Latina II ikasgaia Filologiako Graduko (Filologia Klasikoa) 1. mailako oinarrizko ikasgaietako bat da. Latin Filologia izeneko 013 moduluaren barruan kokatzen da, eta bigarren lauhilekoan lehen lauhilekoan Latina I ikasgaia osatzen du.

Ikasgai honetan, latinezko gramatikaren berrikuspena eta hedapena osatzen da, sintaxiari eta garai klasikoko lexikoari arreta berezia eskainiz. Funtsezko egileak Salustio eta Zizeron dira.

Oinarrizkoa eta aplikatua denez, gerora irakatsiko diren hizkuntzetarako lagungarri izan behar du (Latina III eta Latina IV). Latin arrunta) eta latinezko testuetarako (I, II eta III. Erdi Aroko latina).

Irakasgai honetan egingo den lanari esker, hobeto ulertuko dira sintaxi latindarra eta bilakaera lexikoa.

Latina II zailtasun handirik gabe garatu ahal izateko, latinezko morfosintaxia (latinez I hizkuntzan ikasitako maila) oinarrizko maila izan behar da.

Moduluaren konpetentziak (Modulua - M13: Filologia latinoa):



CM04: Latinezko testuak itzultzeko eta hizkuntza- eta literatura-azterketak egiteko praktika bat eskuratzea.



Titulazioaren gaitasunak (Filologiako Gradua):



G002: Informazio filologikoa (bibliografiak, datu-baseak eta beste iturri batzuk) baliabide tradizionalen eta IKTen bidez bilatzeko, ebaluazio kritikoa egiteko eta kudeatzeko gaitasuna.



G007: Filologiari buruzko berariazko ezagutzak beste arlo eta diziplina batzuekin lotzea.



G009: Etengabe ikasteko eta eguneratzeko gai izatea, eta arazoak modu autonomoan eta taldean planteatzea eta konpontzea, norberaren proiektu akademiko profesionala aniztasunetik eta kultura-aniztasunetik garatu ahal izateko.



G010: Testuak editatu eta zuzentzean, itzulpenean, terminologian, neologian eta hizkuntza-plangintzan filologiaren alderdi aplikagarriekin ohitzea.



MEC-ren oinarrizko gaitasunak:

MEC1: Ikasleek bigarren hezkuntza orokorraren oinarritik abiatzen den eta testu-liburu aurreratuetan oinarritzen den maila batean aurkitzen den ikasketa-arlo batean ezagutzak badituztela eta ulertzen dituztela frogatzea. Hala ere, ikaseremu horren abangoardiatik datozen ezagutzak dakartzaten alderdi batzuk ere barne hartzen ditu.



MEC2: Ikasleek beren ezagutzak beren lanean edo bokazioan modu profesionalean aplikatzen jakitea, eta beren ikasketa-eremuan argudioak landuz eta defendatuz eta arazoak konponduz frogatu ohi diren gaitasunak izatea.



MEC3: Ikasleek datu garrantzitsuak biltzeko eta interpretatzeko gaitasuna izatea (normalean, beren ikasketa-arloaren barruan), gizarte-, zientzia- edo etika-arloko gai garrantzitsuei buruzko hausnarketa barne hartzen duten iritziak emateko.

Ikaskuntzaren emaitzak:

Hurrengo ataletan deskribatzen den latinaren ezagutza-maila (teorikoa zein praktikoa) lortzen du.

1. Ea aztertzen dituen garai klasikoko prosazko testuak morfologikoki eta sintaktikoki.

2. Ea hiztegi ohikoena eskuratzen duen.

3. Perpaus konposatuaren sintaxia menderatzen du, bai teorian, bai praktikan.

4. Ea ezagutzen dituen Salustio eta Zizeronen obraren alderdirik garrantzitsuenak.



Zeharkako gaitasunak:

- Autonomia eta autoerregulazioa:



AA06 - Ikaskuntzarekiko jarrera arduratsua eta malgua adierazten du, eta agertzen zaion egoera arrakastaz egokitzen eta konpontzen du.



AA08 - Norberaren jardunak modu positiboan aldatzen ditu, besteen esperientziekin eta ikaskuntzekin alderatzeko prozesu baten ondorioz.



AA11 - Kritikak modu eraikitzailean onartzen ditu, eta, horretarako, hobetu daitezkeen aukerak baloratzen ditu eta bere jardueran integratzen ditu.



- Konpromiso soziala:



GK05 - Arazo edo egoera bat konpontzeko eskuragarri dauden baliabideak modu jasangarrian kudeatzen ditu.

- Komunikazioa eta eleaniztasuna:



KO01 – Ortografia- eta gramatika-arauak errespetatzen ditu testu akademikoak egitean.



KO02 - Idatzizko komunikazio espezializatuan egiturak eta arauak erabiltzen ditu, dokumentu akademikoak eta/edo zientifikoak hizkuntza ofizialetan nahiz atzerrikoetan egiteko.



KO05 - Askotariko lantaldeetan aktiboki entzuten du, enpatiaz eta asertibotasunez.



KO06 - Bere ideiak eta argudioak modu ulergarrian eta ezarritako irizpide formalen arabera jakinarazten ditu.

KO07 - Norberaren ideiak komunikatzeko eraginkortasunez adierazten ditu, hitzezko eta hitzik gabeko hizkuntzaren artean koherentzia mantenduz.



KO11 - Euskararen eta/edo gaztelaniaren erabilera testuinguru akademiko eta/edo profesionalera egokitzen du.



KO12 - Hitz egiteko txanda errespetuz erabiltzen du, eta bere ideiak segurtasunez eta eskatzen zaizkion eskakizun formaletatik abiatuta adierazten ditu.



KO14 - Asertibitatez defendatzen ditu bere esperientziak eta eskuratutako ezagutzak, hizkuntza zientifiko-teknikoa erabiliz.

- Informazioaren eta herritartasun digitalaren kudeaketa:



IF03 - Datu-base zientifikoetako eta web atari espezializatuetako informazioa iragazten du, bilaketa-irizpideen eta zereginean planteatutako helburuen arabera.



IF07 - Hainbat ingurunetan lortutako informazioa modu egokian baloratzen du, fidagarritasunean eta garrantzi zientifikoan oinarrituta.



- Pentsamendu kritikoa:



PK11 - Problema bat ebaztean lortutako emaitzak aztertzen ditu, prozedura zientifiko bat aplikatuta.

- Talde-lana:



TL01- Errespetuzko jarrera erakusten du taldearen barruan agertzen diren ideiak adieraztean eta jasotzean.



TL04 - Informazioa trukatzen du, baliabide pertsonalak partekatuz, eta lantaldearen eraginkortasunean laguntzeko ideiak eta lan-proposamenak emanez.

1.Perpaus koordinatuak.

2.Mendekotasunari buruzko gai orokorrak. Continuio temporum. Mendeko perpaus motak.

3.Perpaus osagarriak.

4.Erlatibozko perpausak

5.Esaldi zirkunstantzialak

6.Zeharkako estiloa.

7.Salustioa.

8.Zizeroia.

1. Klase magistralak: aurreko paragrafoan zehaztutako edukien azalpena.



2. Ikasgelako praktikak: azalpen teorikoekin batera, Salustio eta Zizeronen testuen ariketa praktikoak eta itzulpen eta iruzkin filologikoak egingo dira, programaren oinarrizko elementuak azpimarratuz eta hizkuntzaren ikaskuntzaren izaera progresiboa kontuan hartuz.



3. Banakako praktikak: halaber, aipatutako egileen analisi sintaktiko-morfologikoko eta testuen itzulpeneko lanak eskatu ahal izango zaizkio irakasleari, ikaslearen banakako lan gisa.



4. Arreta berezia jarriko da lexiko ohikoena eskuratzeko (horretarako, ikasleak lexiko indibidualak egin beharko ditu) eta tresna filologikoak erabiltzen ohitzeko.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 70
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 15
  • Banakako lanak (%): 15

Gaitasun espezifikoaren zk.: CM04: Latinezko testuak itzultzeko eta hizkuntza- eta literatura-azterketak egiteko praktika bat eskuratzea.



Ebaluazio-tresna: Ikasgelako praktikak, banakako praktikak ikasgelatik kanpo eta amaierako azterketa.



Ebaluazio-irizpidea: praktiketako parte-hartze maila:



- Azterketa praktiko bat ikasturtearen amaieran, bi zatitan banatuta: zati bat ikasgelan edo etxean ikusitako testu baten hiztegirik gabe egina, eta zati bat Salustio edo Zizeronen testu berri baten hiztegiarekin egina. Testu bakoitzaren analisi sintaktikoa eta itzulpena egin beharko dira. ( % 70).



- Hamabostean behingo banakako zereginak ( % 15).



- Ikasgelako lana ( % 15).



Ebaluazio jarraituari uko eginez gero, ebaluazio-tresna gisa, amaierako proba idatzi bakarra egingo da, irakasgaiaren % 100 hartuko duena.



Honako hauek izango ditu:



- analisi sintaktikoa ( % 30)



- Programan adierazitako egileen testu baten itzulpena ( % 70)



UPV/EHUko graduko titulazio ofizialetako ikasleen ebaluazioa arautzen duen araudiaren arabera, II. kap., 8.3. Ebaluazio jarraituari uko egin nahi dionak idatziz aurkeztu beharko dio uko egitea irakasgaiaren irakasle arduradunari. Horretarako, 9 asteko epea izango du, lauhilekoaren hasieratik kontatzen hasita, ikastetxeko egutegi akademikoaren arabera.



Era berean, aipatutako Araudiak, IV. kap., 43, gainera, honako hau ezartzen du: "justifikatutako arrazoiengatik (ikus http://www.ehu.eus/documents/1690128/1967605/norm_fac_letras_eval_final.pdf) ebaluazio jarraituko sisteman parte hartu ezin duten ikasleek azken proba bakar baten bidez egiaztatu ahal izango dute irakasgaiari datxezkion ezagutzak eta gaitasunak lortu dituztela, eta proba hori irakasgaiaren notaren % 100 ulertzeko moduan eratu beharko da". Azken probarako eskabidea lauhileko bakoitzeko eskolaldiaren lehen bi asteetan aurkeztu beharko da.

Ebaluazio-irizpidea: Ikasturtean zehar garatutako alderdi teoriko eta praktikoen ulermen-maila.



Ikasleak etengabeko ebaluazioa egin badu, praktika-ataleko notari eutsiko zaio, eta azterketak deialdi arrunteko ehuneko bera izango du ( % 70). Azterketa praktiko hori bi zatitan banatuko da: zati bat ikasgelan edo etxean ikusitako testu baten hiztegirik gabe egina, eta beste zati bat Salustio edo Zizeronen testu berri baten hiztegiarekin egina. Testu bakoitzaren analisi sintaktikoa eta itzulpena egin beharko dira.

E. Valentí Fiol, Gramática de la lengua latina, Barcelona 1999.
E. Valentí Fiol, Sintaxis latina, Barcelona 1999.

Salustio eta Zizeronen obratik ateratako testuak hautatzea.

Oinarrizko bibliografian jasotako hiztegietako bat.

Oinarrizko bibliografia

E. Valentí Fiol, Gramática de la lengua latina, Barcelona 1999.

E. Valentí Fiol, Sintaxis latina, Barcelona 1999.

F. Gaffiot, Dictionnaire latin-français, Paris 2000.

Ch. T. Lewis - Ch. Short, A Latin dictionary, Oxford 1997.

P. G. W. Glare, ed., Oxford Latin dictionary, Oxford 1968-1982.

A. Blánquez Fraile, Diccionario latino-español, Barcelona, Editorial Sopena, 1985, 3 vols.

Gehiago sakontzeko bibliografia

L. R. Palmer, Introducción al latín, Barcelona 1984.
A. Traina - G. Bernardi Perini, Propedeutica al latino universitario, Bolonia 1998.
J. M. Baños Baños (coord.), Sintaxis del latín, Madrid, 2009
J. M. Baños Baños (coord.), Sintaxis Latina, Madrid, Consejo Superior de Investigaciones Científicas, 2021 (2 vols.)
M. Bassols de Climent, Sintaxis latina, Madrid 1981, 2 vols.
A. Ernout - F. Thomas, Syntaxe latine, Paris, 1972.
L. Rubio, Sintaxis estructural del latín, Barcelona 1982.
L. Rubio – T. González Rolán, Nueva Gramática latina, Madrid, Ed. Coloquio, 1985.
A. Ernout - A. Meillet, Dictionnaire étymologique de la langue latine. Histoire des mots, Paris 1979.
M. Rodríguez-Pantoja, «Introducción general», en M. Tulio Cicerón, Discursos, Madrid 1990, pp. 7-153.
P. L. Schmidt, «Cicerón y la prosa literaria republicana», en M. Fuhrmann, ed., Literatura romana, Madrid 1982, pp. 195-237.
E. Narducci, Introduzione a Cicerone, Roma-Bari 1996.

Aldizkariak

Cuadernos de Filología Clásica. Estudios Latinos, Universidad Complutense de Madrid
Emerita. Revista de Lingüística y Filología Clásica.
Estudios Clásicos (http://www.estudiosclasicos.org/publicaciones.htm#EClas)
Habis. Universidad de Sevilla.

Web helbideak

http://en.wikipedia.org/wiki/Latin
http://www.thelatinlibrary.com/
http://la.wikisource.org/wiki/Pagina_prima
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/
http://www.utexas.edu/depts/classics/documents/Cic.html
http://cicero.missouristate.edu/cicero.htm