methodology, London: Palgrave Macmillan. Bhatia, V.K., J. Flowerdew y R.H. Jones (eds.), 2008: Advances in Discourse Studies, Londres: Routledge. Beaugrande, R. de, 1997: A New Introduction to the Study of Text and Discourse, Norwood: Ablex.
Bruce, I., 2008: Academic Writting and Genre. A Systematic Analysis, London: Continuum.
Casado Velarde, M., R. González Ruiz y M.V. Romero Gualda (eds.), 2006: Análisis del discurso: Lengua, cultura, valores. Madrid: Arco, 2 vols.
Cortés Rodríguez, L. y M.M. Camacho Adarve, 2003: ¿Qué es el análisis del discurso?, Barcelona: Octaedro. Escandell Vidal, M.V., 1993: Introducción a la pragmática, Madrid-Barcelona: UNED-Anthropos [nueva edición actualizada, Barcelona: Ariel, 1996].
__, 2005: La comunicación, Madrid: Gredos.
Fairclough, N., 1989: Language and Power, Harlow: Longman.
Fernández Lagunilla, M., 1999: La lengua en la comunicación política I: El discurso del poder, y II: La palabra del poder, Madrid: Arco Libro, 1999
Fuentes Rodríguez, C., 2000: Lingüística pragmática y análisis del discurso, Madrid: Arco.
García Negroni, M.M. y M. Tordesillas Colado, 2001: La enunciación en la lengua: de la deixis a la polifonía, Madrid: Gredos.
Goatly, A., 1997: The language of metaphors, Londres: Routledge.
__, 2007: Washing the Brain. Metaphor and Hidden Ideology.
Haverkate, H., 1985: "La ironía verbal: un análisis pragmalingüístico", RSEL, 15, pp. 343-391.
, 1994: La cortesía verbal. Estudio pragmalingüístico, Madrid: Gredos.
Hoey, M., 2001: Textual Interaction: An Introduction to Written Discourse Analysis, Londres: Routledge.
Tusón, A. (2002). El análisis de la conversación: entre la estructura y el sentido. Estudios de Sociolin-güística, 3(1), 133-153.
Wodak, R. y Meyer, M. (2003). Métodos de análisis crítico del discurso. Barcelona: Gedisa, S.A.
Blommaert, Jan, 2005: Discourse. A Critical Introduction, Cambridge: Cambridge University Press.

Aldizkariak

Critical Discourse Studies
Discourse Processes
Discourse & Communication
Discourse Studies
Journal of Multicultural Discourses
Journal of Pragmatics
Written Communication
Journal of Linguistic Anthropology
Language in Society
Lenguaje, Sujeto, Discurso
http://www.lsdrevista.com.

Web helbideak

Discurso en sociedad. Página personal de Teun A. Van Dijk: http://www.discursos.org/resources/journals/index.html http://discurso.wordpress.com/federiconavarro
http://www.revista.discurso.org/
Revista Latina de Comunicación Social https://nuevaepoca.revistalatinacs.org/index.php/revista