Latina III ikasgaia Filologiako Graduko (Filologia Klasikoa) 2. mailako oinarrizko ikasgaietako bat da. Latin Filologia izeneko 013 moduluaren barruan dago. Modulu horrek lehen mailako irakasgaiekin jarraitzen du lehen lauhilekoan (Latina I eta Latina II).

Irakasgai honetan, latinezko gramatikaren berrikuspena eta hedapena osatzen da, eta arreta berezia jartzen zaio morfosintaxiari eta garai klasikoko lexikoa, latinezko metrika eta prosodiarako sarrerarekin (batez ere hexametroa). Funtsezko autoreak Higino eta Virgilio dira.

Oso ikasgai praktikoa denez, hurrengo hizkuntza-irakasgaietarako - halaber,Latina IV. Latin arrunta eta Latinezko testuak (I, II eta III. Erdi Aroko latina) ikasgaietarako lagungarri izan behar du.

Latina III zailtasun handirik gabe garatu ahal izateko, latinezko morfosintaxiaren oinarrizko domeinua eduki behar da (h.d., Latina I eta Latina IIn lortutako maila).

Moduluaren konpetentziak (Modulua M13 8211; Latindar filologia)



CM04: Latinezko testuak itzultzeko eta hizkuntza- eta literatura-azterketak egiteko praktika bat eskuratzea.



Titulazio-gaitasunak (Filologiako Gradua)



G005: Etengabe ikasteko eta eguneratzeko gai izatea, eta arazoak modu autonomoan eta taldean planteatzea eta konpontzea, norberaren proiektu akademiko profesionala aniztasunetik eta kultura-aniztasunetik garatu ahal izateko.



G008: Filologiari buruzko berariazko ezagutzak beste arlo eta diziplina batzuekin lotzea.



G010: Testuak editatu eta zuzentzean, itzulpenean, terminologian, neologian eta hizkuntza-plangintzan filologiaren alderdi aplikagarriekin ohitzea.



Zeharkako gaitasunak:

- Autonomia eta autoerregulazioa:

AA06 - Ikaskuntzarekiko jarrera arduratsua eta malgua adierazten du, eta agertzen zaion egoera arrakastaz egokitzen eta konpontzen du.

- Komunikazioa eta eleaniztasuna:

KO01 Ortografia- eta gramatika-arauak errespetatzen ditu testu akademikoak egitean.

KO02 - Idatzizko komunikazio espezializatuan egiturak eta arauak erabiltzen ditu, dokumentu akademikoak eta/edo zientifikoak hizkuntza ofizialetan nahiz atzerrikoetan egiteko.

KO05 - Askotariko lantaldeetan aktiboki entzuten du, enpatiaz eta asertibotasunez.

KO06 - Bere ideiak eta argudioak modu ulergarrian eta ezarritako irizpide formalen arabera jakinarazten ditu.

KO07 - Norberaren ideiak komunikatzeko eraginkortasunez adierazten ditu, hitzezko eta hitzik gabeko hizkuntzaren artean koherentzia mantenduz.



- Informazioaren eta herritartasun digitalaren kudeaketa:

IF07 - Hainbat ingurunetan lortutako informazioa modu egokian baloratzen du, fidagarritasunean eta garrantzi zientifikoan oinarrituta.



- Pentsamendu kritikoa:

PK11 - Problema bat ebaztean lortutako emaitzak aztertzen ditu, prozedura zientifiko bat aplikatuta.

- Talde-lana:

TL01- Errespetuzko jarrera erakusten du taldearen barruan agertzen diren ideiak adieraztean eta jasotzean.

TL04 - Informazioa trukatzen du, baliabide pertsonalak partekatuz, eta lantaldearen eraginkortasunean laguntzeko ideiak eta lan-proposamenak emanez.





Latina III irakasgaiaren ikaskuntzaren emaitzak:



Hurrengo ataletan deskribatzen den latinaren ezagutza-maila lortzea (teorikoa zein praktikoa).



1. Garai klasikoko bertso-testuak (batez ere hexametroak) morfologikoki eta sintaktikoki aztertzeko gaitasuna.



2. Hiztegi ohikoena bereganatzea.



3. Morfologia nominala, pronominala eta lexikoa teorian eta praktikan menderatzea.



4. Virgilioren obraren alderdirik garrantzitsuenak ezagutzea.

1. Higinoren testuen itzulpena eta iruzkina

4. Virgilioren testuak itzultzea eta iruzkintzea.

3. Morfologia nominala eta pronominala.

4. Hitzezko morfologia.

3. Latinezko prosodia eta metrika: hexametroa eta distiko elegiakoa.

1. Klase magistralak: aurreko paragrafoan zehaztutako edukien azalpena.



2. Ikasgelako praktikak: azalpen teorikoekin batera, ariketa praktikoak eta Virgilioren testuen itzulpen eta iruzkin filologikoen bidez, programaren oinarrizko elementuak azpimarratuz eta hizkuntzaren ezaguera progresiboa azaltzen dira.



3. Arreta berezia eskainiko zaio lexiko ohikoena ezagutzari (horretarako, ikasle bakoitzak lexiko-koaderno bat prestatuko du) eta tresna filologikoen erabilerari.



4. Irakasleak adierazitako irakurketak.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 60
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 10
  • Banakako lanak (%): 10
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 10
  • Kontrol-proba bat ikasturtean zehar (%): 10

Ebaluazio-tresna ("ebaluazio jarraitua"ri dagokiona, UPV/EHUko Ebaluazio Araudiaren arabera):



1. Azken azterketa idatzia, azken notaren % 60koa. Honako hauek izango ditu:



- Garapeneko bi galdera (% 20)



- analisi morfosintaktikoa eta itzulpena egiteko ariketak (% 80)



Ebaluazio-irizpidea: ikasturtean zehar garatutako eduki teoriko-praktikoen ulermen-maila lotzea.



2. Kontrol-proba bat ikasturtean zehar (% 10).



3. Talde-lan bat (Virgiliori buruzkoa), ikasturteko azken astean ikasgelan erakutsiko dena (% 10).



4. Banakako lanak (ikasgelan parte hartzea barne, bakoitzak etxean landutako testuak, etab. (% 20).

Ebaluazio-irizpidea:



- Ikasturtean zehar garatutako eduki teoriko eta praktikoen ulermen-maila.



Ebaluazio jarraituari uko egiten diotenek azken proba egin beharko dute (ikus UPV/EHUko Ikasleen Ebaluaziorako Arautegia https://www.ehu.eus/eu/web/graduak/araudia/ikasleen-ebaluazioa-graduko-titulazio-ofizialetan ).

Ebaluazio-tresna: idatzizko azken proba bakarra (irakasgaiaren % 100):



- analisi sintaktikoa (% 20).



- Virgilioren testu baten itzulpena (eta/edo ikasgelako azalpenetan sartzen diren beste egilerena) (% 80).



Ebaluazio-irizpidea:



- Ikasturtean zehar garatutako eduki teoriko eta praktikoen ulermen-maila.

E. Valentí Fiol, Gramática de la lengua latina, Barcelona 1999.
E. Valentí Fiol, Sintaxis latina, Barcelona 1999.
Virgilioren obratik ateratako testuak hautatzea. Oinarrizko bibliografian jasotako hiztegietako bat.

Oinarrizko bibliografia

E. Valentí Fiol, Gramática de la lengua latina, Bartzelona 1999.

E. Valentí Fiol, Sintaxis latina, Barcelona 1999.

L. Rubio - T. González Rolán, Nueva gramática latina, Madril 1985.



F. Gaffiot, Dictionnaire latin-français, Paris 2000.

Ch. T. Lewis - Ch. Short, A Latin dictionary, Oxford 1997.

P. G. W. Glare, ed., Oxford Latin dictionary, Oxford 1968-1982.

A. Blánquez Fraile, Diccionario latino-español, Bartzelona 1975, 2 vols.



S. Mariner, «Elementos de prosodia», Estudios clásicos, 22 (1978), 213-259

S. Mariner, «Principales esquemas métricos de ritmo dactílico, yámbico y trocaico. Estrofas líricas más importantes», Estudios clásicos, 22 (1978), 237-259.

Gehiago sakontzeko bibliografia

L. R. Palmer, Introducción al latín, Bartzelona 1984.
A. Traina eta G. Bernardi Perini, Propedeutica al latino universitario, Bolonia 1998.

A. Ernout, Morphologie historique du latin, Paris 1974.
P. Monteil, Éléments de phonétique et de morphologie du latin, Paris 1979.

A. Ernout eta A. Meillet, Dictionnaire étymologique de la langue latine. Histoire des mots, Paris 1979.

Fr. Crusius, Römische Metrik, Hildesheim 1989.
L. Nougaret, Traité de métrique latine classique, Paris 1986.
D. S. Raven, Latin metre, Londres 1999.
L. Quicherat, Thesaurus poëticus linguae latinae ou dictionnaire prosodique et poétique de la langue latine, Hildesheim 1967.

V. Cristóbal, Virgilio, Madril 2000.
N. Horsfall, ed., A companion to the study of Virgil, Leiden 1995.
Enciclopedia virgiliana, Roma 1984-1991.

Web helbideak

http://en.wikipedia.org/wiki/Latin
http://www.thelatinlibrary.com/
http://la.wikisource.org/wiki/Pagina_prima

http://www.virgilsociety.org.uk/
http://virgil.org/
http://vergil.classics.upenn.edu/
http://www.vergil.clarku.edu/
http://vergil.classics.upenn.edu/home/