Energia berriztagarrien ekoizpenaren arloan, energia eta beroa sortzeko iturri nagusietako bat da biomasa: edozein materia organiko ez-fosil, hala nola landare biziak, zura, nekazaritza eta abeltzaintzako hondakinak, hondakin-urak, hiri-hondakin solido organikoak eta abar. Biomasatik energia lortzeko teknologia garatuenak hiru hauek dira, besteak beste: pirolisia (oxigenorik gabe berotuz deskonposatzea), gasifikazioa (aire, oxigeno edo bien nahastearekin erreakzionarazi eta gas bihurtzea) eta errekuntza (oxigenoarekin berotuz deskonposatzea). Prozesu horien eraginkortasuna eta isurketa-mailak biomasaren konposizioaren eta ezaugarrien, baldintza esperimentalen eta erabilitako ekipamenduaren araberakoak dira.

Brasilgo Sao Carlos Unibertsitateko ikertzaileekin lankidetzan, Europako proiektu baten barnean, biomasatik bioolioak edo petrolio sintetikoa lortzeko findegi bat sortzeko prozesua aztertu dute Catalytic Processes for Waste Valorisation UPV/EHUko ikerketa-taldeko kideek, "gero, petroliotik atera daitezkeen produktu berberak atera baitaitezke bioolio horretatik, bai hidrogenoa, bai beste edozein konposatu —adierazi du Martin Olazar Ingeniaritza Kimikoa Saileko proiektuburu eta katedradunak—". Hain zuzen ere, ikerketa-taldeak garatu eta patentatu duen iturri-ohantze konikoko erreaktorea oso egokia da prozesu horretarako, oso egokia baita material irregular eta itsaskorrak tratatzeko —biomasa oso material irregularra denez, arazoak izaten dira ohiko teknologiekin tratatzeko—.

Neurona-sare artifizialak biomasaren goiko berotze-ahalmena zehazteko

Biomasatik bioolioak lortzeko prozesua diseinatzeko hainbat aldagai izan behar dira kontuan: zer tenperatura behar den, tenperatura hori nola lortu behar den, horretarako zenbat erregai (kasu honetan, zenbat biomasa) erre behar den, eta abar. Hori guztia determinatzeko parametro garrantzitsua da goiko berotze-ahalmena, hau da, erregai-kantitate zehatz bat erabat erretzean askatzen den beroa (energia). Ezinbestekoa da biomasaren pirolisia, gasifikazioa eta errekuntza helburu duten sistemak aztertzeko, diseinatzeko eta hobetzeko. Bibliografian ageri diren korrelazioek oso emaitza aldakorrak ematen dituzte biomasa-motaren eta ezaugarrien arabera. Horrenbestez, neurona-sare artifizialak erabiltzea proposatu dute berotze-ahalmena zenbatesteko, eta esperimentalki frogatu dute emaitza ezin hobeak ematen dituela sistemak. Horren berri eman dute Fuel zientzia-aldizkarian argitaratu duten artikuluan.

Neurona-sare artifizialak neurona-sare biologikoen funtzionamenduan oinarritutako konputazio-ereduak dira, zeintzuen bitartez egiten baitira sarrerako eta irteerako datu-baseen korrelazioak. Hala, bibliografiatik hartutako eta beren ikerketetako datu ugari elikatu dituzte, eta ikusi dute emaitza fidagarriak ematen dituela oso azkar; lehen ez bezala, bibliografiako korrelazioak mugatuak baitira. "Neurona-sareak, gainera, elikatuz joan behar dira etengabe —adierazi du Olazarrek—, hobetuz joaten baitira zenbat eta kasuistika zabalagoa sartu". "Konposizio-analisi erraz bat eginez eta ohiko datu erraz batzuk sartuz (dentsitatea eta hezetasuna, adibidez), eskuartean dugun biomasaren goiko berotze-ahalmena ematen digu neurona-sareak —azaldu du—, eta, horrekin, errazago abiatu ditzakegu gure diseinuetan behar ditugun kalkuluak". "Gure teknologia erabiliz petrolio sintetikoa ateratzeko prozesuaren katebegi bat da hau; erabilgarria oso", ondorioztatu du Olazarrek.

Informazio osagarria

UPV/EHUko Zientzia eta Teknologia Fakultateko Catalytic Processes for Waste Valorisation ikerketa-taldea Ingeniaritza Kimikoa Sailekoa da, eta 50 irakasle eta ikertzailez osatuta dago. Erreaktore berriztagarrien diseinua eta aplikazioak azpitaldearen buru da Martin Olazar ingeniaritza kimikoan doktore eta katedraduna.

Argazkiak: UPV/EHU.