Edukiaren deskribapen laburra:

- Gizakion gorputzeko aparatuetan eta sistemetan gaixotasunak eragiten dituzten prozesuak.

- Gaixotasunen fisiopatologia eta arrisku-faktoreak.

- Pertsona helduek izan ditzaketen gaixotasunen faseetan agertzen diren zeinuen eta sintomen

identifikazioa.

- Osasun-arazoen ondorioz gehienetan ase gabe gelditzen diren beharren analisia.

- Osasun-arazoak dituzten pertsonek behar izaten dituzten zainketen identifikazioa.

- Osasun-arazoak dituzten pertsonak zaintzeko erabiltzen diren erizaintza-prozedurak.



Erizaintza Klinikoa I irakasgaia, Erizaintzako Graduaren 2. kurtsoan kokatuta dago eta Erizaintza Klinikoa materiako gainontzeko irakasgaiekin eta practicumarekin oso lotuta dago. Irakasgai horien artean lantzen dira arlo asistentzial desberdinetan ematen diren erizaintza-zainketak.



Derrigorrezkoa da irakasgai hau gainditzea Practicum IV eta V irakasgaietan matrikulatzea posible izateko.

Garatu beharreko gaitasunak:

E.1. Kirurgiak nahiz arnas- nahiz kardiobaskular-sistemako gaixotasunek pertsona helduengan eragin ditzaketen prozesu fisiopatologikoak aztertzea.

E.2. Kirurgia-prozesuaren inguruan nahiz arnas- nahiz kardiobaskular-gaixotasunak dituzten pertsona helduentzat simulatutako zainketa-planak diseinatzea.

E.3. Kirurgia prozesuaren inguruan nahiz arnas- nahiz kardiobaskular- gaixotasunak dituzten pertsona helduentzat diseinatutako zainketa-planetatik eratorritako erizaintza-prozedura simulatuak gauzatzea.

0.SARRERA

I.ATALA: KIRURGIA-ERIZAINTZA ETA OXIGENAZIO-BEHARRA

1.ERIZAINTZA-ZAINKETAK KIRURGIAREN INGURUAN

1.1. Kirurgiaren kontzeptuak

1.2. Kirurgiaren sailkapenak

1.3. Ebakuntza kirurgikoaren faseak

1.4. Ebakuntza aurrea

1.5. Ebakuntza unea

1.6. Ebakuntza ondorena

2.OXIGENAZIO-BEHARRA

2.1. Oxigeno-ekarpena

2.2. Hipoxia

2.3. Azido-base oreka

2.4. Oreka hidroelektrolitikoa

3.ARNAS FUNTZIOA ETA GAIXOTASUNAK

3.1. Aire-bideen egitura eta funtzioa

3.2. Arnas arazoen zeinuak eta sintomak

3.3. Arnas gaixotasunak

4. FUNTZIO KARDIOBASKULARRA ETA GAIXOTASUNAK

4.1. Bihotzaren egitura eta funtzioa

4.2. Bihotzeko gaixotasunen zeinuak eta sintomak

4.3. Bihotzeko gaixotasunak

4.4. Hipertentsio arteriala

4.5. Shocka

5.ZIRKULAZIO PERIFERIKOAREN FUNTZIOA ETA ARAZOAK

5.1. Zirkulazio periferikoaren funtzioa

5.2. Gutxiegitasun arterial periferikoa

5.3. Zain periferikoen gutxiegitasuna

5.4. Linfa-sistemaren gutxiegitasuna



II. ATALA. ERIZAINTZA-PROZESUA

6.METODOLOGIA

7.BALIOESPEN OROKORRA

8.BALIOESPEN ZEHATZA OSASUN-ARAZOAREN ARABERA

9.ERIZAINTZA-DIAGNOSTIKOAK I ATALEKO GAIXOTASUNAK KONTUAN IZANDA



III. ATALA. ERIZAINTZA-PROZEDURAK

10.LAGINA JASOTZEA

11.ZAIN BARNETIK BOTIKAK EMATEA

12.ASEPSIA KIRURGIKOA

13.DRAINADURA KIRURGIKOEN ZAINKETA

14.OSASUN-HEZKUNTZA EBAKUNTZAREN INGURUAN

15.PULTSIOXIMETRIA

16.PEAK-FLOW

17.ESPIROMETRIA

18.OXIGENOTERAPIA

19.AIRE-BIDE ARTIFIZIALAK

20.AIREZTAPEN MEKANIKO EZ-INBADITZAILEA

21.AIREZTAPEN MEKANIKO INBADITZAILEA

22.ARNASBIDEKO JARIAKINAK XURGATZEA

23.BIRIKETAKO AUSKULTAZIOA

24.ELEKTROKARDIOGRAMA

25.BIHOTZ-BIRIKETAKO BIZKORTZEA

26.ZAINETAKO PRESIO ZENTRALA

27.ORKATILA-BESOA INDIZEA

28.ZAURIEN ZAINKETAK

Jarduera metodologikoak

-Irakasleak ahozko azalpenak ematea ikasleak ikasgelan landutako kontzeptuak analizatzeko, laburtzeko eta

asimilatzeko.

-Artikuluak, testuak irakurtzea eta bideoak ikustea.

-Banaka eta/edo taldeka kasuak ebaztea eta/edo ariketak egitea.

-Erizaintza-prozedurak gauzatzea, material klinikoa eta simulagailuak erabiliz.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 10
  • Test motatako proba (%): 50
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 5
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 15
  • Prozedurak egiaztatzea eta prozedurekin lotutako ariketak seihilabetean zehar (%): 20

Etika akademikoari eta egite ez-egokiak edo iruzurrak ebaluazio frogetan eta lan akademikoetan ekiditeko asmoz UPV/EHU-ko protokoloan aditzera ematen denaren arabera, irakasleak lehen klase egunean ikaslearen gida azaltzen duenean, zehaztasun handienarekin eta ahalik eta argien, ebaluazioari begira erabiliko diren materialak, baliabideak eta errekurtsoak (teknologikoak edo beste era batekoak) azalduko ditu. Era berean, jardun akademikoa eta haren ebaluazio prozesuak gobernatzen dituzten arauak azalduko dira eta horien kontrako jokabideek izango dituzten ondorioak. Irakasgaiaren hasieran derrigorrezkoa izango da sinatuta entregatzea “Materiala ondo erabiltzeko konpromiso-dokumentua” eta “Jardun akademikoaren arauak betetzeko konpromiso-dokumentua”.



EBALUAZIO JARRAITUAREN SISTEMA:

Gaitasunek honako pisu hauek izango dituzte:

-E1 (% 40): seihilekoan zehar egiten diren galdetegiekin (% 10) eta azterketa egutegian adierazitako datan idatzizko eta test motako probaren bidez (% 30) ebaluatuko da. Gaitasuna gainditu ahal izateko ezinbesteko galderak ongi egin behar dira eta azterketaren egutegiko proba gainditu beharko da.

-E2 (% 40): seihilekoan zehar egiten diren ariketen eta taldeko lanen bidez (% 20) eta azterketako egutegian adierazitako datan idatzizko eta test motatako probaren bidez ebaluatuko da (% 20). Gaitasuna gainditu ahal izateko ezinbesteko galderak ongi egin behar dira eta gainditu beharko dira ere azterketaren egutegiko proba eta talde lanean egin beharreko zereginak.

-E3 (% 20): gaitasuna ebaluatzeko praktika orduetan prozeduren saioetara joatea derrigorrezkoa izango da eta proba praktikoak egingo dira. E3 gaitasunaren barruan, seihilekoan zehar egiten diren prozeduren probak ez badira gainditzen, berriro ebaluatuko dira aurretik adostutako egunean. Ikasleak prozeduraren baten proba ez badu gainditzen, E3 gaitasuna ez du gaindituko.

Irakasgaia gainditzeko, gaitasun bakoitza eta guztiak gainditu beharko dira.



AZKEN EBALUAZIOAREN SISTEMA:

Ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko, etengabeko ebaluazioan parte hartu zein ez hartu. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola adierazten duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari 2024ko azaroaren 8a baino lehen, indarrean dagoen Ebaluazio Arautegia jarraituz eta ikastegiko eskola egutegia kontuan hartuz. Azken ebaluazio horrek ondorengo haztapena izango luke:

-E1 (% 40) eta E2 (% 40) gaitasunak: azterketa egutegian adierazitako datan ebaluatuko dira aurrez aurre egindako proba idatziarekin eta test motatako probaren bidez. Bertan gaitasun horiek gainditu ahal izateko ezinbesteko galderak ongi egin beharko dira.

-E3 (% 20) gaitasuna: aurrez aurre egindako proba praktikoen bidez ebaluatuko da. Ikasleak prozeduraren baten proba ez badu gainditzen, E3 gaitasuna ez du gaindituko.

Irakasgaia gainditzeko, gaitasun bakoitza eta guztiak gainditu beharko dira.



EBALUAZIO-DEIALDIARI UKO EGITEA:

Deialdiari uko egiten dioten ikasleek "aurkezteke" kalifikazioa jasoko dute.

Ebaluazio jarraituaren kasuan, Graduko titulu ofizialetako ikasleen Ebaluazioaren Araudi erregulatzaileko 12.2 artikuluan jarritakoaren arabera, azkeneko probaren pisua irakasgaiaren kalifikazioaren % 40 baino gehiagokoa bada, deialdira uko egiteko nahikoa izango da probara ez aurkeztearekin. Era horretan, aktan ez-aurkeztua jarriko delarik.



Azken ebaluazioaren kasuan, azterketa egun ofizialean egin beharreko probara ez aurkezteko hutsak ekarriko du automatikoki deialdiari uko egitea.

EZ-OHIKO DEIALDIAN EBALUAZIOA honela egingo da:

Ohiko deialdian gainditutako gaitasunen nota gorde egingo da ez-ohiko deialdia arte.

-E1 (% 40) eta E2 (% 40) gaitasunak azterketa egutegian adierazitako datan ebaluatuko dira proba idatziaren eta test motatako probaren bidez. Bertan gaitasun horiek gainditu ahal izateko ezinbesteko galderak ongi egin beharko dira.

-E3 (% 20) gaitasuna aurrez aurre egindako proba praktikoen bidez ebaluatuko da. E3 gainditzeko zehaztutako proba praktikoak gainditu beharko dira.

Irakasgaia gainditzeko, gaitasun bakoitza eta guztiak gainditu beharko dira.



EBALUAZIO-DEIALDIARI UKO EGITEA:

Azterketa egun ofizialean egin beharreko probara ez aurkezte hutsak ekarriko du automatikoki deialdiari uko egitea.

- eGela plataforma birtualean egongo den materiala.
- EHUtb plataforman dauden bideoak, irakasgaiarekin zerikusia dutenak (eGelan bideoei buruzko informazioa egongo da).

Oinarrizko bibliografia

-Ontarioko erizainen elkarte profesionala (RNAO). (2008). Guía de Buenas Prácticas de la RNAO. Cuidados y mantenimiento de los accesos vasculares para reducir las complicaciones. https://rnao.ca/sites/rnao- ca/files/2014_CuidadoAccesoVascular_spp_022014.pdf

-Ontarioko erizainen elkarte profesionala (RNAO). (2011). Valoración del riesgo y prevención de las úlceras por presión. https://rnao.ca/sites/rnao-ca/files/D0025_UlcerasPresion_spp_01052015.pdf

-Ontarioko erizainen elkarte profesionala (RNAO). (2010). Cuidado de enfermería para la disnea: la sexta constante vital en personas con Enfermedad Pulmonar Obstructiva Crónica (EPOC). https://rnao.ca/bpg/translations/cuidado-de-enfermer%C3%AD-para-la-disnea-la-sexta- constante-vital-en-personas-con-enferm

-Ontarioko erizainen elkarte profesionala (RNAO). (2013). Valoración y manejo del dolor (3. arg.). https://rnao.ca/bpg/translations/valoraci%C3%B3n-y-manejo-del-dolor

-Osakidetza. (2017). Presio-ultzerak prebenitzeko eta zaintzeko Jarduera-Gida. https://www.euskadi.eus/contenidos/informacion/osk_publicaciones/eu_argital/adjuntos/erizaintza

/upp_eu.pdf

- Osakidetza. Administración de la Comunidad Autónoma del País Vasco. (2021). Guía para el cuidado del acceso vascular en adultos. https://seinav.org/guia-para-el-cuidado-del-acceso-vascular-en-adultos-2021/

- Uranga Iturriotz, M.J. eta Pereda Goikoetxea, B. (2022). Erizaintza Klinikoa I. UPV/EHU.

-Uranga Iturrioz, M.J. eta Huitzi Egilegor, X. (2004). Medikuntza eta kirurgia erizaintza: oinarriak eta prozedurak. Elhuyar Fundazioa

Gehiago sakontzeko bibliografia

- Alonso Encinas, M., Aznar Urbieta, M.A., Chueca Ajuria, A., Busto Quincoces, R., Cuesta de la Cal, E.,
López Salsamendi, M.A., Pacho Rojo, M.J., Pascual Ibarra, A.L. eta Plaza Hernández, V. (2017). Eskularru
sanitarioaren erabilera egokiari buruzko gida-eskuliburua. https://www.osakidetza.euskadi.eus/contenidos/informacion/osk_publicaciones/eu_argital/adjuntos/lehen/Uso_adecuado_guantes_sanitarios_eus.pdf
- Hagler, D., Lewis, S. L., Bucher, L., Heitkemper, M. M., Harding, M. M., Kwong, J. eta Roberts, D. (2017). Guía práctica de Enfermería médico-quirúrgica. Evaluación y abordaje de problemas clínicos. (10. arg.). Elsevier.
- Hampton, J. (2019). ECG fácil. (9. arg.). Elsevier.
- Hinkle, J. L. eta Cheever, K. H. (2019). Brunner eta Suddart. Tratado de Enfermería Médico Quirúrgica. (14. arg.). Wolters Kluber.
- Lewis, S.L., Hagler, D., Bucher, L., Heitkemper, M. M., Harding, M., Kwong J. eta Roberts, D. (2018). Guía práctica de Enfermería médico-quirúrgica. (10. arg.). Elsevier.
- Perry, A. G. eta Potter, P. A. (2019). Guía Mosby de habilidades y procedimientos en Enfermería (9. arg.). Elsevier.
- Potter, P. A., Stockert, P. A, Perry, A.G, Hall, A. eta Ostendorf, W. R. (2019). Fundamentos de Enfermería. (9.arg.). Elsevier.
- Smith, S.F., Duell, D.J., Martin, B.C., Aebersold, M.L. eta Gonzalez, L. (2018). Habilidades para enfermería clínica. I y II liburukiak. (9. arg.). Pearson Educación.
- Swearin, P. eta Wright, J. (2020). Enfermería médico quirúrgica basada en planes de cuidados. (5. arg.) Elsevier.

Aldizkariak

-American Journal of Critical Care: https://aacnjournals.org/ajcconline
-Emergencias: http://emergencias.portalsemes.org/
-Enfermería en Cardiología: http://www.enfermeriaencardiologia.com/revista/index.htm
-Enfermería Clínica: http://www.elsevier.es/es-revista-enfermeria-clinica-35
-Enfermería Global: http://revistas.um.es/eglobal
-Enfermería Intensiva: http://www.elsevier.es/es-revista-enfermeria-intensiva-142
-Index de Enfermería: http://www.index-f.com/hemeroteca.php
-Intensive and Critical Care Nursing: https://www.journals.elsevier.com/intensive-and-
critical-care-nursing
-International Journal of Nursing Studies: http://www.journals.elsevier.com/international-
journal-of-nursing-studies/
-Journal of Advanced Nursing: https://onlinelibrary.wiley.com/journal/13652648
-Journal of Cardiovascular Nursing : https://journals.sagepub.com/home/cnu
-Journal of Clinical Nursing: https://onlinelibrary.wiley.com/journal/13652702
-Journal of Emergency Nursing: https://www.jenonline.org/
-Metas de Enfermería: http://www.enfermeria21.com/revistas/metas/
-Nure Investigación: http://www.nureinvestigacion.es/
-Worldviews on Evidence-Based Nursing:
https://sigmapubs.onlinelibrary.wiley.com/journal/17416787

Web helbideak

https://ebn.bmj.com/
http://www.evidenciaencuidados.es/
http:// www-clinicalkey-com
http://www.isciii.es/
http://www.nnnconsult.com/index
https://rnao.ca/bpg